مهندس مهدی بازرگان، نخست وزیر بعد از انعکاس سخنان آیت الله خمینی در رابطه باحجاب شرعی، در مطبوعات و در بین زنان تهران و ایران، در اولین موضعگیری خود در این رابطه چنین گفت: «...دائما پشت گوش امام می خوانند که این ها در ظروف طلا و نقره غذا می خورند و در وزرارتخانه ها هنوز زن های لخت کار می کنند و در کاخ های فرعونی زندگی می کنند!!... ایشان چند ماه بعد در بزرگداشت آیت الله طالقانی در دانشگاه تهران گفت: «...آن دینی که با زور واجبار تحمیل بشود، پیش خداارزش ندارد. بنا بر این پیش خلق هم ازرش ندارد. آن چادر و روسری که به ضرب و زور و با تهدیدبه سرخانم ها برده شود از صد تا بی حجابی بدتر است...

روز شنبه دوم تیرماه، 23 ژوئن، شهر کلن میزبان علاقمندان به سرنوشت جامعه مدنی ایران پس از انتخابات بود. منصوره شجاعی، فعال حقوق زنان، کاظم کردوانی جامعه شناس و سهراب رزاقی بنیانگذار موسسه کنشگران بقا، سخنرانان میز گرد بودند. منصوره شجاعی اولین سخنران این مراسم به بررسی وضعیت جنبش زنان در جامعه مدنی پرداخت. وی جامعه مدنی را به دو بخش خدماتی – تخصصی و اکتیویستی تقسیم کرد. وی هرچند که جنبش زنان را متعلق به بخش اکتیویستی جامعه مدنی دانست اما بر تاثیر نهادهای خدماتی زنان، به عنوان عنصر موٍثر در ساخت جامعه مدنی، تاکید کرد.

نسرین ستوده، وکیل و فعال جنبش زنان از 13 شهریور 1389 در زندان بسر می برد. وی به دو اتهام: اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام، به شش سال حبس و ۱۰ سال محرومیت از وکالت محکوم شده است. نسرین از آن زمان تا به کنون حتا از یک روز مرخصی محروم بوده است. بر اساس گفته های رضا خندان، همسرش، هفته گذشته نسرین ستوده در ملاقات کابینی خود اعلام کرده است که در اعتراض به عدم امکان ملاقات حضوری با دو فرزند خردسالش «مهرآوه» و «نیما»، دست به اعتصاب غذا خواهد زد.

زندگی زناشويی در گروی همکاری متقابل همسران است و بدون تلاش های همه جانبه آن دو، خانواده به سرمنزل واقعی خود نمی رسد. اگرچه ممکن است همسران زندگی خود را با امکاناتی اندک آغاز کنند، پس از گذشت سال ها، دست آوردهای مادی و معنوی تلاش آن ها نمايان می شود؛ برون دادهای معنوی در فضايی انتزاعی قرار می گيرد، اما برون دادهای مادی، مانند خانه، ماشين، باغ، ويلا، طلا، و حساب های مالی قابل ديدن و اندازه گيری است و به دليل آن که اين دارايی ها پی آمد تلاش های هر دو (زن و شوهر) است، هر دو مالک آن به شمار می آيند و به اين ترتيب، اگر به دلايلی چون مرگ يا جدايی (در طول زندگی زناشويی)، نياز به جداسازی اين دارايی های مشترک باشد، بايد به حقوق هر دو سو به ديده ی احترام نگريست.

جلوی پنجره دراز كشیده­ام. چشمم به آسمونه، دنبال چیزی می­­گردم. یك كمی هوایی شده­­ام؛ می­­گن چی شده؟ تازگی­­ها رؤیایی شده­­ای. دست خودم نیست؛ هر چیزی از ته دلم گم می­­شه توی آسمون دنبالش می­­گردم. هر روز با یه اسمی صدام می­­كنن ماه­­زده! هوایی! شیزوفرنی! نمی­­دونن بعضی وقتا پیداشون می­­كنم. شاید هم نشده چیزی گم بكنن و اسمشو ندونن. آدم همش ویلونه. دستش به هیچ كاری نمی­­ره. این دفعه بدجوری دلم برای پیدا كردن گمشده­­ی بی­­اسمم لک می­­زد.

نویسندگان زن بسیاری را می‌شناسم که طی سال‌های اخیر جلای وطن کرده با تنهائی و مشکلات نوشتن در تبعید و مهاجرت دست و پنجه نرم می‌کنند. بیستم ژوئن از سوی سازمان ملل متحد، روز جهانی پناهنده معرفی شده، پس این روز را بهانه‌ی خوبی یافتم برای تهیه‌ی جُنگی از خاطرات تنی چند از زنان نویسنده مهاجر ایرانی که موفق به درنوردیدن فراز و فرودهای مهاجرت شده‌اند.

مجموعه فهرست مفصل نام زنان شاعر، توسط آقای محمد ربوبی گردآوری و تنظیم شده است. افزون بر گردآوری فهرست نام شاعران زن و عنوان مجموعه شعرهایشان، آقای ربوبی مقدمه ای نیز بر این فهرست نگاشته اند که در زیر می خوانید، اما به واسطه حجم زیاد فهرست زنان شاعر، ناگزیر شدیم که آنرا به صورت فایل «پی. دی. اف» منتشر کنیم. بنابراین علاقمندان برای مطالعه این فهرست می توانند به لینک زیر مراجعه فرمایند:

کلارا زتکین، زن مارکسیست و فعال جنبش جهانی زنان، شخصیتی برجسته و استثنایی و مبارزی خستگی ناپذیر در تاریخ این جنبش است که زندگی اش سراسر صرف تلاش برای احقاق حقوق زنان و کارگران شد. زندگی متفاوتش، شخصیت استثنایی و اتوریته اش، تعهد و اعتقاد راسخش به حقوق زنان و کارگران، موقعیت ویژه اش در احزاب سوسیال دموکرات و رهبری حزب کمونیست آلمان، قدرت سازماندهی اش،خلاقیت و موضع گیری های انسانی و هوشمندانه اش از او شخصیتی بی نظیر در تاریخ جنبش زنان و جنبش چپ ساخته است.

بسيار طبيعي است در جايي که تن فروشي آزاد باشد، تجارت انسان نيز غوغا مي کند. کشورهاي آلمان و هلند در اين زمينه نمونه هستند. مسلما در اين کشورها دلالان بسيار راحت تر مي توانند دست به خريد و فروش دختران و زنان زده و با وجودي که تجارت انسان هم چنان در اين کشورها ممنوع مي باشد، در لفافه تن فروشي از مجازات در امان بمانند.

برای یک لحظه چشم‌‌هایم را از شرکت‌‌کنندگان کار-گروه برگرداندم و از میان پنجره‌‌ی کوچک اتاق کنفرانس، به کوه‌‌های هیمالیا در شمال کاتماندو نگاه کردم. من برای براه انداختن کار-گروهی به آن منطقه رفته بودم. کار-گروهی که حاصل فعالیت‌‌های قابل توجه یونیسف و یونیفم از یک‌‌سال پیش بود. طبق برنامه، گروهی از مردان و زنان از مناطق مختلف جنوب آسیا گرد هم آمده بودند تا در مورد مسئله بغرنج و ریشه‌‌دار «خشونت علیه زنان و دختران»، به بحث بنشینند و به کمک هم راهی برای حل این مشکل پیدا کنند .

در جامعه ما آدم مجرد معمولا آدمی غیرقابل اعتماد و در پی سوءاستفاده شناخته می شود که سعی بر آن است از او دوری شود. کمتر کسی حاضر است خانه اش را به آدم مجرد اجاره بدهد یا در همسایگی آدم مجرد خانه داشته باشد. صاحبکارها، به آدم های مجرد کار نمی دهند، مثلا راننده های آژانس ترجیحا باید متأهل باشند. توی رستوران ها بخش خانوادگی، از بخش مجردها جداست. مجردها را کمتر به مهمانی های خانوادگی دعوت می کنند.

من و تو از خیابان انقلاب گذشتیم
در بهارستان مشروطه خواندیم
در جمهوری دویدیم
و آزادی
همیشه چند قدم از گاز اشک­آور جلوتر بود

فمینیسم بر پایه‌ی این اعتقاد استوار است که زنان در مقایسه با مردان تحت ستم قرار دارند و در جامعه از موقعیت فرودست برخوردارند. این ستم غیرمحقانه و غیرقانونی می‌‌باشد. در پرتو این مختصات ترجمانی متنوع از ریشه‌های ستم بر زنان وجود دارد و از این رو به نظر می‌‌رسد که نباید از فمینیسم یک دکترین و یا اصول فلسفی‌ واحد یا یک برنامه ی خاص سیاسی مورد توافقی را تصور کنیم.

راهی که جنبش زنان ایران انتخاب کرده است راهی است بی‌‌بازگشت. روندی است که به گونه‌‌ای بطئی زیر پوست جامعه جریان دارد و از حرکت باز نخواهد ایستاد حتی در زمان سرکوب. این جنبش حرکتی است فرا طبقاتی و استوار بر محور احقاق حقوق قانونی و مدنی زنان. از نکات فوق می توان نتیجه گرفت که دستیابی به هرگونه تغییر در هر حوزه ای جز با تلاش گروه‌‌های ذی‌‌نفع میسر نخواهد شد اعم از زنان یا مردان "حق گرفتنی است" ! لذا برای گرفتن این حق باید از روش‌‌های مناسب برای رسیدن به نتیجه مطلوب استفاده کرد. روش‌‌های مدنی بی‌‌خشونت همواره تنها راه درست به نظر می‌‌آیند.

درواقع نهاد نوساخته همگرایی که در فرصت کوتاه دوران پیش ازانتخابات توانایی جذب همراهی ۴۰ نهاد و هفتصد نفر را دارد، گواهی است بر تاثیر روشن نهادها و شبکه های ارتباطی از قبل موجود در شکل گیری جنبش ها و حرکت های مدنی. آن چه فقدانش برای مثال در لیبی موجب آن شد که نسبت حرکت بهاره آن جامعه با بهار آزادی تعریف نشود.

وقتی میرسم از دور سیاهی جمعیت آدرسو نشونم می ده. و یاد حرف نازنین می افتم که وقتی پرسیدم کجای وزرا؟ گفت شما بری از دور جمعیتو می بینی و می فهمی کجا باید بری. ون های نیروی انتظامی یکی پس از دیگری می رسن و می رن تو محوطه. مردم هم ازدحام کردند جلوی یه دری که بسته ست و یه سربازی اونطرف ایستاده و مانتوهارو تحویل می گیره.

مدرسه فمینیستی: «سکوت نکن، فریاد بزن: سقط جنین حق ماست! بدن ما از آن ماست! ممنوعیت سقط جنین دعوت به قتل زنان است...» این ها بخشی از شعارهای چند هزار زن معترض ترک به سخنان نخست وزیر کشورشان «رجب طیب اردوغان» است. روز یکشنبه تعداد زیادی از زنان و مردان ترکیه در شهرهای مختلف در اعتراض به سخنرانی نخست وزیر کشورشان که خواهان لغو حق کنترل زنان بر بدن خود شده بود تجمع های مسالمت آمیز و راهپیمایی های مختلفی برگزار کردند.

امروز برای بزرگداشت نام نیک و ذکر خیر سه بانوی تاثیر گذار بر حیات اجتماعی دوران معاصر ایران گرد هم جمع شده ایم. بانوانی با تفاوت ها و اشتراکات مثال زدنی !اشتراکاتی که در این فرصت کوتاه به آن اشاره می کنم. رویکرد نوگرایانه در تربیت خانوادگی – کارکرد عقلانیت عملی – و جهان بینی معطوف به اخلاق عملی به جای تقدس گرایی سنتی.

مردانگی وجود ندارد. لااقل به آن صورتی که ما فکر می کنیم وجود ندارد. هیچ تعریف ابدی و خارج از زمان برای مردانگی وجود ندارد. تعریف مردانگی، از این فرهنگ به آن فرهنگ و از این زمان به آن زمان تغییر می کند. مسئله خیلی ساده بر سر این است که ما چگونه مردانگی و روابط قدرت میان خود مردان و میان مردان و زنان را تعریف می کنیم.

چه زیبا و شایسته زیستی. سرشار از شجاعت، صداقت، تلاش و باور... باور به مردم و زندگی بهتر برای همگان. خبر درگذشتت غمی بر دل و جانم نشاند فراتر از غم خروج ناباورانه ات از ایران پس از انقلاب 57. اگر تاکنون امیدی به دیدار مجددت داشتم اما دیگر این رفتن را بازگشتی نیست پس همه چیز تمام شد؟ اما، نه، باورم در استحکام نهالی که کاشتی تمامی ندارد، علیرغم همه تلاش ها برای از ریشه بر کندنش، همواره ریشه ی این نهال مستحکم تر و ارزش کارهایت قابل درک و فهم تر شده و می شود.

آب از سرمان گذشته
كه سكوت كرده ايم
تا ستاره ها سهم بچه ها باشد
از مادرشان

طبق‌ قانون‌ اساسي‌ ايران‌ آن‌ زمان‌ ولايتعهدی‌ با پسر بزرگ‌تر پادشاه‌ بود. منوچهريان‌ با اين‌ اصل‌ مخالف‌ بود. و اين‌ مخالفت‌ را هم‌ در كتاب‌ انتقاد قوانين‌ اساسي‌ و مدني‌ و كيفري‌ ايران‌ از نظر حقوق‌ و هم‌ در سخنرانی‌ دوره‌ دانشجویی‌‌اش‌ عنوان‌ كرد: «عادلانه‌ اين‌ است‌ كه‌ برای انتخاب‌ وليعهد، قاعده تساوی حقوق‌ زن‌ و مرد را قرار دهيم‌....». اما اين‌ پيشنهاد منوچهريان‌ نيز راه‌ به‌جایی نبرد، چه‌ سلطنت‌ موروثی بود و آن‌ هم‌ برای‌ افراد ذكور سلطنتی‌.

بر او خرده گرفتند که، به جای اینهمه صرف نیرو و انرژی برای پرورش و تغییر دیدگاه خانمهای جلسه ای، بهتر است برای آموزش زنهای عادی کار کند و به جای آنکه بخواهد روایتی از اسلام را که با حقوق بشر و حقوق زنان تطبیق دارد تبلیغ کند و به ترویج آن بکوشد، خود حقوق بشر و حقوق زنان را ترویج کند. راهی که او انتخاب کرده دور و دراز است و پر دست انداز. اما فریده بود دیگر! آرام و مطمئن به راه خود و بی هیچ تردیدی برای درست بودن آن.

هاله جان! طبق محاسبات این دنیایی امشب سالروزشهادت تو و وفات پدر بزرگوارت آقای مهندس سحابی است. آیا در آن دنیا هم زمان به تندی اینجا می گذرد؟ می بینی در چشم بهم زدنی یکسال گذشت. اگر از حال ما بپرسی صاف و پوست کنده به تو می گویم حالمان خوب نیست. تشویش داریم. هاله جان از وقتی تو شهید شدی، برای این که از شهادت تو سخن گفته ایم و یا نوشته ایم. هشدارمان داده اند که نگویید شهادت! ننویسید شهادت! مبادا اذهان عمومی ناراحت و دچار تشویش شود. همان اتهامی که به تو تفهیم و تو را به جرم اش به تحمل دو سال زندان محکوم کردند.