دویچه وله: آمریکا در بیانیهای خواستار لغو همهپرسی استقلال اقلیم کرستان عراق شد. مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق به رغم مخالفتهای بینالمللی گفته است، این همهپرسی برگزار خواهد شد.
قانونگذاران کرد عراقی در پارلمان اقلیم کردستان به برگزاری همهپرسی استقلال کردستان این کشور در ۲۵ سپتامبر رأی دادهاند، در حالی که هم دولت مرکزی عراق و هم ایران و ترکیه که همسایگان این کشورند با این همهپرسی مخالفت کردهاند. هراس همسایگان عراق از این است که این استقلالخواهی به اقلیتهای کرد این کشورها نیز تسری یابد.
کاخ سفید آمریکا در بیانیهای با این همهپرسی مخالفت کرده است. در این بیانیه آمده است، ایالات متحده آمریکا بارها به رهبران اقلیم کردستان عراق تأکید کرده که این همهپرسی افکار را از تمرکز بر روی شکست دادن نیروهای گروه "دولت اسلامی" (داعش) و ثبات بخشیدن به مناطق آزادشده منحرف میسازد.
ایالات متحده آمریکا از ائتلاف نیروهای دمکراتیک سوریه، متشکل از عربها و کردها در جنگ با داعش در سوریه حمایت میکند.
در این بیانیه گفته میشود: «برگزاری این همهپرسی در مناطق تحت مناقشه بهویژه تحریکآمیز و بیثباتکننده است. بنابراین ما مسئولان اقلیم کردستان را فرا میخوانیم که رفراندوم را لغو کند و وارد یک گفتوگوی جدی و پایدار با بغداد شود.»
مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق روز جمعه ۱۵ سپتامبر (۲۴ شهریور) با تأکید بر عدم تعویق این همهپرسی گفت: «ما تا امروز هیچ پیشنهاد جایگزینی برای این رفراندوم دریافت نکردهایم.»
یک روز پیش از تصمیم پارلمان اقلیم کردستان عراق، نمایندگان سازمان ملل، آمریکا، بریتانیا و فرانسه طرح جایگزینی را برای همهپرسی استقلال به مسعود بارزانی رئیس اقلیم تحویل داده بودند. اما درباره جزئیات این طرح تاکنون گزارشی منتشر نشده است.
ترکیه روز پنجشنبه ۱۴ سپتامبر هشدار داد، در صورتی که کردهای عراق برنامه برگزاری همهپرسی را همچنان پیش ببرند باید بهای آن را نیز بپردازند. یکی از رهبران شبهنظامیان شیعه در عراق هشدار داده که این روند میتواند به جنگ داخلی میان کردها و عربها بیانجامد.
آلمان نیز با برپایی این همهپرسی مخالف است. گئورگ اشترایتر، معاون سخنگوی دولت آلمان اعلام کرده که برگزاری همهپرسی استقلال توسط دولت محلی اقلیم خودمختار کردستان را به سود استقرار صلح و آرامش در عراق نمیداند. اشترایتر گفت، برگزاری این همهپرسی حاصل مشورت و هماهنگی با دولت مرکزی عراق نبوده و از این رو دولت آلمان با انجام آن موافق نیست.
پارلمان اقلیم کردستان با همهپرسی استقلال موافقت کرد
نمایندگان پارلمان اقلیم کردستان عراق در اولین نشست خود به برگزاری رفراندوم در این خطه رأی دادند.
پارلمان اقلیم کردستان پس از دو سال تعطیلی امروز جمعه (۱۵ سپتامبر) برای نخستین بار تشکیل جلسه داده بود.
از ۷۳ نماینده حاضر در این جلسه، ۶۵ نفر به برگزاری همهپرسی استقلال کردستان از عراق در موعد مقرر (۲۵ سپتامبر) رأی مثبت دادند. بنا به مصوبه یادشده رفراندوم در کرکوک هم برگزار خواهد شد. در مورد تعلق کرکوک به کردستان میان دولت اقلیم و دولت مرکزی عراق اختلاف وجود دارد.
از مجموع ۱۱۱ نماینده مجلس، ۳۸ نماینده در جلسه روز جمعه شرکت نداشتند.
نمایندگان دو حزب "گوران" و "الجماعت الاسلامی" ضمن اعلام مخالفت با ازسرگیری جلسات پارلمان کردستان، اعلام کردند که در این جلسات شرکت نخواهند کرد و مخالف برگزاری همهپرسی در منطقه کردستان هستند.
این در شرایطیست که نه تنها دولت مرکزی عراق با برگزاری رفراندوم مخالفت کرده و آن را مغایر قانون اساسی دانسته، بلکه دو دولت بزرگ منطقه یعنی ایران و ترکیه نیز به شدت با برگزاری رفراندوم مخالفت کردهاند.
این دو کشور نگران هستند که با تشکیل یک کردستان مستقل در شمال عراق، جنبش جداییطلبی کردها در کشورهای دیگر نیز تقویت شود.
بسیاری از کشورهای غربی که به برقراری ثبات و آرامش در عراق علاقهمند هستند، نیز با برقراری رفراندوم برای تعیین وضعیت کردستان عراق مخالفت کردهاند.
در همین راستا دولت آلمان فدرال نیز مخالفت خود را با برگزاری رفراندوم در عراق ابراز کرده است. سخنگوی دولت گفته است که آلمان با هر اقدامی که بدون توافق با دولت مرکزی عراق صورت بگیرد مخالف است و آن را نقض حاکمیت و تمامیت ارضی عراق میداند.
رای مثبت مجلس به برگزاری رفراندوم در حالی انجام شد که یک روز پیشتر خبر دیدار نمایندگان آمریکا و برخی از کشورهای غربی با مسعود بارزانی،رئیس اقلیم کردستان انتشار یافت. منابع کردی نوشتند که این نمایندگان غربی با ارائه آلترناتیوی در صدد منصرفکردن بارزانی و مدافعان رفراندوم از انجام آن برآمدهاند. اما روز جمعه بارزانی در اجتماعی در نقطهای در کردستان عراق گفت که تا امروز آلترناتیوی در برابر رفراندوم ارائه نشده و این همهپرسی در موعد مقرر برگزار خواهد شد.
مجلس عراق استاندار کرکوک را برکنار کرد
اکثریت نمایندگان مجلس عراق با درخواست نخستوزیر این کشور موافقت کردند و به برکناری استاندار کرکوک رأی موافق دادند. این اقدام در واکنش به اعلام آمادگی کرکوک برای شرکت در همهپرسی استقلال اقلیم کردستان انجام شد.
یازده روز پیش از موعد برگزاری همهپرسی استقلال اقلیم کردستان عراق (۲۵ سپتامبر/ ۳ مهر)، دولت مرکزی در بغداد زمینهساز برکناری استاندار منطقه نفتخیز و مورد مناقشه کرکوک شد.
دفتر ریاست مجلس عراق روز پنجشنبه، ۲۳ شهریور اعلام کرد حیدر عبادی نخست وزیر این کشور در نامهای درخواست کرده مسئله برکناری نجمالدین کریم، استاندار کرکوک به رأی گذاشته شود. به گزارش خبرگزاری رویترز در پی این درخواست اکثریت نمایندگان پارلمان عراق به برکناری کریم رأی موافق دادند.
مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، این اقدام مجلس عراق را محکوم کرده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
نخستوزیر عراق علت درخواست خود را تلاش برای حفظ وحدت کشور و جلوگیری از تجزیه آن عنوان کرد. حدود یک ماه پیش شورای استانی کرکوک با ۲۶ رأی موافق شرکت در همهپرسی استقلال اقلیم کردستان را تصویب کرد. این شورا ۴۴ عضو دارد و نمایندگان ترکمن و عرب شورا در این رأیگیری شرکت نکردهاند.
برافراشتن پرچم کردستان در کرکوک
پس از بیرون راندن تروریستهای گروه "دولت اسلامی" (داعش) از کرکوک که توسط پیشمرگههای کرد صورت گرفت نفوذ اقلیم کردستان در این منطقه افزایش یافت. نجمالدین کریم ابتدای امسال دستور داد پرچم اقلیم کردستان نیز در کنار پرچم عراق بر ساختمانهای دولتی این استان برافراشته شود.
این اقدام همان زمان با مخالفت و اعتراض نمایندگان ترکمن و عرب استان کرکوک مواجه شد و عدهای از آنها برای برکناری کریم مشغول جمعآوری امضاء از نمایندگان پارلمان مرکزی شدند.
یک روز پیش از برکناری استاندار کرکوک توسط مجلس عراق، مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان در سفر به این استان علت پافشاری بر انجام همهپرسی استقلال را شکست تمام تلاشهای قبلی برای ایجاد یک کشور متحد و رفع تبعیضها و محرومیتهای اقلیت کرد عنوان کرد.
مجلس عراق ۳۲۵ کرسی دارد. در نشست روز پنجشنبه ۱۷۳ نماینده حضور داشتند که همه به برکناری استاندار کرکوک رأی موافق دادند. نمایندگان کرد که این نشست شرکت نکردند میگویند این تصمیم یک "پارلمان عربی" بوده و تصمیم پارلمان فدرال عراق نیست.
ایران، ترکیه و سوریه به عنوان سه همسایه عراق با یک اقلیت کرد، به شدت با برگزاری همهپرسی استقلال اقلیم کردستان مخالفاند. کشورهای غربی، به ویژه آمریکا نیز خواهان به تعویق افتادن این همهپرسی شدهاند. با این همه مسعود بارزانی و نزدیکانش همچنان بر برگزاری همهپرسی در تاریخ تعیین شده پافشاری میکنند.
رایزنی پارلمان کردستان درباره همهپرسی
به گزارش خبرگزاری فرانسه پارلمان محلی اقلیم کردستان قصد دارد در نشست فردا (جمعه ۲۴ شهریور) موضوع همهپرسی استقلال را به رأی بگذارد. این خبرگزاری به نقل از یکی از سخنگویان پارلمان محلی خبر داد که جمعه شب نیز نمایندگان جلسهای تشکیل میدهند تا برای همهپرسی استقلال "یک چارچوب قانونی" تدوین کنند.
نخست وزیر و اکثریت نمایندگان مجلس عراق همهپرسی استقلال کردستان را خلاف قانون اساسی ارزیابی میکنند. دبیرکل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش معتقد است عراق در "دوران حساسی" به سر میبرد و باید از تصمیمگیریهای یک جانبه در این کشور پرهیز شود.
بنابر گزارشها گوترش در یک نشست خبری در نیویورک تاکید کرد که چند بار به منطقه سفر کرده، با رهبران کردها به گفتوگو پرداخته و با دلمشغولیهای آنها آشناست. او افزود انتظار دارد مقامات محلی کردستان وارد گفتوگو با دولت مرکزی در بغداد شوند زیرا در این منطقه که به هر حال وضعیتی "شکننده" دارد تامین امنیت و ثبات ضروری است.