|
اشرف دهقانی در ارتباط با روز جهانی زبان مادری صرف نظر از شوینیست ها و مرتجعینی که همواره از غیر رسمی تلقی شدن زبان مادری ملت های مختلف تشکیل دهنده ایران - به جز فارسی - دفاع و پشتیبانی کرده و خواهان ممنوع بودن زبان های دیگر خلق های ساکن ایران در امر آموزش و اشاعه ادبیات خود و غیره بوده اند، از طرف برخی روشنفکران نیز تحت عنوان به اصطلاح چپ های مدرن، کسانی که یا هرگز ستم ملی را تجربه نکرده و درکی از آن ندارند و یا نفوذ ایده های شوینیستی چنان در آن ها قوی است که نمی توانند رشد و پویائی دیگر زبان های ملی در ایران را برتابند ، مواضعی اتخاذ می شود که در کنه خود نفی حق ملت های مختلف ایران در استفاده آزادانه از زبان مادری خود را در خویش نهفته دارد.
وهاب انصارییاد فدائیان خلق، رهبران خلق ترکمن توماج، مختوم، واحدی و جرجانی گرامی باد! سی و هشت سال از اعدام رهبران خلق ترکمن، فداییان خلق رفقا توماج، مختوم، واحدی و جرجانی توسط جمهوری اسلامی گذشت. ماموران جمهوری اسلامی در ۱۸ بهمن سال ۱۳۵۸ چهار تن از رهبران خلق ترکمن را شبانه دزدیدند، بعد از شکنجه های وحشیانه در ۲۹ بهمن ۱۳۵۸ به جوخه اعدام سپردند و جسدشان را در ۱۲۵کیلومتری جاده بجنورد رها نمودند.
رفقا توماج، مختوم، واحدی و جرجانی که بیش از هر کسی از مطالبات و خواسته های مردمانشان خبر داشتند، با امید و آرزوهای نیک برای مردم ايران و ترکمن صحرا، پرچم مبارزه را برای تحقق خواسته های تاریخی ملت خود بدست گرفتند، و برای دستيابی به خواستها و مطالبات آنها شبانه و روز تلاش کردند. آن ها از میان مردم بپا خواسته بودند، به زبان مردم سخن میگفتند و جان و جوانیشان را برای نیک بختی مردم و برای آرمانهای انسانی و شریفشان فدا کردند. ياد آنها در خاطره مردم ترکمن و مردم ایران باقی خواهد ماند.
امید بهرنگپاسخ به پرسشی که پاسخ نگرفت! یادداشتی بر برگزاری رفراندوم استقلال در کردستان عراق درست است که رفراندوم ابتکار عملی سازمان یافته و از بالا بوده اما همه چیز حساب شده نبوده و نمی توانست باشد. در بسیاری مواقع یک روند معین می تواند به روندهای غیر قابل کنترل دیگر دامن زند و حتی ناخواسته زمینه ساز فرصت های سیاسی مساعد شود. بی ثباتی و شکنندگی در منطقه خاورمیانه بیش از آن حد است که کسی بتواند طرح و نقشه های خود را آن طور که می خواهد پیش برد. تحرک سیاسی که در کردستان ایران شکل گرفت تا حدی دارای چنین خصوصیتی بود. درست است که رفراندوم عمدتا ناسیونالیسم را در میان مردم کرد، تقویت کرد اما به جستجو گری در میان توده های پیشرو درزمینهٔ راه حل درست نیز دامن زد. در چنین مقاطعی، کسانی که خلاف جریان می روند بیشتر به چشم خواهند خورد تا کسانی که با امواج خودبخودی همراه می شوند.
ن.آ. دوبووا ساختار و ترکیب ملت ترکمن ترجمه از: رحیم کاکایی این مقاله بخش مربوط به ترکمنها است که از کتاب «ملل ترک. بخشهایی ازتاریخ اتنیکی»، ترجمه شده. این کتاب به جنبه‌های تاریخ نویسی و مطالعه منابع پژوهش قوم شناسی برخی ملل ترک و مسائل کلیدی تاریخ اتنیکی آنها از جمله ترکمنها پرداخته است.هیئت تحریه ی این کتاب عبارتند از: گروموف د.و.، گوبوگلو م.ن.، اوستاپنکو ل.و.، استارچنکو ر.آ.، چشکو س.و.- و نویسندگان مقاله تحلیلی آن دکتر علوم تاریخ و.و. کارلف، دکتر علوم تاریخ گ.آ.کوماروا، است
گروه کار ملی- قومی سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) «مسئله کرد» در اکنونˏ خود اوضاع سیاسی کردستان ایران دیر وقتی است که در جهت و خصلت برونمرزی‌اش تقویت بیشتری یافته و تحلیل آن در چارچوب معادلات درونمرزی دیگر پاسخگوی وضع نیست. گرچه جامعه مدنی آن با تحولات جامعه مدنی کل کشور در سمت عمومی واحدی طی طریق می کند، اما هم جنبش نوع حزبیتی آن با مبارزات ملی کردستان‌های ترکیه و عراق و حتی اکنون تا اندازه‌ای با کردستان سوریه در آمیخته است و هم جمهوری اسلامی بخاطر چالش‌های کلان منطقه‌‌ای حضوری فعال تر در "مسئله ʼکرد" یافته و به درجاتی وارد عرصه بازی هر یک از مولفه‌های ʼکردˏ دارای نقش در این سه کشور شده است.
آ.ن. کونونوف درباره تبارشناسی ترکمن، اثر ابوالغازی خان خیوه کوتاه شده و ترجمه از: رحیم کاکایی زندگی و فعالیت ابوالغازی، خان خیوه، نظامی و تاریخ نگار بخاطر زندگی نامه اش که بخشی در تالیف دوم او بنام« شجره ترکان قدبم»- «شجره ترکان» منتشر کرده، شناخته شده است. ابوالغازی نتوانست اثر دوم خود را به اتمام برساند و پسر خود انوش محمد خان (از 1663 تا 1687 سلطنت کرد) را به تکمیل این اثر مامور کرد. از فهرست تالیفات ابوالغازی « کتاب شجره ترکان قدبم و مغولان»، متعلق به انستیتوی خاور شناسی آکادمی علوم ازبکستان (شماره 851)، روشن می شود که انوش محمد خان پایان اثر پدر خود را به شخصی بنام محمود ابن محمد زمان اورگنجی واگذار کرده است.
پروفسور س. آغاجانف اسکان اوغوزها و ترکمنها بر پایه داده‌های ابوریحان بیرونی ترجمه: رحیم کاکایی اطلاعات تاریخی و جغرافیایی‌ای که از اوغوزها و ترکمنها ارائه شده اند اسکان آنها در سده دهم را مشخص میکنند. مناطق زیستگاه آنها در سده یازده ازطریق تحلیل آثار ابوریحان بیرونی روشن می شوند. لازم به ذکر است که داده‌های بیرونی بیشتر اسکان اوغوزها را در غرب و ترکمنها را مناطق شرقی آسیای مرکزی مشخص میکنند.
الهه غیز- بی بی، کیش خدای زن ترکمنهای باستان
و میراث ما‌درسالارانه تمدن مرو باستان ترجمه و گردآورنده : رحیم کاکایی روستای نوخور در غرب کوپتداغ در جمهوری ترکمنستان، محل خاصی است که در آن افسانه‌هایی که زاده شده اند، به افسانه های دیگر ترکمنی شبیه نیستند. جهان کوهستانی ویژه نوخور که با باغ های باشکوه احاطه شده اند تاریخ منحصر بفردی را بوجود آورده است.اما با این حال یک افسانه‌ی نوخوری وجود دارد که ارتباط تنگاتنگی با دیگر افسانه‌ها و حماسه‌های ترکمنستان دارد. این داستانی است درباره پری‌های زیبا و شکافی است در صخره که مردم برای زیارت آن به این محل می آیند. محل زیارت غیز- بی‌بی نامیده میشود. غیز- بی بی، محل «مقدس» باستانی در غرب سلسله جبال کوپتداغ است و چهار ساعت راه از شهرعشق آباد فاصله دارد.
دكتر عبدالستار دوشوكیبلوچستان در آینه سالی که گذشت تجزیه و تحلیل و مروری تصویری و صوتی بر اوضاع استان سیستان و بلوچستان در سالی که گذشت (سال ۱۳۹۵)
دکتر محمد حسین یحیاییمردم آذربایجان، این بار گرفتار در تبعیض مالیاتی کوتاه سخن اینکه در شرایط رکود و کمبود شدید نقدینگی در تولید، افزایش مالیات با واقعیت های اقتصادی همخوانی ندارد، زیرا تولید نه تنها افزایش پیدا نمی کند، بلکه با ادامه رکود بخش هایی از آن با تهدید تعطیلی و پایان فعالیت روبرو می شود و هر روز هم بر تعداد بیکاران افزوده می شود که این خود حجم تقاضا را کاهش می دهد، در نتیجه نه تولید، نه توزیع و نه خدمات توان پرداخت مالیات اضافی و تبعیض آلود را ندارند، بنابرین هدف از افزایش مالیات در استان، سیاسی است که خواهان کوچ و گریز سرمایه و نیروی کار زبده و کارآفرین از منطقه است.
تانگری‌گرايی
جهان بينی دينی ترکان باستان
تهيه و تنظيم: رحيم کاکايی تانگری‌گرايی (تِنگری گرايی)، یا نظام جهان بينی سنتی ترکی – مغولی و آموزش دينی تانگريسم (تِنگريسم) است که در محيط رمه‌داران کوچ‌نشين آسيای مرکزی بين نياکان مشترک ترکان و مغولان پديد آمد. ترکان تا پذيرش اديان جهانی، یعنی اسلام، مسيحيت و بوديسم، دين باستانیِ بسيار کهن و خود‌ويژه تانگری‌گرايی (تانگری چيليق- ترکمنی) را داشتند. اين دين بر ايمان به خالق و پرستش تانگری، خدای کيهانی استوار بود. اين دين شباهت زیادی با خدای «تين» (آسمان، طبيعت) چينی و خدای «دينگير» (آسمان) سومری دارد. تانگری‌گرايی مانند همه ادیانِ ديگربا گذشت زمان تکامل یافت و همه ويژگی‌های لازم خود را بدست
دکتر محمد حسین یحیاییبار دیگر سخنی پیرامون روز جهانی زبان مادری زبان مادری در انسان همیشه پایدار است و انسان در بدترین شرایط هم آن را فراموش نمی کند، زیرا همراه با زبان که ابزار ارتباطی است هویت انسان را می سازد و در اندیشه و رشد فکری انسان موثر است، با تضعیف زبان مادری در جامعه فقر فرهنگی حاکم می شود و در دراز مدت فرهنگ عمومی جامعه رو به زوال می رود، برای رشد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه چند فرهنگی تقویت همه زبان را در راستای همگرایی ضروری و الزامی است و این بینش با استبداد حاکم بر جامعه همخوانی و همسویی ندارد
دکتر محمد حسین یحیایینگاهی گذرا به جنبش ۲۱ آذر ( بمناسبت هفتادمین سال، بخش پنجم ) یکی از اشتباهات بزرگ حکومت ملی آذربایجان اجرای یک جانبه موافقتنامه تبریز بود، در حالیکه این موافقتنامه ضمانت اجرایی برای تهران نداشت و تهران تعهدات خود را به آینده و انتخابات گره زده بود، اجرای آن از سوی تبریز ناخشنودی زیادی در بین گروه ها و طبقات اجتماعی آذربایجان بوجود می آورد.انتخاب سلام اله جاوید بعنوان استاندار و اعضای حکومت ملی در راس ادارات از شتاب فعالیت های عمرانی کاست و آذربایجان را با تنگناهای بزرگ اقتصادی روبرو کرد، در این میان کاهش فعالیت های تجاری باعث نغمه های ناسازگار در برخی از تجار بازار شد و افراد دو دل را به سوی تهران سوق داد.
دکتر محمد حسین یحیایینگاهی گذرا به جنبش ۲۱ آذر ( بمناسبت هفتادمین سال، بخش چهارم ) شکست کمسیون سه جانبه ( ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، شوروی ) که از سوی نمایندگی های آمریکا و انگلیس برای مداخله آشکار در امور ایران پیشنهاد شده بود و حتا خواهان انتخابات انجمن های ایالتی، خود مختاری لازم، با کاربرد زبان های محلی و در نهایت قیومیت سه جانبه ( منطقه نفوذ ) را در نظر داشت، که با مخالفت شوروی ( استالین ) روبرو شد. در نتیجه بار دیگر، مسئله تخلیه ایران از نیرو های متفق مطرح گردید.
ف. آگاهنگاهی به جنبش ۲۱ آذر متاسفانه نوشته های سیاسی فارسی معمولأ مبتلا به عوارضی نظیر عدم آگاهی اساسی از موضوع و فقدان استدلال منطقی هستند که انعکاس عوارض فرهنگ شعر زدۀ احساساتی ایران محسوب می شوند. لذا هرسال با تکرار سالروز جنبش بیست و یک آذر نیز، بر تعداد نوشته های به اصطلاح وطنپرستانه احساساتی در مورد این جنبش افزوده می شود. تا جائیکه تاریخ و منطق در پیشگاه مام وطن قربانی می شود. و نه تنها وطن در این نوشته ها به مقوله ای غیر منطقی و عقده مند بدل می گردد، بلکه هربار از سر پان ایرانیسم به تاریخ دروغ گفته می شود.
دکتر محمد حسین یحیایی نگاهی گذرا به جنبش ۲۱ آذر ( بمناسبت هفتادمین سال، بخش سوم )
فرقه دمکرات آذربایجان همچنان خواسته های خود را به دولت های زود گذر که عمرشان چند ماهی بیش نبود گزارش می کرد، پیشه وری با نوشتن نامه ای به حکیمی که کابینه خود را تشکیل داده بود، بار دیگر این خواسته ها را یادآور شد و نوشت: انتخابات انجمن های ایالتی و ولایتی در تمام ایران شروع شود، مطالبات آزادی خواهان آذربایجان عملی گردد، کلوب آزادی خواهان و اتحادیه های کارگری باز و حکومت نظامی منحل شود ( روزنامه آذربایجان شماره ۴۱ هشتم آبان ۱۳۲۴ ) ارتجاع حاکم بر تهران و بسیاری از نمایندگان با نگرانی و ترس از آینده خود که نتوانند بار دیگر وارد مجلس شوند، با قانون انتخابات انجمن های ایالتی و ولایتی به شدت مخالفت می کردند،
دکتر محمد حسین یحیایینگاهی گذرا به جنبش ۲۱ آذر
( بمناسبت هفتادمین سال، بخش دوم ) آذربایجان به سرعت به سوی انقلاب و دگرگونی اساسی و ساختاری پیش می رفت، خبرنگار روزنامه « ایران ما » در جواب پرسشی که آذربایجان را چگونه دیدی؟ با صراحت گفت، که آذربایجان متشنج و آماده انقلاب است. بنابرین آنهایی که برای مطرح کردن خود، تاریخ می سازند و یا تاریخ را به دلخواه و آرزو های خود نقل، و بیشتر تحریف می نمایند، خواست و اراده مردم آذربایجان را نادیده می گیرند که گویا جنبش مردم آذربایجان وارداتی و از آنسوی مرز ها و به خواست فرد و یا گروهی برای پیشبرد اهداف خود بوده است،
احمد رحيمياز چریک فدایی تا تاریخ نویسی فدوی؟ با نزدیک شدن سالروز ۲۱ آذر ۱۳۲۵ شمسی، زرادخانه حافظان «تمامیت ارضی» باروت آب کشیده خود را دوباره از توپخانه دروغ خویش شلیک میکنند. اینبار توپچی جدیدی استخدام کرده‌اند که البته از خطه زرخیز آذربایجان است. آذربایجانی که در عین پروراندن سرداران قهرمانی مانند ستارخان، مانقورتهای رنگارنگی را نیزبعنوان سیاهی لشکر به صحنه شطرنج سیاست میکشاند تا چهره آن سرداران در صفحات تاریخ تابناکتر بدرخشد.
ارژنگ بامشادناسیونالیسم قومی، تهدیدی برای ملت ایران! در روز هفتم آبان ماه ۱۳۹۴ صدها نفر از جوانان و مردم در پاسارگارد جمع شدند و با شعارهای تاسف بار «ما آریائی هستیم، عرب نمی پرستیم» به اصطلاح زادروز کورش ساسانی را گرامی داشتند. آنها حتی اگر به "لوح کوروش" وفادار مانده بودند، نمی توانستند نفرت قومی را فریاد بزنند. تاسف بارتر آن که بخشی از رهبران احزاب سیاسی همچون رهبران احزاب پان ایرانیست، جبهه ملی، جبهه دموکراتیک ایران و حزب ملت ایران نیز در تجمعی این روز را جشن گرفتند. این که چنین روزی، کی و کجا به عنوان روز جهانی کوروش نامیده شده ، بر نگارنده روشن نیست.
احمد مرادیتأملی بر اتصال و انفصال ما از احزاب و سازمانهای سراسری از زمان گسست نخستین گروه نیروهای منتسب به مناطق ملی از احزاب و سازمانهای سراسری ، حدود ٣٠ سال میگذرد . در طی این ٣٠ سال فراز و نشیب های فراوانی در زندگی این نیروها بوجود آمد و بخش اعظم آنها بسته به توان و دیدگاه ها و ارزیابی های خود ، در اشکال متفاوتی از تشکل گرد هم آمده و فعالیت های خود را تداوم بخشیده ، ضمن این که بسیاری از آنها به زندگی آرام و غیر سیاسی خود ادامه دادند . این که این تشکل ها تا چه حد در پیشبرد وظایف خود موفق بوده و توانستند ایده آل ها و آرمان های تحقق نیافته خود در این سازمان های سراسری را پیش برند ، موضوع بحث جداگانه ای است که قبل از همه بانیان این تشکل ها باید بدان پاسخ دهند.
نادر فولادی جنبش کرد
و چالش های پیش رو در ایران و منطقه جنبش کرد در منطقه خاورمیانه در آستانه تحولات مهمی قرار دارد. این جنبش به ویژه در دو کشور سوریه و عراق تحول مهمی را از سر می گذراند که برای آینده جنبش کرد در کل خاورمیانه از نقش تعیین کننده ای برخوردار است. دخالت های همه جانبه حکومت "حزب عدالت و توسعه" ترکیه در جنگ داخلی سوریه به عاملی برای هم سرنوشتی هر چه بیشتر جنبش کرد در دو کشور ترکیه و سوریه مبدل شده است.
معصومه قربانى يك گزاره و گزينه هاى متفاوت در مورد انتخابات تركيه حقيقت اين است كه هويت طلبى و تاكيد بر خود خويشتن،هر چند كه به شدت از طرف حكومت و روشنفكران مركز محور تحت فشار قرار دارد رو به رشد است. ما با حقيقت هويت طلبى در بين ملتهاى تحت سلطه روبرو هستيم كه در سخترين شرايط زيستى هم رو به رشد هستند. حقيقتى كه سالهاست مورد انكار دولتها و نه فقط دولتها،كه بلكه همگام با آن مدعيان دمكراسى و چپ هم قرار گرفته و آنها هم چيزى بيشتر از دولتهاى مستقر براى درخواست هويت طلبان ندارند.ما بدون اينكه ژنتيك كورد و تورك را واكاوى كنيم!قدرت گيرى ه-د-پ را پيروزى گفتمان هويت طلبى بر گفتمان انكار مى دانيم.
سرگی دِميدوف درختان مقدس ترجمه از: رحيم کاکايی
درختان، همانند پاره ای ديگر موضوعات بی جان طبيعت، جهان نباتات وحيوانات ترکمنستان، جای مهمی را درافسانه ها و باورهای ترکمنها که از دوران پيش از اسلام حفظ شدند، اشغال ميکنند.بخشی ازآنها – بازتاب بازنمود ها وتصورات باستانی کشاورزان ده نشين ايرانی زبان آسيای مرکزی دوره پيش از ترکان است، که نزد آنها کيش گياهان جای ويژه ای را داشت (کافی است سيمای حامی فرهنگ کشاورزی بابا دايخان را بخاطر بياوريم).
بسياری عناصر زندگی وفرهنگ که مقدم برقشروسازند قومی واتنيکی هستند بصورتی نو توسط مردمان ترک زبان درک شدند و بخشی ازاين عناصر را خود اين گروه قومی درخود گنجانده شد.
جمعی از هواداران سازمان فداییان خلق ایران – اکثریت (داخل کشور) مسئله ملی، ضرورت ها و الزامات در آستانه برگزاری کنگرۀ چهاردهم سازمان، به ضرورت طرح و دفاع از مسئله ملیت ها و اقوام کشورمان می پردازیم. موضوعی که بصورت موجی بعضاً طرح و پس از مدتی بدست فراموشی سپرده می شود. پر واضح است که در حیات سیاسی کشورمان مسئله ملی توانسته بخش بزرگی از فعالین سیاسی و اجتماعی را با خود همراه سازد. طرح موضوع با چنین ابعاد گسترده ای در فضای عینی و مجازی و در بین نیروهای اجتماعی و خصوصاً در بین جوانان، نشان از اهمیت و عینیت آن دارد.
پروفسور س.گ.آغاجانف نظام اجتماعی ومبارزه طبقاتی درترکمنستان درسده های يازده ودوازده ترجمه از: رحيم کاکايی نظام اجتماعی خراسان، گورگان(گرگان)،خوارزم دردوره مورد مطالعه برپايه اقتصادی روابط توليدی فئودالی استواربود. ساختارطبقاتی جامعه با شکل مالکيت حاکم وبا مؤسسات عمده فئودالی تعيين شده بود. فئودالها وتوده های مردم نيروهای عمده اجتماعی آشتی ناپذير بودند.اسناد سلجوقی اشراف حاکم را از رعايا– طبقه ماليات ده توده ها متمايز ميسازند.اصطلاح رعيت اصولا برای دهقانان وپيشه وران - توليد کننده مستقيم نعمات مادی، بکاربرده ميشد.
| 
