new/Jean-Luc-Nancy1.jpg
شیدان وثیق

گفتگو درباره‌ی‌ «دموکراسی»، «مردم» و «حاکمیت»

به مناسبت درگذشت ژان-لوک نانسی فیلسوف نامدار فرانسوی

مشکل من به‌راستی در این عبارت «مردم حاکم» است. همان‌طور که پیشتر گفتم، مردم یعنی «همه»، نه همه‌ای بدون تمایز بلکه همه چون انسان‌های منفرد که در بین‌شان چیزی می‌گذرد که می‌توان آن را به سادگی زندگی یا معنا خواند. «مردمی» که تقسیم می‌شود، که می‌تواند تجزیه شود و یا با خود در تضاد باشد. اما البته این «مردم» نیاز به وجود «ما»‌ای دارد. لازمهِ آن این است که در جایی، «ما»ای‌، و نه فقط «آن‌ها»‌، اعلام وجود کند. این «ما»، اما شاید هرگز وجود نداشته باشد مگر در پندار مذهبی. اما می‌توان و باید او را مورد بازپرسی قرار داد، آرامش‌ او را بر هم زد، در تعقیب‌اش بود. و البته همیشه نیز، این «ما» را باید زمانی‌ که برای خودنمایی از سوی کسی یا افرادی به زبان آورده می‌شود رد و طرد کرد.



لوران گِیو

ایدئولوژی در نزد مارکس:
مفهوم سیاسی یا درون مایه جدال؟ (بخش اول)

برگردان: م. ت. برومند

در گام نخست پیشنهاد می کنیم بررسی مان را از راه فهرست کردن تنش های گوناگون، ابهام ها، یا دشواری هایی که بنظر می رسد مفهوم مارکسی ایدئولوژی را -آن طور که در ایدئولوژی آلمانی طرح ریزی شده- ناپایدار می سازند، تنظیم کنیم. ما برای این کار از ادبیات نقدی پیش از خود -و نه متن اصلی- می آغازیم. البته برای ما مسئله عبارت از شناختن دین ما به پیشینیان مان و سود جستن از سهم آنان در مطرح کردن شمار معینی از عنصرهای مفید برای درک کردن مسئله ای است که مورد توجه ما است. بدیهی است که می کوشیم ارزشیابی کنیم در چه مقیاسی خود متن اصلی، گفته های نویسندگانی را که ما روی آنها تکیه می کنیم، راستی آزمایی می کند.



new/abdelwahab-meddeb1.jpg
عبدالوهاب مدب:

آیا اسلامیسم به فاشیسمی یکپارچه بدل خواهد شد؟

برگردان: مهدی استعدادی شاد

ساختار قدرت در تمام سرزمین‌­های اسلامی و جهان عرب هنوز باقیمانده‌ای از آن "از ما بهتر" (یادگربودگی")دارد که در زمانه استبداد رُمی- بیزانسی و پارسی وجود داشت. استبدادی که در خلیفه‌گری و سپس در سلطنت و ملوک‌الطوایفی تداوم یافت. این تداوم امروزه آن دولت حقیرانه قبلی را با دولت مدرن تعویض کرده و به ابزار جدیدی دست یافته است. پدیده "از ما بهتر" یا "دگربودگی" سیاسی با سوء استفاده از تکنیک مدرن به نظام‌های سیاسی رسیده‌است که در آن احزاب پادگانی قدرت دولتی را در اختیار دارند. این قدرت دولتی در اختیار ولی امر قرار می‌گیرد که با هوا و هوس خویش هر گونه فعالیت سیاسی و روشنگرانه دگراندیشانه را سرکوب می‌کند. در بازتاب سیاهکاری‌های اینان است که شمایل ولی امر همچون پدرخوانده مافیا رخ‌نمایی می‌کند و ماهیت رفتار شبیه‌ای را یادآور می‌شود که دولت تمام خواه و سازمان مافیایی به انجام می‌رسانند.



new/ali-raha.jpg
علی رها

سهمی در بازنمایی زمینه‌ی نظری جلد سوم کاپیتال

سرمایه‌داری جهانی طی دهه‌ی گذشته با دو بحران فلج‌کننده‌ی اقتصادی مواجه بوده است. یکی از ویژگی‌های سقوط مالی سال ۲۰۰۸ آهنگ بسیار کند خروج از بحران بود. در واقع تراکم و تمرکز سرمایه در دنیای امروز به قدری شرکت‌ها و مؤسسات مالی را عظیم‌الجثه کرده است که دولت‌های سرمایه‌داری با دخالت خود مانع از ورشکستگی آن‌ها می‌شوند. درحالی که سیر عادی خروج از رکود در دوران‌های پیش توأم با انهدام سرمایه و بازخرید آن‌ها با قیمت‌هایی نازل و از آن‌جا هموار کردن مسیر افزایش نرخ سود بود. اما علی‌رغم سخاوتمندی جسورانه‌ی خزان‌ داری دولت‌های سرمایه‌داری با دارایی‌های مردم با هدف نجات بانک‌ها و مؤسسات مالی، پول بادآورده‌ی آنها به بازگشت سرمایه به فرآیند بازتولید گسترده‌تر منجر نشده است.



bijan-baran.jpg
بیژن باران

رازی- فیلسوف مادیگرای تراز جهانی

رازی بجز مقام علمی تراز جهانی، فیلسوف آزاد اندیش ماده گرا چون خیام بود. او در چند اثر و بحثها دین عقلانی را با اصول منطق، استنتاج، تناقضات رد کرد. این رد کردن ضربه به اعتقادات اکثریت جامعه نزد. بلکه بخاطر فقر، جامعه خرافاتی تر شد؛ تا جایی که در سده 20 بضد تنباکو، آب لوله کشی، تدریس زنان، تلویزیون، وجود جن- از ما بهتران موضع گرفتند. عقاید اجتماعی رازی بخاطر نبود زیربنا اقتصادی متروک شده؛ تا در عصر مدرن بازیافته و اجرا شدند.



آرام بختیاری

موضوعات فلسفه دانشگاههای غرب در نیم قرن اخیر

فلسفه دانشگاهی،- سفسطه و حرافی آکادمیک، یا علم انقلاب،نجات،شناخت و روشنگری ؟

از دیگر موضوعات رشته فلسفه در دانشگاههای غرب ،- تاریخ فلسفه، فلسفه و علم، رابطه فلسفه با دین و هنر، و دورههای سیر اندیشه فلسفی، هستند. در مبحث اشکال هنری و دینی فلسفه، از نظرات نیچه، هایدگر، و ویتگنشتاین استفاده میشود. در مبحث "فلسفه و علوم" اشاره میگردد که علوم طبیعی سالهاست از رشته فلسفه فاصله گرفته اند و فلسفه خود تبدیل به علمی ساختاری گردیده. فرهنگ پرسش و اندیشه با تکیه بر پرسشهای فلسفی کانت و پیشکسوتان اندیشه در غرب، دچار خلاقیت گردیده.



فرهاد قابوسی

اینترنت و پیشرفت فرهنگی

اطلاعات اینترنتی بواسطه وفور کمی، نقائص و مضار کیفی آن پیش از آنکه سبب رشد آگاهی مردم بشود، رشد دهنده بینش های غیر منطقی و پرسر و صدایی شده است که سبب تسامح و عقب نگداشتن مردم از فرهنگ منطقی است. همچنانکه بکار گیری محاسبات کمپیوتری در علوم سبب دوام مدلها و "نظریه" های غلط شده است که اساسا غلط اند. حتی در سینما نیز ساختارهای کمپیوتری غیر از تزاید تصنع و شدت نمایش جنایات و سرو صدا در صحنه های بی محتوا و وفور فیلمهای بی ارزش نتیجه ای نداشته است. و کودکان را نیز با عادت دادن به بازی های کمپیوتری از رشد فرهنگی و منطقی بازداشته است.



marx.jpg
کارل مارکس

فریفتاری سرمایه‌ی بهره‌‌دار

علی رها

کار به‌مثابه‌ی منبع دستمزدها، یعنی، سهم کارگر در تولیدش که توسط شکل مشخص اجتماعی کار تعیٌن می‌یابد؛ کار به‌عنوان مسبب این امر که کارگر با کارش توسط محصول خود (یعنی از سرمایه در ساحت مادی‌اش) مجوز تولید پیدا می‌کند، و در کار منبعی می‌یابد تا از آن راه بخشی از محصول خودش به شکل پرداختی توسط این محصول به‌عنوان کارفرما به او بازگردانده شود. همین قدر کافی است. اما مفهوم عامیامه به‌قدری با واقعیت جور درمی‌آید که با این‌که کار را با کار دستمزدی و درنتیجه دستمزدها را با محصول کار دستمزدی، با محصول کار، اشتباه می‌گیرد، این برای هر عقل سلیم به اندازه‌ی کافی واضح است که خودِ کار دستمزد خودش را تولید می‌کند.