تبيين معنا و مفهوم روشنفكر براى ما ايرانيان همچنان به شكل معما باقى مانده است. آيا تحصيل كرده ها و اكادميكرها در هر رشته اى كه باشند روشنفكر محسوب مى شوند؟ آيا صرف ابراز نظر و يا سروده هاى شاعرانه و يا به چرخش در آمدن برخى واژگان مانند فلسفه، انديشه، سياست و تشكيل كنفرانس ها و سمينارها در اين زمينه ها دال بر روشنفكر بودن است؟ آيا معتقدين به اصول الهى و غير الهى جزء روشنفكر به حساب مى آيند؟

این حادثه هیچ ارتباطی به دولت سعودی ندارد و تنها نادانی و تعجیل حاجیان سبب این فاجعه بود. زیرا به محض باز شدن دروازه آهنینی که شش متر طول داشت و همه به راحتی می توانستند از آن عبور کنند، مسلمانان نادان مثل اینکه کوپون بنزین یا آش نذری پخش می شد، چنان هجومی بردند که زودتر از دیگران شیطان را له و لورده کنند، این تعداد در زیر پاهای دیگر افراد طواف کننده و حاجیان الله، راه آخرت پیش گرفتند.

پرسش اینست، منشا وحی کجاست؟ دینداران و عارفان منشا آنرا الهی و آسمانی می دانند، حال آنکه برای شاعران، الهام شاعرانه منشا انسانی دارد و همان طبیعت حساس و عواطف شاعری است که شعر خلق می کند. شاعر با شعر، رازها و آروزهای زندگی و حال درونی خود را بیان می کند. البته از نظر روانشناسی و آنتروپولوژیک آنچه که «الهام پیامبرانه» گفته می شود، در حقیقت همان طبیعت و روان آدمی است که خود را رازآمیز جلوه می دهد ولی چه بسا با روندهای هوشیار و ناهشیار و نیمه هوشیار درونی پیوند ارگانیک دارد.

خروج از سلطه ی دین در ایران فرایندی بغرنج و درازمدت است. کامیابی در این راه، که هم تلاشی فکری، فلسفی و فرهنگی و هم مبارزه ای عملی، سیاسی و اجتماعی است، امری محتوم و مسلم نبوده بلکه مبارزه و شرطبندی و در گرو رشد و توسعه ی دو جنبش اصلی است: یکی، جنبش های تغییر دهنده و مشارکتی سیاسی- اجتماعی در گذر از نظام جمهوری اسلامی برای آزادی، دموکراسی و به طور کلی رهایی انسان ها و دومی، جنبش فکری - روشنفکریِ لائیک برای خروج از سلطه ی دین در همه ی عرصه ها و میدان ها. این دو جنبش، در پیوندی فشرده با هم، قادر می شوند لائیسیتهِ ایران را فرارویند.

حکایت قربانی شدن مسلمان ها درروز عید قربان حکایت جدیدی نیست . هر سال در چنین روزی - بسته به تعداد قربانی ها - هیاهویی آغاز می شود ، سپس ، با منطق "قضا و قدر " و "مرگ خوشایند در خانه خدا " ، به پوشه تاریخ سپرده می شود تا عید قربان آتی و قربانیان دیگر ....البته در این میانه میدان مرافعات سیاسی هم در می گیرد . اما امسال اندکی متفاوت است .

کودکان مناطق مختلف بویژه کودکان ترک زبان آذربایجان در آموزش گرفتار مشکل بزرگی هستند، با زبانی آموزش را آغاز می کنند که با آن بیگانه اند، نسبت به آن احساس بیگانگی، غیر خودی و گاهی تردید دارند، در بیان احساس و آموخته های خود و پیرامون خود دچار مشکل می شوند. احساس همدلی و هم زبانی با آموزگار و محیط خود ندارند، در نتیجه نسبت به آموزش، محیط مدرسه و آموزگار همراه با ترس، دلهره بی تفاوت و گاهی خشم می ورزند. برای برون رفت کارشناسان امور تربیتی، آموزشی و فرهنگی اصرار دارند که کودکان به زبان مادری خود در سال های نخست تحصیل کنند.

وقتی فرمانده سپاه، خود را موظف می‌بیند که هرگاه رئیس‌جمهور اظهار نظری می‌کند که او نمی‌پسندد بلافاصله جوابش را در یک سخنرانی و از پشت تریبون عمومی بدهد، آیا نمی‌داند که با این کارش پنجره شکسته‌ای گشوده است که از درون آن دارد به چهره اقتصاد ایران اسید می‌پاشد؟ یعنی با این کارش چهره آینده اقتصاد ایران را تیره و مخدوش می‌کند و به فعالان اقتصادی پیام می‌دهد که رئیس جمهور در ایران کاره‌ای نیست و حتی حق اظهار نظر در مورد یک بند قانون اساسی را هم ندارد چه رسد به این که مطابق اصل ۱۱۳ قانون اساسی بتواند مسئولیتش در نظارت بر اجرای قانون اساسی را به نحو احسن به انجام رساند.

موج جدید سرکوب با نام رمز مقابله با "نفوذ دشمن" پس از شکست هسته ای رژیم، تنها در سطح فعالان و کنشگران کارگری، مدنی و دانشجوئی محدود نمانده است. با تصویب قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر ، جذب و سازماندهی گروه های ۱۰ نفره امر به معروف و نهی از منکر در جامعه برای تذکر لسانی آغاز شده و تاکنون چهار هزار و ۶۰۰ گروه برای تذکر لسانی در جامعه تشکیل و آماده اقدام شده است. اعزام گروهای سرکوب بسیجی به خیابان ها نیز تنها به بهانه "امر به معروف و نهی از منکر" نیست. طرح "پاک"سازی خیابان های شهرها نیز در راستای هجوم نیروهای بسیجی و سرکوبگر به خیابان ها برای مرعوب ساختن مردم صورت می گیرد.

تجربه مجلس ششم نشان داد که تصرف مجلس بوسیله اصلاح طلبان، تا وقتی ولایت مطلقه فقیه بر اساس قانون اساسی، بر جان، مال و ناموس مردم حاکم است، به خودی خود، هیچ یک از مشکلات اساسی مملکت را حل نخواهد کرد، اما جامعه را یک گام از تسلیم به سلطه مطلق خامنه ای و اقتدارگرایان دور و به همان اندازه، به گذار به دموکراسی نزدیک تر خواهد نمود.

تاریخچه طولانی رانت خواری ویژه شرکت های آقای وزیر و خانواده وی در جمهوری اسلامی مسبوق به سابقه است و به دولت های خاتمی، احمدی نژاد و روحانی محدود نمی شود. اما آنچه که قابل تامل است تحمل فعالیت های اقتصادی و تجاری گسترده و رانت ـ محوری نعمت زاده در دولت تدبیر و امید است، اگرچه وی حامی مالی اصلی کارزار انتخاباتی حسن روحانی بود که نوعی مدیون بودن و "الزام اخلاقی" را بوجود آورده است. منابع و سایت های مختلف مدارک فراوانی را در این مورد منتشر کرده اند.

دشمنان می گویند روحیه انقلابی را کنار بگذارید تا جذب جامعه جهانی شوید... این نمی شود زیرا قدرت و نفوذ ما به علت روحیه و عملکرد انقلابی است و طبعا اگر آن را کنار بگذاریم ضعیف می شویم»! عبارات بالا که بخشی از سخنان سید علی خامنه ای در دیدار با سران سپاه پاسداران در تاریخ ۲۵ شهریور است، چکیده علائم بیماری ای است که با ذات و ساختار نظام ولایت مطلقه فقیه عجین است و اگر با انحلال و ازبین رفتن این نظام پلید درمان نشود، دور و دیر نیست که کشور را حتی با خطر فروپاشی و ازبین رفتن یکپارچگی آن روبرو کند.

بزرگترین ودیعه ای که هوشنگ برای نسل جوان ایران گذاشت، وفاداری و عشقش به ایران بود و هر چیزی که به این سرزمین یگانه برمیگردد. هوشنگ الگوی زنده معرفت و جوانمردی ایرانی بود. به یاد دارم وقتی با هم از ایران فرار می کردیم دیدم که سراسر آن بوم و بر را وجب به وجب می شناخت، روی آن دلسوزانه کار کرده بود، از عشایر سیستان و بلوچستان تا فراز و فرود کردستان و لرستان همه را مانند کف دست می شناخت. من به خاطر اقامت طولانی در خارج، با آن سرزمین بیگانه بودم. وقتی هنگام عبور از کویر به سمت مرز پاکستان می رفتیم، هوشنگ چمدان بزرگتری را که مال خودش نبود به دوش گرفت و به ما گفت: شما در این شنزار نمی توانید راه بیایید. چمدان را روی سر گذاشت.

دولت های غربی، از جمله دولت هارپر در کانادا، و متخصصین و مفسرین اتاق های فکرِهمیشه حاضر در صحنه، گروه های تروریستی مثل داعش یا القاعده، و رژیم های دیکتاتوری خاور میانه و افریقا را مقصر می دانند. حرف شان غلط نیست، اما همه حقیقت را نمی گویند. آنچه را که پنهان می کنند این است که دولت های غربی از میان آن همه دیکتاتور و مستبدینِ منطقه تنها با دیکتاتورهایی طرف می شوند که با غرب رابطه دوستانه ندارند، و بعلاوه توضیح نمی دهند که چه کسانی مسول ظهور و رشد بنیادگرایانِ خشن اسلامی هستند.

من فكر مى كنم آنچه على خامنه اى در ديدار اخير با فرماندهان سپاه بيان داشته است اگر چه وحشت افكنى در صفوف آن ها به منظور متحد شدن در پشت سر خودش مى باشد، آن جا كه مى گويد اگر انقلاب اسلامى وجود نداشته باشد، پاسدارى از آن هم بى معنى است اما نكته كليدى بحث اش همان موضع هميشگى اش است كه به مقوله «دشمن» بر مى گردد .

جهان اسلام ، ناسیونالیسم عربی ، سوسیالیسم بعثی واسلام اخوانی را تجربه کرد و درهرسه مورد شکست خورد. بهار عربی به زمستان سلفی تبدیل شد. درعین حال نسل جوان در منطقه خاورمیانه به برکت انقلاب انفورماتیک و گردش آزاد اطلاعات آگاه شده است و دیگر نمی خواهد مانند نسل های گذشته خود را با رویای تاریخ غرورانگیز قرون طلائی اسلام دلخوش کند، می خواهد مانند جوانان اروپائی وآمریکائی خوشبخت زندگی کند وازدیکتاتوری وجهل وفقرنجات یابد. غرق شدن در دریا برای رسیدن به آزادی را بهتراز کشته شدن بخاطر هیچ در زادگاه خود می داند.

سازمان ما که همواره بر حل مسالمت آمیز بحران اتمی از طریق سیاسی و دیپلماتیک تأکید داشته است، از پایان مناقشات ۱۲ ساله جمهوری اسلامی با جامعه جهانی، کاهش خطرجنگ، برداشته شدن تحریمهای بین المللی و تنش زدائی در رابطه با کشورهای دیگر، استقبال کرده و آنها را به سود مردم ایران می داند. سازمان ما برآنست که تخفیف و حل آن بحران، شرایط جدیدی را برای مردم ایران در تداوم مبارزاتش علیه رژیم حاکم و برای آزادی، دموکراسی و عدالت فراهم می آورد. ما از جریانات اپوزیسیون دموکرات، لائیک و ترقیخوه دعوت می کنیم که با تقویت و تحکیم اتحاد و ائتلاف ها، عقب نشینی رژیم و حصول توافق برسر پرونده اتمی آن را، به نیروی تازه ای در مبارزه علیه استبداد دینی و برای استقرار آزادی و دموکراسی تبدیل کنیم.

یادمان جانباختگان را ه آزادی و برابری فرصتی است برای بررسی تاریخ مشترکی که از سرگذرانده ایم؛ تاریخی که نه تاریخ حاکمان خونریز و مستبد، بلکه تاریخ مزدک ها،حلاج ها،بابک ها، روزبه ها، گلسرخی ها، سلطانپورها ومبارزین شناخته شده و گمنامی است که با فداکاری های بزرگ خود رویاهای شادمانه و ترقیخواهانه مردم ایران را زنده نگه داشته اند. برگزاری نشست ها و سمینارها و گردهمایی های گوناگون در کشورها و شهرهای مختلف، فرصتی را فراهم می کند که با یادآوری تاریخی که از سر گذرانده ایم و تبیین سرگذشت ها و خاطره ها و با جمع آوری اسناد و شواهد، تاریخ واقعی مبارزه مردم ایران را بازنویسی کنیم.

واقعیت این است که تفاوت اساسی میان اسلام جمهوری اسلامی ایران ، اسلام داعش ، اسلام طالبان و اسلام وهابی، در میان نیست. اگر نحوه اجرای قوانین شریعت در ایران با عراق و افغانستان متفاوت است، علت آن سطح مقاومت جامعه و نحوه مبارزه زنان و مردان این کشورها برای حقوق انسانی شان است. اگر حاکمان اسلامی ایران نتوانستند زنان اسیر را در بازارهای برده فروشی عرضه کنند، نه به دلیل مخالفت شان با برده داری و برده فروشی، بلکه به دلیل مقاومت بالا و جسورانۀ زنان و مردان کشور بود از خود در تمامی این سال ها نشان داده اند.

ایدئولوژی یک نظام اعتقادی متکی بر مقولات جزمی در عرصه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، دینی می باشد. ایدئولوژی با یک نظم و اتوریته و عمل پروپاگاند همراه بوده و در بسیاری موارد متمایل به قدرت است. ایدئولوژی بشکل دگم ها و اعتقادات، بشکل قضاوت ها و ارزش ها و بشکل قواعد و احکام، بروز کرده و گاه در دستگاه حزبی و دولتی، گاه در افکار عمومی رایج در جامعه، گاه در نزد نخبگان و مبلغان، گاه آشکار و گاه غیرمستقیم، گاه بحالت خودبخودی و پنهانی، در جامعه خود را نشان می دهد.

پيرامون «توافق اتمی»، بسيار نوشته شده است و گفته شده است و نوشته خواهد شد و گفته خواهد شد. و از زوايای متفاوت. و در زمینه های متفاوت. و با انگيزه های متفاوت.
هدف اين نوشته اما مطرح کردن چند موضوع اساسی از ميان موضوعات اساسی در اين باب به شکل پرسش و پاسخ هايی است که می توانند محور های مباحثی شوند که به هرکدامشان بايد جداگانه پرداخت.

مقابله برای اصلاح طلبان در درون ایران و دولت آقای روحانی بسیار ریسک آمیز و حتی نادرست است، استراتژی گریز برای اپوزیسیون خارج از کشور بنا به امکانات و پوزیسیونی که دارند، می‌ تواند غلط و نادرست باشد. استراتژی مقابله در اپوزیسیون، نقش سمت دهنده و تقویت کننده در راستای دمکراسی و حقوق بشر دارد. بدون استراتژی مقابله اپوزیسیون، استراتژی گریز اصلاح طلبان درون ایران فاقد سمت و گریز می‌ شود. استراتژی گریز بر پایه ذکاوت لحظه ای است یا به عبارت دیگر „فرونسیس“ ارسطویی. چنین استراتژی در بطن خود فاقد استراتژی است و به سوبستانز واقعیت در لحظه مشخص تکیه دارد. علاوه بر این چنین امکانی برای اپوزیسیون وجود ندارد، زیرا از واقعیت آن شرایط به دور هستند. اساس چنین ذکاوتی کنش و واکنش است.

جام زهری که به سلطان ولایت خورانده شد، بتدریج اثر می کند. دولت "اعتدال و توسعه" و متحدانش خنده های مستانه سر می دهند و سهم بیشتری طلب می کنند. معامله گران غرب و شرق، از راه می رسند تا در فضای پس از تحریم، از قافلۀ "کسب و کار" عقب نمانند و حضورشان بر وزن دولتیان می افزاید و بر خشم سلطان نیز. و مردم، با دور شدن ابرهای تیره جنگ و هیولای مرگبار تحریم، امید به نفس کشیدن و زندگی در شرایط کم فشارتر را انتظار می کشند و با چشم های باز و گوش های تیز، راه های دورخیز را در ذهن خود مرور می کنند. صدای خنده های مستانۀ رقیبان و صدای پای مردم، خواب سلطان را آشفته و بر غضب سلطان افزوده است.

این روزها مصادف است با سالروز فاجعه کشتارزندانیان سیاسی درتابستان ۱۳۶۷، در موردکشتارفجیع ۶۷ که به مثابه نقطه اوج تصفیه خونین و نسل کشی دگراندیشان ایران دردهه ۱۳۶۰ محسوب میگردد، گرچه تاکنون کتابها و مقالات زیادی به رشته تحریر درآمده است،اما ازآنجائی که عاملان وآمران آن جنایات ۲۷ سال است که سعی درانکارآن جنایت بزرگ دارند وحتی کوچکترین تجمع دادخواهانه خانواده ها و بازماندگان قربانیان را سرکوب میکنند، نوشته های و گفته های شاهدان جنایت، یعنی کسانی که درصف های طویل مرگ قرارداشتند تا گماشته های خمینی با چند سئوال وجواب مختصرمرگ وزندگی شان را رقم زنندازاهمیت ویژه ای برخورداراست.

باشد که «مدارا» در انبان همه مان سنگینی کند و مگر عدالت خواهی که آزادی و استقلال را ممکن می سازد، گام در راهی دیگر نگذاریم. اگر چنین باشد، خاوران، گلستانی می شود که بر خاک افتادگانش، نماد آزادی خواهی می شوند و درهای آن به عنوان گلستان «مدارا» به روی جهانیان گشوده می شود. با این گشایش، تاریکی و تاریک اندیشی به ناگزیر میدان را ترک می کند تا اندیشه های انسانی و برابر طلبی سکان های مدیریت مام وطن را در اختیار بگیرند. اگر چنین شود، نه انتقام که دادرسی و عدالت طلبی، میزان امور در دادگاه های جانیانی که برای حفظ قدرت دستشان بوی خون گرفته است، جاری خواهد بود تا هر کس به سزای کاری که کرده کیفر ببیند.