سرمایه ربایی در کمین ِ سرمایه داری!

در رژیم های بوناپارتیستی ِ غیر ِ طبقاتی یا فراطبقاتی از نوع ِ رژیم ِ اسلامی که با کودتای نظامی یا شبه ِ کودتای توده های متوهم به یک رهبر ِ کاریزماتیک به قدرت می رسند، اقتصاد و سیاست ِ غالب نه سرمایه داری،بلکه محصول ِ سرمایه ربایی و سرمایه های ربوده شده( مصادره شده) به زور ِ اسلحه است و نه نتیجه ی عملکرد و فعالییت ِ تولیدی- تاریخی ِ حاکمان ِ تازه به قدرت رسیده. در این حکومت های شخصییت( فرد) محور، یک رهبر ِ کاریزماتیک ِ نستوه با اراده ی پولادین و عزم راسخ و دارای اتوریته ی رهبری حتا از راه ِ دور و البته نفوذ ِ کلام ِ پیامبرانه در پیروان و تشکیلات، فرمان صادر می کند و پیروان ِ گوش به فرمان دستورات ِ صادر شده را به مثابه ِ وحی ِ نازل شده اجرا می کنند. این چنین رهبران ِ مصمم وبا اراده و پیروان(سربازان ِ ) گوش به فرمان وقتی به قدرت ِ سیاسی دست یابند ادعا می کنند قادرند راه و مرحله ی تاریخی را که یک طبقه ی اجتماعی- یادر واقع یک جامعه ی معیین- در دویست- سیصد سال پیموده، یک شبه طی کنند و جامعه را در یک چشم به هم زدن ِ تاریخی به سرمنزل ِ مقصود برسانند. آنها با این ادعای خیالبافانه ی بی پشتوانه ی مادی، اگرچه در عمل قادر به انجام ِ چنین معجزه ای نخواهند شد، اما آنچنان که تجربه ی تاریخی ِ چندین حکومت نشان داده می توانند آنچه را که جامعه ی خودی در طول ِ این دویست- سیصد سال اندوخته به زور ِ اسلحه و سربازان ِ مطیع از آن خود کرده و به مالکییت ِ انحصاری ِ دار و دسته ی خود در آورند.

مساله این است که سرمایه و سرمایه داری خصلت ِ خاص ِ تاریخی و دورانی دارد همچنان که سرمایه دار به مفهوم ِ عام ِ آن نیز تشخص ِ تاریخی- دورانی ِ همزاد با نظام ِ سرمایه داری دارد. نمی توان سرمایه دارراازسرمایه داری جدا نمود و برای آن تشخص ِ مجزای ِ غیر ِ تاریخی و غیر ِ دورانی قائل شد. خود ویژه گی ِ این وحدت ِ تاریخی- دورانی ِ سوژه ( سرمایه دار) وابژه ی فعالییت اش( سرمایه و سرمایه داری ) نسبت به دیگر دوران های تاریخی، مالکییت ِ حقوقی و خصوصی ِ طبقه ی سرمایه دار( بورژوازی) بر ابزار ِ تولید است. ابزار ِتولید یا همان سرمایه ی ثابت بخشی و بخش ِمهم و تاریخن پایای کار ِ عینییت یافته ی اجتماعی هستند که اگر چه در مالکییت ِ حقوقی ِ سرمایه دارند اما تعلق و مالکییت ِ واقعی و حقیقی شان از آن ِ جامعه است و از این رو در هیچ شرایطی وباهیچ توجیه و بهانه ی آنارشیستی یی نباید تخریب بلکه حفظ شوندوبا قدرت یابی ِ پرولتاریا به مالکییت ِاجتماعی و اشتراکی ِ جامعه درآیند. جامعه ای که شامل ِ تمام ِ افراد و ازجمله خود ِسرمایه داران ِ خلع شده ازمالکییت نیز می شود. از این رو،سرمایه داران نه از زندگی وهستی ِ اجتماعی بلکه فقط از حق مالکییت بر وسایل ِ تولید( صنایع و کارخانه ها) خلع و محروم می شوند. در واقع، این سرمایه ی ثابت و کار ِ عینییت یافته در صنعت و تکنولوژی است که زیرساخت ِ واقعی و مادی ِ سوسیالیسم و کمونیسم ِ آینده است و به همین دلیل باید تاآنجاکه امکان دارد در حفظ آنها به منزله ی میراث ِ تاریخی ِ بشرییت کوشید. پرولتاریا نیز اگر بخواهد با نبرد ِ مسلحانه و جنگ مالکییت ِ خصوصی ِ سرمایه دارانه بر این تاسیسات ِ حیاتی و تاریخی را براندازد به احتمال ِ زیاد و با توجه به مقاومتی که بورژوازی برای حفظ ِ مالکییت اش می کند جزویرانه ای نصیب اش نخواهد شد،واین، نقض ِ غرض خود ِ پرولتاریا برای تحقق ِ سوسیالیسم و کمونیسم است. از این رو، عقلانی تر و آینده بینانه ترین روش آن است که لغو و براندازی ِ مالکییت ِ سرمایه دارانه و گذار به نظام ودوران ِِ بعدی در حد ِ امکان مسالمت جویانه و اقناعی با کم ترین خسارت ِ مادی و انسانی باشد. در هر حال، نحوه ی گذار از مالکییت ِ خصوصی به مالکییت ِاجتماعی و اشتراکی را آینده نشان خواهد داد که چگونه و با چه کیفییتی خواهد بود.اما در حال ِ حاضروشرایط ِ کنونی در پیوند با این بحث ِ عام، آنچه برای بحث در خصوص ِ شرایط ِ مشخص تر به ویژه برای کشور ِ ما اهمییت دارد، مصادره ی سرمایه توسط ِ یک دار و دسته ی مسلح – با نام ِ انقلاب – و به نام ِ خود کردن یا در واقع دولتی کردن ِ مالکییت ِهم وسائل ِتولید یعنی سرمایه های ثابت و هم دارایی های شخصی ِ غیر ِ منقول و منقول ِ سرمایه داران ِ سلب ِ قدرت و سلب ِ مالکییت شده، و نیز انحصاری و مادام عمری نمودن ِ حاکمییت توسط ِ دار و دسته ای است که کم ترین نقشی در تولید ِ اجتماعی و پیدایش و رشد و تکامل ِ سرمایه و سرمایه داری در ایران نداشته است . به بیان ِ دیگر، این مساله که در تغییر و جابه جایی ِ حکومت در 1357 چه کسانی با چه پیشینه ی اجتماعی اقتصادی و طبقاتی به قدرت رسیده و پیش از کسب ِ قدرت ِ سیاسی چه جایگاه و نقشی در تولید ِ اجتماعی داشته و دارای چگونه وضعییت ِ اقتصادی و طبقاتی بوده اند برای روشن شدن ِ مطلب یعنی تفاوت گذاری میان ِ سرمایه ربایی و سرمایه داری و درنتیجه شیوه ی برخورد با این رژیم به ما کمک می کند. با چنین رویکرد ِ شناخت شناسانه و ماهییت شناسانه ای می توان یک یک ِ افراد ِ به قدرت رسیده ای را که بعد ازفروپاشی ِ رژیم پادشاهی به قدرت رسیده و مالکییت ِ تاسیسات و نهادهای تولیدی و مالی اقتصادی نظیر ِ بانک ها و شرکت ها راتصاحب نمودندنام برد و پیشینه و جایگاه ِ آنها را در تولید ِ خرد و کلان ومناسبات ِ اجتماعی اقتصادی ِ این جامعه ردگیری و شناسایی نمود و به این جمع بندی رسید که آنها سرمایه دار و آنگونه که ادعا می شود بورژوالیبرال اند یا عده ای راهزن و باجگیر و حکومت شان نیز به همین قیاس حکومتی نابه هنگام و بوناپارتیستی در دوران ِسرمایه داری.

ما در دورانی زندگی می کنیم که نمی توان به راحتی داستان پردازی و افسانه سازی کرد و برای افراد سرگذشت و پیشینه و شخصییت ِ جعلی ساخت و او را به میل ِ خود و منطبق بر نیت ِ خود آنچنان که نبوده وانمود کرد. واقعییت ِ غیر ِ قابل ِ انکار این است که از صدر تا ذیل ِ حاکمان ِ کنونی هیچکدام هیچگاه نه سرمایه دار بودند و نه مالکییت بر وسائل ِ تولید( صنایع و کارخانه ها ) و نهادهای اقتصادی و مالی را قانون مندانه و به طور ِ تاریخی کسب نمودند. آنها همگی و بدون ِ استثنا پس از کسب ِ قدرت ِ سیاسی به نیروی روستاییان و حاشیه نشینان ِ شهرها بود که « از فرش به عرش» صعود کردند و مالکییت ِ نه فقط وسایل ِ تولید و بانکها و شرکت ها بلکه مالکییت ِ جان ِ انسان ها را یکجا و مادام عمر به نام ِ خود کردند. نه فقط ملاها که به شهادت ِ تاریخ هیچگاه نقش و جایگاهی در تولید ِ خرد و کلان نداشتند و همیشه از طریق ِ دسترنج ِ عوام زندگی می کردند، بلکه حتا آنان که به لیبرال معروف بودند نیز سرمایه دار به مفهوم ِ تاریخی دورانی نبودند. هم ملاها و هم « لیبرال ها» از طریق ِ منبر و روضه خوانی، یا از طریق ِ خمس و زکات که نوعی باج گیری از عوام بود زندگی می کردند و نه از طریق ِ فعالییت ِ روزمره ی تولیدی که نیازمند ارتباط ِ گسترده ی تولیدی و پولی با دیگر جامعه های انسانی و سرمایه داری ِ جهانی است.

سرمایه داری نظامی جهانشمول، و بورژوازی طبقه ای همبسته و جهانی است. نمی توان سرمایه دار و بورژوا بود و به هیچ یک از هنجارها و قوانین و مقررات و مناسبات ِ بورژوایی پای بندی نداشت و با دیگر کشورها و جامعه های سرمایه داری و حتا خود ِ نظام نیز دشمنی ورزید و در مقابل ِ ساز و کارهای آن ایستاد و تهدید به نابودی اش کرد.

در نظام ِ سرمایه داری ِ هنجارمند ، پول ( ثروت ِ منقول) به چرخه ی تولید وارد می شود تا تبدیل به کالا و سرمایه ی در گردش شود و از این طریق به بهره وری و سود آوری ِ آن افزوده گردد. در حالی که در فعالییت ِ سرمایه ربایی یا همان سرمایه داری ِ انحصاری رانتی ِ دولتی، این سرمایه است که به اشکال ِمختلف دزدیده واختلاس شده، تبدیل به پول( ثروت ِ قابل ِ انتقال حتا درچمدان!) می گردد و به این طریق از چرخه ی تولید و ایجاد ِ انتفاع هم برای سرمایه و هم برای نیروی کار خارج می شود.

آنچه در این جمع بندی از رابطه ی حکومتگران ِ ایران چه روحانی و چه غیر ِ روحانی با سرمایه و نظام ِ سرمایه داری اهمییت ِ شناخت شناسی و ماهییت شناسی دارد این است که عامل( سوژه ی) اصلی و کانونی ِ تغییر و جابه جایی ِ رژیم روحانییت و ایدئولوژی ِ ضد ِ تمدن ِ او بود که همچنان که گفتم هیچ نقش و عملکرد ِ ایجابی و اثباتی در تولید ومناسبات ِ تولیدی و در نتیجه در تکامل ِ اجتماعی نداشت، و از این رو کلییت ِ رژیم شامل ِ روحانی وغیر ِ روحانی- یا درواقع روحانی ِ کراوات زده- نه سرمایه دار در مفهوم ِ تاریخی ِ آن، بلکه مصادره کننده و رباینده ی سرمایه ی مولد و تبدیل ِ آن به ثروت ِ غیر ِ مولد بود. به همین دلیل هم هست که از سال ِ 1357 تا کنون مدام شاهد ِ تعطیلی ِ پی در پی ِ صنایع و کارخانه ها و افزایش ِ مداوم ِ جمعییت ِ بیکاران و کارگران ِ بیکارشده در یک سو، و انباشت ِ ثروت ِ غیر ِ مولد و نقدینه گی ِ تورم زا در سوی دیگر بوده ایم. کارخانه ها و صنایعی هم که باقی مانده اند عمدتن صنایع ِ نظامی در خدمت ِ اهداف ِ سرکوبگرانه ی خود ِ رژیم هستند.

در روش ِ حکومتی ِ سرمایه ربا یا به عبارت ِ دیگر سرمایه داری ِ انحصاری رانتی ِ دولتی، راهزنان و غارتگران در یک سوی رابطه قرار دارند و جامعه در کلییت ِ تولیدی طبقاتی اش در سوی دیگر. از این رو، همستیزی( تضاد) نیز نه همستیزی ِ دورانی- طبقاتی ِ مالکییت ِ خصوصی و کار ِ اجتماعی، بلکه همستیزی ِ دوران با دوران یعنی نیروهای مولده ی پیشرو با حاکمییت ِ واپسگرای سرمایه رباست که در ستیز ِ دموکراسی خواهی با استبداد ِپدرشاهی عینییت و رودر رویی ِ عملی پیدا می کند.