رنج و گنج

انسان ها در کوران افت و خیزهای بالندگی و کمال، در کلاف سردرگمی از بایدها و نباید ها، بسوی آرمان های زیستی خویش گام برمی دارند. غفلت از رنجی که می برند؛ و غافل از گنجی که برای دیگران از رنج خود می انبازند. رنجبران در اسارت یاوه گویی ها و دروغ و ریای دینداران و سوداگران مرگ و نیستی، غافل از خود برای دیگران ارزش افزوده خلق می کنند و خود در فقر و مسکنت تداوم حیات می دهند. چرا که ارزش ها در ساختار طبقاتی با مالکیت تبلور می یابند؛و رنج انسان ها برای تداوم حیات صاحبان ابزار و ابنا و همچنین بازتولید ارزش های نوین با فروش کار خود مفهوم می یابد.رنجی که در کاوش و تکاپوی مستمرش برای دیگران گنج می سازد.

مالکیت نمود شفاف و بارز خودخواهی های نهادینه انسانی است که در پروسه تکامل تاریخی، روابط و مناسبات انسانی را به انواع حیل و قیل برای انباشت و برتری طلبی های خاص طبقاتی آلود و به جدایی روزافزون انسان ها در مناسبات درون اجتماعی مدد رساند. انسان ها می خواهند مالک باشند؛ مالک همه چیز و هر چیزی که بتواند قدرت و شهرت را برایش به ارمغان آورد. براین اساس ترحّم و محبت را در لفافه های احساسی محض ارائه داشته و خشونت و بیرحمی را به عریانی برای کسب و حفظ مالکیت از خود بروز می دهند. بنابراین رنج می برند برای گنجی که حصه های آن نه برای بهزیستی، بلکه مالک شدن بیشتر و انباشت افسار گسیخته ای که جز جهل و جنایت ارمغانی برای بشریت ندارند. اما آنچه مالکیت را مشروعیت می بخشد؛ جمع بند روند دستاوردهای تکامل تاریخی است که به ماهیت طبقاتی تخالف و تفاوت روابط و مناسبات انسانی مشروعیت داده است. مشروعیتی که از بطن خود دامنۀ تبعیض، از خودبیگانگی و جنگ و جنایت را برای تداوم و تایید این ماهیت معیوب و مخرّب توسعه بخشیده است. براین اساس مالکیت مشروعیت خود را از جمع و جامعه نمی گیرد؛ بلکه از موازین عرفی و قانونی ساختار طبقاتی دریافت می کند.

تقدّس مالکیت از بطن تقدّس دروغ و ریای خدایگان دو جهان سر برآورد و به ابزار تایید و تکریم مناسبات متناقض و کاذب بین انسانی مبدل شد. زمانی که انسان ها در تاریکی و ظلمت ناآگاهی و بی دانشی خود به خرافه و موهومات و افسانه سرایی در غلتید؛ قدرت را با مالکیت در آمیخت تا بتواند به تحمیل و واداشتگی مشی و مرام طبقاتی قادر گردد. در روند تکامل تاریخی جامعه و انسان، تدریجا مالکیت زیر پوست دروغین اومانیسم اشکال نوینی یافت که ضمن حفظ تقدس مالکیت، به برابری دروغین مناسبات انسانی روی آورد. مناسباتی که دامنۀ انباشت و تراکم لجام گسیخته را فزونی بخشید؛ و برابری و اومانیسم را در خشونت و جنایت عریان حافظ مناسبات طبقاتی به حاشیه راند. درآمیختگی قدرت و مالکیت به در هم آمیزی توهم و تالّم مدد رساند؛ و بر وسعت جرم و جنایت برای بیشتر داشتن افزود.

در روند تکامل تاریخی و دگرگونی در ابزارهای تولید مادی، مالکیت از انتزاع فرآورده های مادی به انتزاع کار از دسترنج رنجبران روی آورد؛ و مالکیت بر ابزار تولیدی صف بندی های طبقاتی را هر چه بیشتر وضوح و روشنی بخشید. با پیچیدگی روزافزون دامنه تکنیک های تولید مادی،مناسبات اجتماعی و انسانی در تخاصم و تلاطم مداوم نیاز و الزام نوین، بسوی گسست هرچه بیشتر طبقه ای و تنظیم مناسبات نوینی منجر شد که به تحکیم بنیان های مالکیت روی آورد. استثمار به شاخصه تقویت بنیان های مالکیت و استعمار به امری برای تحکیم بنیان های مناسبات تولیدی منتهی شد. غارت و چپاول منابع مادی و دسترنج انسانی با تدوین و تصویب قوانین توسط مالکان و مروجین و مبلغین سازوکارهای طبقاتی به امری طبیعی و معمولی با القائات کاذب داده های رسانه ای و ارتباطی صاحبان ثروت و قدرت مبدل شد.سامانه های مبارزاتی رنجبران اگر چه در تعدیل و تعادل برخی مناسبات روبنایی اجتماعی موثر بوده؛ ولی در کاهش التهابات روز افزون ناشی از تعدیات مداوم ابزارهای تولیدی توفیقی نداشت. چرا که تقدس مالکیت با ابزارهای خشنی چون ژاندارم و ارتش و پلیس و همچنین دیگر مزدوران، محافظت شده؛ و در ایجاد اغتشاش، سرکوب و دهشت و هراس برای حفظ حریم مالکیت در مواقع مقتضی نقش خود را بازی کرده و می کنند. اگر چه در گذشته استعمار با غارت منابع طبیعی و انسانی دیگر کشورها و با ایجاد حوزه های نفوذ صدور کالاهای تولیدی و سرمایه ای مبادرت می کرد؛ اکنون در پیوندهای نوین رو به گسترش جهانی ناشی از تحول و تکامل نیروهای مولده، حوزه نفوذ برای دسترسی به منابع طبیعی و معدنی جهت تولیدات مدرن کنونی دچار یک دگرگونی بنیادی شده که تغییر و دگرگونی های محلی و منطقه ای را الزامی ساخته است. جنگ های نیابتی و جنایت های محلی و منطقه ای کنونی محصول نیاز به منابع جدید تولیدی و یا تغییر حوزه های نفوذ منطقه ای و جهانی برای ایجاد توازن جدیدی است که بتواند هژمونی و تعدی و تجاوز را همانند گذشته ممکن سازد.

با افزایش پیوندهای جهانی ناشی از رشد و توسعه تکنیک های ارتباطی، آگاهی و بیداری انسان ها و ملت ها ابعاد نوینی یافته است. روندی که در بسیاری از مناسبات و مطالبات انسانی تغییرات جدی را بجا گذاشته است. دگرگونی که با چارچوب های مالکیتی و مدیریتی گذشته قادر به پاسخگویی به نیازها و الزامات کنونی جامعه های انسانی نخواهد بود. بنابراین اهرم های مالکیتی گذشته با تغییر پذیری ماهیتی خویش، عصر جدیدی را در مناسبات بین انسانی و بین المللی آغاز خواهد کرد که نقش اجماع جهانی برای بهره گیری از منابع کره زمین به نفع انسان ها افزایش چشمگیری خواهد داشت. قطعا تا رسیدن به این نقطه مثبت مناسبات نوین جهانی، دنیا مقاومت خونبار و غم انگیز بسیاری را از سوی استبداد اقتصادی و سیاسی حاکم کنونی برای تداوم یکه تازی های گذشته، شاهد خواهد بود. رنج کنونی انسان ها محصول روزافزون گنجی است که تلاش و تکاپوی رنجبران در سطح جهان آن را ممکن ساخت و اکنون به بلای خانمانسوز بشریت در آتش ملتهب و دامن گستر صاحبان ثروت و قدرت مبدل شد.

درک و فهم دگرگونه از مالکیت بر ابزار تولید و روند بهبود مناسبات انسانی برای گذر از برزخی که فرایند تحول و تکامل جامعه و انسان ایجاد کرده است؛ نیازمند بروز کردن بسیاری از آموزه ای گذشته است که بتواند یک پروسه فعال سازی نوین توان بالقوه مبارزان راه رهایی و آزادی را ممکن سازد. تشتت و پراکندگی محصول نفهمی، بدفهمی و واپسگرایی ایده و عمل است؛ روندی که مبارزه طبقاتی را با درهم ریزی طبقاتی در آمیخته و امکان شناخت عوامل واقعی رادع و مانع دگرگونی های الزامی کنونی را با مشکل مواجه ساخته است. اگر چه شناخت و درک شاخصه های نوین محرک های محیطی در میان حجم عظیم اطلاعات و داده های کاذب و دروغین رسانه ای و ارتباطی، امری صعب و دشواری به نظر می رسند؛ ولی با تبیین و تحلیل بسیاری از قواعد و قوانین تکامل تاریخی و درک دیالکتیکی روندهای کنونی، امکان پس زدن بسیاری از القائات کاذب و دروغین رسانه ای ممکن خواهد بود. بشریت گرفتار بین عادت و انتخات هنوز راه اصولی و صحیح را نیافته و در دوگانگی مشی و روش، طعمه های خوبی برای متجاوزان و جنگ افروزان برای همراهی و همسویی محسوب می شوند.

اگرچه مالکیت در فرازهای نوین در حال شکل گیری ابعاد نوینی می یابد؛ ولی بشریت هنوز تا حذف قطعی مالکیت بر ابزار تولید و ایجاد فضای جمعی و شورایی تولید و توزیع فاصله دارد. اگر چه می شود نمودهای اولیه کار جمعی و شورایی برای تعدیل و تعادل استحصال های تولیدی را مرئی داشت. و برای تحقق این امر بایستی حصاری رفیع و مستحکم در برابر بورژوازی بر افراشت تا از رسوخ و نفوذ به سازه های نوین تعدیل کننده نابرابری ها و تبعیضات نهادین ساختار سرمایه ممانعت به عمل آورد. این فرایند تنها از طریق رادیکالیسم انقلابی برای تعدیل و تعیین سود بری سرمایه در تولید و توزیع کالا و خدمات با تمهیدات شورایی شهری و روستایی امکان پذیر می باشد. اینکه برخی ها از در هم شکستن قدرت دولتی بورژوازی با حکومت شورایی و کارگری و همچنین سوسیالیسم در مقطع کنونی از تحولات تاریخی یاد می کنند؛ در یک توهم روشنفکرانه بسر برده و قادر به درک پتانسیل کنونی ساختار سرمایه بویژه تاثیر آن بر جامعه آسیب دیده از استبداد مخوف دینی چون ایران نیستند. بورژوازی صرفا از طریق حمایت های گسترده مردمی قادر به مهار شدن است؛ و بنیان های سوسیالیسم نیز با همراهی مردمی آگاه و بصیر که به یک درک متقابل تعمیمی اقتصادی و اجتماعی نایل شده باشند؛ قابل پی ریزی می باشد. بدون انسان و جسارت های مردمی آگاه و بصیر، صحبت از سوسیالیسم کردن آب در هاون کوبیدن است. استبداد از درک ناواقع تکامل تاریخی و گام های شتاب زده بدون زمینه سازی های لازم برای جهش های تاریخی بر می خیزد.

اینکه ساختار سرمایه در روند تکامل تاریخی در حال نزع و فروپاشی است؛ دال بر تهی شدن پتانسیل آن برای تداوم حیات نوین وی نمی باشد. در تحول و تکامل پیشِ روی که بشریت تعدیل و تعادل نوینی را در عرصه های اقتصادی و اجتماعی تجربه خواهد کرد؛بسترهای انتقال به ساخت های نوین اقتصادی و اجتماعی را که بارزه های شکوهمند سوسیالیسم از آن بر می کشند؛ تدارک دیده می شوند. بنابراین روشنفکران به جای ارضا و ابقای توهمات خویش بایستی در تلاشی خستگی ناپذیر و مبارزه ای بی امان و پیگیر در تسهیل این روند تکامل تاریخی نقش واقعی و تاریخی خویش را بازی کنند. اکنون سنگر های بورژوازی یکی پس از دیگری بسوی فروریزی است و نشانه های آن نیز مقاومت و حرکت های جنون آمیزی است که از سوی عمال سرمایه در گوشه و کنار جهان مشاهده می شوند. هر چه قدر بشریت بر علیه عفریت جنگ و آدمکشی سرمایه برخیزد و از خود مقاومت نشان دهد؛ هراس از تغییر و دگرگونی روند تکاملی، دامنه جرم و جنایت از سوی عمّال سرمایه سبعانه تر و دهشت بارتر خود را بروز می دهد. چرا که ساختار سرمایه با جنگ و جنایت عجین شده و بدون آن خلع سلاح گردیده و ناچار به تسلیم در برابر روند تکامل تاریخی خواهد بود.

نتیجه اینکه: انسان ها هماره تاریخ زیست اجتماعی خویش، به دلیل ضعف بینش و دانش و همچنین در اسارت ضرورت های ناشناخته طبیعی و اجتماعی، درگیر رنجی مداوم بوده است. رنجی که در پروسه تکامل تاریخی جامعه و انسان، از در خود بودن بسوی برای خود بودن سوق یافت. به عبارتی رنج ذاتی ناشی از ضعف و فترت شناخت و چرایی روندهای نامتعارف محیطی، به رنجی درونی انسان ها برای داشتن ها و خواستن های عموما غیرضرور و اکتسابی با گرایش به قدرت و شهرت هدایت شد. چرا که انسان ها برای ارضای تمایلات و گنج شایگان، به حریم انسانی یکدیگر یورش برده و تخاصم و تالم را اشاعه دادند. مالکیت با مشروعیت عرفی و قانونی ساختار طبقاتی برای انباشت و انباز بی رویه و نامتعارف خویش در ایجاد رنج مداوم با رقابت بی ثمر و آمیخته به رذالت، نقش اصلی را بازی کرده و می کند. مالکیت تجسّم و تجسّد اراده فردی در کسب هر چه بیشتر اکتساب و امتیاز بوده و مشوق انسان ها برای تولید و بازتولید حرص و آز سیری ناپذیر گردیده است. حرص و آزی که بسترهای تخاصم و تهاجم به حریم یکدیگر را فراهم ساخت و دامنه جنگ و خونریزی را گسترش داد. اغتشاشات و درگیری های خونبار کنونی نیز برای حفظ مزیت های مالکیت است که ساختار طبقاتی در پروسه تکامل تاریخی بدان مشروعیت داده است. مالکیت بر ابزار تولید که با استثمار و استعمار در آمیخته، از ابزارهای اصلی و پایه ای ستم طبقاتی محسوب می شود. برای تعدیل و تعادل لازم در مناسبات اجتماعی، جامعه نیازمند اجتماعی شدن ابزارهای تولیدی با تمهیدات پایه ای برای برقراری مناسبات نوینی که بتواند سودبری و لجام گسیختگی انباشت ساختار فرتوت سرمایه را مهار کند. این امر مهم صرفا از طریق ایجاد فضای جمعی و شورایی کار و تلاش اقتصادی و اجتماعی ممکن می باشد. ساختار سرمایه اگر چه از یک پتانسیل لازم برای تداوم حیات متعدی خود برخوردار می باشد؛ ولی روند تکامل تاریخی و بیداری و آگاهی انسان ها بر بستر رشد دم افزون ابزارهای ارتباطی، حیات کنونی ساختار سرمایه را به چالش کشیده است. مقاومت و حرکت های جنون آمیز عمّال سرمایه در سطح جهانی، نشان بارز چالش پذیری ساختار سرمایه و تمهیداتی برای حفظ و تداوم روند کنونی هژمونی و سلطه گری آن می باشد. در دنیای چند قطبی پیشِ روی اگر چه انسان ها از یک زندگی بهتر و مصون تری بهره خواهند برد؛ ولی توهم ایجاد یک جامعه شورایی سوسیالیستی را بدون ایجاد زمینه های مادی و معنوی آن که از کانال درک بهبود یافته انسان ها در برابر هم و جامعه جهانی عبور می کند؛ بایستی با درک واقع گذر تکاملی کنونی پیوند زد. پیوندی که می تواند گنج حاصل رنج انسان های محروم و ستمدیده را به طور عادلانه و انسانی به همگان عرضه دارد.

اسماعیل رضایی
پاریس
05:11:2023