در حالیکه بسیاری از شرکتهای هوائی، بعلت کرونا، در شرف سقوط مالی هستند، تنها چاره‌شان تمرکز بروی آن‌است که در این شرائط طوفانی، شناور بمانند. پس از کرونا، میزان فروش غولهای سازنده هواپیما، بوئینگ و ایرباس، و رقابت بین آنها وابسته به توان مالی شرکت‌هائی خواهد بود که در امواج سهمگین کرونا غرق نشده‌اند.
در جواب اینکه پس از قائله کرونا، رقابت بین ایرباس ای٢٢٠[۱] ، و هواپیماهای مشابه آن، نظیر ای٢-١٩٥[۲]، و ١٩٠ برزیلی بکجا خواهد کشید؟ سردبیر مجله هفته‌نامه صنعت‌هوائی[۳] در تاریخ ٢٢ جون چنین نظری ابراز داشته:
"رقابت بین این دو هواپیما، دارای محدویت‌هائی میباشد. از نظر ظرفیت مسافر، سری ١٠٠، ایرباس ٢٢٠، بنا بر چیدمان کابین مسافرین، در جائی مابین دو هواپیمائی برزیلی ای٢_ ١٩٠ و ١٩٥ قرار دارد. از نظر حداکثر وزن بلندشدن هواپیما، ایرباس با وزن ٦٣ تن از هر دوی هواپیماهای برزیلی سنگین‌ترست و قابلیت پرواز مسافت دورتری را دارد. ایرباس ٢٢٠، تا ٦٢٥٦ کیلومتر مسافت را پوشش میدهد و هواپیمای برزیلی بین ٤٧٨٤ تا ٥١٥٢، کیلومتر. بنابراین در مقایسه، این دو هواپیما برای بازارهای متفاوتی عرضه میشوند.
بیشتر سفارشات ایرباس، از نوع ٣٠٠ آنست که برای مسیرهای کوتاهتر است. شرکتهای هوائی در صورت استفاده از آنها در مسیرهای کوتاهتر، مجبور به تحمل هزینه عملیاتی بیشتری خواهند شد. ایرباس، در حال حاضر مشغول تولید نوعی از این هواپیماهاست که حداکثر، مسیرهائی را تا ٧٣٦٠ کیلومتر را پوشش بدهد تا شرکتهای هوائی بتوانند هم اقیانوس اطلس را طی کنند و یا اینکه از آمریکا، توان پوشش تا دورترین کشورهای آمریکای جنوبی را داشته باشند. با افزودن کمی به طول آن، این هواپیما میتواند در آینده وارد بازاری شود که هماکنون، هواپیماهای بوئینگ ٧٠٠-٧٣٧ و ٨٠٠، در آن قرار دارد.
بعضی از شرکتهای هوائی، ایرباس٢٢٠ را در مسیرهائی عملیاتی کردهاند که کوتاهتر از حداکثر توان مسیر پروازی آنست. گاه، کارخانه ایرباس این هواپیما را با مدلهای ٣٠٠انایاو،[۴] در یک سبد معاملاتی قرار میدهد. بهاین دلیل، کارخانه امبرایر برزیلی هم با قدمهای سریع با بوئینگ گره خورد و امیدوارست که بوئینگ بتواند هواپیمایش را در میان بستههای گوناگون بوئینگ به شرکتهای هوائی بفروش برساند.
عامل کلیدی در رقابت آتی، بستگی به قیمتگذاری امبرایر دارد. قیمتگذاری این کارخانه تا کنون در چنبره مدل ای١ گیر کرده بود، و این روش موفقآمیز نبود. چالش دیگر پائین آوردن هزینه فراهم کنندگان ملزومات هواپیماست تا ای٢ بتواند حتی با فروش تعدادی کمتر، مقرون بصرفه باشد. هواپیماهای ایرباس ٢٢٠، هم دچار همین دردسر هستند ولی، پشتیبان آن شرکت عظیم ایرباس است که اهرمهای بیشتری را در اختیار دارد تا برنامه مقرون بصرفه باشد[۵]."
باید اضافه کرد که هواپیماهای ایرباس ٢٢٠، در واقع یک پروژه کانادائی بود که بنام سیسریز[۶] کارخانه بامباردیر ساخته میشد. کانادا با روبرو شدنِ با افزایش زمان تولید، دچار مضیقه مالی شد و از دولت کانادا کمکهای نقدی دریافت کرد که بوئینگ با این بهانه که این کمکهای دولتی، سرپیچی از قوانین نفتا[۷] میباشد، در صدد برآمد که قیمت تولید آنرا تا سرحد غیرقابل تحمل عملیاتی برای شرکتهای هوائی بالا ببرد، در حالیکه همزمان خودش نیز ٤ میلیارد دلار از دولت آمریکا کمک دریافت کرده بود. علت اصلی این شکایت در این بود که در نهایت، بامباردیر، میتوانست رقیب بازاری هواپیماهای ٧٣٧ بوئینگ بشود. شکایت بوئینگ به مراجع قانونی موفقآمیز نبود.
قبل از این، چین در صدد برآمده بود تا با خرید بخشی از سهام این پروژه، تولید آنرا در چین ادامه بدهد. در اینصورت، چین میتوانست به بعضی از تولیدات الکترونیکی که خودش فاقد آن بود و آنها را برای تولید هواپیماهای بازرگانی، ایآرجی٢١[۸] و سی٩١٩ بدنه باریک و سیآر [۹]٩٢٩ پهنپیکر لازم داشت، دسترسی پیدا کند.[۱۰]
کارخانه ایرباس و بوئینگ، با تمام نیرو درصدد برآمدند تا از انجام این قرارداد جلوگیری کنند. هدف این غولهای اقتصادی صنعت هواپیمائی، دو بعد گوناگون داشت. آنها هم از ورود چین به بازار صنعت هواپیماهای بازرگانی نگران بودند و هم از رشد دو کارخانه بامباردیر و امبرایر به این بازار خشنود نبودند. مدیر ایرباس در مصاحبهای صریحا ابراز کرد که اشتباهی را که بوئینگ مرتکب شد و اجازه داد کارخانه ایرباس تبدیل به کارخانهای در این ابعاد برسد، ما تکرار نمیکنیم
ایرباس، ٥١% هواپیماهای سیسریز کانادائی را خریداری کرد و تا آنرا بنام ای٢٢٠، ببازار عرضه کند. بوئینگ هم کنترل اقتصادی امبرایر را بعهده گرفت، ولی بعلت نابسامانیهای اقتصادی ناشی از کرونا و هواپیماهای ٧٣٧ ماکس، بوئینگ، در حال حاضر، قراردادش را با برزیل معلق کرده است[۱۱].
ایرباس تاکنون بیش از ٣٠% تولیداتش را کم کرده است. علاوه بر این مشکل مشترک، باید دردسرهای ناشی از مسئله زمینگیر شدن هواپیماهای ماکس را هم به مشکلات بوئینگ افزود. به این علت، بوئینگ از نظر مالی بیش از ٢٧ میلیارد دلار متضرر شده و در ضمن اعتماد و اعتباری را که در سالهای پیش از این بدست آورده بود، اکنون از دست داده است. برگشت به آن دوران، در فضای صنعت هوائی و در میان مسافرین هواپیماهای بوئینگ ٧٣٧ ماکس، کار آسانی نیست.
تحلیلهای اقتصادی نشان میدهد که ایرباس میباید از تولیدات مشابهش بکاهد تا با میزان کاهش تقاضای مشتریانش همآهنگ شود. این مسئله مسلما بروی فروش ای٢٢٠ اثرگزار است.
مشکل دیگر کارخانه ایرباس، تلاطم ناشی از خروج کشور انگلستان از بازار مشترک اروپاست. این کارخانه برای ماندن در بازار اروپا، ناچار شد که ساخت لوازم داخل کابین هواپیماهایش را از انگلیس به استونی منتقل کند. امسال، انگلیس پس از ٥٠ سال متوالی، تولید این لوازم را از دست داد و این تحول، البته برای ایرباس هم هزینه ساز است.[۱۲]
