|
الف بهاران یکسان سازی یا تنوع فرهنگی؟ اخیرا در چند مورد درنوشته ها و بحث های سیاسی، شاهد تکراردو اظهارنظر قدیمی درباره هموطنان آذربایجانی بوده ام : 1 – آذربایجانی ها خودشان ترک نیستند، زبانشان ترکی است . ترک های اصلی زرد پوست بوده اند و زبانشان درگذشته به آذربایجانی های غیر زرد پوست منتقل شده است 2 – زبان مردم آذربایجان اصلا ترکی نیست، بلکه لهجه ای اززبان فارسی است . دلیل آن هم وجود واژه ها وبرخی حروف عطف واضافه فارسی درآن است .
دكتر عبدالستار دوشوكیافزایش کشته شدگان تشنه لب در ماه محرم در بلوچستان اما اندوه جگرسوز این جان دادن ها همزمانی آن با ماه محرم است که مسئولین و هموطنان شیعه و مرکز نشین در این ایام عزای عاشورایی برای حسین و یارانش ضجه و ناله می کنند که عبیدالله بن زیاد آب را بر آنها بست و تشنه لب به شهادت رساند. این روزها همزمان با کشته شدن این کودکان به دلیل بی آبی, مداحان در سراسر کشور با مویه و زاری سوزناک شیون سر می دهند: "ای تشنه لب عشق زینب, ای بی کفن ". یکی از فعالان رسانه ای بلوچ می نویسد چه تصادم تاریخی تلخی؟ زیرا در اول ماه محرم زینب غلامی‌پور، دختر تشنه لب ۸ ساله اهل روستای جکیگور راسک در داخل گودالچه افتاد و جان داد. امروز صبح نیز دو کودک در روستای شیخان کرگ شهرستان دشتیاری جان دادند.
محمد آزادگر محمد علی تاج احمدی نین «یاشادئغئمئزتبریز» کیتابی
به زبان آذربایجانی در معرفی کتاب « یاشادئغئمئز تبریز» کیتابین باش سؤزونون باشلیغیندا، م.ع. معجزده ن بوشعر گتیریلیب:« اومیدین کسمه معجز، یاز آنان تعلیم اده ن دیلده / گزه ربیر ارمغان تک دفترین، بیل، چین وتاتاری»
تاج احمدی بوکیتابی اوخویانلارا خطاب یازیرکی بو کیتاب بیر تاریخ کیتابی دگیل وبیر منوقرافی دا دییل والبته خاطیرات کیتابی دا دگیل. یازار یاشادیغی شهری و دورانی وشهرین باشینا گلن ایشلرین بیر پاراسینی گوردویوکیمی،
دكتر عبدالستار دوشوكیسخنی با علمای اهل سنت بلوچستان که برای حوادث آمریکا اشک می ریزند فاصله بسیاز از این شهرها از جمله جالق تا مرز پاکستان شش کیلومتر بیشتر نیست؟ از این عالمان دین باید پرسید شما چطور صدای سیاه پوستان در آمریکا را می شنوید, اما صدای ضجه و فریاد زنان و کودکان و دانشجویان بلوچ را که طی هفته اخیر توسط ارتش خونریز پاکستان و سازمان مخوف اطلاعاتی آن یعنی آی اس آی به خاک و خون کشیده شده اند, نمی شنوید؟ اگرچه بسیاری از شماها در مدارس دینی پاکستان آموزش دیده اید, مدارسی که با بودجه سلفی ها و مذهبیون افراطی اداره و توسط ارتش پاکستان حمایت می شوند.
فولکلور، ادبیات، موسیقی و تئاتر ترکمنها
«بخش سوم» گردآوری و ترجمه از رحیم کاکایی تئاتر حرفه‌ای در ترکمنستان تنها پس از انقلاب اکتبر پدید آمد. در دوران شوروی در این جمهوری پنج تئاتر ترکمنی و یک تئاتر روسی فعالیت می‌کردند. پیشرفت و تکامل آنها ارتباط تنگاتنگی با هنر ملی و فعالیت‌های هنری آماتوری داشت. پنجم ژوئن سال 1926 نخستین مرکز تئاتر ملی زیر نظر کمیساریای ملی معارف (فرهنگ) ترکمنستان شوروی بنیان‌گذاری شد. پانزده جوان ترکمن از گروه‌های تئاتر آماتور دانشکده‌ی کارگری، دانشکده‌ی فنی و مدرسه‌ی حزبی با این مرکز همکاری داشتند. دوم نوامبر سال 1926 داستان «زهره و طاهر» اثر ملا نفس و پس از آن نمایشنامه‌های تبلیغی «جنگل خونین» اثر آ. قوشوتوف، « بدون مهریه» اثر آ.
فولکلور، ادبیات، موسیقی و تئاتر ترکمنها
«بخش دوم» گردآوری و ترجمه از رحیم کاکایی فرهنگ موسیقی مردم ترکمن که تاریخی چندین سده‌ای دارد از نظر فرم و ژانرهای خود غنی و متنوع است. رشد و تکامل فرهنگ موسیقیایی مردم ترکمن در گذشته ارتباط ناگسستنی با هنر شگفت انگیز «باغشی»ها(ترانه سرایان مردمی) داشت، که سده‌ها بازگوکننده دیدگاه‌ها و داستانهای سخت و طاقت فرسای گذشته مردم بودند. «باغشی ها» نه تنها ترانه سرا بلکه تقریبا تنها وقایع نگار ماجراها و حافظان آثار درخشان خلاقیت‌های موسیقیایی و شاعرانه مردمی بودند. در بین مشهورترین «باغشی‌ها» از سده نوزده و آغاز سده بیست می‌توان از کسانی چون «نوبت نیاز»، «آلی»، «ویران»،«دوردی»،«کِل»،« شوکور» و «ساری» نام برد.
فولکلور، ادبیات، موسیقی و تئاتر ترکمنها
«بخش نخست»
گردآوری و ترجمه از رحیم کاکایی داستانهای منظوم قهرمانی رمانتیک و افسانه‌ای به‌لحاظ محبوبیت خود جایگاه دوم را دارند. این داستان‌ها شخصیت‌های ماجراجوی ویژه‌ی خود را دارند. سرایندگان برخی از آنها ناشناخته‌اند (برای نمونه «شاه صنم و غریب») و سرایندگان برخی دیگر شناخته‌شده هستند: «زهره و طاهر» اثر ملانفس و «لیلی و مجنون» اثر عندلیب؛ اما حتا در هر یک از داستانهای دسته‌ی اول نیز اثری از سبک سراینده‌ی آن وجود دارد. احتمال دارد سرایندگان اصلی آنها همان «باغشی‌ها» بوده باشند. تمامی داستانهای منظوم توسط «باغشی‌ها» اجرا می‌شوند و برش‌‌ها و بندهای شاعرانه‌ای که خوانده می‌شوند، انگیزه‌‌هایی از پیش مشخص‌شده دارند.
دکتر محمد حسین یحیاییرزم پیگیر « فرقه دمکرات آذربایجان » در دهه هشتم خود همچنان ادامه دارد ( بخش سوم ) شکست فرقه دمکرات آذربایجان و حکومت ملی ضربه سهمگینی به دمکراسی کشور وارد کرد، قدرت متمرکز همه ابزار استبداد ( اقتصاد، نیروی نظامی، سیاست، تبلیغات و... ) را در دست گرفت و رژیم جمهوری اسلامی همان شیوه و ابزار را در دست گرفته و ادامه می دهد. تنها راه برون رفت و گذر از استبداد تقسیم قدرت متمرکز و تشکیل قطب های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گوناگون است که بر عملکرد یکدیگر نظارت داشته باشند و سرنوشت سیاسی خود را خود تعیین کنند، بنابرین خواسته های فرقه دمکرات آذربایجان هنوز به قوت خود باقی است و برای تحقق آن مبارزه می کند...
س. حاتملویشمشیر داموکلس بیدادگاه های رژیم جمهوری اسلامی
بر بالای سر فعالین ملی آذربایجان باز هم روز جهانی زبان مادری ما فعالین ملی آذربایجانی و ترکهای ایران بخوبی می دانیم که مشکل شما "برنامه ریزی و تهیه ی ایاب و ذهاب برای عزیمت به استادیوم ورزشی" توسط یکی از متهمین نیست. مشکل شما صرف وجود افرادی است که جرئت نافرمانی و عبور کردن از خط های قرمزی که توسط سیستم تان کشیده شده اند، می باشد و بس. حال این نافرمانی می تواند اعتراض به افزایش قیمت بنزین باشد و یا تهیه ی وسیله ی ایاب و ذهاب برای رفتن به استادیوم ورزشی و یا نام بردن از رهبر حکومت ملی آذربایجان حعفر پیشه وری.
دکتر محمد حسین یحیاییمبارزه زنان آذربایجان در بزرگداشت ۸ مارس همچنان ادامه دارد حال یکی از چالش های بزرگ رژیم ولایت جنبش زنان و خیزش آنان در همه زمینه های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است. سیاست رژیم در برخورد با زنان که نیمی از جامعه را تشکیل می دهند شکست خورده است و مبارزه زنان هر روز ابعاد وسیعتری بخود می گیرد و رژیم ولایت در نهایت مجبور به عقب نشینی است، 8 مارس فرصتی است تا زنان آذربایجان و دیگر واحد های ملی در گستره ایران با زنان جهان اعلام همبستگی کنند و با ارتجاع حاکم در منطقه و جهان به مبارزه خود ادامه دهند
س. حانملویآیا همزمانی سفر اخیر نخست وزیر ارمنستان به ایران با سالگرد قتلعام مردم خوجالی امری تصادفی بود؟... در تمامی سالهائی که منطقه ی قره باغ و بخش مهمی از خاکهای آذربایجان توسط ارتش ارمنستان اشغال شده است، رژیم جمهوری اسلامی سیاستی به غایت فرصت طلبانه و منزجر کننده ای را در این رابطه دنبال می کند. همانند قتلعام مسلمانان چچن و ترکستان چین که جمهوری اسلامی عملا با سکوت در مقابل جنایتهای رژیمهای روسیه و چین مهر تائید بر سیاستهای جنایتکارانه ی این دولتها زده است، در رابطه با اشغال قره باغ و اراضی آذربایجان نیز، رژیم جمهوری اسلامی بر خلاف ادعای بی طرفی عملا و در همه ی زمینه ها طرف جمهوری ارمنستان را گرفته و حتی با در پیش گرفتن سیاست های خرابکارانه و ارسال تروریست های مسلمان سعی در ایجاد نا امنی و بی ثباتی سیاسی در جمهوری آذربایجان نموده است.
دکتر محمد حسین یحیاییفریدون ابراهیمی چهره ای ماندگار در تاریخ آذربایجان فریدون ابراهیمی در شب اعدام با خونسردی کت و شلوار مشگی رنگ خود را که در کنفرانس صلح پاریس به تن کرده و با برخی از نمایندگان مستعمره های فرانسه ( مراکش ) گفتگوی دوجانبه کرده بود به تن کرد با صورت اصلاح کرده و پیراهن سفید، کراوات سرخ رنگ خود را بر گردن آویخت و هنگام وداع گفت : ما تمام زندگی خود را با پاکی و شرافت گذرانده ایم، چرا باید زیر چوبه دار با حالتی پریشان ظاهر شویم ؟ و اینگونه زندگی یکی دیگر از اندیشه ورزان و پیشگامان آزادی و عدالت در آذربایجان به پایان رسید.هرگز نمیرد آنچه دلش زنده شد به عشق/ در جریده عالم ثبت است دوام ما ( به مناسبت صدمین سال تولد فریدون ابراهیمی ).
چند نکته در بارۀ مسألۀ مّلی به‌طور کلّی و وضعیّتِ آن در ایران به‌طورِ خاص بیژن هیرمن‌پور نویسنده متوجه نیست که اگر پنجاه سال میشود با «زور و ضرب» حکومت کرد ـ و چنان‌چه به «حافظۀ تاریخیِ» خود مراجعه کنیم، پنج هزار سال است که شده است بر ایران با «زور و ضرب» حکومت کنند ـ و اگر متوجه بود که همین قیامِ ۲۲ بهمن هم به‌کمکِ «زور و ضرب» صورت گرفت و با «زور و ضرب» هم درهم شکسته شد، آن‌وقت، به فقدانِ «حافظۀ تاریخیِ» خود می‌خندید که فکر می‌کند «زور و ضرب» کارساز نیست و مانندِ مارکس اذعان می‌کرد که هیچ تحولِ تاریخیِ بزرگ بدونِ «زور و ضرب» صورت نگرفته است.
قهرمان قنبرىتراكتور سازى و ناسيوناليسم تُركى تيم تراكتورسازى نه فقط محبوب ترين تيم جغرافياى آذربايجان است بلكه بنوعى در بين تُركهاى قشقايى و تُركهاى خارج از جغرافياى آذربايجان هم پرطرفدار است. تمايزى كه طرفداران تيم تراكتورسازى با ديگر تيمهاى موجود دارند اين است كه اين تيم بنوعى هويت تبديل شده است كه پرطرفدار بودنش چندان به بُرد و باخت اش وابسته نيست و به نوعى روح آذربايجان تبديل شده است. البته منتقدان اين تيم هم آن را متهم به ايجاد موج نژادپرستانه تُركى متهم مى كنند و در اين ميان دولتى بودن اين تيم باعث انگيزش تئورى توهم بدين صورت شده است كه حاكميت جمهورى اسلامى با ايجاد اختلاف قوميتى در پى تفرقه بين ايرانيان است.
محمد آزادگرسربازان گمنام امام زمان
و جنبش ملی دموکراتیک آذربایجان مهران بهاری نوشته ی کشکول واره ی مطولی تحت عنوان «عمليات عفرين و خوی خيانت‌پيشگی-تروريست‌پروری تورکهای چپ ايرانی و آزربايجان‌گرايان پان‌ايرانيست» منتشر کرده و سایت تریبون نیز آن را باز پخش کرده است. استناد من دراینجا به متنی است که تریبون انتشار داده است. مهران بهاری عملیات شاخه‌ی زیتون ارتش تورکیه در شمال غرب سوریه را بهانه کرده تا هرآنچه دل اش خواسته از جعل و دروغ و تهمت و لجن پراکنی از موضع نژادپرستانه ی «تورک گرا» علیه انقلاب مشروطه، نهضت خیابانی، پیشه -وری، فرقه دموکرات آذربایجان، حکومت ملی آذربایجان، کردها، اقلیت های مذهبی والبته علیه چپ ها و... نثار کند.
پیشگفتارِ کتابِ آثار معماری ترکمنستان ترجمه از: رحیم کاکایی هزاران سال مردمانی که ساکن قلمرو ترکمنستان شوروی(سابق.مترجم) شدند شهرهایی ساختند که پر از بناهای متنوع بود. رویدادهای تاریخی منجر به نابودی نه تنها شهرها، بلکه تمام تمدن ها شدند. یاد آوری آنها در حال حاضر شامل آثار با ا رزش فرهنگ مادی و در وهله نخست آثار معماری است. اهمیت این آثار ارزشمند برای شناخت تاریخ مردم ترکمن اجتناب ناپذیر است. آثار معماری که در ترکمنستان شوروی حفظ شده اند، بازتاب تمامی دوره های تاریخی اجتماعی تکامل بشریت هستند.
بهزاد كریمیبحث ملی نیازمند زبان ملی است!
بحث چیست و سیر آن کدام؟ حرف اینست که جمهوریخواه واقعی می تواند با بلند کردن پرچم اتحاد برای دمکراسی، نه فقط جمهوریت را در جوهر واقعی اش تعریف کند بلکه در مسیر گذار از استبداد دینی جمهوری اسلامی، همراهی بخشی از مشروطه طلبان صادق در دمکراسی خواهی را هم بیندوزد. از نقطه نظر تلاش برای جلب آن بخش از توده های خواهان آزادی و دمکراسی که تحت تاثیر تبلیغات شاهپرستان قرار دارند، هیچ عامل کلانی چون تثبیت جبهه اتحاد ملی با مضمون دمکراسی نمی تواند موثر افتد. بگذار شاه پرستان بر سردمکراسی تجزیه شوند! و بگذار ما جمهوریخواهان در اتحاد خود پرچم اتحاد برای دمکراسی را بر افرازیم.
اشرف دهقانیدر ارتباط با روز جهانی زبان مادری صرف نظر از شوینیست ها و مرتجعینی که همواره از غیر رسمی تلقی شدن زبان مادری ملت های مختلف تشکیل دهنده ایران - به جز فارسی - دفاع و پشتیبانی کرده و خواهان ممنوع بودن زبان های دیگر خلق های ساکن ایران در امر آموزش و اشاعه ادبیات خود و غیره بوده اند، از طرف برخی روشنفکران نیز تحت عنوان به اصطلاح چپ های مدرن، کسانی که یا هرگز ستم ملی را تجربه نکرده و درکی از آن ندارند و یا نفوذ ایده های شوینیستی چنان در آن ها قوی است که نمی توانند رشد و پویائی دیگر زبان های ملی در ایران را برتابند ، مواضعی اتخاذ می شود که در کنه خود نفی حق ملت های مختلف ایران در استفاده آزادانه از زبان مادری خود را در خویش نهفته دارد.
وهاب انصارییاد فدائیان خلق، رهبران خلق ترکمن توماج، مختوم، واحدی و جرجانی گرامی باد! سی و هشت سال از اعدام رهبران خلق ترکمن، فداییان خلق رفقا توماج، مختوم، واحدی و جرجانی توسط جمهوری اسلامی گذشت. ماموران جمهوری اسلامی در ۱۸ بهمن سال ۱۳۵۸ چهار تن از رهبران خلق ترکمن را شبانه دزدیدند، بعد از شکنجه های وحشیانه در ۲۹ بهمن ۱۳۵۸ به جوخه اعدام سپردند و جسدشان را در ۱۲۵کیلومتری جاده بجنورد رها نمودند.
رفقا توماج، مختوم، واحدی و جرجانی که بیش از هر کسی از مطالبات و خواسته های مردمانشان خبر داشتند، با امید و آرزوهای نیک برای مردم ايران و ترکمن صحرا، پرچم مبارزه را برای تحقق خواسته های تاریخی ملت خود بدست گرفتند، و برای دستيابی به خواستها و مطالبات آنها شبانه و روز تلاش کردند. آن ها از میان مردم بپا خواسته بودند، به زبان مردم سخن میگفتند و جان و جوانیشان را برای نیک بختی مردم و برای آرمانهای انسانی و شریفشان فدا کردند. ياد آنها در خاطره مردم ترکمن و مردم ایران باقی خواهد ماند.
امید بهرنگپاسخ به پرسشی که پاسخ نگرفت! یادداشتی بر برگزاری رفراندوم استقلال در کردستان عراق درست است که رفراندوم ابتکار عملی سازمان یافته و از بالا بوده اما همه چیز حساب شده نبوده و نمی توانست باشد. در بسیاری مواقع یک روند معین می تواند به روندهای غیر قابل کنترل دیگر دامن زند و حتی ناخواسته زمینه ساز فرصت های سیاسی مساعد شود. بی ثباتی و شکنندگی در منطقه خاورمیانه بیش از آن حد است که کسی بتواند طرح و نقشه های خود را آن طور که می خواهد پیش برد. تحرک سیاسی که در کردستان ایران شکل گرفت تا حدی دارای چنین خصوصیتی بود. درست است که رفراندوم عمدتا ناسیونالیسم را در میان مردم کرد، تقویت کرد اما به جستجو گری در میان توده های پیشرو درزمینهٔ راه حل درست نیز دامن زد. در چنین مقاطعی، کسانی که خلاف جریان می روند بیشتر به چشم خواهند خورد تا کسانی که با امواج خودبخودی همراه می شوند.
ن.آ. دوبووا ساختار و ترکیب ملت ترکمن ترجمه از: رحیم کاکایی این مقاله بخش مربوط به ترکمنها است که از کتاب «ملل ترک. بخشهایی ازتاریخ اتنیکی»، ترجمه شده. این کتاب به جنبه‌های تاریخ نویسی و مطالعه منابع پژوهش قوم شناسی برخی ملل ترک و مسائل کلیدی تاریخ اتنیکی آنها از جمله ترکمنها پرداخته است.هیئت تحریه ی این کتاب عبارتند از: گروموف د.و.، گوبوگلو م.ن.، اوستاپنکو ل.و.، استارچنکو ر.آ.، چشکو س.و.- و نویسندگان مقاله تحلیلی آن دکتر علوم تاریخ و.و. کارلف، دکتر علوم تاریخ گ.آ.کوماروا، است
گروه کار ملی- قومی سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) «مسئله کرد» در اکنونˏ خود اوضاع سیاسی کردستان ایران دیر وقتی است که در جهت و خصلت برونمرزی‌اش تقویت بیشتری یافته و تحلیل آن در چارچوب معادلات درونمرزی دیگر پاسخگوی وضع نیست. گرچه جامعه مدنی آن با تحولات جامعه مدنی کل کشور در سمت عمومی واحدی طی طریق می کند، اما هم جنبش نوع حزبیتی آن با مبارزات ملی کردستان‌های ترکیه و عراق و حتی اکنون تا اندازه‌ای با کردستان سوریه در آمیخته است و هم جمهوری اسلامی بخاطر چالش‌های کلان منطقه‌‌ای حضوری فعال تر در "مسئله ʼکرد" یافته و به درجاتی وارد عرصه بازی هر یک از مولفه‌های ʼکردˏ دارای نقش در این سه کشور شده است.
آ.ن. کونونوف درباره تبارشناسی ترکمن، اثر ابوالغازی خان خیوه کوتاه شده و ترجمه از: رحیم کاکایی زندگی و فعالیت ابوالغازی، خان خیوه، نظامی و تاریخ نگار بخاطر زندگی نامه اش که بخشی در تالیف دوم او بنام« شجره ترکان قدبم»- «شجره ترکان» منتشر کرده، شناخته شده است. ابوالغازی نتوانست اثر دوم خود را به اتمام برساند و پسر خود انوش محمد خان (از 1663 تا 1687 سلطنت کرد) را به تکمیل این اثر مامور کرد. از فهرست تالیفات ابوالغازی « کتاب شجره ترکان قدبم و مغولان»، متعلق به انستیتوی خاور شناسی آکادمی علوم ازبکستان (شماره 851)، روشن می شود که انوش محمد خان پایان اثر پدر خود را به شخصی بنام محمود ابن محمد زمان اورگنجی واگذار کرده است.
پروفسور س. آغاجانف اسکان اوغوزها و ترکمنها بر پایه داده‌های ابوریحان بیرونی ترجمه: رحیم کاکایی اطلاعات تاریخی و جغرافیایی‌ای که از اوغوزها و ترکمنها ارائه شده اند اسکان آنها در سده دهم را مشخص می‌کنند. مناطق زیستگاه آنها در سده یازده ازطریق تحلیل آثار ابوریحان بیرونی روشن می شوند. لازم به ذکر است که داده‌های بیرونی بیشتر اسکان اوغوزها را در غرب و ترکمنها را مناطق شرقی آسیای مرکزی مشخص می‌کنند.
الهه غیز- بی بی، کیش خدای زن ترکمنهای باستان
و میراث ما‌درسالارانه تمدن مرو باستان ترجمه و گردآورنده : رحیم کاکایی روستای نوخور در غرب کوپتداغ در جمهوری ترکمنستان، محل خاصی است که در آن افسانه‌هایی که زاده شده اند، به افسانه های دیگر ترکمنی شبیه نیستند. جهان کوهستانی ویژه نوخور که با باغ های باشکوه احاطه شده اند تاریخ منحصر بفردی را بوجود آورده است.اما با این حال یک افسانه‌ی نوخوری وجود دارد که ارتباط تنگاتنگی با دیگر افسانه‌ها و حماسه‌های ترکمنستان دارد. این داستانی است درباره پری‌های زیبا و شکافی است در صخره که مردم برای زیارت آن به این محل می آیند. محل زیارت غیز- بی‌بی نامیده میشود. غیز- بی بی، محل «مقدس» باستانی در غرب سلسله جبال کوپتداغ است و چهار ساعت راه از شهرعشق آباد فاصله دارد.
| 
