علیرضا ثقفی، فعال کارگری، عضو کانون مدافعان حقوق کارگر و عضو کانون نویسندگان ایران است. او که از فعالین قدیمی کارگری در ایران است بارها توسط نهادهای امنیتی به دلیل فعالیت های کارگری خود بازداشت و زندانی شده است.
ثقفی در گفتگو با ماهنامه خط صلح، طرح کارورزی وزارت کار را که به منظور ثبت نام از متقاضیان کار و فارغ التحصیلان بیکار دانشگاهی اخیراً به صورت رسمی آغاز شده است، “طرحی شکست خورده” می داند که “راه به جایی نخواهد برد”

هیچ یک از کسانی که به عنوان نماینده کارگران ایران در اجلاس جاری سازمان جهانی کار شرکت کرده اند، توسط کارگران و نهادهای مستقل کارگری ایران انتخاب نشده اند.
حال در غیاب نماینده واقعی کارگران ایران در یک صد و ششمین اجلاس سالانه آی ال او که اجرای مقاوله نامه‌ها، مهاجرت نیروی کار، اشتغال و کار شایسته برای صلح جزء برنامه امسال آن اجلاس است، کارگران ایران از نمایندگان کارگران حاضر در اجلاس و هم طبقه​ای های خود می خواهند که صدای کارگران ایران را در سطح بین المللی به گوش همگان برسانند.

جنبش کارگری، که عموما یک جنبش معترض در جامعه است، می توانست یک پارامتر مقاومت و اعتراض به ترامپیسم باشد. اما سندیکالیسم در آمریکا، (جنبش رسمی کارگری در آن کشور) یعنی اتحادیه ها و رٶسای آنها در فدراسیون کار آمریکا، خیلی وقیح و منفور است. حتی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از ساندرز هم حمایت نکرد! تمام منابعش را صرف کمپین انتخاباتی هیلاری کلینتون کرد، که حتی از افزایش حداقل دستمزد هم حمایت نمی کرد. اکنون با سر کار آمدن ترامپ و رتوریکهای پروتکشنیسم او، بخشی از همین رهبران اتحادیه ها با او دمخور شده اند.

آنچه مسلم است یکی از مشکلات جنبش کارگری ایران کمبود همنظری میان فعالین تشکلات فعالین کارگری است و این مسله ایست که همت و کوشش همگی رهبران رادیکال و پیشرو جنبش کارگری برای مقابله با آن را میطلبد؛ که البته این دیگر نه ربطی به اکبری دارد و نه به 'نمایندگان کارگری' خانه کارگر و شوراهای اسلامی کارگر . آقای اکبری شما بهتر است به حمایتتان به تشکلات وابسته حکومتی و اقتصاد مولد ادامه دهید. فعالین مستقل کارگری هم بر موانع عدم سازماندهی غلبه خواهند کرد.

در بررسی جنبش کارگری ایران در سالی که گذشت؛ در بستر سیاست عمومی رژیم اسلامی در مقابل جنبشهای اجتمایی ومردمی ،سیاست سرکوب وامنیتی کردن هرگونه تلاش اجتمایی برای بهبود وضعیت ادامه یافت. در مقابل این سیاست مرعوب کردن مخالفان ، خواست لغو وحذف جرم امنیتی برای فعالان جنبشهای اجتمایی ، به یک خواست مهم وعاملی برای همبستیگیهای بزرگ گروههای اجتمایی تبدیل شد.

دولت حسن روحانی برای برون‌رفت از بحران اقتصادی، تداوم اجرای سیاست‌های نئولیبرالی را در دستور کار قرار داده است. پیامد اجرای این سیاست‌ها، دشوار شدن شرایط زندگی کارگران، انباشته شدن مطالبات آن‌ها و به‌طبع افزایش اعتراضات صنفی کارگران است‌. دولت یازدهم و وزارت کار آن برای مقابله با چنین وضعیتی نیز تدابیری سنجیده است که اهم آن‌ها عبارتست از: رویکرد ضدسندیکایی؛ مسدود کردن راه انتشار اخبار مربوط به اعتراضات کارگری؛ و طرح ادغام تشکل‌های رسمی کارگری، به‌منظور اعمال کنترل بیشتر دولت بر این تشکل‌ها.

در ده سال گذشته چندین سندیکا، انجمن صنفی، کانون صنفی کارگری و در آخرین نمونه "سندیکای فلزکار مکانیک" در ایران به عضویت فدراسیون​های کارگری جهانی در آمده اند. طبق ضوابط بین المللی عضویت آنها معنی و تفاسیر خاصی دارد. دو سندیکای کارگران و رانندگان شرکت واحد و سندیکای کارگران هفت تپه از دل اعتصابات شان به عضویت فدراسیون​های جهانی در آمدند درحالی که "سندیکای کارگران کشتی سازی" و "انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران" در راستای منافع حکومتی به عضویت فدراسیون​های جهانی در آمدند.سندیکای فلزکار و مکانیک در سال گذشته به عضویت اتحادیه جهانی متال در آمد.

گردهم آئی های متعدد بازنشستگان در سال ۱۳۹۵ ، مجموعه نامه نگاری ها ، مذاکرات با استاندار های یا مجلس و نهاد ریاست جمهوری، زمینه ساز همگرائی های بیشتر و پی بردن به قدرت عظیم این بخش از مزد و حقوق بگیران جامعه شده است. هر چند در ابتدا بازنشتسگان فرهنگی آستین ها را بالا زدند تا برای احقاق حقوق خود وارد عمل شوند، اما در میانۀ راه، بازنشستگان پرستاری و پیراپزشکی نیز به آنها پیوستند و در دو گردهم آئی بزرگ دهم و بیست و دوم اسفند، بازنشستگان ارتشی نیز به آنها پیوستند و برد و قدرت اعتراضی این نیروی عظیم را به همگان نشان دادند.

با اعلان شاد باش های نوروزی به یکایک شما، اعلام رقم تلخ ۹۳۰هزار تومان به عنوان حداقل دستمزد سال ۹۶، در سحرگاه چهارشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۵ برابر با ۱۵ مارس ۲۰۱۷، برای امسال هم دوره معرکه گیری کذایی شورای عالی کار برای تعیین حداقل دستمزد به آخر رسید و درست به همان نمایشی بدل شد که پیشتر فعالین کارگری مستقل بر آن تاکید ورزیده و پای می فشردند.
دراین رابطه خبرگزاری دولتی کار ایران - ایلنا از قول علی ربیعی وزیر تعاون، کارورفاه اجتماعی اعلام داشت : « حداقل دستمزد کارگران با ۱۴.۵ درصد افزایش به ۹٣۰ هزارتومان در ماه رسید.»

دستمزد در كنار حق اشتغال امروزه به امری كلیدی تبدیل شده است كه نه تنها جبهه كار كه تمامی اقشار تحت ستم و مزد و حقوق بگیران و اقشار عمومی جامعه را در بر می​گیرد. زیرا كه نبود دستمزدی كافی برای نیروی كار و نبود شغل،كل اقتصاد "خرد" را تحت تاثیر قرار داده است و ورشكستگی و افلاس و گسترش آلونك نشینی و ناتوانی از خرید مایحتاج زندگی تمامی گردش اقتصادی را با بحران مواجه كرده است.

اتحاد عمل کارگران، تشکل ها و فعالان کارگری حول تعیین حداقل دستمزد و افزایش آن به میزانی بالاتر از خط فقر نسبی، برای تأمین معیشت و ارتقاء سطح زندگی کارگران از نظر مسکن، تغذیه، بهداشت، آموزش و پرورش و ... وظیفه‌ی مبرم و اساسی امروز جنبش کارگری بوده و گامی مهم برای افزایش توازن قوای طبقاتی، به سود کارگران می‌باشد.

در سالهای اولیه بعد از کودتا، حکومت کودتا تمام تلاش خود را به کار برد تا تمام بقایای سازمانهای کارگری و چپ را از میان بردارد و چنین بود که تمامی نیروهای نظام سر مایه داری در جهت ایجاد فضای گورستانی به کارگرفته شدند. با کشتار کارگران کوره پز خانه ها در ورامین و کارگران در اصفهان… نیرو های سرکوبگر توانستند در چشم توده های مردم قدرت مطلق حکومت و ضعف مطلق مردم را حاکم کنند. دو مطلقی که باید درهم می شکست و جریان سیاهکل از جانب نیروهای چپ وکارگری تدارک دیده شد تا آغازی برای شکست این دو مطلق باشد و پس از سال ها مبارزه بالاخره در سالگرد همان حماسه سیاهکل در بهمن ۱۳۵۷ این دو مطلق به طور کامل شکسته شد و توده های مردم دانستند که قدرت حکومت ها هیچ گاه نمی تواند به صورت مطلق دوام آورد و ضعف مردم نیز مطلق خود را می شکند.

صحنه سیاسی ایران پر شده است از اعتراضات کارگری. آخرین نمونه مهم آن اعتراض رادیکال کارگران هپکو است. در چنین وضعیتی، جدا از مطالبات مستقیم هر اعتراض مشخصی، جلو کشیدن مسئله و معضل تشکل و تشکلیابی مهمترین موضوع پیش پای فعالین کارگری است. تشكل گرهی‌ترین معضل جنبش كارگری است كه اگر این گره باز شود، كلید حل بسیاری از مسائل دیگر جنبش كارگری نیز خواهد بود. چه نوع تشکلی جوابگوی موقعیت سیاسی کارگران در ایران و چرا؟ مطلب حاضر سعی دارد به این موضوع بپردازد.

در این مطلب گزارش آکسفام هدف اعتراض من نیست. هدف نقد راه حل آن است. آکسفام یک مٶسسه خیره دیگری در میان صدها و هزاران مٶسسه خیره است که مثل همه اینگونه مٶسسات مشکلی با دنیای وارونه ندارد. کاهش این همه نابرابری می‌خواهد. مٶسسات مثل آکسفام، همراه با کسانی مثل توماس پیکتی، البته یک رگه نسبتا ضعیفی از طرفداران نظام سرمایه‌داری اند که در چند سال گذشته به این همه فقر و نابرابری و عدم پرداخت مالیات متناسب با ثروت بعضی‌ها اعتراض داشته‌اند. یک نوع "برابری" می‌خواهند که در آن اگر ثروت این ۸ نفر را به فرض با نصف جمعیت فقیر دنیا تقسیم کنیم، مشکل حل است!

اصلاح قانون کار به تصویب ماده‌ای از قانون برنامه‌ی پنج ساله‌ی پنجم بازمی‌گردد که ضمن آن دولت را موظف نموده‌اند تا در مدتِ زمانیِ همین برنامه با ارایه‌‌ی لایحه‌ای به اصلاح قانون کار اقدام نماید. مدت قانونی برنامه‌ی پنج ساله‌ی پنجم هرچند سال گذشته پایان یافت، ولی دولت ضمن شکست کامل هرگز نتوانست به اهداف پیش‌بینی شده در آن، دست یابد. پیش از دولت روحانی دولت احمدی‌نژاد نیز در الگویی از دولت پیشین لایحه‌ای به مجلس برد که این لایحه اعتراضات کارگران را برانگیخت و دولت دوباره آن را از مجلس پس گرفت. داستان مکرری که علی‌رغم گذشت بیست و شش سال که از تصویب قانون کار در مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌گذرد، همچنان ادامه دارد. اما دولت روحانی می‌خواهد مشق نانوشته‌ی دولت احمدی‌نژاد را ضمن رونویسی از دست وزیر او به تصویب مجلس برساند. همچنان که روحانی نیز همانند احمدی‌نژاد امنیت شغلی، معیشت و گذران و حقوق سندیکایی کارگران را در اصلاحیه‌ی پیشنهادی خود برنمی‌تابد.

جامعه ایران بار دیگر در یک موقعیت فوق العاده بحرانی بسر می برد و بار دیگر هر آن امکان انفجار توده ای عظیمی در چشم انداز است. از یک طرف مرگی رفسنجانی و شدت گرفتن جنگ و دعوای جناحهای رژیم که سایه همدیگر را با تیر می زنند و از طرف دیگر فقر غیرقابل توصیف و توضیحی که بر جامعه مستولی است، این موقعیت را در چشم انداز می گذارد. بنابر این ما بعنوان کارگران، جنبش کارگری و همچنین فعالین و رهبران جنبش کارگری باید برای به پیشواز رفتن به این موقعیت، دست به یک سری اقدامات عملی بزنیم که در تندپیچ سیاسی بعدی، کارگر نقش مهم و حیاتی خود را بازی کند.

قانون‌ ما به تشکل اجتماعی حق نمی‌دهد. سندیکا یک تشکل اجتماعی است؛ نهادی است که بتواند حق همه را در نظر بگیرد. اگر می‌بیند که زنان ما حداقل دستمزد را نمی‌گیرند، سندیکایی می‌خواهیم که صدای آن‌ها باشد. اگر جوانان ما بیکار هستند و یا تبعیض در محیط کار است، دستمزدها پرداخت نمی شود. سندیکا می‌تواند نمایندگی واقعی حق زحمتکشان را بر عهده داشته باشد. تشکل‌های مستقل کارگری ما سال‌هاست دارند حرفش را می‌زنند. در دهه‌ پنجاه کارگران فلزکار، کفش بلا، روغن‌سازی، همه به فکر تشکل‌سازی بودند. به نظرم تلاش کارگران دارد صورت می‌گیرد؛ همان پنج هزار تجمع سالیانه که گفتم بخشی از آن است. در دل مبارزه است که راه‌های جدید به وجود می‌آیند. من به مثمر ثمر بودن مبارزات کارگران برای رسیدن به قانون‌های عادلانه و زندگی در شان انسان امروز، امید دارم.

بدیهی است سازمان‌ها و وزارتخانه‌های ذی‌ربط می‌توانند با نظارت‌های مداوم و مستمر خویش در این خصوص تسهیل‌گری به عمل آورند. متأسفانه نداشتن بودجه‌ی کافی و نیروی انسانی لازم جهت نظارت و بازرسی، بهانه‌هایی هستند که کارفرما از آن سود می‌جوید تا از ایمن‌سازی محیط کار سر باز زند. به عبارتی روشن‌تر وزارتخانه‌های کار و بهداشت توأمان به واحدهایی که هنوز امکانات ایمنی برای کارگرانشان فراهم ندیده‌اند، اجازه‌ی فعالیت می‌دهند.
مدیران مراکز کارگری به پشتوانه‌ی حمایت‌های دولتی و نهادهای کارفرمایی، همین قانون‌ها و آیین‌نامه‌های مصوب را نیز نادیده می‌انگارند. چون آنان بهانه می‌آورند که جهت تجهیز و ایمنی کارخانه، بودجه و اعتبار لازم در اختیار ندارند. حتا نبودِ دستگاه‌ها و تجهیزات ایمنیِ پیشرفته در داخل کشور را بهانه‌ای مناسب برای سهل‌انگاری‌های خویش می‌پندارند. شکی نیست همه‌ی مراکز تولیدی می‌توانند در صورت نبودِ تجهیزات و دستگاه‌های ایمنی در بازار داخلی، نسبت به خرید آن از خارج اقدام به عمل آورند.

نه تنها در هند و آفریقای جنوبی، که درجه‌ای از فعالیت سیاسی به سرمایه تحمیل شده و به رسمیت شناخته شده است، تعدادی از احزاب پارلمانی به نام کارگر فعالیت می‌کنند و کارگران می‌توانند، حتی با قتل عامی که از آنها در معادن ماریکانای آفریقای جنوبی شد، با بسیج توده‌ای خود و خانواده‌هایشان، با اعتراض پیگیر، دولت و مٶسسات بین المللی سرمایه را وادار به عقب نشینی کنند و به بخشی از مطالباتشان برسند، بلکه در همان چین هم که هر مبارزه و اعتراضی با مشت آهنین دولت و سرکوب مستقیم از جانب اتحادیه‌های دولتی روبرو هستند، کارگران با دخالت همه جانبه و پیگیر فعالین کارگری، مطالبات خود را به دولت تحمیل کردند.

می توان گفت: جنبش اعتراضی دارد راه می افتد و کشور آبستن حوادث بزرگیست. این را راحت می شود حس کرد. در این وضعیت حساس، توجه مهم و حیاتی اینستکه باید دراینگونه رویارویی ها با حداکثر نیرو و با حداکثر تدارک وارد بشویم و هر سرکوب و بگیر و ببند را به اهرمی برای گردآوری و سازماندهی مستقل تشکلات و شبکه های متصل بهم ، باز با حداکثر حمایت و حداکثر همراهی و پشتیبانی از سرکوب شده ها تبدیل کنیم . تنها از این طریق استکه می توان همین همبستگی را هم به نوبه خود به اهرمی بزرگ برای گسترش جنبش مطالباتی مزد و حقوق بگیران کشور تبدیل نمود!

در شرایطی که حاکمیت و سرمایه، بدترین حملات را به حق حیات و معیشت اردوی کارو به سود سرمایه سازمان می دهد . جنبش کارگری بیش ازهرزمان به اتحاد و همبستگی نیازدارد. مبارزه برای مطالبات کارگری، حق انحصاری هیچ گرایشی نیست و با هیچ میزان فیل هواکنی های رسانه ای هم نمی توان چنین انحصاری را در افکار عمومی القا کرد. این حقانیت را برای خود قائل نباشیم که ما تنها مبارز راه آزادی و حقوق کارگری هستیم و دیگران باید برای ادامه مبارزه ازما کسب تکلیف نمایند یا به ما بپیوندند تا ما رستگارشان نماییم .

موقعیت اعتراضات کارگری بدون شک از هر دوره دیگری بهتر و این اعتراضات وسیع تر شده اند. جمهوری اسلامی با چنگ و دندان و با هر شیوه ممکن جلوی متشکل شدن کارگران را گرفته است تا بلکه جلوی هر چه وسعت بیشتری گرفتن این اعتراضات را بگیرد. این رژیم اما هر کاری که بکند، وظیفه ما در جنبش کارگری پس زدن تعرض این دولت ضدکارگری است که باید راههای گوناگون و بهتری را پیدا کنیم که بر ضعفهای جنبش کارگری غلبه کنیم و راه پیشروی را هموار.

دنیا شاید تنها در دوران جنگ‌های جهانی اول و دوم به اندازه امروز ناامن بوده و جنگ و قتل و قتال در جریان بوده. امروزه، فقط ربع قرن بعد از فروپاشی دیوار برلن و شادی "پایان تاریخ" ایده صلح پایدار و پایان دوره جنگ و دشمنی، جوک بی‌مزه‌ای بیش نیست. و خود فوکویاما از "فروپاشی سیاسی" حرف می‌زند. فروپاشی سیاسی‌ای که از دل دمکراسی و لیبرالیسم شروع شده و جنبشهای عظیم اشغال وال استریت را به دنبال داشته. بحرانهایی سیاسی‌ای که سوسیالیسم و رادیکالیسم را جلو صحنه رانده. فروپاشی سیاسی‌ای که شبحی را دامن زده که دوباره در گشت و گذار است.

اتحاد بین المللی نه تنها کماکان اعتراض علیه حضور نمایندگان رژیم جمهوری اسلامی درمجامع بین المللی و کارگری، از جمله حضور خانه کارگری ها و کانون عالی شوراهای اسلامی و دیگر تشکلات دست ساخت دولتی، را ادامه خواهد داد، بلکه خواهان اخراج این نهادهای وابسته حکومتی از تمامی مجامع بین المللی، اتحادیه ای، سازمان جهانی کار، دبیلیو، اف، تی یو، و یا آی تی یو سی و هر تشکل بین المللی دیگری تحت هر عنوان یا توجیهی می باشد .

واقعیت اینست که تا زمانیکه اجماع محکمی در طبقه کارگر در هر زمینه ای ،از خواست افزایش دستمزد گرفته تا خواست ایجاد تشکل مستقل تا مسائل دیگر،وجود نداشته باشد امکان تغییر وضعیت زندگی ومعیشت کارگران به سختی قابل باور است.ماجرای طومار نویسی هم چند روزی سروصدایی ایجاد می کند و رسانه ها در مورد آن سخن می رانند وبعد بدون دستاوردی تمام میشود.بنظر من باید ازین روشهای کهنه وبدون تنیجه عبور کنیم.بدنبال ساده کردن صورت مسئله نباشیم و شرط انجام هر گونه پراتیک کارگری ،باید با در نظر گرفتن و همچنین درک عمیق تضاد آشتی ناپذیر کار وسرمایه باشد.هیچ تضادی را نمیتوان با خواهش وریش گرو گذاشتن حل نمود.

»  آقای روحانی دست شما درد نکند‍‍‍‍!
»  درایران سازماندهی لشکر بیکاران برای بیمه بیکاری، بخشی ازجنبش مبارزه برای تامین اجتماعی بشمار می رود!
»  پیرامون سند سازی دولت برای جا انداختن بندهای (ح) و (ز) در ماده ۲۱ قانون کار
»  تشکل یابی مستقل در محاق*
»  چرا من به روحانی رای نمی دهم؟
»  مبارزه کارگران در سطح صنایع فولاد سازی در ایران
»  زندگی در عمق
»  اعتراضات به اصلاحات در قانون کار فرانسه به کجا انجامید؟
»  دست اندازی دیگر باره به قانون کار، شرایط و موقعیت مبارزات کارگری
»  دریافتی های چند صد میلیونی و پرداخت های پیمانی و موقت هفتصدهزارتومانی موقت
»  درنگی به یک واقعه، و یک رویکرد: - آزادی جعفرعظیم زاده - درسهای یک نئولیبرال به روحانی
»  به این دوعدد نگاه کنید: ٤٥هزار تومان،٢٥٠میلیون تومان
»  گزارشی از نشست سالانه سازمان جهانی کار
»  کارخانه ارج تعطیل شد
»  اعتراض ششم(۶) ژوئن ۲۰۱۶مدافعان کارگری درژنو(سوئیس) به چه معنی است ؟
»  ملاحظاتی در مورد دستمزد
»  وقتی کارگر شلاق میخورد
»  دلسوزاندن مقامات رژیم اسلامی برای کارگران
»  آیا برجام به سرانجام میرسد؟
»  گزارشی از وورکشاپ "ایجاد همبستگی بین‌المللی کارگری:
»  «شب زنده داران»، شکل نوین جنبش ضدسرمایه داری طبقه ی کارگر
»  دراول ماه مه امسال؛ اصلی ترین و مهم ترین وظیفه همه حامیان جنبش کارگری، کمک به سازمان یابی مستقل طبقه کارگر است
»  اول ماه مه ، روزتجلی مطالبات کارگران بالماسکه هفته کارگرخانه کارگری ها
»  زندگی نامه ی آوگوست اِشپیس، از شهدای اول ماه مه
»  پاسخ به پرسش های یک فعال کارگری