رمان او «سرگذشت ندیمه» قرار بود از کلاسهای درس و کتابخانههای استان آلبرتا در کانادا حذف شود. اما مارگارت اتوود با طنز و نیشخند به مقابله برمیخیزد.
۰۳ سپتامبر ۲۰۲۵
«جان و مری هر دو بچههایی بسیار، بسیار مطیع بودند. آنها هرگز در بینیشان دست نمیکردند، هیچگاه اجابت مزاج نداشتند و جوش هم نمیزدند» – مارگارت اتوود داستان کوتاه تازهای را با این جملات آغاز میکند؛ متنی که او بهتازگی در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرده است. این سطرهای طنزآمیز اما پسزمینهای جدی دارند: نویسنده با آنها میخواهد به پوچی و بیمعنایی حذف صدها کتاب از کتابخانهها و کلاسهای درس در ادمونتون، دومین ناحیه بزرگ آموزشی در استان آلبرتای کانادا، اشاره کند.
فهرست کتابهای ممنوعشده بیش از ۲۰۰ عنوان را در بر میگرفت که در میانشان شاهکار بینالمللی اتوود، «سرگذشت ندیمه» نیز دیده میشد؛ رمانی که الهامبخش سریال تلویزیونی مشهور با بازی الیزابت ماس است. بر اساس گزارشهایی از جمله روزنامه نیویورک تایمز، این فهرست به دستور دولت ایالتی تهیه و توسط اداره آموزش و پرورش ادمونتون تنظیم شده بود. رمان دیستوپیایی اتوود که نظامی دیکتاتوری را ترسیم میکند که در آن زنان مجبور به زاییدن فرزند برای خانوادههای ثروتمند میشوند، بهدلیل «محتوای هرزهنگارانه» در فهرست قرار گرفت؛ اتهامی که خود نویسنده به آن اشاره کرده است.
از برنامه درسی همچنین آثاری چون «دنیای قشنگ نو» نوشته آلدوس هاکسلی و «۱۹۸۴» اثر جورج اورول کنار گذاشته شدند. اتوود در سخنرانیای برای انجمن بینالمللی نویسندگان «پن» درباره اقدام دولت و مسئولان آموزشی چنین گفت: «حدس میزنم نمیخواهند جوانان درباره دیکتاتوریها فکر کنند.» او همزمان دیگر نویسندگان را فراخواند تا با داستانهایشان امید بیافرینند و از اصول آزادی بیان دفاع کنند.
مارگارت اتوود تنها نویسندهای نیست که علیه تبعید و حذف شمار زیادی از کتابها از کلاسهای درس و کتابخانههای ادمونتون اعتراض کرده است – و به نظر میرسد این اعتراضها بینتیجه هم نماندهاند. بنا بر گزارش نیویورک تایمز و رسانههای دیگر، دولت استانی پس از موج اعتراض عمومی عقبنشینی کرد. روز سهشنبه اجرای دستور حذف کتابها بهطور موقت متوقف شد.
بهگفته همین گزارشها، دنیل اسمیت، نخستوزیر استان، از این شکایت داشت که مقامات آموزشی ظاهراً عمداً بیش از حد پیش رفتهاند تا در عمل به دستور دولت اعتراض کنند. قرار است فهرست دوباره بازبینی شود. با این حال هنوز روشن نیست که آیا «سرگذشت ندیمه»ی اتوود دوباره به قفسههای کتابخانهها بازخواهد گشت یا نه.
اتوود در صفحه ایکس خود نوشته:
«این قطعهای ادبی از من است، مناسب برای نوجوانان هفدهساله در مدارس آلبرتا ـ بر خلاف «سرگذشت ندیمه» که به ما گفتهاند نامناسب است. (ببخشید بچهها؛ وزیر آموزش شما فکر میکند شما نوزادان کودنی هستید.)
جان و مری هر دو بچههایی بسیار، بسیار خوب بودند. آنها هرگز در بینیشان دست نمیکردند، هرگز اجابت مزاج نداشتند و جوش هم نمیزدند. آنها بزرگ شدند، با هم ازدواج کردند و پنج فرزند کامل و بینقص به دنیا آوردند، بدون اینکه هرگز رابطه جنسی داشته باشند. با اینکه ادعا میکردند مسیحی هستند، هیچ توجهی به گفتههای واقعی عیسی درباره فقرا، سامری نیکوکار، بخشش دشمنان و این چیزها نکردند؛ بلکه سرمایهداری خودخواهانه و حرصآلود را دنبال میکردند، چون آین رند را میپرستیدند. (گرچه صحنهای در «سرچشمه» که در آن «تجاوز خوشآمد» توصیه میشود را نادیده گرفتند، چون کسی نمیخواهد روی آن متمرکز شود و همچنین آن صحنه مستلزم رابطه جنسی بود و بهطور ضمنی هرزهنگارانه به حساب میآمد. خوب، یه جورایی هست، نه؟)
آه، و آنها هرگز نمیمردند، چون چه کسی میخواهد درباره مرگ و جسدها و چیزهای چندشآور فکر کند؟ بنابراین آنها تا ابد خوشبخت زندگی کردند.
اما در همین حال، «سرگذشت ندیمه» به واقعیت پیوست و دنیل اسمیت خود را با یک لباس آبی تازه و زیبا، اما بیکار یافت. پایان.»
اما اتوود در داستان کوتاه تازهاش آیندهای احتمالی برای نخستوزیر اسمیت ترسیم کرده است: در حالی که دو شخصیت اصلی، جان و مری، «تا پایان عمر خوشبخت» زندگی میکنند، سیاستمدار یادشده «با یک لباس آبی تازه و زیبا، اما بیکار» به سرنوشت خود میرسد. پایان.
منبع خبر: اشپیگل آنلاین