امروز پنجشنبه دوم آبان ۱۳۹۲، دویست سال از عهدنامه «مبارکه» گلستان که بر مبنای آن بخشی از پیکر ایران را روسها برداشتند می‌گذرد.
در جنگ‌های ایران با روسیه تزاری که در زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار روی داد، روسیه پیش افتاد و بخش‌های بزرگی از ایران (قفقاز و ترکمنستان) را گرفت. از آنجا که عهدنامه گلستان برآمده از جنگ‌های ایران با روسیه تزاری است. به جنگهای ده ساله دو کشور (از ۱۱۸۲ تا ۱۱۹۲ شمسی) و پیش‌‌زمینه‌های عهدنامه مزبور اشاره می‌کنم.

اعراب هنگام تسخير جنوب غربی ترکمنستان با مشکل بزرگی روبرو شدند. تلاش های بعمل آمده ازسوی آنان دراواخر قرن هفتم برای تصرف مناطق دريای خزر طبرستان، گرگان ودهستان ( که آخری درمنطقه کنونی قيزيل اترک وبخش هايی از اسن قلی جمهوری ترکمنستان واقع بود ) با ناکامی پايان يافت: مردم محلی مقاومت سرسختانه ای را از خود نشان دادند ونيروهای اعراب نابود شدند.
درسال 716 نيروهای عمده اعراب بارديگربه دهستان آمد، جاييکه با آن سول حاکم ترک برخورد کرد. پس ازشش ماه محاصره شهرعمده اين مناطق، زمانيکه آب تمام شده وامراض شيوع يافت، سول مجبور به تسليم شد.