در آستانه‌‌‌‌ی نوروز و آغاز سال 1390 خورشیدی قرار گرفته‌‌‌‌ایم. معمول است که در پایان هر سال، کنشگران جنبش زنان مروری کوتاه بر حوادث و روند سالی که سپری شده است به ثبت می‌‌‌رسانند و انگار که این کار پسندیده به یک سنت تبدیل شده است. در نتیجه، نگارنده هم با پیروی از این سنت نیکو، برداشت خود را اکنون با خوانندگان به اشتراک می‌‌‌‌گذارد.

در این ایام خجسته که در آستانه‌‌‌‌ی حلول سال نو (1390 خورشیدی) و حال و هوای عید نوروز هستیم اجازه دهید از خاطره‌‌‌‌ای جالب و به یادماندنی شروع کنم. در یکی از همین روزهای دید و بازدید نوروزی بود که جمع شده بودیم دور هم با تنی چند از دوستان فمینیست. می‌‌‌دانستم که دختر نوجوان صاحب‌‌‌خانه با وجود سن و سال کم، شیرینی‌‌‌های خوشمزه‌‌‌ای می‌‌‌پزد و با جست‌‌‌و‌‌‌‌جو در اینترنت، دستورالعمل طبخ شیرینی‌‌‌های جدید را به دست می‌‌‌آورد.

مراسم درختکاری با شرکت نمایندهً شهر وین، نمایندگان عفو بین الملل و منصوره شجاعی میهمان ویژه این مراسم، در حضور عده ای از شهروندان وینی برگزار شد. خانم شجاعی ضمن تقدیر از برگزار کنندگان، پیرامون مسائل زنان ایران ، و آرزوی پایان بخشیدن به هر گونه خشونت با کلامی شاعرانه سخن گفتند ایشان با نام بردن اززنان زندانی واعدام شده ، کاشتن و پروردن نهال های مهر و دوستی را جانشینی برای کینه توزی و عناد توصیف کردند . شرکت کنندگان در این برنامه و حضار بسیار تحت تاثیر قرار گرفته و در فضایی غم انگیز و باشکوه در همدلی با همه قربانیان خشونت و خانواده های زندانی و اعدام شدگان گوش به کلام ایشان و موسیقی زیبای ایرانی که همزمان پخش میشد سپرده بودند.

برنامه روز جهانی زن بدنبال فراخوان " گروه هماهنگی ۸ مارس "که در پی پبشنهاد " اتحاد برای پیشبرد سکولار دموکراسی در ایران" برای هماهنگی برنامه های ۸ مارس بوجود آمد، در روزهای سوم تاسیزدهم مارس د ر آ تلانتا و ۵۲ شهر دیگر درسراسر دنیا انجام گرفت و مورد استقبال اهالی این شهر ها قرار گرفت.

در این گفت وگو دکتر هایده مغیثی (استاد دانشگاه)، دکتر شهرزاد مجاب ( استاد دانشگاه)، عفت ماهباز (روزنامه نگار و کوشاگر حقوق زنان) و نیز لیلی پورزند (کوشنده حقوق زنان و کوشاگر حقوق بشر) با ما همراه بودند که از آنان سپاسگزاریم، بخصوص این که این گفت و گو در دقیقه 90 به بار نشسته است که بدین وسیله از آنان به خاطر فشاری که بر اثر کمبود وقت بر آنان روا شد، پوزش می خواهیم و همکاری و همراهیشان را بسیار قدر می دانیم.

در صدمین سالگرد روز جهانی زنان زحمتکش٬ بی‌شک توجه بیشتر ما به کشورمان ایران و وضعیت فجیع بی‌حقوقی زنان در ایران و سایر کشورهای منطقه معطوف است. وضعیتی که امروز با جنبش‌های انقلابی عظیم در سراسر منطقه به چالش کشیده می‌شود. اما این روز در ضمن فرصت خوبی است که نگاهی به کانادا داشته باشیم و بپرسیم دستاوردهای بسیار زنان در کانادا از کجا آمده است؟ و وضعیت واقعی حقوق زنان در این کشور در حال حاضر چگونه است؟ آرش عزیزی٬ همکار شهروند٬ در این مقاله نگاهی دارد به تاریخ جنبش آزادی زن در این کشور و وضعیت امروز زنان در کانادا.

ماه مارچ، ماهی ست که ما در شهروند نمی فهمیم کی آمد و کی رفت، از بس که سرمان شلوغ است. از یک طرف برنامه های معمول جامعه ی ایرانی برقرار است، از طرف دیگر روز جهانی زن ما را با جشن ها و گردهمایی های بسیاری روبرو می کند، بعد از آن آماده شدن برای برنامه ها و مراسمی ست که به مناسبت نوروز قبل و بعد از آن برگزار می شود. این است که واقعا این ماه توان بر است، به اضافه ی گردهمایی های حمایتی از خیزش مردم کشورمان که بویژه در ماه مارچ مرتب برگزار شد

پس از انقلاب، ما در مصر دستاوردهایی داشته ایم، مبارک رفت، تعدادی از مردان او نیز به همراه نخست وزیر رفتند ولی حقوق زنان هنوز به رسمیت شناخته نمی شود، چرا که از زنان کسی در کمیته ی بازنگری قانون اساسی عضویت ندارد.پس ما از میدان تحریر بازگشتیم و دو تصمیم گرفتیم: اول آنکه برای هشت مارس تظاهراتی میلیونی تدارک ببینیم و دوم اینکه اتحادیه زنان را دوباره احیا کنیم چرا که بدون اتحاد چیزی به دست نخواهیم آورد.ما به بعضی خواسته هایمان در انقلاب مصر رسیدیم چرا که متحد شدیم.میلیون ها مصری در خیابان ها و در میدان تحریر با هم متحد شدند.

در سده بیستم جامعه خاور میانه در گذار از پدرسالاری به فردیت مدرن بود. در عصر پدرسالاری هویت قرون وسطایی زنان، عصمت تحت تکفل خان قبیله برای کار و تولید مثل بود. در گذار به عصر مدرن، هویت زنان با حقوق مستقل شهروندی شامل حق انتخاب، عجین است. در هر دو عصر، یکی از شاکله های عمده زن عشق بوده که بسیار خصوصی در ذهن و زبان او جاری می شود. عشق جنسی رابطه 2-سویه طرفین بالغ بوده؛ تبلور آن تابع تاریخ و جغرافیای حدوث آن است.

باور کنید، قصدم از گذاشتن این عنوان در بالای نوشتارم، توهین نیست. آن هم توهین به هم جنس های خودم. و البته و صد البته آن هم در صدمین سال بزرگداشت هشت مارس ، روز جهانی زنان که باید آن را بزرگ و عزیز بداریم. بلکه قصدم از نوشتن این چند سطر تلنگری به جامعه ای است که مدتهاست چشمانش را به سرنوشت این گروه از دختران بی پناه بسته است و انگار صیانت و حفاظت از آنها را وظیفه خود نمی داند.

همیشه گره‌‌‌های روسری‌‌‌های‌‌‌مان را محکم کرده‌‌‌اند و همیشه جایی حذف‌‌‌مان کرده‌‌‌اند و ما باز سبز شدیم و از قلم نیفتادیم . حالا هم این‌‌‌جا هستم گوشه‌‌‌ای از اتاقم و عکس‌‌‌های خواهرانم را می شمارم و نور اتاقم را بیشتر می‌‌‌کنم و باز به عکس‌‌‌ها نگاه می‌‌‌کنم ، همان‌‌‌هایی که آنها از ما ربوده‌‌‌اند، همان‌‌‌هایی که با چشم‌‌‌ها و دست‌‌‌هایی بسته ، با روسری‌‌‌های گره کرده باز هم حرف می‌‌‌زنند و می‌‌‌توانم از این فاصله‌‌‌ی دور ببینم‌‌‌شان که چه‌‌‌قدر بزرگ شده‌‌‌اند، انگار هیچ وقت کودک نبوده‌‌‌اند .

محیط مردانه سازمان‌ها و عدم درک زنان و بالاخره عدم پرداختن به مسائل و مشکلات اجتماعی و درجا زدن در سطح معینی از برخوردهای کلیشه‌ای با مسائل مربوط به جنبش‌های اجتماعی، یکی از دلایل دوری جستن زنان که به خاطر شرایط زندگی‌شان عملا با مشکلات اجتماعی درگیر هستند، از این سازمان‌هاست. این تجربه را نه فقط در سازمان فدائی، بلکه در اتحاد جمهوریخواهان نیز شاهد بوده‌ام. البته این، به معنای ترک میدان مبارزه توسط اعضای زن نیست. بلکه آنها با انرژی بیشتری در سازمان‌های دمکراتیک، زنان و حقوق بشر مشغول به کار شده‌اند و با موفقیت تمام، به مبارزه در این زمینه مشغولند.

امروز مبارزه مدنی زنان به یکی از ارکان جنبش تحول طلبی در جامعه ما تبدیل شده است. کمپین های متعدد علیه تبعیض، سنگسار و ... از جمله ره آوردهای این مسیر اند. زنانی که در هر گوشه ایران به خاطر جمع کردن امضا علیه قوانین تبعیض آمیز خطر بازداشت و زندان را به جان می خرند، و یا با هر تجمعی می دانند که بازداشت و زندانی می شوند، اما از تلاش باز نمی مانند. آن ها پیشروان شجاعت مدنی جامعه ما و سرمشق جوانانی هستند که امروز بدون ترس از دستگاه سرکوب عریض و طویل حکومت، هر گاه که اراده می کنند، فضای عمومی شهر ها را برای حکومت نا امن تر می سازند.

مسئله مورد بحث در اینجا بررسی وضعیت زن کُرد و نقش عوامل سیاسی و فرهنگی اقتصادی و قانون در زندگی اوست. در بررسی اجتماعی تا حدی به جایگاه زن کُرد پرداخته شده و مسئله زبان ،شاخص تحصیل ،تآثیر جنگ و آزادی های اجتماعی به طور اجمال آمده است.بدون بررسی وضعیت حقوقی و مسائل قانونی به هیچ دیدگاه خاص و کانکریتی نمی توان دست یافت چرا که بیشتر مسائل موجود تبعات قانونی دارد ،در هیچ کجای تاریخ زنان کُرد تعیین کنندگان قانون موجود نبوده اند اما بالعکس همیشه قانون بر تمامیت زندگی زنان موثر بوده است .

سایت «تورکمن صحرا مدیا» به مناسبت روز جهانی زن چند سوال را با ۵ زن ترکمن در میان گذاشته است و نظر آن ها را درباره تبعیض جنسی و نمونه های آن در میان ترکمن ها، مشکلات زنان به طور عمده و زنان ترکمن به طور ویژه وهم چنین روز جهانی زن و اهمیت آن جویا شده است. ما این نظرخواهی را با تشکر از دست اندرکاران سایت «تورکمن صحرا مدیا» در عصرنو نقل می کنیم.

تعریف خانواده در دنیای قرن بیست‌‌و‌یکم تعریف خیلی باز و شامل شکل‌های مختلف خانواده است. ما مادرانی داریم که با بچه‌هایشان زندگی می‌کنند و سرپرست خانواده‌اند، پدرانی که سرپرست خانواده‌اند، مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌هایی که از نوه‌ها نگهداری می‌کنند، گی و لزبین‌هایی هستند که فرزند دارند، افرادی هستند که همراه زندگی‌اند و هیچوقت هم ازدواج نمی‌کنند.

آزادی و رفع هرگونه تبعیض، از قانون گرفته تا فرهنگ و سنت، خواسته های همیشگی ما بوده است. اکنون بسیاری از خواهران و بردارانمان به خاطر اندیشه شان در بندند.آزادی همه زندانیان اندیشه از مطالبات همیشگی ما بوده است . ما براین باوریم که هیچ قانونی نمی تواند برای ما عدالت و دموکراسی- به ارمغان بیاورد مگر اینکه در بند بندش حقوق برابر زن و مرد دیده شود. بنابراین تعییر قانون، شروع حرکت ما به سمت دموکراسی و برابری جنسیتی و رعایت حقوق همه مردم کشورمان خواهد بود و بدون شک تا آن روز هر 8 مارسی برای ما روز اعتراض خواهد بود.

در کشورهای مرد سالار، همه قوانین بسود مردها تصویب می شود و این خود به طور خودکار سیستمهای دیکتوتوری را بوجود می آورد و یاگرایش به آن را نزدیک می کند. متأسفانه هرچه اکثر مردمان یک جامعه نا آگاه تر باشند، نفوذ و قدرت مذاهب در چنین جامعه ای بیشتر است و فرمانروایان جاه طلب و دیکتاتور نیز این چنین را می خواهند. زیرا آنها می توانند با همدستی کشیشها و آیت الله ها همه چیز را برای مردم دیکته کنند و حتا دربرخی موارد خودرا سایه خدا معرفی نمایند.

آنچه که امروز استراتژی زنان عرب است تکیه به یکدیگر و نیروهای خودی است و این متضاد با استراتژیی است که جنبش زنان ایران به پیش میبرد و با وجود اینکه شکست این استراتژی تجربه شده است باز هم بر آن پافشاری میشود. در دوره اول آقای احمدی نژاد تفکیک جناحهای درون حاکمیت به طور واضحتری خود را نشان داد و این جناحبندیها تأ ثیر خود را بر جنبش زنان نیز داشته است. با ممنوع شدن فعالیت در قالب سازمان و انجمن گروهی از زنان با اعتقاد به اصلاحات به فعالیتهای مقطعی یعنی کمپین رو آوردند.

اجرای این قانون واکنش های مختلفی را به راه ا نداخته است . برخی معتقدند که این اقدام آزادی ادیان را در تنگنا قرارمی دهد. ولی مجمع قانون اساسی فرانسه معتقد است که این قانون مانع ار فعالیت ادیان نیست بلکه مطابق قانون اساسی است . میشله آلیوماری وزیر دادگستری فرانسه نیز معتقد است که تصویب این لایحه ربطی به امنیت یا مذهب ندارد بلکه احترام به کشوری است که سرزمین سکولاریسم است و احترام به همه مذاهب را تضمین می کند. پنهان کردن صورت تحت یک پوشش مغایر با اصول و نظم اجتماعی جامعه فرانسه است .

یکی از مهم ترین مختصات خانواده در یک جامعه طبقاتی- مردسالار، خشونت خانگی است. نمی خواهم اینجا وارد بحث خشونت خانگی که بسیار مفصل است، بشوم. بحث پراهمیتی که هیچ گاه نمی بایست به فراموشی سپرده شود. اما آیا خانواده بدون خشونت خانگی به شکلی که امروزه در جریان است، پابرجا خواهد ماند؟ تار و پود خانواده به مثابه "سرمایه اخلاقی جامعه" اساسا بر خشونت خانگی استوار است. "اخلاق" در اینجا یعنی ابزار اجرای خشونت!

امسال (۲۰۱۱) ۸ مارس، روز جهانی زن، ۱۰۰ ساله می‌شود. بنیان‌گذاری نمادی به نام ۸ مارس حاصل مبارزات یک سده بود. بنابر این می‌توان گفت اکنون این روز پشتوانه‌ای از دو سده تجربیات مبارزاتی جنبشهای زنان جهان برای آزادی و عدالت را بر دوش می‌کشد. جنبش زنان در طول این دو سده راه‌های گوناگونی در پهنه نظری و در رودررویی‌های سیاسی−اجتماعی جستجو کرده و بسیاری از آنها را در عمل آزموده است.

وحدت و همبستگي زنان مبارز و بميدان آوردن توده ميليوني زنان حول خواست آزادي و يکساني زن و مرد، ايجاد تشکلهاي مستقل زنان، جدايي دين از دولت ، لغوکليه قوانين زن ستيز از جمله: لغوحجاب اجباري، لغو قانون چند همسري، آزادي انتخاب همسر، حق طلاق براي زنان بدون هيچ قيد و شرط، حق سرپرستي فرزندان به مادر، و . . . جزو خواست هاي اوليه زنان ايران است.

این جنبش همگام با سایر جنبش های کشورمان است که خواهد توانست به مطالبات خود دست یازد. جنبش زنان در ۱۷ اسفند با توجه به فراخوان به سه شنبه های اعتراضی، سال ۸۹ را تبدیل به سال پیوند بین جنبش زنان کشورمان با دیگر جنبش های کشورمان خواهد نمود. صدسالگی جنبش زنان مولود پیوند جنبش سراسری ضد استبدادی کشورمان با جنبش زنان در ایران خواهد شد.

»  به مناسبت روز جهانی زن ( ۸ مارس- ۱۷ اسفند) ‎