سِرژ حلیمی، سردبیر لوموند دیپلماتیک، لوموند دیپلماتیک، ژوئیه 2017
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، که با وجود کسب ۳ میلیون رای کمتر از رقیبش در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برنده شده بود، فرصتی یافت تا در عربستان سعودی از فقدان دموکراسی، آن هم در ایران نکوهش کند. سپس، در میامی، در میان بقایای یک دارودسته نظامی که با حمایت سازمان «سیا» درسال ١٩٦١ مسلحانه علیه حکومت فیدل کاسترو توطئه کرده و شکست خورده بودند، «آزادی مردم کوبا» را بهانه ای قرارداد تا تحریم های علیه مردم همان جزیره را تشدید کند.
در زمینه تجلیل دو پهلو از دموکراسی، انتخابات فرانسه که چندی پیش برگزار شد به میزان دو نمونه یادشده مضحک نیست. باوجود این، شباهت هائی به آن ها دارد. ابتدا، در انتخابات مقدماتی دو حزب اصلی که با استقبال مردم روبرو شد، دو نامزد برگزیده شدند که آقای امانوئل ماکرون هر دو را از دور دوم انتخابات ریاست جمهوری محروم کرد. چرا که سخنان ماکرون توخالی اما ظاهری فریبنده داشت و از پشتیبانی بیشتر رسانه ها برخوردار بود. برای رقابت با او در دور دوم انتخابات رای دهندگان نماینده جناح راست افراطی را برگزیده بودند که دوسوم فرانسوی ها از وی نفرت داشتند و در نتیجه، ماکرون پیروزی آسانی بدست آورد. فقط کافی بود که دیگران نیز به رئیس جمهوری جدید بپیوندند تا «او بتواند به آسودگی حکومت کند». اکثریت راه یافته به مجلس درانتخابات اخیر ، افراد ناشناس اما وابسته به طبقات مرفه بودند. (در میان آنان کارگری دیده نمی شود ولی ٤٦ نفرشان کارفرما هستند). اینان درهمه زمینه ها مدیون ماکرون هستند. یکی از معجزه های روش انتخاباتی در فرانسه این است که سیاست های نئولیبرالی که آقای ماکرون یکی از نمادهای آن است در دور اول انتخابات ریاست جمهوری فقط 2/44درصد از آراء را کسب کرده بود (١). با این حال، در مجلس شورای ملی فرانسه او می تواند به پشتیبانی تقریبا ٩٠ درصد نمایندگان تکیه کند (٢).
در تاریخ انتخابات سراسری فرانسه ، میزان بسیج مردم برای شرکت در انتخابات هرگز این قدر پائین نبود. (بیش از ٥٧ درصد از واجدین حق رای در انتخابات شرکت نکردند. درحالی که در سال ١٩٧٨ میزان غائبان در انتخابات فقط ١٦ درصد بود.) این نتیجه اسف بار که روش انتخابات های امریکا را تداعی می کند، نقطه پایانی بود بر فقدان یک کارزارانتخاباتی سراسری که « افشاگری فساد» (اغلب نه چندان با اهمیت) آهنگی به آن داده بود. نمونه بی رمقی از افتضاح های واترگیتی که رسانه ها برای توجیه خدمات خود در رکاب رییس جمهوری جدید ، تا توانستند بزرگش کردند. آن گاه که مسئله های سیاسی به فهرست کردن خطاهای شخصی نمایندگان محدود شود (٣) ، آیا باید به شگفت افتاد که بخشی از نمایندگان جدید تازه وارد بوده وحداکثر حاضر شوند که از چهره نه چندان درخشان نظام گردگیری کنند و تمایلی برای برخورد به سیاست های اقتصادی استراتژیکی نداشته و آنها را به قوه مجریه و «کمیسیون اتحادیه اروپا» محول کنند؟
خبر کسالت مختصر یک خانم نامزد انتخابات در اثر ازدحام جمعیت، برنامه همه رادیوها را به مدت سه روز به خود اختصاص داد و به دنبال آن رسانه ها دوباره یک ماجرای جنائی سی و اندی ساله را زنده کردند . در مقابل، از سیاست اروپا، بحران بدهی های یونان، حالت فوق العاده و مداخله نظامی فرانسه در آفریقا و خاور میانه، هیچ خبری نبود. پی یر بوردیو چنین پدیده ای را «سیاست سیاست زدایی و بی تحرکی» می نامید. اکنون، این پدیده به پیروزی بزرگی دست یافته است، اما این تازه، آغاز پیکار است.
پاورقی ها:
١- میزان رای آقای مکرون به اضافه رای آقای فیون . همه نامزدهای دیگر این برنامه اقتصادی را افشا می کردند.
٢- هنگامی که شماری از نمایندکان وابسته به حزب سوسیالیست نیز اعلام می کنند برخوردی «سازنده» خواهندداشت.
٣- Razmig Keucheyan et Pierre Rimbert, « Le carnaval de l’investigation », Le Monde diplomatique, mai 2013.
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
