|
فرید دهدزی مداخله‌جویی و مداخله‌خواهی از کودتای ۲۸ مرداد تا دوران معاصر براساس اسناد وزارت امور خارجه آمریکا کودتا و مداخله نظامی توسط بیگانگان و ابرقدرت‌ها در ایران، متضمن وجود جریان‌های مستعد و پذیرا از درون در مقابل استیلای سیاسی و نظامی قدرت‌ها است. تا از درون میل و فکر تمایل به بیگانه وجود نداشته باشد، امکان استیلاء ابرقدرت‌ها امکان‌پذیر نیست. تنها هیأت حاکمه نیست که باید پذیرای استیلای بیگانه باشد، بلکه نیروهای سیاسی پیرامون و بیرون از قدرت هم خواسته و یا ناخواسته، مداخله و استیلاء بیگانه را اعتبار می‌بخشند. در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ مشاهده شد؛ آمریکا نیازمند زمینه‌سازی کودتا در داخل ایران نبود. زیرا برخی جریان‌های درون و بیرون حاکمیت، پیش از اینکه تحت‌تأثیر تحریکات آمریکا و غرب قرار بگیرند، خود به فکر و میل مراجعه به بیگانه، پیدا کرده بودند.
حمید احمدی دو روایت از انقلاب مشروطه
از بزرگ علوی و فریدون آذرنور از سری فیلم های تاریخ شفاهی تصویری از ایران در قرن بیستم
ناصر عظیمیدرک و دریافتِ چپِ ایرانی از مارکسیسم؛ یک دهه قبل از ورودِ بلشویک‌ها (به مناسبت یکصد و نوزدهمین سالگرد مشروطه) رسول‌زاده در این نوشته از موضع حزب دموکرات ایران و به عنوان جریان چپ ایرانی در این زمان دو رویکرد مشخص و محوری در انقلاب مشروطه و وظایف آن اتخاذ میکند. او از طرفی، سخت به فئودالیزم و اشرافیت و طبقات ممتازه‌ی موجود قدیمی تاخته که به عنوان بقایای قرون‌وسطا باید برای تکامل سرمایه‌داری از مقابلِ روند تکاملی جامعه برداشته شود و از طرف دیگر، تلویحاً و تصریحاً، فرقه‌ی اعتدالیون را به استهزا گرفته که چرا با‌توجه به سطح توسعه‌یافتگی ایران، حزب خود را با عنوان «اجتماعیون- اعتدالیون» نامگذاری کرده است.
ماتیاس شولتس شاه دروغین صلح از شمارۀ ۲۸ مجلۀ اشپیگل سال ۲۰۰۸ در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک، لوحی میخی با قدمتی ۲۵۰۰ ساله در محفظه‌ای شیشه‌ای نگهداری می‌شود، که با شکوه و جلال از آن به‌عنوان «اعلامیه‌ی باستانی حقوق بشر» یاد می‌شود. اما اکنون روشن شده است: این متن از سوی یکی از فرمانروایان مستبد باستان نوشته شده که دشمنان خود را شکنجه می‌داد.
آ.آ. روسلیاکف «آلامان» ها ترجمه - رحیم کاکایی در مورد پرسمان «آلامان»های(یورش‌های) ترکمن از دیرباز نوشته‌هایی در کارهای تاریخی پیش کشیده می شوند، اما تا همین اواخر هم ناسازگار‌ترین نگرش‌ها و داوری‌ها در درباره آن گفته شدند. رجال و مقامات فئودال ایرانی و برخی از نویسندگان اروپای غربی و روسی سده نوزده "آلامان"ها را به مثابه پیشه اصلی ترکمن‌ها بررسی و بصورت تهمت آمیزی به تمامی مردم ترکمن انگ راهزنی همگانی زده می شد. در این بین، در برخی موارد، "آلامان گری" نتیجه شرایط جغرافیایی – فقرمادی و منابع ترکمن‌ها اعلام می‌شدند و در موارد دیگر - با «گرایشات راهزنی» ترکمن ها توضیح داده می‌شد که گویا هیچگاه به کار کردن خو نگرفته اند. البته، تاریخ نگاران شوروی نمی‌توانستند در برابر چنین اتهام وحشتناکی سخنی نگویند.
گ.پ. واسییلوا مطالبی در زمینه کشاورزی در میان ترکمن‌ها در پایان سده نوزده و آغاز سده بیست - بخش دوم ترجمه- رحیم کاکایی روش‌های حمل و نقل غلات به خرمنگاه نیز متفاوت بود و تا حد زیادی به فاصله آن تا مزرعه بستگی داشت. اگر خرمنگاه از محل برداشت دور نبود، آنگاه کشاورزان گندم‌های برداشت شده را خود "آرقالاپ داشماق" حمل می‌کردند(رو گُرده خود می برند). روش‌های انتقال محصول در مناطق مختلف با هم متفاوت بودند. حمل محصول با دست در میان تکه‌های آخال و مرو، ساریق‌ها رایج بود و در این نواحی بر سایر نواحی غلبه داشت.
گ.پ. واسیلیوا مطالبی در زمینه کشاورزی در میان ترکمن‌ها
در پایان سده نوزده و آغاز سده بیست - بخش نخست ترجمه. رحیم کاکایی گروه های کشاورزی یومودها و تکه ها، گوکلن ، چوودورها، غاراداشلی ، ساریق ها، آلیلی ، آناولی ، مورچالی ، نوخورلی، آتا، و همچنین ارساری، الامها، اسکی و سایر قبایل آمودریا. اساس اقتصاد کشاورزی ترکمن ها بموازات دامداری فشرده، کشاورزی آبیاری شده در واحه ها بود. برای آبیاری کانالها و سدها در منطقه کؤپت داغ و چاههای زهکشی زیرزمینی - کاریزها و حوض های روی زمین برای جمع آوری آب – "هودان" (Howdan ) می ساختند. آبیاری معمولاً با نیروی گرانش انجام می‌شد، اما سازه‌های ساده بالابر آب نیز وجود داشتند –" چیگیر و نووا". در کوهستان زمین های بدون آبیاری و دیمی وجود داشتند. ابزار کشت زمین ساده بود.
ناصر عظیمیاشغال گیلان توسط پتر‌کبیر و دیدگاه مارکس در مورد پتر و سنت اسلاوی! براساس اسنادی که موجود است گویا دو درخواست به پتر اول برای تسخیر سواحل دریای خزر و گیلان پیشنهاد شده بود. پیشنهاد اصلی از طرف شاه‌تهماسب دوم فرزند شاه سلطان‌حسین به‌عمل آمد که با محاصره‌ی اصفهان از این شهر بیرون آمده و اکنون در اردبیل حضور داشت و با نزدیک شدن سقوط اصفهان، خود را نیز در خطر می‌دید: «شاه طهماسب که در اردبیل اقامت داشت و مایل بود از مساعدت روسیه در مبارزه علیه محمود شاه افغان برخوردار گردد، اسماعیل‌بک دیپلمات کارآزموده را به روسیه گسیل داشت». پیشنهاد دوم از طرف حاکم گیلان بود: «پطر اول پیش از آنکه از حاجی‌طرخان عازم شمال [ایران] شود، پیامی از حاکم گیلان دریافت داشت به این مضمون که عده‌ای سرباز برای اشغال رشت به مرکز آن ایالت بفرستد، زیرا افاغنه قصد تصرف آن را دارند»
بایز افروزینگاهی به فرایند شهرنشینی در کردستان ایران احداث شهر سنندج به طور طبیعی موجبات پیدایش اقشار و طبقات اجتماعی نوینی از جمله تجار و بازاریان، کارمندان اداری، صنعت گران جزء، معماران، مزدبگیران مستقل شهری و اقشاری از این دست گردید که تا آن زمان یا اساسأ در عرصه ی جامعه ی کرد حضور نداشتند و یا مجال و مکانی برای عرضه ی حرفه و توانایی های خویش نمی یافتند.
تجمع این اقشار اساسأ شهرنشین در سنندج موجب تحول دوگانه ی مهمی شد که بعدها تأثیر آن در سرنوشت شهر و کل منطقه ی کردستان هویدا گردید. نخست آن که زمینه ی ارتقاء حرفه ای و توسعه ی صنفی خویش را از طریق تبادل تجربه و جذب افراد جدید به حرفه ی خویش فراهم نمودند و در وهله ی بعد، با توجه به افزایش جمعیت و تجمع سرمایه، به زودی تبدیل به چنان نیروی اجتماعی تأثیرگذاری گردیدند که نظر و خواست آنان در عزل و نصب کارمندان و مباشرین حکومتی و تصویب و اجرای قوانین همواره مورد توجه جدی والیان اردلان قرار می گرفت.
همنشین بهارجنایت ۲۹ فروردین ۱۳۵۴،
مشمول مرور زمان نمی‌شود جنایت قتل بیژن جزنی، حسن ضیاء ظریفی، عباس سورکی، محمد چوپان زاده، مشعوف (سعید) کلانتری، عزیز سرمدی، احمد جلیل افشار ،کاظم ذوالانوار و مصطفی جوان خوشدل
کورمک کلی درس‌هائی از انقلاب اسپانیا ترجمه‌ی احمد سیف انتخاباتی انگیزه مهمی برای توده های اسپانیا شد. آنها منتظر اصلاحات از سوی دولت جدید نماندند. روسای فاشیست از کارخانه ها بیرون رانده شدند و حداکثر 44 ساعت کار در هفته بدون از دست دادن حقوق تعیین شد. زمین و کارخانه ها اشغال شدند. کارگران اخراج شده و قربانیان مشابه دیگر مشاغل خود را پس گرفتند. ۳۰۰۰۰ زندانی سیاسی از جمله تمام زندانیان پس از قیام آستوریا از زندان آزاد شدند. اما، جبهه مردمی به زودی این اقدام متهورانه طبقه کارگر را تضعیف کرد. یک دولت ترکیبی از بورژوازی و رفرمیست ها، در غیاب یک حزب انقلابی توده‌ای، که درواقع دلیل اصلی شکست کارگران اسپانیا بود از تداوم انقلاب جلوگیری کرد. . لئون تروتسکی بعداً جبهه مردمی را به عنوان "توطئه ای برای درهم شکستن اعتصاب" توصیف کرد.
و. ی. کورنیلوف «مراحل تغییر و دگردیسی سوسیالیسم در اتحاد جماهیر شوروی به سرمایه داری روسیه» ترجمه- رحیم کاکایی رهبری اتحاد شوروی، به ویژه در دوران زمامداری م.س. گورباچف فکر می کنم ، بدون «کمک» « گروه و شرکت کنندگان فعال پرسترویکا» فوق الذکر، قادر نبود به شیوه ای شایسته به این چالش‌ها در مبارزه ژئوپلیتیکی با غرب، بطور کارا به بازسازی سیستم اقتصادی سوسیالیستی پاسخ دهد. این امر در نابسامانی و اختلال نظم فعالیت‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و سیاست خارجی اتحاد جماهیر شوروی تا زمان انحلال آن به عنوان یک دولت ظاهر شدند.
آن والِس کفیه‌ی عیسی مسیح ترجمه بهروز عارفی از آغاز جنگ ویرانگر اسرائیل در غزه، گفتارهای مذهبی عملیات نظامی اسرائیل را توجیه میکند. حکومت استناد به کتاب مقدس را برجسته میکند. بدین‌ترتیب، نتانیاهو رئیس حکومت، فلسطینیان را با عمالیق، مردمی که عبرانی‌ها در کتاب خروج شکست دادند، یکسان می‌شمرد. در ایالات متحده آمریکا مسیحیان صهیونیست نیز برای پشتیبانی بی‌قید‌وشرط از اسرائیل و تحمیلِ روایتی از جنگ تمدن‌ها که در آن جبهه یهودی-مسیحی با جبهه مسلمان رودررو است، از کتاب مقدس الهام می‌گیرند.
سوفی بِسیس دو هزار سال تنهائی ترجمه: بهروز عارفی آنتی سمیتیسم تاریخی دراز دارد. یا بهتر بگوئیم، نفرت از یهودیان، زیرا این تاریخ را میتوان به دو مرحلهی بزرگ تقسیم کرد، مرحلهی ضدیتِ سنتی با یهودیت که در آغاز اروپای مسیحی زاده شد، سپس تاریخ یک آنتی سمیتیسم (یهودستیزی) مدرن از قرن نوزدهم، که ضمن آنکه وارث آن است، در گسست با ضد یهودیت پیش از خود نیز میباشد. در جنوبِ مدیترانه ، دشمنی با یهودیان همچنین یکی از مشخصه های جهان مسلمان است که در ضمن، شکل‌های متفاوتی نسبت به یهودستیزیِ ساختهی مسیحیان به خود گرفته است. موج جدید آنتی‌سمیتیسمی که اکنون با آن مواجه هستیم، ریشه‌هایش را در این تاریخ می‌یابد ولی همچنین از سبب‌هایی که از واقعیت‌های روزمره سرچشمه می‌گیرند.
پییِر رَمبِر در لیتوانی، شور و هیجان یهودکُشی
ترجمه: بهروز عارفی پس از سقوط شوروی، لیتوانیِ مستقل، هویت ملی‌اش را حول ضد‌کمونیسم تقریبا متعصبانه بنا میکند. بخش قابل‌ملاحظه‌ای از نخبگان و طرفداران ملی‌گرا معتقدند که همکاری با نازی‌ها را مبارزه با «یهودی-بلشویسم» توجیه میکند. صدها همدست هوادار نازی ، میلیشیای راست‌افراطی و کشتارگران ضد‌یهودی، مانند پوناس نورِیکا به‌خاطر مبارزه با ارتش سرخ در دوران جنگ دوم جهانی، در سالهای دهه ۱۹۹۰ [پس از مرگ] مدال دریافت کرده و از افتخار ومجسمه‌ای به عنوان قهرمان ملی برخوردار شدند.
کتاب هماندیشیـچپ
ویژه‌ی انقلاب ۵۷ از بهمن ۵۷ هر چه بیشتر دور شدیم و غبار فراموشی بر حافظه‌ها بیشتر نشست، بار ذهنی پاسخ‌هایی که به چنین پرسش‌هایی داده شده سنگین تر شد و راه بر جعل و فریب و وارونه‌سازی هموارتر. و نیز هر چه توده‌ی محروم و فرودست خسته‌تر، خشمگین‌تر و مایوس‌تر شده، و خود رهانی را دشوارتر یافته، قلب واقعیت‌ها آسان‌تر شده و هزینه‌اش کم‌تر.
رو در رو با چنین تهدید‌هایی، پاسخ‌دادن به پرسش‌هایی که فضای عمومی را اشباع کرده ضرورتی است حیاتی؛ به‌ویژه از سوی کسانی که هم‌چنان بر حقانیت قیام مردم علیه حکومت پهلوی باور دارند. #هماندیشیـچپ در عمل به این تکلیف می‌کوشد گامی بردارد و انتشار ویژه‌نامه‌ای که پیش رو دارید بخشی از این کوشش است.
ولادیمیر مالیشیف او می توانست اتحاد جماهیر شوروی را نجات بدهد
چگونه گورباچف و حامیانش گریگوری رومانوف را کنار گذاشتند
ترجمه. رحیم کاکایی سعی کردند او را از طریق "رابطه داشتن با زنی" بدنام کنند. شایعه ای احمقانه و پوچ در مورد ادعای "رابطه عاشقانه" او با خواننده محبوب آن زمان لیودمیلا سنچینا آغاز شد. گویا به پشتیبانی سرپرست لنینگراد بوده که به او کمک کرده تا یک آپارتمان خوب و همچنین بهترین سالن های کنسرت برای اجرا داشته باشد. حتی نقل کردند که گویا یک بار اتفاق افتاده که رومانوف و سنچینا با هم در رزمناو "آرورا" در امتداد نوا دریانوردی کرده اند، هر چند کشتی که برای "لنگر ابدی" تنظیم شده بود ، موتور نداشت. از این رو او به هیچ وجه نمی توانست دریانوردی کند.
لی یان پرچم مارکسیسم- لنینیسم برافراشته است ترجمه: رحیم کاکایی با فرا رسیدن هزاره جدید، به دنبال انتشار حقایق تاریخی قابل اعتماد، و همچنین در سایه خط مشی و سیاست درست دولت، نگرش جامعه علمی روسیه نسبت به لنین و انقلاب اکتبر معقول تر و منصفانه تر شد. پریماکف نخست وزیر سابق خاطرنشان کرد که در نشریات سیاسی، انقلاب اکتبر 1917 اغلب "کودتا" نامیده می شود ، اما این رویکرد کاملاً نادرستی است. تاریخ انقلاب اکتبر را نمی توان از نو نوشت.این انقلاب نه تنها پیش درآمدی برای ساختمان سوسیالیسم، بلکه برای پیدایش روسیه نو، نیرومند و پیشرفته بود. دوم اینکه شناسایی و برسمیت شناختن جدید و دوباره لنین و انقلاب اکتبر را می توان نه تنها در محافل آکادمیک، بلکه در اقدامات توده ای به افتخار سالگرد آنها دید.
از کتاب: انقلاب ایران سالهای ۱۹۷۸-۱۹۷۹ مناسبات اقتصادی خارجی جمهوری اسلامی ایران ترجمه- رحیم کاکایی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به شدت تحت تأثیر وابستگی شدید اقتصادی کشور به اقتصاد جهانی بود که در نتیجه اختلال عمیق اقتصاد کشور در دوران حکومت اسلامی تشدید شد. این امر در آن اصل اعلام شده «نه شرقی نه غربی» سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از روزهای اول انقلاب ظاهر گردید و دستخوش دگرگونی چشمگیری شد. جمهوری اسلامی ایران در عمل بیش از پیش از این اصل عقب نشینی کرد و راه های گوناگون بهبود روابط با کشورهای توسعه یافته سرمایه داری را جستجو کرد.
علی محمد جهانگیریاز پیروزی تا استحاله!؟ (۷) آیت الله خمینی در فرمان و حُکم مکتوب خود در رابطه با انتصاب مهندس مهدی بازرگان به نخست وزیری دولت موقت همچنین نوشت:«..تشکیل مجلس مؤسسان از منتخبین مردم جهت تصویب قانون اساسی نظام جدید و...» وی در همین روز در سالن دبیرستان علوی تهران و در حضور 400 خبرنگار و خبرنگار عکاس ایرانی و خارجی که شرکت داشتند، طی سخنانی نیز گفت:«...به اتکای آرای عمومی که با ماست و ما به احتساب آراء عمومی یک دولتی را معرفی می کنیم. رئیس دولتی را معرفی می کنیم موقتاً دولتی تشکیل بدهد که هم به این آشفتگی ها خاتمه بدهد و هم این مساله کنونی که مجلس مؤسسان است. یعنی ترتیب انتخابات مجلس مؤسسان را بدهد و مقدمات آن را درست کند. و مجلس مؤسسان تأسیس بشود...
آکادمی علوم اتحاد جماهیر شوروی - انستیتوی شرق شناسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در شرایط جنگ ایران و عراق ترجمه- رحیم کاکایی در شرایط جنگ با عراق، ضرورت دستیابی به قطعات یدکی تجهیزات نظامی موجود آمریکایی و خرید انواع جدید تسلیحات، ایران را وادار به برقراری تماس‌های غیرقانونی با ایالات متحده آمریکا کرد. رهبران اسلامي آماده مذاكره با آمريكا و دادن امتيازات خاص براي به دست آوردن تسليحاتي بودند كه به آنها اجازه جنگ با عراق را می‌داد . در همان زمان، در محافل حاکم ایالات متحده آمریکا این نظر وجود داشت که دیر یا زود ایران به مسیر سیاست آمریکا بازخواهد گشت، به ویژه اگر تغییری در رهبری آنجا رخ دهد.
همنشین بهارجنبش مشروطه،
یکی از برجسته ترین رویدادهایِ تاریخ ایران
همنشین بهارمتن کاملِِ قانون اساسی مشروطه و متمم آن گرچه بسیاری از اصول قانون اساسی مشروطه و متمم آن جای درنگ دارد و گرد و غبار شرع به‌آن پاشیده شده، اما تفکیک قوا را بر سر زبان‌ها انداخت. قوه اجرایی مملکت را از نماد سلطنت جدا نمود، و قوه قضایی را همچنین، از نماد روحانیت. حق قانونگذاری زمینی، در برابر شریعت و رساله‌های عملیه، برجسته شد و اینکه باید حکومت قانون گسترش پیدا کند.
علی محمد جهانگیریاز پیروزی تا استحاله!؟ (۶) در آن مقطع زمانی اعلام رسمی تعداد شرکت کنندگان در رفراندوم جمهوری اسلامی، هیچگونه حساسیت و اعتراضی قابل توجهی را در کشور، برای اکثریت مردم ایران زمین به دنبال نداشت، چرا که مردم شرکت در آن را، شرکت در جشن پیروزی انقلاب و تاکیدی بر خواست های بر حق خود [ آزادی و عدالت ] می دانستند و حتی گروه ها، سازمان ها، احزاب و اقوام ایرانی که در رابطه تحریم، عدم شرکت و یا انجام یا عدم انجام آن موضع گیری کرده بودند، بیشتر به خاطر نامشخص بودن محتوی جمهوری اسلامی بود و اکثریت آنان هم به همین خاطر عدم شرکت در رفراندوم را مطرح کرده بودند. در آن شرایط تنها گره کور رفراندوم ...این سخن احمد صدر سید جوادی وزیر کشور دولت موقت قبل از انجام اولین رفراندوم در ایران بود که اعلام کرد:«۲۴ میلیون نفر می توانند در رفراندوم رای بدهند»...
استفانی کرونین شورش‌های نان
در عصر قاجار ترجمه محمد جواهرکلام سنت شورش نان در ایران سنتی قدیمی است. اگرچه این شورش ویژگی‌های معمول خود را در قرن نوزدهم و حتی در قرن بیستم حفظ کرده، ولی محیط سیاسی و اقتصادی آن یک‌سره دگرگون شده است. برکنار از مطالبه برای تغییر، معترضان نان در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در ایران بیشتر بر اساس یک نظام پدرسالار قدیمی و شاید ایده‌آل عمل می‌کردند. اما در اواخر قرن نوزدهم شورش آنها واکنشی بود که علیه نابسامانی زندگی، ناشی از فروپاشی نظام سیاسی قاجار و همزمان با آن، ظهور موج درنده اقتصاد نو انجام می‌گرفت.
| 
