پیش از پرداختن به «کاتین»، باید رنج و شکنج هزاران انسان مبارزی را که در جنگ سرنوشت ساز استالینگراد، از پس فاشیسم و ستم دوران برآمدند، به یاد آوریم و خاطره همه کسانی را که سودایی جز آزادی و نفی استثمار نداشتند، گرامی بداریم.
پیش از برای پرداختن به کاتین، باید چشم جان‌مان را از آنچه در «لیدیسته» و «لژاکی» و «گوانتاناما» و «ابوغریب» و «غزه» و «فلوجه» و «کابل» و «اوین» و «اندیجان» و «اشرف» و «کهریزک»... گذشته ــ برنگیریم. تنها در اینصورت درسهای کاتین رهگشا و عبرت انگیز است.