بی بی سی: حدود شش ماه پیش شورای نگهبان خواستار ارائه ضمائم مصوبه لایحه موافقت نامه پاریس در زمینه تغییرات اقلیمی شد. حالا یک نماینده مجلس می‌گوید که معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست گفته ضمائمی که شورای نگهبان درخواست کرده است وجود ندارد.
اعلام این خبر می‌توان دلیل تاخیر در روند تصویب این لایحه را روشن کند. اما شورای نگهبان به دنبال چه "ضمائمی" است؟
آنطور که علی اکبری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفته است که وقتی در دی ماه پارسال شورای نگهبان ایرادهایی به لایحه موافقتنامه پاریس گرفت، این لایحه به کمسیون کشاورزی مجلس برگشت. آنطور که آقای اکبری گفته، برای رفع "ابهام شورای نگهبان" جلسه‌ای سه نفره با حضور معصومه ابتکار و یک حقوقدان شورای نگهبان برگزار شده است که در آن خانم ابتکار گفته است "در حال حاضر هیچ ضمائمی بر روی موافقتنامه پاریس وجود ندارد و موافقتنامه همانی است که به تصویب رسیده و چیزی اضافه نشده است."
به گفته علی اکبری، نماینده شورای نگهبان هم پاسخ داده است: "اگر تمام ماجرا همین است که مطرح شده و ضمائمی وجود ندارد، تکلیفش هم روشن است."
شورای نگهبان: برنامه اقدام ملی کجاست؟
شورای نگهبان، دو ایراد به لایحه موافقتنامه پاریس گرفته است که هر دو ایراد مربوط به وجود نداشتن مستندات ضمیمه لایحه است. این ایراد از آنجا سرچشمه می‌گیرد که در بندهای دوم و سوم ماده چهار، امضا کننده‌گان موافقتنامه متعهد می‌شوند برنامه‌هایی که برای اجرای موافقتنامه تدوین می‌کنند را سر وقت "آماده، اعلام و اجرا کنند."
شورای نگهبان می‌گوید این برنامه‌ها که به عنوان "برنامه‌های اقدام ملی" شناخته می‌شود کجاست؟ دولت پاسخ می‌دهد که فعلا برنامه‌ای وجود ندارد، وقتی برنامه تدوین شد، دوباره روال قانونی ارجاع به مجلس و شورای نگهبان طی می‌شود.
این برنامه را دولت‌های کشورهایی که موافقتنامه پاریس را امضا کرده‌اند، براساس امکانات خود تدوین می‌کنند. باتوجه به اینکه این برنامه‌ها بعد از اعلام به تعهدی بین‌المللی تبدیل می‌شود، طبق قانون اساسی ایران باید به تصویب مجلس برسد. که البته در لایحه دولت هم آمده است.
موافقتنامه پاریس چه می‌گوید؟
دولت باید با برنامه‌های پی‌در‌پی ملی، آنچه در توافق پاریس آمده را عملی کند، هدف توافق پاریس که در ۲۱ آذر ۱۳۹۴ به نتیجه رسید، اعمال برنامه‌های بلند پروازانه عمدتا برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است.
کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، اگر موفق باشد، در طولانی مدت، باعث محدود شدن افزایش دمای کره زمین خواهد شد. هدف سازمان ملل محدود شدن افزایش دما به دو درجه سانتی‌گراد بالاتر از زمان انقلاب صنعتی در اواسط قرن هجدهم میلادی است. در حال حاضر میانگین دمای کره زمین نسبت به آن زمان یک و نیم درجه بالاتر رفته است.
اما اگر کشورهایی که توافق را امضا کرده‌اند، تا سال ۲۰۵۰ میلادی به تعهداتشان عمل نکنند، دمای کره زمین تا ۴/۵ درجه سانتی‌گراد بالا خواهد رفت که بسیاری از دانشمندان می‌گویند، عواقب زیست محیطی فاجعه باری خواهد داشت. اگر کشورها به تعهداتشان عمل کنند، دمای هوا سه و نیم درجه بالا می‌رود که باز هم از هدف سازمان ملل که افزایش دو درجه‌ای است بسیار بالاتر است.
ایران به طور "داوطلبانه" متعهد شد تا سال ۲۰۳۰ میلادی از میزان انتشار دی اکسید کربن خود ۴ درصد به شرط وجود تحریم‌ها و ۱۲ درصد در صورت رفع تحریم‌ها بکاهد.
اما ایران در تولید گازهای گلخانه‌ای چه جایگاهی دارد؟
ایران؛ کارخانه تولید کربن
ایران با وجود آنکه از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی در رتبه ۹۲ جهان است، در تولید کربن از سوزاندن سوخت‌های فسیلی در جهان رتبه هفتم را دارد. در سال ۲۰۱۴ میلادی، ایران ۱۷۷ میلیون تن کربن تولید کرده است. این کربن در نتیجه سوزاندن سوخت‌های فسیلی به صورت دی اکسید کربن تولید می‌شود و مهمترین عامل انسانی در ایجاد گازهای گلخانه‌ای است.
به بیان ساده این گازها، با جلوگیری از بازتاب کامل نور خورشید از زمین، گرمای دفع شده را دوباره به زمین برمی‌گردانند و باعث گرم شدن زمین می‌شوند.
دلیل تولید زیاد گاز دی اکسید کربن در ایران این است که با آنکه صنعتی نیست، در تولید کربن، هم ردیف کشورهای صنعتی است. مخالفت‌ها با امضای توافق پاریس در ایران هم از همینجا سرچشمه می‌گیرد.
مخالفان چه می‌گویند؟
موضع مخالفان که بیشتر تفکری نزدیک به اصولگرایان دارند، نوعی برداشت ضد غربی است. این مخالفان می‌گویند، تعهد به کاهش تولید دی اکسید کربن در ایران، به معنی کاهش رشد اقتصادی و عقب ماندن ایران است. ایران برای کاهش تولید کربن، باید فکری به حال صنایعی کند که سال‌ها مصرف انرژی ارزان، باعث شده آنقدرها به فکر صرفه جویی و به اصطلاح استفاده بهینه از سوخت نباشند. دولتی بودن صنایع بزرگ و یارانه‌ها هم به مصرف زیاد و بازدهی کم دامن زده است.
سرانه مصرف بنزین در ایران، حدود ۶۰ لیتر از اروپا بیشتر است، خودروها حدود سه برابر اروپا آلودگی تولید می‌کنند، و بیشتر برق ایران از نیروگاه‌هایی که سوخت فسیلی می‌سوزانند تأمین می‌شود. ایران برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای باید زیرساخت‌هایش را نوسازی کند و به سمت استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر برود.
مخالفان می‌گویند که غرب دهه‌ها با استفاده از سوخت‌های فسیلی و با آلوده کردن محیط زیست به توسعه رسید و ثروتمند شد. حالا با محدود کردن کشورهای در حال توسعه مانند ایران، به گفته آنها فرصت پیشرفت را از این کشورها می‌گیرد تا بجای صرف پول برای توسعه، از روش‌های گران قیمت‌تر برای تولید انرژی استفاده کنند.
این تفکر، اگرچه در ایران بیشتر بین محافظه‌کاران رایج است، اما در جهان هم طرفدار دارد. تفکر مشابهی هم در مورد قوانین تجارت جهانی وجود دارد و اینکه کشورهای توسعه یافته امروز، اگر بعد از جنگ دوم جهانی با محدودیت‌های تجاری فعلی رو‌به‌رو می‌شدند، هرگز به اینجا نمی‌رسیدند.
مدافعان موافقتنامه پاریس هم استدلال می‌کنند که ادامه روند فعلی، در آینده بحرانی انسانی به وجود می‌آورد که بیشتر قربانیانش، در کشورهای در حال توسعه هستند. در مورد ایران، دولت می‌گوید که کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، همین حالا هم در برنامه ششم توسعه در نظر گرفته شده است. از طرفی ایران می‌تواند از کشورهای غربی تکنولوژی‌های جدیدی برای تولید انرژی پاک دریافت کند که در طولانی مدت به نظر دولت آثار مثبتی دارد.
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
