فاطمه فرهنگ خواه

دل نوشته ای برای فریده ماشینی:
به شکوفه ها به باران برسان سلام ما را

مدرسه فمینیستی: فریده ماشینی، پژوهشگر و فعال حقوق زنان، روز 10 خرداد 1391 بر اثر ابتلا به سرطان درگذشت. وی که دغدغه اصلی زندگی اش را مسائل زنان و ارتقای حقوق و منزلت آنان شکل می داد، دانش آموخته رشته مطالعات زنان بود و سالها مسئولیت ریاست کمیسیون زنان حزب مشارکت را بر عهده داشت و در ائتلاف های زنان همچون «هم اندیشی فعالان جنبش زنان» (1382)، «ائتلاف زنان علیه لایحه حمایت از خانواده» (1387)، «همگرایی طرح مطالبات زنان در انتخابات» (1388)، و نیز «همگرایی سبز جنبش زنان» (1388 ـ 1389) فعالیت های چشمگیری داشت.



faride-mashini-s.jpg
مدرسه فمینیستی:

به مناسبت درگذشت فریده ماشینی:
مصاحبه منتشر نشده با وی در مورد حجاب

فریده ماشینی در بسیاری از ائتلاف های جنبش زنان از جمله هم اندیشی فعالان جنبش زنان، همگرایی جنبش زنان در انتخابات، همگرایی سبز جنبش زنان و... نقش مهمی داشت. تاکنون از وی مقالات علمی و پژوهشی در حوزه زنان در نشریات مختلف منتشر شده است. به احترام وی و درگذشت زودهنگام این بانوی پژوهشگر، مصاحبه ای را که سال گذشته توسط نوشین احمدی خراسانی تهیه شده، در مدرسه فمینیستی منتشر می کنیم.



rouhangiz-krachi-s.jpg
روح انگیز کراچی

نويسنده اصلی تأديب النسوان كيست؟

مدرسه فمینیستی: تأديب النسوان رساله اي تربيتي در موضوع تربيت زنان است كه تاكنون نويسندة آن شناخته نشده است. موضوع اصلي اين پژوهش شناسايي نويسندة اصلي اثر، مقلدان او و چگونگي توليد تحريرهاي ديگري از اين رساله است. در اين مقاله كوشش شده است تا با مقايسة هفت نسخة خطي با موضوعي مشابه و عنوان هايي متفاوت اين پژوهش انجام گيرد.



akbar-karami.jpg
اکبر کرمی

پرده ی بکارت، سکسوالیته و موقعیت جنبش زنان

متاسفانه در ایران امروز، بسیاری از بگو مگوهای فمینیستی دور از هسته ی سخت نظام مردسالار و در حد بالا و پایین کردن بسته ی "است" های آن ادامه داشته و دارد؛ در نتیجه، عبور از آن ناکام یا کم نتیجه مانده است و می ماند؛ چه، بدون نزدیک شدن به هسته ی سخت مردسالاری، هم درافتادن با آن پرهزینه و کم حاصل خواهد بود و هم غلبه بر آن ناممکن! هسته ی سخت نظام مردسالار را در کجا باید جست؟ چیست آن انگاره و گذاره ی بنیادینی که هر هماوردی را پیشاپش بر زمین می زند و امکان درافتادن با خود را از او می ستاند؟



setare-farmanfarmaeian.jpg
مدرسه فمینیستی:

آن که رفت و آن چه ماند:

به مناسبت درگذشت ستاره فرمانفرماییان، پیشگام مددکاری نوین و تنظیم خانواده در ایران

امروز 3 خردادماه 1391، جنبش زنان ایران، ستاره فروزان خود را در حوزه مددکاری نوین و تنظیم خانواده از دست داد. ستاره فرمانفرماییان، این بانوی فرهیخته که پایه های روابط نوین در خانواده را در جهت کنترل بیشتر زنان ایرانی بر زندگی و تن و سلامت شان بنا گذاشته بود، در سن 91 سالگی دور از وطن درگذشت، اما میراث او همچنان پابرجا و استوار است. قصد نداریم در مرگ ستاره فرمانفرماییان مرثیه بسراییم چرا که زندگی باشکوه اش، قدرت مرگ را به سخره گرفته است. میراث او در میان انبوه مددکاران امروز جامعه ایرانی جاری است و زنان هموطن اش با سیاست های تنظیم خانواده ای که او در ایران پایه گذاشت، به رغم آن که سیاست ورزان امروزی نهی اش می کنند و گاه بر چنین میراثی می تازند، از زیستی انسانی تر برخوردار شده اند.



afshan-khalajbeigi.jpg
افشان خلج‌‌بیگی

تکیه بر مدیریت زنان برای دور زدن تحریم های اقتصادی

پس از جدی شدن تحریم های بین الملی، گویا طرح های دولت برای خانه نشین کردن زنان خریدار چندانی ندارد. در اکثر مناطق دنیا، در دوره های شکوفایی اقتصادی است که دولت ها توان آن را می یابند که با دادن انواع فرصت ها و امتیازها، شرایط زنان را به واسطه نقش تولیدمثل‌‌شان، بهبود ببخشند، و یا آنان را هرچه بیشتر از بازار کار و درآمد، کنار بگذارند. این یک واقعیت است که دستمزد نازلتر نیروی کار زنان در شرایط سخت بحران اقتصادی، زنان را در کشورهای صنعتی به نیروی مهم و سودآور در بازار کار این کشورها تبدیل کرده است.



طاهره بارئی

آنچه جنبش زنان ایرانی کم دارد (بخش دوم)

اولین اطلاعاتی که به سادگی، و بدون هیچ کاوش تخصصی در متون به دست می آید و آن را از زبان هر عابری که در خیابان مورد سوال ما قرار بگیرد می توان شنید اینست: محمد پیامبر، پسر ندارد. اوست و دخترش فاطمه. و پيامبر از این دختر به مناسبتهای مختلف به برابری و هم سطحی روحانی با خود یاد میکند. هیچ نوع گفته یا رفتاری که ناقض این امر باشد در احادیث نقل قول نشده و مباحثی در رد آن از سوی اهل فن صورت نگرفته است.



anche-zan-irani.jpg
طاهره بارئی

آنچه جنبش زنان ایرانی کم دارد (بخش اول)

سوال اینجاست که اگر در غرب هنوز رویای زنان برای رسیدن به احترام و جایگاه اجتماعی برابر با مردان محقق نشده است چرا در شرق نیز رویای زبان فارسی برای دیدن زنان به عنوان اوج نشین قلۀ معنی و نقطه ی الهام بخش همگان روی نداده است. درد برای زن شرقی و غربی شاید یکسان باشد اما نه نحوه ی حل مشکل. اگر فمینیسم غربی مثل کسی که می داند رو به یک بن بست حرکت می کند و راهی برایش نیست برای اخذ جایگاهی که خود را در ناخودآگاهش قادر به کسب آن نمی داند، با طغیان و گرایش به درهم شکستن ِ سیستم مردانه با ناامیدی خود می ستیزد، آیا فمینیسم شرقی نیز باید از همین مسیر حرکت کند؟



ghazal-moradi.jpg

زن بودن مکاشفه است

شعری از غزال مرادی


زن بودن مكاشفه است
بايد خداي ي همه چيز باشي
آن قدر كه اشكهايت را
به بهترين شام بدل كني
بي نياز به داستان پياز



narges-mohammadi-koudakanash-s.jpg
مینو مرتاضی

روز مادر» با کودکانی دور از ماد

مدرسه فمینیستی: روز مادر به نیّت دیدن خانم رحمانی، مادر تقی و بچه های نرگس محمدی از خانه بیرون می زنم. هوا ابری است. ابرهایی که از شدت بارداری سنگین و سیاه شده اند و مثل زنان آبستن، آهسته و تنبلانه به هم می پیوندند و سراسر آسمان را می پوشانند تا بستری برای باریدن و سبک شدن شان فراهم کنند. برای این که مثل دفعه قبل تا زانو گرفتار سیلاب های بهاری نشوم به شتاب راه می روم. وسط های راه هستم که می بینم در میانه روز هوا چون اوایل شب سیاه شده و تا به خود بیایم رگبار دیوانه وار بهاری غافلگیرم می کند و زمین و آسمان را بهم می دوزد. می بارد و می بارد... باریدنی.



bekhan-bename-iran200.jpg
منصوره شجاعی

بخوان به نام ایران، بخوان به نام گل سرخ؛ بخوان به نام پروانه آرمیده بر آن خاک سرخ...

بخوان به نام ایران نه فقط خاطرات پرستو فروهر که دفترچه خاطرات خانواده فروهرها است و انگار تدوین آن مأموریتی نانوشته برای پرستو بوده است. خاطراتی از زندگی خانوادگی، سیاسی، اجتماعی و روابط عاطفی میان اعضای خانواده، مادربزرگ ها و خاله ها و دایی ها، قهر و آشتی ها، شیرین کاری ها و شیطنت های بچه های خانواده، عشق و عاشقی های دوران جوانی و نوجوانی و... که همه وهمه در قالب تفکری مبارزاتی و سیاسی بیان می شود. و این نه فرمایشی و باسمه ای، بل حکایتی است برخاسته از جان نویسنده و نشسته بر دل خواننده.



جواد موسوی خوزستانی

نامه دختر تَرسا به شیخ صنعان

..از کلاس درس، یک‌‌‌راست آمده‌‌‌ام به کتابخانه تا در محیط آرام و دوست‌‌‌داشتنی اینجا، نامه‌‌‌ام را با فراغ‌‌‌بال ادامه دهم. با این که از سر و کله زدن با طلبه‌‌‌ها برگشته‌‌‌ام ولی اصلن احساس خستگی نمی کنم. به یقین، شوق نوشتن برای تو و به خصوص در بارۀ داستان تحسین‌‌‌شده‌‌‌ات «شیخ صنعان و دختر تَرسا» باعث شده که بر خلاف همیشه، پس از ساعت ها تدریس، خسته نباشم. دیشب نتوانستم نامه را به پایان ببرم و چند نکتۀ مبهم در مورد قصه‌‌‌ات، همچنان ذهنم را مشغول کرده است...



عصمت صوفیه

به مناسبت روز مادر: تساوی زیستن، زندان و مرگ برای مادران

آنچه که در نامگذاری روز زن و روز مادر در ایران حائز اهمیت است این است که زن در این جامعه، با هویتی مستقل و انسانی و جدای از جنسیتش شناخته نشده است. هر زنی با نقشهایی همچون دختر، خواهر، همسر و یا مادر که نقش او را در جامعه نشان میدهد، هویتش به رسمیت شناخته میشود. در میان این نقشهای هویتی، نقش مادر بودن، مقدس و برجسته تر مینماید. مادر بودن، یا همان نقش زایش و تولید مثل و تولید نیروی کار، برای زن نه حقی انتخابی، که شغلی متعالی و گاهی وظیفه ای اجتناب ناپذیر تعریف میشود. مادری نقشی است که در چهارچوب خانواده تعریف شده و قدرت و ایدئولوژی حاکم در جامعه آن را پر رنگتر کرده اند.



afshan-khalajbeigi.jpg
افشان خلج بیگی

رویکرد حاکمیت به خانواده: نهادی خودمختار یا کارگزار

حاکمیتی که می خواهد پایه و اساس برنامه ریزی های خود را به جای حقوق «فرد» بر پایه حقوق «خانواده» تحکیم سازد، حداقل برای آن که به خانواده آسیب نزند و آنرا از هم نپاشد، به جای آن که هر روز «مقرراتی» برای «خانواده» تنظیم کند، خودمختاری نسبی و خودتنظیمی خانواده ها را در لباس قانون، برای خانواده قائل شود و سایه اقتدارش را از فراز روابط خانوادگی و هر آنچه مربوط به خانواده است لطفا بردارد.



narges-mohammadi-koudakanash-s.jpg
آزاده دواچی

شب رفتنی است

شعری به نرگس محمدی و فرزندان خردسالش

هایی کم نور
در چراغهایت گم می شوند
مردانی هستند
با ماشه هایی ملتهب
که هر روز صدایت را نشانه می روند



خاطره نویسی (حدیث نفس) زنان ایرانی: اتوبیوگرافی

گردآوری محمد ربوبی

خاطره نویسی یکی از کهن ترین انواع ادبی است که پایبند هیچ یک از انواع بیان ادبی نیست. نویسندۀ خاطره از هر شیوه و ابزاری که در دسترس اوست برای روایت دیده­ها و شنیده­ها و بیان داستان زندگی و شرح روحیات و خلقیات و حالات درونی خویش سود می­جوید. از این رو به دشواری می توان شکلی از صور ادبی و نوشتاری را در بایگانی تاریخ یافت که خاطره نگاری در قالب آن نیامده باشد.(



elahe-bagheri.jpg
الهه باقری

دختران ايران: نشريه‌ ای مصور در عرصه‌ روزنامه‌نگاري زنان

مدرسه فمینیستی: پيش از انقلاب مشروطه نشرياتی مانند صوراسرافيل، حبل المتين، مساوات، ايران نو، ندای وطن و ملانصرالدين که توسط مردان منتشر می‌شد، در بخش‌هايی از مطالب خود به مسائل مربوط به زنان می‌پرداختند يا نوشته‌هايی از زنان را منتشر می‌کردند.[1] ولي فعاليت‌های مطبوعاتی، اغلب به قشر خاصي از اجتماع تعلق داشت. از اين رو زنانی که به اين گونه فعاليت‌ها وارد شدند چند ويِژگی خاص داشتند: در درجه‌ی اول، به مردان سياسی و فرهنگی و يا مردانی که خود دستی در انتشار روزنامه و مجله داشتند وابسته بودند و همين وابستگی سبب می‌شد که در نخستين گام ازحمايت مردان برخوردار شوند،