دیروز، ششم خرداد ۱۳۹۴ «سهیلا بسکی» معمار، نویسنده و مترجم باسابقه کشورمان در سن شصت و چهارسالگی، به دلیل بیماری، روی در نقاب خاک کشید و از میان ما رفت. او تا آخرین لحظات زندگی اش به رغم بیماری که سال ها با آن دست و پنجه نرم می کرد قلم را زمین نگذاشت و حاصل پشتکارش مجموعه متنوع از داستان ها و ترجمه های با ارزشی است که آخرین آنها مجموعه داستان «عکس های فوری» است که در اسفند ۱۳۹۳ در ایران منتشر شد.

استدلال‌های ویرجینیا وولف در کتاب «اتاقی از آنِ خود» در طی دو سخنرانی او در دو کالج نیوهام و گرتن شکل گرفته است. ویرجینیا وولف معتقد است: «به هر حال وقتی موضوعی به شدت بحث انگیز است – مثل هر موضوعی در رابطه با جنسیت – نمی توان به بیان حقیقت امیدوار بود.» و در کتاب خود می‌نویسد: «رویای تاثیر گذاشتن بر دیگران را از سر بیرون کنید درباره خود مسائل فکر کنید (ص156). اگر با واقعیت رو به رو شویم زیرا واقعیت اینست که کسی وجود ندارد که به او تکیه کنیم و ما تنها هستیم و با دنیای واقعی سر و کار داریم نه فقط با دنیای زنان و مردان، در این صورت فرصت لازم فراهم خواهد شد و شاعر مرده...

مبنای نظام آموزشیِ سرمایه داری – دینیِ جمهوری اسلامی، ترویج و تحکیم نابرابری های جنسیتی است که همراه با فرهنگ سنتی جامعه، دست در دست هم تبعیضات گوناگونی را بردختران و زنان روا می دارند. نهاد های آموزشی، برای دختران و پسران غالباً جداگانه و به طور تبعیض آمیز برنامه ریزی می کنند، دروس و رشته های درسی کنترل می شوند تا خواسته های ایدئولوژیک و مردسالارانه ی این نهادها تأمین شوند وبه هیچ وجه دروسی که دیدگاه ها و تجربه های زنان را دربرداشته باشند، وجود ندارند.

چند روز پیش زن جوانی با مادرش آمده بود برای مراقبت دوران بارداری. داشتم نتیجه ی آزمایش هایش را نگاه می کردم که زن مسن تر گفت، شوهرش کتکش زده، حالا می ترسیم بچه طوریش شده باشه ( یعنی آسیب دیده باشد). با شنیدن این حرف، نتیجه آزمایش را روی میز گذاشتم که ببینم خشونت فیزیکی چه به روز زن آورده است؟ آیا منجر به صدمه ی مادر یا جنین شده یا خیر؟! البته در تروما و سایر مشکلاتی که در طی بارداری به وجود می آید، با آنکه هم مادر و هم بچه ممکن است آسیب ببینند اما نگرانی اصلی زن و اطرافیان متوجه جنین است؛ چراکه خشونت علیه زن اغلب امری عادی به شمار می رود که حتی ممکن است اصلا به مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی نینجامد.

هنوز ختنه زنان در بسیاری از جوامع صورت می گیرد. این جوامع با این که در قرن حاضر و در عصر تکنولوژی به سر می برند اما همچنان در دام تعصب و سنت اکتسابی شان گرفتارند و دیری است که از طراوت و نعمت باران آگاهی محروم مانده اند. موضوع ختنه زنان را اولین بار به صورت مفصل در کتاب «گل صحرا» به قلم دختر جوان و زیبای آفریقایی خواندم که از تجربه قربانی شدنش به دست این فرهنگ وحشیانه گفته بود. تصاویر تکان دهنده ی انواع ختنه و فکر درباره ظلم بزرگی که روا می شود تا آنجا که حتا برای لذت جنسی و اندام جنسی ات هم تصمیم بگیرند، مدت ها آزارم می داد.

در سال ۲۰۰۳، سینمای ترکیه شاهد حضور فستیوال جدیدی به نام «زنان، سینما را می سازند» و با شعار «زنان برای زنان» بود و امسال ۱۳ امین سال برگزاری این فستیوال از شهر استانبول با راهپیمایی زنان شروع و پس از اجرا در شهرهای نو، مولا، دیار بکیر، آدانا و نهایتا در شهر «ازمیر» خاتمه یافت.

واقعیت دارد که اغلب این زنان نویسنده که در کنار کارها و وظایف دشوار خانه داری به نوشتن «رمان» همت کرده اند بیش و کم موفق شده اند بخش های کمتردیده شده ی آداب زیستِ ما ایرانیان را بازتاب دهند؛ یعنی بخش هایی که توسط فرهنگ رسمی، بویژه طی سه دهه ی اخیر، به طور پیوسته و با گستاخی، تحریف و دستکاری شده است؛ و چه بسا یکی از دلایل پایه ای و مهم گرایش زنان به «رمان نویسی»، مقاومت در برابر چنین تحریف گسترده ای باشد. زیرا ظرفیت عظیم این گونه ی ادبی برای بازنمایی جزییاتِ سبک زندگی واقعی شهروندان، بر کسی پوشیده نیست.

ویدا حاجبی تبریزی یکی از معدود زنان مبارز و شجاعی است که نه تنها تمام عمر جانانه برای عدالت و برابری مبارزه کرد، بلکه تجارب گرانبهایش را برای نسل ما و نسل های پس از ما به صورت مکتوب برجای گذاشت. در مهرماه ۱۳۹۱ ما در مدرسه فمینیستی «ارج نامه»ای[۱] به پاس شجاعت قلم و زندگی پویای فکری و عملی اش منتشر کردیم و تلاش کردیم زندگی پرتلاطم و توام با نقد صادقانه وی را که همچنان پرجوش و خروش در جریان است، به نسل جوان تر زنان ایران زمین معرفی کنیم. و اما امروز که ویدا حاجبی در غم از دست دادن فرزند است، ما در مدرسه فمینیستی به وی تسلیت می گوییم و خود را شریک غم او می دانیم و برایش صبر و استقامت آرزومندیم.

و زن تنهاست
زنی که آوازهایش از اتاق رد شده اند
و پابرهنه تا دریا دویده است
و موهایش را در شاخه های بید به باد داده است

شاید خیلی ها قضیه یک بام دو هوا را شنیده باشند، به ویژه نسل ما که با ضرب المثل ها زندگی کرده است و البته نسل امروز هم با ساختن «جوک» برای هر مسئله ای از گرانی گرفته تا انرژی هسته ای و هر آنچه آزارشان می دهد، به طنز روی می آورند و به این وسیله خودشان را تخلیه روانی می کنند. ضرب المثل ها و جوک ها بر آمده از دل فرهنگ و اوضاع اجتماعی، سیاسی هر جامعه است. وقتی که در جامعه خفقان باشد چاره ای برای مردم نمی ماند که حقایق تلخ را با زبان شیرین طنز بیامیزند تا از تلخی اش بکاهند و از هزینه بیانش در امان بمانند، پشت ضرب المثل ها هم غالباَ داستانی نهفته است.

پرسشم اینست که فیلم، کدام «خانه پدری» را روایت می‌کند؟ خانه‌ی پدری که ترکش کردیم؟ خانه‌ی پدری که در حال ترک کردنش هستیم؟ خانه‌ی پدری که خرابش کردیم و جایش چیز دیگری ساختیم؟ خانه‌ی پدری که هنوز در آن زندگی می‌کنیم و تعمیر و بازسازی‌اش می‌کنیم؟ یا خانه‌ی پدری که به تاریخ و موزه و میراث فرهنگی می‌سپاریمش؟ کدام خانه‌ی پدری را روایت می‌کند؟

وقتی می گویی دغدغه هایم را بگویم زبانم بند می آید. به هر گوشه اش نگاه می کنم دغدغه هست. به خودم هم که نگاه می کنم همه ی وجودم را دغدغه می بینم. شغلی که با نسلی و بلکه با نسلها سر و کار داریم. شغل حساسی که حتی گوشه ای کوچک از لباس و صورتمان نیز از چشمان پُر ولع دانش آموز برای آموزش مغفول نمی ماند رفتار و کردارمان به مراتب بیشتر زیر ذره بین نگاه شان می رود. زوم های قوی ذره بین نگاه شان نیز بخش لاینفک از دغدغه هایم است.

کانون شهروندی زنان: روز گذشته ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۴، فیلم «خانه پدری»، به همت «کانون شهروندی زنان» در پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات اجتماعی اکران شد. پس از اکران، نقد و بررسی فیلم با حضور کیانوش عیاری، کارگردان فیلم و شیما قوشه، فاطمه بدوی و نعمت‌الله فاضلی و با بیش از ۲۰۰ ببیننده انجام شد. این میزگرد را آمنه رضایی از اعضای کانون شهروندی زنان اداره می کرد. در ضمن قرار بود که مرضیه وفامهر، فیلمساز و هنرپیشه، یکی دیگر از سخنرانان این میزگرد باشد اما به دلیل مشکلاتی که برای ایشان پیش آمده بود نتوانست در این برنامه حاضر شود.

دیگر پنجشنبه های مهربانوی کاشانی برگزار نخواهد شد. دگر کسی صدایش را که شعر می خواند و قصه می گفت تا صدا شود را نخواهد شنید. دگر جمع کوچک ادبی شب های پنجشنبه لندن جمعی نخواهد داشت و دگرکسی صدای زنی را که شعر و ترانه اش را با شام مهرش می امیخت و فرش روی میز می کرد را نخواهد چشید
دیگر مهری هم کلامی بدانگونه را «شما آشپز خوبی هستید اما...» از کسی که خود بارش داده بود و بزرگش نواخت، «خدایان خود شیفته» را نخواهد شنید: او در تمام این سال ها شنید و شنید اما توقف نکرد.

سایت بیدارزنی مجموعه مطالبی را در رابطه با اول ماه مه، روز جهانی کارگر منتشر مرده است. لینک این مطالب را در زیر برای استفاده علاقمندان منتشر می کنیم.

دانش آموزان دختر و پسر باشور و شوق منحصربفرد خود به خيابانهاي ريختند و با الهام گرفتن فكري از معلمان و دانشجويان، خواستار آزادي و تغييرات اساسي در ايران شدند و در اين روند تا پيروزي انقلاب و پس از آن، دانش آموزان به خصوص دختران در اجتماعات اعتراضی اپوزیسیون و در كفِ خيابان ها نقشي بنيادي به عهده داشتند و آنان به همين خاطر در سالهای ۵۷ تا ۶۰ در مدارس هزينه هاي جبران ناپذيري را پرداختند. در اينجا با نگاهي اجمالي به آن سالها در مدارس ایران، يادِ آن عزيزان را گرامي مي داريم