آدمی با درک و شناخت ضرورت های مانع و رادع رشد و بالندگی جامعه و انسان،به تغییر و بهسازی و نوسازی محیط زیست خود پرداخته،تا روند دستیابی به آزادی، رفاه و آسایش خود را تسهیل کند.حفظ این پویایی و تحکیم مبانی متعالی و متعامل در فرایند تکاملی جامعه های انسانی، بستگی به درک و فهم مفاهیم اصولی وبکارگیری اسلوب های مرتبط با مفاهیم و پدیده های محیطی می باشد. ناتوانی در درک و شناخت مفاهیم الزامی ویا بدفهمی و کج فهمی آنها در ارتباط با حوادث و رخدادهای محیطی،به روندهای شکلی و نامتعارف منجر شده؛ که جامعه و انسان را ازاصول و مبانی الزامی حیات و رشد و بالندگی باز می دارد.

ذهن اسطوره گرا علیه دین به اعتراض نمی پردازد، به زمین پشت می کند. این ذهن، شخصیت دینی را از واقعیت تاریخی و اجتماعی او جدا کرده و در فضای رازآلود غرق می شود. پیامبر اسلام فرمانده جنگی و نیز فردی با خصوصیات سلطه طلبی و ناپسنده بود. ذهن اسلام زده فلج شده است زیرا در این ذهن، پیامبر اسلام به مقام قدسی میرسد. در بخش یکم جنبه جادوگرانه و افسانه ای دین را نشان دادم و سپس به توضیح سیره پیامبر در نزد ابن اسحاق و ابن هشام پرداختم. در اینجا به «تاریخ طبری» رجوع کرده تا واقعیت های دیگری را در باره پیامبر اسلام عرضه کنم. ذهن ایرانی ازخودبیگانه گشته زیرا این ذهن، پیامبر اسلام را شخصیت قدسی می داند و قدرت انتقاد را از دست داده است.

گستره همگانی، میدان نمایش اندیشه‏ ها و ایده ‏های اجتماعی‏ ست. هم از اینرو، جنگ برسر چنگ اندازی برآن و بدر کردنِ دیگران از آن، هماره و در همه جا بوده و هست و خواهد بود. همه آئین‏ ها و ایدئولوژی‏ ها و خبرگانِ خیزش‏ های اجتماعی، با پا نهادن به این میدان، اهمیت آزادی و برابری در آن را گوشزد می ‏کنند. اما آنگاه که یکی از آن ‏ها بردیگری چیره می‏ شود و حکومت را در دست می ‏گیرد، می‏ کوشد تا با ترفندهای گوناگون و بافتن آسمان و ریسمان بیگدیگر، دیگران را از این میدان بدرکند.

اگر چه در سنت اسلامی اشاره به تاریخی بودن محمد است و گویند که پیامبر یک انسان و «امی» می باشد، ولی در ذهن فرد مسلمان پیامبر از جنس دیگری است. برای مسلمان محمد ازجانب الله است و محمد دارای معجزه است و این معجزه قرآن است. ما می دانیم که این گفته، افسانه ای بیش نیست و تاریخ بشری و عقلانیت و علم در تاریخ، نمی تواند با این ادعا موافق باشد.

ذهن و اندیشه آدمی در برخورد با واقعیت های محیطی غنا پذیرفته و به بهبود و اصلاح داشته ها و یافته های خود مبادرت می ورزد.ابرام و اصرار بر داده هاو بنیان های گذشته، جامعه و انسان را از بسیاری از ارزش ها و اخلاقیات زیست معمول و مرسوم باز داشته است. نگاه به گذشته، حال را در اجمال واقبال وآینده را در اغفال و انفعال رها ساخته و از شناخت و ساخت ملزمات و مبرمات باز می دارد.رجوع به گذشته می تواند انسان ها را از تکرار آموزه ها و عادات بجای مانده ویا از اشتباهات رفتاری و کرداری مرتبط با آن یاری نماید.

درجستجوی معنای زندگی و اخلاق ازتخیل منفعل مدد جستن؛ و با گزینش های تهی از معرفت و دانش تلاش بی سرانجامی را برای معنا بخشی به حیات سرشار از رنج وشناعت روی آوردن؛ عدم اعتقاد و باور عمیق به نیکبختی و اخلاق فردی و جمعی و برای درک معنی زندگی به گذشته پناه بردن و بدنبال معجونی از گفتمان گذشتگان بودن؛ اندیشه و نگاه آدمی را برای شناخت و درک معنای فلسفی،علمی و حقیقی زندگی به بیراهه هدایت کرده است.چرا که اولین گام برای پیمودن و شدن در راستای اهداف عالیه زندگی کجا بودن و چگونه زیستن و همچنین تحت سلطه و سیطرۀ کدام ایده و عمل انسانی طی طریق کردن از امور پایه ای حیات اجتماعی محسوب می شود.