رادیو فردا: در نخستین روز از نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی و در حالی که مدیرکل این آژانس از عدم همکاری ایران در اجازه دسترسی بازرسان به دو محل مورد درخواست انتقاد کرده است، خبرگزاری بلومبرگ گزارش داد کشورهای اروپایی پیشنویس قطعنامهای توبیخی را به شورای حکام ارائه کردهاند.
بلومبرگ روز دوشنبه ۲۶ خرداد گزارش داد پیشنویس این قطعنامه را سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا تدوین کرده و این خبرگزاری متن یک صفحهای آن را دیده است.
بنابر همین گزارش، سه کشور اروپایی با ابراز نگرانی از اینکه ایران برای بیش از چهار ماه «با سرپیچی از مفاد پروتکل الحاقی» به بازرسان آژانس اجازه دسترسی به محلهای مورد درخواستشان را نداده است، خواستار «همکاری کامل» ایران شدهاند.
خبرگزاری بلومبرگ میگوید این قطعنامه در صورت تصویب «نخستین توبیخ دیپلماتیک ایران توسط آژانس پس از امضای برجام» خواهد بود و میتواند «منجر به تشدید تنشها بر سر برنامه اتمی ایران شود».
متن پیشنهادی سه کشور اروپایی قرار است در روزهای آتی در نشست اینترنتی ۳۵ عضو شورای حکام آژانس به رأی گذاشته شود.
مقامهای این سه کشور و همچنین آژانس بینالمللی انرژی اتمی هنوز واکنشی به این گزارش نشان ندادهاند.
در همین حال، میخائیل اولیانوف، سفیر روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، در توییتی نوشته است٬ در جریان نشست مجازی شورای حکام مشکلات فنی (برای برقراری ارتباط) به مکرر وجود داشت و برخی از کشورها نتوانستند دیدگاههای خود را به موقع مطرح کنند. در چنین شرایطی انجام رای گیری مجازی امری غیر مسئولانه خواهد بود، کاری برخی از کشور در آغاز بر آن اصرار داشتند.
نشست چهار روزه شورای حکام آژانس از روز دوشنبه آغاز شد و به نوشته بلومبرگ، این پیشنویس که از حمایت آمریکا برخوردار است در روزهای آینده به رأی گذاشته خواهد شد.
گزارش بلومبرگ در پی آن منتشر میشود که آژانس بینالمللی انرژی اتمی در روزهای اخیر بارها از اینکه ایران به بازرسان اجازه دسترسی به دو محل مشکوک را نمیدهد انتقاد کرده است.
مدیرکل آژانس ابتدا در تازهترین گزارش فصلی خود که خبرگزاریها بخشهایی از آن را چند روز پیش منتشر کردند و سپس در جلسات روز دوشنبه به این موضوع اشاره کرد.
رافائل ماریانو گروسی روز دوشنبه هم در سخنان آغازیناش در شورای حکام و هم در نشست خبریاش گفت که ایران درخواست آژانس در این مورد را اجابت نکرده است.
او خواستار «همکاری کامل» ایران شد اما در عین حال گفت «زمینههایی هست که همکاری ما ادامه دارد».
گزارشهای شورای حکام تنها در اختیار اعضا قرار میگیرد و ازین رو، جزئیات دو محل مشکوکی که بازرسان خواستار دسترسی به آنها هستند دقیقا مشخص نیست.
با این حال خبرگزاریهای بینالمللی، از جمله رویترز، با اشاره به اینکه برخی گزارشهای آژانس را دیدهاند میگویند این دو محل سایتهایی هستند که در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا به دلیل از بین بردن رد اورانیوم تخریب شدهاند.
گزارش شده یکی از این دو محل شاید در منطقه تورقوزآباد در جنوب تهران باشد که نخستین بار بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، به آن اشاره کرد.
مقامهای جمهوری اسلامی سخنان نخستوزیر اسرائیل را به ریشخند گرفتند اما آژانس بعدها اعلام کرد در این محل آثار اورانیوم غنیشده یافته است.
ایران در دو سال گذشته درخواست آژانس برای توضیح درباره این موضوع و همچنین اجازه دسترسی دوباره به این محل را بیپاسخ گذاشته است.
آمریکا در اردیبهشت ۹۶ از برجام خارج شد و در ماههای اخیر با اشاره به تخطیهای هستهای ایران گفته است طبق قطعنامه ۲۲۳۱ همچنان به عنوان «یکی از طرفهای برجام» میتواند مکانیسم ماشه را فعال کند.
پیش از این برخی رسانهها گزارشهایی درباره رایزنیهای آمریکا با برخی اعضای شورای حکام آژانس منتشر شده بود و عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، به واکنشی تهدیدآمیز درباره این موضوع روی آورد.
هشدار ایران درباره تصویب قطعنامه پیشنهادی اروپاییها در شورای حکام
بی بی سی: ایران درباره پیامدهای تصویب قطعنامه پیشنهادی سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشدار داده است. این سه کشور اروپایی که از امضاکنندگان برجام هستند، خواهان "همکاری کامل" ایران با آژانس شدهاند.
کاظم غریبآبادی، نماینده ایران در سازمانهای بینالمللی در وین گفت در صورت تصویب چنین قطعنامهای جمهوری اسلامی "ناچار خواهد بود متناسب با آن، اقدامات لازم را اتخاذ کند که مسئولیت آن برعهده بانیان چنین رویکردهای سیاسی و مخربی است."
رافائل ماریانو گروسی، مدیر کل آژانس، روز دوشنبه ۱۵ ژوئن (۲۶ خرداد) در آغاز نشست چهار روزه شورای حکام گفت ایران بیش از چهار ماه است که اجازه بازرسی از دو مرکز مشکوک به فعالیتهای اتمی در گذشته را نمیدهد و خواهان همکاری فوری ایران در این زمینه شد.
ایران میگوید این درخواست بر اساس ادعاهای اسرائیل و فشارهای آمریکا مطرح شده که بعد از خروج از برجام و بازگرداندن تحریمهای یکجانبه خود علیه ایران، به دنبال تمدید تحریمهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی بعد از سر آمدن مهلت آن بر اساس توافق هستهای است.
آقای غریبآبادی در واکنش به درخواست دسترسی آژانس به دو مرکز ایران گفته است که درخواستها باید "طبق پروتکل الحاقی مبتنی بر اسناد و دلایل منطقی و متقن و همچنین اطلاعات و ارزیابی مستقل آژانس" باشد در حالی که "مبتنی بر ادعاهای رژیم صهیونیستی به عنوان دشمن جمهوری اسلامی ایران است."
قطعنامه پیشنهادی اروپاییها
سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان که از امضاکنندگان برجام هستند پیشنویس قطعنامهای را به شورای حکام ارائه کردهاند و در آن خواهان "همکاری کامل" ایران با آژانس شدهاند.
اگر این قطعنامه یک صفحهای که در تاریخ ۱۰ ژوئن (۲۱ خرداد) تهیه شده، تصویب شود اولین قطعنامه شورای حکام علیه ایران در هشت سال گذشته خواهد بود.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، با انتقاد از این اقدام گفته است که آمریکا و برخی کشورهای غربی، هم در شورای حکام آژانس و هم در شورای امنیت "مشغول تلاشهایی برای برهم زدن موازین و مبانی بینالمللی هستند."
نماینده ایران در آژانس هم از سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان خواسته "اگر نمیتوانند برای نجات برجام گامی بردارند، حداقل شرایط را پیچیده و دشوارتر نکنند."
آقای غریبآبادی آمریکا را مشوق اصلی این قطعنامه پیشنهادی معرفی کرده و درباره پیامدهای تصویب آن و واکنش ایران هشدار داده است.
او ارائه پیشنویس قطعنامه از طرف سه کشور اروپایی را که "یا دارنده سلاح هستهای هستند یا میزبانی چنین سلاحهای مخرب و کشندهای را برعهده دارند" و از فعالیتهای ایران ابراز نگرانی میکنند "به سخره گرفتن هنجارها و قواعد بینالمللی حاکم بر رژیمهای خلع سلاح و عدم اشاعه" خوانده است.
یک دیپلمات اروپایی به خبرگزاری رویترز گفته است که اروپا "نمیتواند دست روی دست بگذارد و هیچ کاری نکند."