سه‌شنبه، ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۵
در حال حاضر، صدها هزار زن و مرد افغان به‌طور خشونت‌آمیز از ایران اخراج می‌شوند. آنها تحت سوءظن عمومی قرار دارند که برای اسرائیل جاسوسی کرده‌اند. آنچه این افراد در جریان اخراج تجربه می‌کنند و آنچه در افغانستان در انتظارشان است، را زهرا نادر، روزنامه‌نگار و سردبیر Zan Times چنین می‌گوید.
زهرا نادر، روزنامه‌نگار افغانستانی در مصاحبه با رادیو تلویزیون SRF سوئیس
SRF نیوز: افغان‌های اخراج‌شده چه چیزی به شما گفته‌اند؟
زهرا نادر: ما ده‌ها شهادت از پناهندگان افغان جمع‌آوری کرده‌ایم که به‌صورت اجباری از ایران بازگردانده شده‌اند. ما در مرزهای ورود به افغانستان با آنها مصاحبه کردیم. بسیاری گفته‌اند که در خانه، محل کار یا هنگام خرید بازداشت شده‌اند. به آنها هیچ اطلاع قبلی داده نشده و فرصتی برای آماده شدن نداشته‌اند.
سحر، زنی بیوه و مادر پنج فرزند، به ما گفت: «از آنها التماس کردم که دو روز به من فرصت بدهند، اما به حرفم گوش ندادند. ما را مثل زباله دور انداختند.»
دیگران نتوانستند حقوق پرداخت‌نشده خود را مطالبه کنند یا وسایلشان را پس بگیرند. ما همچنین مواردی را ثبت کرده‌ایم که کودکان بدون همراه در ایران بازداشت شده‌اند.
چگونه اخراج‌ها انجام می‌شود؟
چندین نفر از مصاحبه‌شوندگان از اعمال خشونت جسمی هنگام بازداشت و بازداشتگاه خبر دادند. یک مرد به ما گفت که پلیس صبح زود در خانه‌اش را شکست و قبل از بیرون کشیدن او را کتک زد. دیگران توصیف کردند که در مراکز شلوغی مانند «تپه تنباکو» در نزدیکی تهران نگهداری شده‌اند، جایی که ضرب و شتم و سوءاستفاده روزمره بوده است. یکی از بازگشت‌کنندگان برای ما تعریف کرد که شاهد مرگ سه مرد در زندان بر اثر ضرب و جرح بوده است.
افراد اخراج‌شده از کجا وارد افغانستان می‌شوند؟
بیشتر این افراد از طریق «اسلام قلعه» در هرات یا «پل ابریشم» در استان نیمروز وارد افغانستان می‌شوند. معمولاً آنها با اتوبوس از اردوگاه‌های زندانیان ایرانی منتقل می‌شوند، اغلب پس از سفرهای طولانی و در شرایط بسیار نامناسب.
ما گزارش‌هایی از اتوبوس‌هایی بدون کولر در گرمای شدید، افرادی که بدون غذا و آب مجبور به تحمل شرایط سخت بوده‌اند، و مجبور شدن به پرداخت رشوه برای گرفتن آب یا بازپس‌گیری تلفن‌های همراه توقیف‌شده شنیده‌ایم.
وضعیت افراد هنگام ورود به افغانستان چگونه است؟
مرکزهای پذیرش در هرات و نیمروز بیش از حد ظرفیت خود پر شده‌اند. سازمان بین‌المللی مهاجرت و برخی سازمان‌های مردم‌نهاد محلی کمک‌های حداقلی ارائه می‌دهند، اما بسیاری از افراد کمک کمی دریافت می‌کنند یا اصلاً کمکی دریافت نمی‌کنند. بسیاری از آنها پول، وسایل شخصی و مدارک شناسایی ندارند. برخی از مادران به دلیل نداشتن سرپرست مرد، از دریافت خدمات اولیه محروم شده‌اند.
ما شاهد صحنه‌های آشفته‌ای در مرزها بودیم؛ خانواده‌هایی که در گرمای شدید بیهوش شدند، نوزادانی که برای شیر گریه می‌کردند و افرادی که گرسنه و دچار کم‌آبی وارد می‌شدند. به عنوان مثال، در تاریخ ۲ ژوئیه بیش از ۱۱۳۰ خانواده در دمای بالای ۵۰ درجه در نیمروز وارد شدند. ماموران مرزی افغان تأیید کردند که برخی افراد در حین یا بلافاصله پس از اخراج، بر اثر گرما و تشنگی جان خود را از دست داده‌اند.
در افغانستان چه چیزی در انتظار این افراد است؟
افرادی که اخراج شده‌اند به کشوری بازمی‌گردند که درگیر یک بحران انسانی شدید است. حدود ۹۰ درصد جمعیت در فقر زندگی می‌کنند. فرصت‌های شغلی بسیار کم است و زنان تحت محدودیت‌های سختگیرانه حکومت طالبان قرار دارند. بدون داشتن یکی از بستگان مرد، زنان نمی‌توانند کار کنند، سفر کنند یا به خدمات اساسی مانند مراقبت‌های بهداشتی دسترسی داشته باشند.
زهرا نادر
خبرنگار و سردبیر نشریه Zan Times
زهرا نادر، خبرنگار افغان-کانادایی و سردبیر و مؤسس نشریه آنلاین Zan Times است. این مجله تحقیقی توسط خبرنگاران زن اداره می‌شود و به گزارش درباره نقض حقوق بشر در افغانستان، به‌ویژه تمرکز بر مسائل زنان و جامعه LGBTQI+، هم در داخل و هم خارج از کشور می‌پردازد.
_______________________________
سازمان ملل: بیش از ۱.۲ میلیون افغان ایران را ترک کرده‌اند
در پی فشارهای مقامات ایرانی، از ابتدای سال بیش از ۱.۲ میلیون نفر ایران را به سمت افغانستان ترک کرده‌اند، گزارش سازمان ملل در هفته گذشته. احتمالاً در حال حاضر این رقم بسیار بیشتر است. بابار بالوچ، سخنگوی کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) در ژنو، گفت که تقریباً نیمی از این افراد به زور اخراج شده‌اند. در هفته‌های اخیر این موج خروج به شدت افزایش یافته است. طبق اعلام سازمان ملل، از اوایل ژوئن بیش از ۶۰۰ هزار نفر از ایران وارد افغانستان شده‌اند.
در جنگ میان اسرائیل و ایران، نهادهای امنیتی سرکوب‌ها علیه افغان‌ها را تشدید کردند. رسانه‌های دولتی گزارش دادند که صدها نفر به اتهام جاسوسی یا خرابکاری دستگیر شده‌اند. پس از آغاز جنگ، ایران همچنین اعلام کرد که همه اتباع خارجی بدون مجوز اقامت معتبر را اخراج خواهد کرد.
پیش از تشدید نظامی، بحث‌های داغی در کشور درباره تعداد بالای پناهندگان افغان وجود داشت که پس از تسلط طالبان بر افغانستان حدود چهار سال پیش به ایران پناه برده بودند. سازمان UNHCR ایران را مهم‌ترین کشور میزبان پناهندگان افغان در جهان معرفی کرده بود و در آوریل گزارش داد که حدود ۳.۵ میلیون افغان در ایران زندگی می‌کنند.
