امین حصوری

نگاهی گذرا به زمینه های تاریخی رشد اسلام سیاسی

در ایران روحانیان همواره به طور تاریخی با حاکمان همبسته بوده اند (همبستگی متولیان نهاد مذهب و نهاد حکومت) و «قدرت»، هر چند در سهم های نابرابر، همیشه به نحوی میان آنها توزیع می شده است؛ برای مثال نهاد آموزش و نهاد قضاوت در انحصار مطلق روحانیان بوده است و نیز عواید شرعی که منابع مالی آنها را تامین می کرده است (مالیات روحانیون بر مردم). با این حال منظور از «اسلام سیاسی» این نوع حضور سنتیِ نهاد مذهب در جامعه و یا نقش جانبی روحانیت در مناسبات قدرت نیست؛ در یک تعبیر کلی می توان اسلام سیاسی را به مجموعه باورهایی اطلاق کرد که با داعیه ی «حکومت اسلامی» در پیوند بوده و قائل به نقشی حداکثری برای اسلام در اداره ی جامعه هستند؛



bijan-baran.jpg
بیژن باران

یادها- تظاهرات ۲۰ دی ۳۹

در تظاهرات دانش آموزان ۲۰ دی ۱۳۳۹ سدها هزار دانش آموز در خیابانهای مرکزی تهران در آغاز با شعار "مهران با ۷ قبول شد/ ما با ۱۲ نمیشه" همدردی قاطبه مردم را جلب کردند. این شعار آغازین در رابطه با وزیر فرهنگ وقت، مهران، بود. در دوره تحصیلی او در مدرسه، دبستان و دبیرستان، نمره قبولی ۷ بود. وزارت فرهنگ در مهر ۳۹ نمره قبولی را به ۱۲ افزایش داد. افزایش نمره قبولی، نزدیک به ۲ برابر، منجر به ازدیاد دانش آموزان رفوزه شده که باعث اخراجشان از مدرسه می شد. این مقررات در راستای رجحان نخبه گرایی بر آموزش عمومی نیز بود. خروج بخشی از دانش آموزان باعث کاهش هزینه وزارت فرهنگ و تقلیل بودجه فرهنگی می شد.



ketab-cherikha1.jpg
محمود نادری

خیال‌اندیشی و ردّ حقیقت

تأملی در نقد کتاب «چریک‌های فدایی خلق»

بیش از یک سال است که از انتشار کتاب «چریک‌های فدایی خلق: از نخستین کنش‌ها تا بهمن ۱٣۵۷» می‌گذرد. در این مدت سازمان‌های مختلف منشعب از چریک‌های فدایی، برخی اعضای سابق و لاحق این سازمان و تنی چند از علاقه‌مندان، هریک به فراخور درکِ خود از محتوای کتاب، اطلاع از رویدادها و بهره‌مندی از ادب به نقد آن پرداخته و نسبت به آن واکنش نشان دادند. این نقدها، عموماً در سایت‌های مربوط و یا نزدیک به «فدایی»ها و تعدادی نیز در یکصد و دومین شماره نشریه آرش که در فرانسه و به همت آقای پرویز قلیچ‌خانی منتشر می‌شود، انتشار یافته است. بر خود فرض می‌دانم از همه آنان، چه کسانی که به منظور «تدقیق» و چه آنان که به نیت تخریب درباره کتاب سخن گفته‌اند تشکر نمایم، زیرا از همه آنان آموختم که باید با وسواس و دقت هر چه بیشتر سخن بگویم. امید است چنین باشد.