new/tarikhe-gilan-n-azimi1.jpg
ناصر عظیمی

اشغال گیلان توسط پتر‌کبیر و دیدگاه مارکس در مورد پتر و سنت اسلاوی!

براساس اسنادی که موجود است گویا دو درخواست به پتر اول برای تسخیر سواحل دریای خزر و گیلان پیشنهاد شده بود. پیشنهاد اصلی از طرف شاه‌تهماسب دوم فرزند شاه سلطان‌حسین به‌عمل آمد که با محاصره‌ی اصفهان از این شهر بیرون آمده و اکنون در اردبیل حضور داشت و با نزدیک شدن سقوط اصفهان، خود را نیز در خطر می‌دید: «‌شاه طهماسب که در اردبیل اقامت داشت و مایل بود از مساعدت روسیه در مبارزه علیه محمود شاه افغان برخوردار گردد، اسماعیل‌بک دیپلمات کارآزموده را به روسیه گسیل داشت». پیشنهاد دوم از طرف حاکم گیلان بود: «‌پطر اول پیش از آن‌که از حاجی‌طرخان عازم شمال [ایران] شود، پیامی از حاکم گیلان دریافت داشت به این مضمون که عده‌ای سرباز برای اشغال رشت به مرکز آن ایالت بفرستد، زیرا افاغنه قصد تصرف آن را دارند»