دشواریهای پرداختن به آثار بازمانده از مارکس بلافاصله پس از مرگ او آغاز می‌شود. مارکس فقط جلد اول کاپیتال را خودش منتشر کرده بود، آنهم نخست در سال ۱۸۷۶ و پس از آن هر بار با افزایش تغییراتی در چاپهای بعدی. دومین جلد کاپیتال دوسال پس از مرگ مارکس در سال ۱۸۸۵ با کوشش فریدریش انگلس به چاپ رسید. سومین جلد نیز در سال ۱۸۹۴ با ویراستاری انگلس منتشر شد.

در قرن نوزدهم، اشرافیت نخبه گرای ارنست رنان در لائیک کردن فرهنگ فرانسه و اروپا نقش اساسی ایفا کرده است. آثار متعدد این نویسنده بزرگ را، که معلم اخلاق طنز و هدف داوری های متناقض بود، می توان هنوز با علاقه مطالعه کرد. برخی از این آثار هنوز در بحث های روز نفش اساسی دارند. شاهد آن متونی است که شولوموساند با عنوان «درباره ملت و «ملت یهود» از نگاه زمان» منتشر کرده است. البته بشرطی که این آثار در موقعیت زمانی ویژه خود بررسی شود.

يکي انگاشتن احزاب اسلامي (تندرو يا ميانه رو، ازآنجا که همگي بر اصل «ضد مدرنتيه» توافق دارند)، با احزاب دمکرات مسيحي در اروپاي مدرن، به هيچوجه درست نيست. اگر چه در مواردي وسائل ارتباط جمعي و يا ديپلماسي امريکا براي توجيه حمايت واشينگتن از برخي دولت‌هاي اسلامي، به اين تبليغات دامن مي‌زنند. دمکرات مسيحي دقيقا در چارچوب مدرنيته جا دارد و اصل بنيادي مکراسي خلاق و همچنين اساس لائيسيته را پذيرفته است. اسلام سياسي مدرنيته را رد مي‌کند.

بدون تردید ، نظامی که موقعیت ، پرستیژ و مشروعیت حفظ نظم و امنیت خود را با صرف و هزینه یک تریلیون دلار ( یک هزار میلیارد دلار ) در حیطه نظامیگری ( همراه با توسعه پایگاه های نظامی – پلیسی مخوف و حضور نظامی در سراسر جهان ) و ایجاد نابرابری های خانمانسوز ، رکود مزمن اقتصادی ، بحران های مالی و غذائی و بالاخره با تخریب محیط زیست جهانی کسب می کند ، نظامی است که بدون تردید برای دگردیسی کیفی آماده است . این وظیفه نیروهای چپ ضد نظام است که باید با ادغام و وحدت خود ، آلترناتیو موجود نظری را به قدرت عملی و مادی در جهت چالش جدی این نظام پوسیده و رو به زوال تبدیل سازند .

پرسشی که پیش میآید این است که اگر انسان در محدوده آفرینشی وسرنوشت ، برده جبری این موجودیت ناخواسته شده است ، پس به کدامین سببها حتی از تغییر محدوده ای که در حوزه اراده اوست سرباز میزند ؟ پاسخها برای این معما از دو منظر موجودند : پاسخ کلیشه ای ادیان که تا عمیق ترین بخش روح و روان آدمی رسوب کرده است و پاسخ مدرن که از منظر علمی براساس انسان محصول محیط است .

جدا از هر نظری (هر نظری) که نسبت به دین و دولت داشته باشیم، چنانچه « خودنیچه‌بینی »، «خودشیفتگی» و « امتناعِ انصاف و واقع بینی »، چشمان‌مان را «عیب‌دار» و لوچ نکرده باشد، می‌بینیم بسیارند کسانی که با ناپُرسایی میانه‌ای ندارند، عقلانیت و اصالت انسان را ارج می‌نهند، معشوق‌شان آزادی است و برای رسیدن به آن خود را به آب و اتش می‌زنند و از «حکومت دینی» و ارتجاع مذهبی بیزارند اما...اما، دندان دین را نَکنده‌اند! و باور ندارند برای مدرن بودن و رهایی عقل از مرجعیت سنت‌های دینی و غیر دینی الزامآ باید زیرآبِ خدا را زد!

امروز منطقه‌ وسیع و ژئوپولیتيکی خاورمیانه به میدان اصلی تلاقی و مبارزه کلیدی بین راس نظام جهانی سرمایه (آمریکا) و ملتها و خلقهای کلیه جهان تبدیل گشته است. شکست پروژه‌ آمریکا در خاورمیانه شرط لازم برای ایجاد امکان موفقیت در جهت ترقی در هر منطقه از جهان ما است. شکست نیروهای مردمی در خاورمیانه پیروزیها و پیشرفتهای مردمان دیگر مناطق جهان را آسیب پذیر و بالاخره به فنا خواهد سپرد. این نکته به هیچ وجهه به این معنی نیست که ما به اهمیت مبارزاتی که امروز مردم در مناطق دیگر جهان به جلو می‌برند کم بها بدهیم. این نکته فقط به این معنی است که مردم جهان نباید اجازه بدهند که آمریکا منطقه ای را که برای وارد کردن ضربه اول جنایت بارش در قرن بیست و یکم انتخاب کرده، پیروز گردد.

بعضی ازرسانه های اروپا این روزها سالگرد تولد و مرگ لامتری ، فیلسوف وپزشک روشنگری فرانسوی راهنوزبعدازسه قرن جشن میگیرند. تولد ومرگ او در چنین روزهایی ، پیش از فرارسیدن مراسم عید کریسمس بود. او یکی از مهمترین نمایندگان ماتریالیسم روشنگری فرانسه در سه قرن پیش اروپا است. وی در سن 42 سالگی در تبعید درآلمان، در دربار فریدریش دوم،پادشاه پرویس،براثر مسمومیت مشکوک عمدی درگذشت. دولت پرویس که مخالف دولت آنزمان فرانسه بود ،ادعا نمود که لامتری قربانی حماقت حاکمان و آخوندهای مسیحی گردیده است.

کسی که می خواند تا انگیزه ی تفکر را در خود تقویت کند، نمی تواند با یک چیز خارجی و عمومی از نوع ابزار تحقیق ادامه ی همان چیزی باشد که خوانده است. چون با نمونه ها و ساختارهای اسرارالتوحید اندیشه سرو کار دارد. هرگاه خواندن بتواند خواننده را به جهان ناشناخته ی اندیشه رهنمود شود، متن خوانده شده، دارای ارزشی می‌شود که خواننده برایش تعیین می کند. اگر در این مورد و حالات بخواهم مثالی بزنم به گفته ی دکتر براهنی رجوع می کنم که می گوید: «هولدرین، نیچه و ریکله، هایدگر را به سوی تفکر پرتاب می کنند.

انسان چه براساس باور ادیان ، نتیجه آفرینش اراده ای مافوق بوده باشد و یا بر مبنای نظریات دانشمندان ، حاصل فرضیه تکامل بوده باشد با آهنگ کنونی ، تغیری در سرنوشت او رخ نخواهد داد و جهنم خود آفریده موجود را عبور ننموده و به بهشت تبدیل نخواهد کرد از همین علت هم ادیان توانستند با وعده چیزی که انسان خود عاجز از ساختن آن بود مهر قیمومیت خود را بر حیات انسان تحمیل کند نفوذ ادیان هم از همین سبب بوده است وعده دادن چیزی که انسان ناتوان از ایجاد آن بوده است.

آلن بادیو و دانیل بن سعید هردو فیلسوف و استاد دانشگاه در فرانسه و صاحب تألیفات متعدد در دفاع از اندیشهء مارکس و مبارزهء کمونیستی اند. هر دو از مبارزان چپ در 1968 هستند. بادیو از گرایش مائوئیستی و بن سعید از گرایش تروتسکیستی. بادیو در عرصهء نظری بیشتر فعال بوده و در خارج از فرانسه معروف تر است. دو کتاب اخیر وی یکی «سرکوزی مظهر چیست؟» (1) و دیگری «فرضیهء کمونیسم» (2) باعث مصاحبه های متعددی با وی در برخی برنامه های رادیو ـ تلویزیونی و نیز مطبوعات گشته است.