بی‌بی‌سی: علی لاریجانی با حکم مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران دبیر شورای عالی امنیت ملی شد.
آقای لاریجانی حدود دو سال در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد دبیر شورای عالی امنیت ملی بود اما به دنبال اختلاف با او از این سمت کنار گذاشته شد.
پیش از آقای لاریجانی علی‌اکبر احمدیان، رئیس سابق مرکز راهبردی سپاه پاسداران در این سمت بود.
در روزهای گذشته زمزمه‌هایی مطرح شده بود که به زودی آقای لاریجانی جایگزین علی اکبر احمدیان می‌شود.
طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی مصوبات شورای عالی امنیت ملی باید پس از تصویب به تایید رهبر برسد. دبیر شورا حق رای ندارد، اما پس از آنکه به عنوان نماینده ولی فقیه در شورا منصوب می‌شود، دارای حق رای می‌شود.
فعالیت‌های اخیر آقای لاریجانی از جمله سفرش به روسیه و ملاقات با ولادیمیر پوتین سبب این گمانه‌زنی شده بود که او احتمالا سمتی را جز عضویت در مجمع تشخیص مصلحت و شورای عالی انقلاب فرهنگی به عهده خواهد گرفت.
آقای لاریجانی در سفری اعلام نشده ۳۰ تیر امسال به مسکو رفت. در آن زمان، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، درباره این سفر گفت: «آقای لاریجانی به عنوان فرستاده ویژه رئیس‌جمهور حامل پیام و دیدگاه کلان جمهوری اسلامی ایران راجع به تحولات منطقه تحولات بین‌المللی و همینطور روابط دوجانبه بودند.»
در دورههای گذشته همواره اینگونه بوده که پس از انتصاب دبیر شورای عالی امنیت ملی، آیت‌الله خامنه‌ای دبیر جدید را به عنوان نماینده خود در شورا منصوب می‌کند. رهبر جمهوری اسلامی یک نماینده دیگر در شورا دارد که اکنون سعید جلیلی، دبیر پیشین شورا، نماینده دوم اوست.
رئیس‌جمهور به عنوان رئیس شورا، دبیر جدید را منصوب می‌کند. اما مانند بسیاری دیگر از مناصب حساس حکومتی این انتصاب با موافقت و تایید آیت‌الله خامنه‌ای انجام می‌شود.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور پیشین ایران، پس از پایان دوره‌اش گفت که انتخاب علی شمخانی برای دبیری شورا ابتدا با مخالفت آیت‌الله خامنه‌ای روبه‌رو شد، ولی با اصرار آقای روحانی نهایتا او به دبیری شورا منصوب شد. با این حال به گفته آقای روحانی پس از آنکه خواسته او را برکنار کند، آقای خامنه‌ای با برکناری او مخالفت کرد.
آقای لاریجانی در مصاحبه خود گفته بود که در روز نخست حمله اسرائیل به ایران تلفنی تهدید‌آمیز دریافت کرده بود.
او همچنین از جمله مقام‌هایی بود که در اولین حضور آیت‌الله علی خامنه‌ای در یک مراسم‌های عمومی پس از جنگ، در حسینیه بیت رهبری حضور داشت.
حمله اسرائیل به جلسه شورای عالی امنیت ملی در جنگ ۱۲ روزه
با انتخاب علی لاریجانی علی‌اکبر احمدیان نخستین مقام بلندپایه امنیتی و نظامی ایران است که از سمت خود برکنار می‌شود.
علی لاریجانی اولین مقام ارشد ایرانی بود که پس از اعلام آتش بس در یک مصاحبه به شرح و تحلیل دوران جنگ پرداخت و فاش کرد که اسرائیل در جریان جنگ ۱۲ روزه محل جلسه شورای عالی امنیت ملی را «کشف کرده بود» و می‌خواستند «با بمباران سران قوا را از بین ببرند اما موفق نشدند.»
گزارش شده بود که حمله اسرائیل به جلسه شورای عالی امنیت ملی ایران پیش از ظهر روز دوشنبه ۲۶ خرداد در غرب تهران رخ داد.
بعدتر مسعود پزشکیان در سفر خود به قم فاش کرد علاوه بر سران قوا بسیاری از مقام‌های ارشد امنیتی و نظامی ایران هم در این جلسه حضور داشتند.
در آن زمان خبرگزاری فارس گزارش داد که اسرائیل «با شلیک شش بمب یا موشک، ورودی‌ها و خروجی‌های ساختمان را هدف قرار دادند تا مسیرهای فرار را مسدود و جریان هوا را قطع کنند.»
در گزارش خبرگزاری فارس آمده بود که «با توجه به دقت اطلاعاتی که دشمن برای این حمله داشته، احتمال وجود عامل نفوذی در حال بررسی است.»
جعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور گفته بود «آقای پزشکیان تعریف کرد بر اثر انفجار‌ها خاک زیادی وارد محل جلسه می‌شود و برق هم همزمان قطع شده بود. افراد به چند گروه تقسیم شدند تا مسیر خروجی را پیدا کنند. دکتر پزشکیان نوری به اندازهٔ کف دو دست می‌بیند و خاک‌هایی که آنجا جمع شده بود را کنار زد و مسیری به بیرون باز کرده و خارج شد.
آقای لاریجانی در شرایطی دبیر شورای عالی امنیت ملی می‌شود که انتقادهای زیادی به آمادگی امنیتی و نظامی ایران در حمله اسرائیل و همچنین احتمال نفوذ گسترده عوامل خارجی مطرح شده است.
علاوه بر این، بنابر مصوبه جدید مجلس، تصمیم‌گیری نهایی درباره همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز به شورای عالی امنیت ملی سپرده است.
از آغاز مذاکرات هسته‌ای، مسئولیت با شورای عالی امنیت ملی بود و دبیر شورا مذاکره‌کننده اصلی به حساب می‌آمد. علی لاریجانی از سال ۱۳۸۴ جای حسن روحانی را گرفت اما اختلافاتش با محمود احمدی نژاد به جایی رسید که ناچار به استعفا شد.
در آن زمان گفته شد او نزدیک بود به توافقی برسد و قرار بود به نیویورک برود و با وزرای خارجه سه کشور اروپایی، چین، روسیه و آمریکا توافق را نهایی کند اما محمود احمدی‌نژاد خود به نیویورک شد و پس از بازگشت، سعید جلیلی را جایگزین آقای لاریجانی کرد.
آقای لاریجانی بعدها درباره استعفایش گفت: «حس می‌کردم یک نوع اختلاف جدی مدیریتی با آقای احمدی‌نژاد دارم. مسائل استراتژیک کشور باید با تأمل و حساب‌شده پیش برود. کارهای لحظه‌ای نمی‌تواند نتیجه دهد و برای کشور مشکل ایجاد می‌کند. تا مدتی تحمل کردیم و بحث می‌کردیم اما در نهایت، دیدم او رئیس‌جمهور است و حق دارد و نیازی نیست که بنده مزاحمش باشم.»
در یک نگاه:
علی اردشیر لاریجانی
متولد ۱۳۳۶ در نجف
۱۳۶۸ تا ۱۳۷۱: جانشین رئیس ستاد مشترک سپاه
۱۳۷۱ تا ۱۳۷۲: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
۱۳۷۲ تا ۱۳۸۳: رئیس سازمان صدا و سیما
۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶: دبیر شورای عالی امنیت ملی
۱۳۸۷-۱۳۹۹: سه دوره نماینده و رئیس مجلس شورای اسلامی
۱۳۹۹- تاکنون: مشاور رهبر جمهوری اسلامی و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی
۱۳۸۴: نامزد ریاست جمهوری- بین هفت نفر ششم شد
۱۴۰۰ و ۱۴۰۳: برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری رد صلاحیت شد
خانواده:
فرزند آیت‌الله هاشم آملی لاریجانی
داماد مرتضی مطهری
برادر صادق لاریجانی و محمدجواد لاریجانی
