بی‌بی‌سی: دیپلمات‌ها در نیویورک می‌گویند که روسیه و چین از شورای امنیت سازمان ملل خواستند روز جمعه (۲۶ سپتامبر-۴ مهر) درباره پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای به تعویق انداختن شش‌ماهه بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، رای‌گیری کند.
پس از آنکه بریتانیا، فرانسه و آلمان با متهم کردن تهران به نقض توافق ۲۰۱۵ (برجام) با قدرت‌های جهانی – توافقی که هدفش جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای بود – روند ۳۰ روزه بازگشت تحریم‌ها را فعال کردند، انتظار می‌رود تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران تا دوروز دیگر دوباره برقرار شوند.
به گزارش رویترز دیپلمات‌ها روز پنجشنبه گفتند چشم‌انداز جلوگیری از بازگرداندن تحریم‌ها بدون دستیابی به توافق میان ایران و اروپایی‌ها بسیار اندک است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان پیشنهاد داده‌اند که بازگشت تحریم‌ها تا شش ماه به تعویق بیفتد – تا فرصت برای مذاکرات درباره یک توافق بلندمدت بر سر برنامه هسته‌ای تهران ایجاد شود – مشروط بر آنکه ایران دوباره دسترسی بازرسان هسته‌ای سازمان ملل را برقرار کند، نگرانی‌ها درباره ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را رفع نماید و وارد گفت‌وگو با ایالات متحده شود.
ایران و قدرت‌های اروپایی در این هفته تلاش کرده‌اند تا با توافقی در آخرین لحظات، بازگشت تحریم‌ها را به تعویق بیندازند و فضای لازم برای مذاکرات بلندمدت درباره برنامه هسته‌ای تهران فراهم کنند.
ایران این تحریم‌ها را «غیرموجه و غیرقانونی» خوانده است و از رویکرد آمریکا و سه کشور اروپایی در قبال پرونده هسته‌ای ایران انتقاد می‌کند.
در همین خصوص مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، امروز (پنجشنبه ۳ مهر) در نشستی در نیویورک با انتقاد از عملکرد کشورهای غربی گفت: «این چه مذاکره‌ای است که ما باید به تعهدات خود پایبند باشیم و آن‌ها به هیچ کدام از تعهدات خود پایبند نباشند.»
او گفت: «برجام که امضا شد؛ جمهوری اسلامی ایران به آن پایبند بود؛ چه کسی برجام را پاره کرد؟»
به گزارش رسانه‌های ایران آقای پزشکیان در «جمعی از فعالان ضدجنگ» همچنین گفت: «در حال مذاکره بودیم که رژیم صهیونیستی به کشور ما حمله کرد.»
او در ادامه همچنین گفت: «امروز معنا و مفهوم تروریست در دنیا عوض شده است» و «به هر کجا که می‌خواهند تجاوز و حمله می‌کنند؛ واکنش که نشان می‌دهیم، می‌گویند شما تروریست هستید.»
ایران تا پایان روز شنبه فرصت دارد با همتایان بریتانیایی، فرانسوی، آلمانی و نماینده اتحادیه اروپا به توافق برسد تا از بازگشت تحریم‌های تعلیق‌شده سازمان ملل جلوگیری کند.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در دیداری که با ایوت کوپر همتای بریتانیایی خود داشت به ایالات متحده و کشورهای اروپایی درباره «پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی» رویکردشان نسبت به برنامه هسته‌ای ایران هشدار داده است.
پیشتر آقای عراقچی با همتایان خود از سه کشور اروپایی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک دیدار کرده بود.
یوهان وادفول، وزیر خارجه آلمان، پیش از این دیدار به خبرنگاران گفت که «ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد» و افزود که «احتمال دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک پیش از اجرایی‌شدن تحریم‌ها کم است.» آلمان در همین حال از ایران خواست با آمریکا مستقیما مذاکره کند.
رهبر ایران مخالف مذاکره مستقیم با آمریکا است. آیت‌الله خامنه‌ای در سخنانی (روز سه‌شنبه ۲۳ سپتامبر- اول مهر) درباره مذاکره با آمریکا گفت که «مذاکره با آمریکا هیچ‌سودی ندارد و زیان هم دارد» و «هیچ کشوری زیر بار مذاکره با تهدید نمیرود.»
آقای خامنه‌ای افزود که «طرف مقابل ما خلف وعده می‌کند، تهدید می‌کند و اگر دستش برسد ترور هم می‌کند» و تاکید کرد با چنین حکومتی مذاکره «ضرر محض» است و افزود: «نتیجه آن مذاکره، تعطیل شدن فعالیت‌های هسته‌ای و غنی‌سازی در کشور ایران است» و هشدار داد که «این حرف از دهن گوینده‌اش بزرگتر است.»
همزمان یک مقام ارشد دیپلماتیک فرانسه هم پس از دیدار وزرای خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با آقای عراقچی گفت ایران هنوز شرط‌های این سه کشور را برای جلوگیری از بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل برآورده نکرده است.
دیروز (چهارشنبه دوم مهر -۲۴ سپتامبر) امانوئل مکرون، رئیس حمهور فرانسه در دیدار با مسهود پزشکیان، در پستی در ایکس سه خواسته را برای توافق با ایران به تفکیک برشمرد: «دسترسی کامل بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران»، «شفافیت در مورد ذخایر اورانیوم غنی‌شده» و «ازسرگیری فوری مذاکرات».
دو طرف یکدیگر را در به بن‌بست رسیدن تلاش‌های دیپلماتیک برای رسیدن به توافق تازه درباره برنامه هسته‌ای ایران مقصر می‌دانند.
لاریجانی: غرب پیشنهادهای جدیدی داده که در حال بررسی هستیم، مردم نگران بازگشت
تحریم‌ها نباشند
همزمان با نزدیک به شدن به ضرب الاجل بازگشت تحریم‌های هسته ای ایران و تحولات متاثر از آن در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، علی لاریجانی، دبیر شورای امنیت ملی ایران، در گفتگویی با تلویزیون ایران از دریافت و بررسی «پیشنهادهای جدید» خبر داده و گفته در «در صورت تامین منافع» کشورش، تهران از تلاش برای حل بحران «فروگذار» نخواهد کرد.
آقای لاریجانی در این گفتگو که عصر پنجشنبه - سوم مهر - منتشر شده گفت که تهران در حال بررسی و گفتگو پیرامون این پیشنهادهای جدید است.
این در حالی است که روز گذشته وزارت خارجه ایران در واکنش به اظهارات استیو ویتکاف، نماینده ويژه رئیس جمهور آمریکا در امور خاورمیانه که گفته بود کاخ سفید خواستار مذاکره مستقیم با ایران است و هم اکنون هم مشغول گفتگو با تهران است، این اظهارات را «فریب» و نادرست خوانده بود.
آقای لاریجانی در این گفتگو به جزییات این مذاکرات و «پیشنهادهای جدید» اشاره‌ای نمی کند اما در بخشی از سخنانش طرح موضوع گفتگو درباره توان موشکی ایران و توقف غنی‌سازی را از موانعی در مذکرات با کشورهای اروپایی و آمریکا عنوان می‌کند.
دبیر شورای امنیت عالی ایران همچنین در این گفتگو درباره تاثیرات بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بر زندگی جاری مردم کشورش گفت: «مردم نگران نباشند، تحریم‌ها بیشتر بار روانی دارد... تمهیدات لازم برای کم‌اثر و بی‌اثر کردن اسنپ بک اندیشیده شده است».
این اظهارات آقای لاریجانی در حالی عنوان شد که طی چند روز گذشته و با توجه به نزدیک شدن ضرب‌الاجل فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های ایران، بازار ارز و طلا در داخل این کشور رکوردهای جدید پی در پی ثبت کرده است که می‌تواند مقدمه‌ای بر شتاب گرفتن تورم و گرانی در روزهای آینده تلقی شود.
