در یکی دو ماههء اخیر نام اسپینوزا و گفت و گو در بارهء او و ترجمهء این یا آن فصل از کتاب « رسالهء الهیّاتی- سیاسی» اثر او و نیز تکیه او بر لزوم جدایی الهیّات از فلسفه و سیاست از دین باب روز گشته است و برخی از تازه واردان به حوزهء فلسفه و علوم انسانی در سایت های گوناگون چنان به یکه تازی پرداخته اند که گویی برای نخستین بار است که خوانندگان پارسی زبان به برکت وجود آن ها با نام و آثار و اندیشه اسپینوزا آشنا می گردند!
به همین جهت ذکر این یاد آوری تاریخی را برای آگاهی همگان ضروری می دانم:
1- کتاب اتیک ( علم الاخلاق ) اثر اسپینوزا نخستین بار در دههء 1330 شمسی / 1950 میلادی از زبان روسی به پارسی ترجمه گشته و توسط انتشارات معرفت منتشر شده است.
2- گفت و گو در باب اسپینوزا و تحلیل مجموعهء آثار او ( اتیک یا علم الاخلاق، رسالهء الهیّاتی- سیاسی، رساله در باب سیاست، رساله در باب اصلاح قوهء فاهمهء انسانی، اصول فلسفهء دکارت، تفکرات مابعدالطبیعی، مکاتبات و غیره... ) برای نخستین بار در تاریخ فرهنگ ایران، آن هم به گونه ای جدّی به ابتکار و توسط محمّد رضا فشاهی از سه دههء پیش آغاز گردیده، و تحلیل های موجز او در تمامی آثارش انعکاس یافته است که از آن جمله اند:
1- « ایدئولوژی و اخلاق » ( پاسخ به عبدالکریم سروش و کتاب او به نام اخلاق )، انتشارات گوتنبرگ، تهران، سال 1360- 1359 شمسی / 81-1980 میلادی، با تیراژ پنج هزار نسخه.
2- « اندیشیدن فلسفی و اندیشیدن الهی- عرفانی»، انتشارات باران، سوئد 1383-1382 شمسی / 2004- 2003 میلادی.
3- « نیهیلیسم ویرانگر و ایدئولوژی نیاکانی»، انتشارات باران، سوئد، 1387- 1385 شمسی/ 2008- 2006 میلادی.
و نیز چند مقاله پراکندهء دیگر که برای جلو گیری از اتلاف وقت خوانندگان از ذکر آن ها خود داری می کنم.
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
