new/ahmad-afradi2.jpg
احمد افرادی

پیش زمینه های کوتای ۲۸ مرداد ــ بلوای ۹ اسفند

دکتر مصدق بعد از بازگشت از لاهه (سوم تیرماه ۱۳۳۱) از دو مجلس شورا و سنا، تقاضای رآی اعتماد کرد. مجلس شورا، با اکثریت آرا به زمامداری او رآی تمایل داد، اما مجلس سنا، از دادن رآی اعتماد به او سر باز زد. گرچه مخالفان مصدق (به خصوص سفارت انگلیس و امریکا) به قوام نظر داشتند، اما بیم شاه از قوام و عدم اعتمادش به او، و افزون بر این، فراخوان آیت الله کاشانی به «جامعه ی بازرگانان ، اصناف ، پیشه وران و دیگر طبقات مردم» برای تظاهرات علیه مجلس سنا سبب شد تا شاه ، در پیامی خصوصی، نمایندگان مجلس سنا را به دادن رأی اعتماد به مصدق وادارد. متعاقب آن ، دکتر مصدق (در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۳۱) «برای مشورت و تبادل نظر در مورد وزیران جدید دولتش»، به دیدن شاه می‌رود، اما مخالفت شاه با درخواست او برای تصدی وزارت جنگ سبب می‌شود که استعفا کند. دکتر مصدق بر این گمان بود که با تصدی پست وزارت جنگ، «دخالت دربار در آن کم [ می] شود... چون ستاد ارتش زیر نظر ملوکانه قرارگرفته بود، هر امری که می فرمودند اجرا می شد، ولی دولت که مسئول بود، کاری نمی‌توانست بکند».