new/rudolf-carnap1.jpg
آرام بختیاری

رودلف کارناپ و نئوپوزیویتیسم محفل فلسفی وین

کارناپ در کتاب "منطق ظاهری فرمال" به طرح یک نظریه معنی شناسی پرداخته بود و علاقه خاصی به آنالیز ساختار فرمال زبان داشت که در منطق فرمال، معنی شناسی منطقی زبان، نامیده میشد. وی میگفت جملات آنالیزی مثلا در ریاضیات بشکل معنی دار مورد قبول هستند، ولی جملات متافیزیکی بی معنی هستند چون قابل تجربه نیستند و فقط حاوی مسائل ظاهری هستند، مانند مفاهیمی چون مطلق، حتی، غیرمشروط، روح، خدا، و غیره. کارناپ به طرح یک چهارچوب شرط و قانون معنی شناسی پرداخت تا بتواند با کمک آن جملات معنی دار را از جملات بی معنی تشخیص دهد و میگفت فقط جملاتی را که بتوان بشکل تجربی آزمایش نمود، معنی دار هستند. برای وی تشخیص و فرق بین جنبه ظاهری و جنبه باطنی یک بیان زبانی مهم بود. کارناپ در پایان عمر به بحث "منطق استقراء و احتمال" نیز پرداخت.



new/ali-mohammad-eskandari-ju1.jpg
علي محمد اسکندری جو

ایران بیگانه با دیالوگ

از طریق دیالوگ است که درک می کنیم آنچه دیگران می گویند و نیز می دانیم آنچه را هم که آنان نمی گویند اما باید بگویند. ما در دیالوگ نظاره گر "ژست" مخاطب و حرکات دست و سر و دهان او هستیم و با شخصیت و منش و روان او آشنا می شویم. با این حال نباید دیالوگ هراس باشیم به این دلیل غیر موجه که مبادا شخصیت و روحیات ما بر دیگران آشکار شود. مگر نه اینکه در دیالوگ به دنبال یافتن "حقیقت" هستیم، پس چرا باید از آن گریزان باشیم؟



new/ali-raha.jpg
علی رها

سفری کوتاه به کتابنامه‌ی مارکس

مارکس از آن گونه روشنفکران نبود که کتاب جمع کند و قفسه‌های تجملی کتاب‌هایش را نمایش دهد. وانگهی، سال‌ها تبعید (از کلن به پاریس، به بروکسل به پاریس و به لندن)، اقامت در خانه‌هایی محقر در محله‌های فقیرنشین (دست‌کم تا سال ۱۸۶۴)، محل آرامی برای ایجاد دفتری مستقل برای پژوهش و نگارش باقی نمی‌گذاشت. دانسته است که در حین کار در خانه، بچه‌ها از سروکول مارکس بالا می‌رفتند. به روایت بازدیدکنندگان از خانه‌ی مارکس، اتاق کار او درهم‌وبرهم و تا سقف مملو از کتاب، مجله، روزنامه و گزارش‌های رسمی بود. نظم خاصی نداشت اما خود مارکس به خوبی‌از محل نگهداری هر چیزی باخبر بود. تعجب‌آور است که علی‌رغم دربه‌دری، مارکس با چه وسواسی از دست‌نوشته‌های خود پاسداری می‌کرد.



new/bertel-ollman.jpg
برتل اولمن

هشت گام در روش دیالکتیک مارکس

ترجمه‌ی حامد سعیدی

آنچه در مورد دیالکتیک فهم می‌شود اغلب به ترتیب ارائه‌ی آن بستگی دارد. این مقاله با فلسفه‌ی روابط درونی آغاز می‌کند، که در آن همه‌چیز از حیث روابط و فرایندها درک و فهم می‌شود، و فرایند انتزاعِ هم‌بسته‌اش، که ما را قادر می‌سازد بر روی بخش‌هایی از این روابط و فرایندهایی که برای مطالعه‌ی مسائل مورد بحث مناسب‌اند تمرکز کنیم و آن را منفک سازیم. تمام گام‌های دیگری که مارکس در روش دیالکتیکی خود برمی‌دارد، مانند «قوانین دیالکتیکی»، «پژوهش»، «خودروشن‌سازی»، «بازنمایی» و «همانی نظریه و عمل»، فقط به همان خوبی‌ای که بر اساس این شالوده‌ها انجام می‌دهد، می‌تواند کار کند.



new/Madame_de_Stael.jpg
آرام بختیاری

خانم استال،- میان روشنگری فرانسوی، رمانتیسم آلمانی، و فمنیسم اروپایی

یادی از مبارزات یک زن فرانسوی در دو قرن پیش

ژرمینه استال، مهمترین زن اندیشمند فرانسوی در عبور از عصر روشنگری به دوره رمانتیک است . او میگفت باید میان ملال بی حوصلگی و رنج، یکی را انتخاب نمود. وی در 2 قرن پیش، یکی از زنان جنبش مقاومت علیه ناپلئون و طرفدار میانه رو ها بود که در نوچوانی شاهد انقلاب فرانسه شده بود. هویت اجتماعی او را لیرالیسم سیاسی و عدالت اجتماعی تعیین میکردند. او در کنار شاتوبریان از جمله کوشندگان مکتب رمانتیسم در فرانسه است. خانم استال در آغاز مدافع انقلاب فرانسه بود ولی از سال ۱۷۹۲ منتقد آن شد. بخاطر افکار لیبرالش در سال ۱۸۰۳ توسط ناپلئون از فرانسه تبعید شد. دفاع آغازین او از انقلاب بدلیل موضع جمهوری خواهی وی بود



آرام بختیاری

فرهنگ سازان بیمار، بیماران فرهنگ ساز

رابطه بیماری های جسمی با خلاقیت های ادبی فلسفی

خانم سوزان زونتاگ، نویسنده، منتقد و فیلمساز امریکایی، در کتاب کوچک "بیماری بشکل استعاره" نشان میدهد که از قرن 17 میلادی در اروپا در بین طبقه اریستوکراتی، بیماری هایی مانند سل و سرطان، بشکل استعاره، صفتی مثبت میان بعضی از ادیبان و اندیشمندان شده بودند. دکتر آنتون نیومایر، پزشک و مورخ فرهنگی در اطریش نیز، در کتاب "شاعران و رنج هایشان" به مشاهیری اشاره میکند که گرچه دچار بیماری جسمی یا روانی بودند،ولی دست از خلاقیت ادبی فرهنگی برنداشتند و بخشی از فرهنگسازان اروپا شدند، مانند روسو، شیلر، استریندبرگ، تراکل، گوته، هلدرلین، هاینه، گورکی، چخوف، نیچه، کافکا، ریلکه، ویرجینیا ولف، و دهها هنرمند و اندیشمند دیگر.