پس از آتش داعش

اعتقاد داشتن از شک داشتن آسان تر است. شهیدان شک باشکوه ترند تا شهیدان اعتقاد. گئورگ هروگ/ ترجمه ح منصوری.
افغانستان ویتنام شوروی خواهد شد که علتی مهم در فروپاشی اردوگاه بود. برژنیسکی

از سده 20 عدم برنامه آمریکا در شکوفانی اقتصادی، تز ایزونهار و برژینسکی در حمایت ماز مذاهب بضد شوروی، جمعیت جوان بیکار، موعظه مفتیان، ائمه جمعه، خاخامهای رجعتگرا، فروش اسلحه و مداخله نظامی در خاور میانه منجر به پیدایش بنیانگرایان سلفی مانند القاعده، النصره، داعش شد. پس از شکست داعش، خاورمیانه مانند بالکان در دهه 1990 به جنگهای ثانوی، فرقه ای، قومی، مرزی خواهد انجامید.

لیز سلای در واشنگتن پست 110916 در باره مداخلات نظامی آمریکا در خاورمیانه نوشت. او 10 جنگ در انتظار وقوع همراه با عملیات انتحاری و کوچ پناهجویان را پیش بینی کرده که در اینجا با 20 جنگ زیر تکمیل شده؛ ولی باید به روز و طولانی تر شود.

1-بین کردهای سوری روژآوا با حمایت آمریکا و نیروی عرب با حمایت ترکیه- این جنگ در سپتامبر 2016 در جابلوس آغاز شد. عربهای سنی بضد اسد، داعش، کردها می جنگند. در نقاطی چون رقه و حلب بمباران هوایی آمریکا بر داعش، گاهی به صف مقدم دولت نزدیک می شود. باید افزود کردها هم مانند بقیه اقوام تضادهای درونی خود را داشته؛ که گاهی خونین اند. احرار الشام، جبهه فاتح‌ الشام بار دیگر به محله کردنشین شیخ مقصود در حلب حمله کردند. در جریان آن ۷ غیر نظامی، از جمله ۳ کودک، کشته شدند.

با دوربین پهباد فراز شهر خمص-سوریه 2016 تخریب و تخلیه دیده می شود. جنگهای کنون کلنگی کردن شهر بوده؛ نه تک تیراندازی 2طرف بهم. تخریب خانه، مدرسه، دبستان، بیمارستان، دادگاه، بازار، پاسگاه پلیس، کلینیک، دکان- یعنی نهادهای مدنی 100 سال اخیر را نابود می کنند. دفن مردم، جانوران، کودکان در هوار خانه- بر شهر شبح مرگ را حاکم می کند. در سوریه مردم برای انتخابات آزاد تظاهرات کردند. ولی با اسلحه از همسایگان به مخالفان شهرها کلنگی شدند.

2-ترکیه و کردهای سوریه. آیا ترکیه توان جنگ در 3جبهه سوریه، عراق، دیار بکر را دارد؟ ترکیه مخالف اسد، داعش، جداسری کردها می باشد. در آغاز سپتامبر 2016 ترکیه ستون تانک به شمال سوریه برای جنگ با روژاوا و داعش فرستاد. این جنگ شبیه جنگ 1 است. آمریکا در کانتون روژاوا نیروی زبده آموزش نظامی دارد. همان ماه جتهای آمریکا سیگنالهای بمبافکنهای سوری را بر فراز کردستان مخدوش کردند که سهو بمب افکنی را موجب شدند.

3-کردهای سوری و دولت بعثی اسد. شمال سوریه تهدید برای ترکیه و دولت مرکزی سوریه قلمداد می شود. کردها تاکنون مناقشات، توافقات، جداسری، آتش بس با دولت مرکزی داشته اند. خودگردانی کردها، شرکت زنان در امور نظامی و اجتماعی، کمیته های محلی- مترقی و مهم اند.

4-ترکیه و کردهای پ ک ک. اردوغان مبارزه علیه پ‌ک‌ک را در حال حاضر، بزرگترین عملیات نیروهای ترکیه علیه این گروه خواند. از ژوئیه ۲۰۱۵ یعنی از زمان نقض آتش‌بسی که با کمک اوجالان از زندان بین ترکیه و پ‌ک‌ک برقرار شد، هزاران نفر جان خود را از دست داده‌اند. اوجالان اخیرا گفت: جنگ با ترکیه ظرف 6 ماه پایان‌یافتنی است. پ ک ک مسئولیت قتل مقام محلی حزب حاکم ترکیه را برعهده گرفت؛ خبر 111016.

ترکیه سنی حنفی در غرب، شافعی اکثرا کرد در شرق داشته؛ نیز 25 میلیون شیعی و علوی دارد. حملات ماه‌های اخیر در ترکیه گردشگری را در اوت نسبت به سال پیش 38% کاهش داد. در 6 اکتبر 2016 در قندیل یک اف16 ترک را موشک ضد هوایی پ ک ک ساقط کرد. پ‌ک‌ک در فهرست گروه‌های تروریست در آمریکا و اتحادیه اروپا است. بیش از ۴۰ هزار نفر- اکثرا کرد و کمی هم ترک در جنگ با دولت کشته شده‌اند. http://www.bbc.com/persian/world/2016/09/160912_l31_ocalan_turkey_pkk_peace

5-کردهای عراق با دولت بغداد. باگسترش اقلیم کردستان گفته شده: مناطقی که با خون پیشمرگه فتح شده؛ پس از شکست داعش، به دولت مرکزی پس داده نخواهند شد. گرچه اردوغان برای عبادی و اسد خط و نشان می کشد. ولی بخاطر سرکوب کردها، او جدیدا به اسد کمی نزدیک شده؛ در آینده نیز به عبادی نزدیک خواهد شد.

6-کردهای عراق و میلیس شیعی حشد شعبی/ بسیج مردمی. وضع شیعیان مسلح اغلب با حمایت ایران مانند جنگ8 زیر است که هماکنون در توز-خورماتو بجوش آمده است. آنها در جبهه فلوجه، تکریت در مقابل بمباران جنگنده های آمریکا و اقلیم کردستان پیروزمندی داشته اند.

7-کردها بضد کردها یعنی متحدان آمریکا با هم نزاع دارند. در دهه 1990 کردهای عراق در 2 جناح، جنگ داخلی داشتند. یک جناح دشمن قسم خورده کردهای سوریه است. دیگری متحد آنها ست. کردهای سوریه هم میان خودشان اختلاف دارند. در تظاهرات 101015 علیه رئیس اقلیم کردستان عراق، 2نفر در سلیمانیه کشته شدند. بآنها برای ورود به مقر حزب دمکرات کردستان/ دپ‌ک تیراندازی شد. روز قبل هم در رویدادی مشابه، 2 نفر دیگر کشته شدند. سکوت اقلیم کردستان عراق در کردزدایی جنوب ترکیه و شمال سوریه هم تضاد شعار و عمل آنها را عریان خواهد کرد.

بارزانی ۶۹ ساله، متحد غرب در جنگ با داعش، 10سال رهبر اقلیم خودگردان کردستان است. مخالفانش او را مقام‌پرست، رانت‌خوار، پارتی‌باز، باحکومت فامیلی متهم می‌کنند. پسر او، رئیس سرویس امنیتی و خواهر زاده‌اش نخست ‌وزیر اقلیم کردستان است. در خاور میانه خودی، قبیلگی، فامیلی، اعتماد بر شایسته سالاری و تخصص اولویت دارند.

8-اعراب سنی بضد شیعی، کرد سنی، فرق دیگر. در تعقیب داعش برخی نواحی سنی به دست کردها یا شیعه های مسلح افتاده اند. شایعه های ستم شیعی یعنی جابجایی/ پاکسازی بزور ساکنان سنی، زندان کردن مردان سنی، تصاحب املاک به سوءظن طرفین می افزایند. شکست داعس تصاد بضد شیعی را تشدید کرده؛ که با وهابیان عربستان است. سنی ها بضد شیعیان و حکومت اکثریت شیعی بغداد خیزش کرده اند. ولی بسیاری سنیها با کردها و شیعیها برای جنگ با داعش متحدند.

سیاست ضد سنی نوری مالکی حزب الدعوه سنیها و بعثیهای عراق را به دامن داعش انداخت. در موصل سنی، کرد، آشوری، ترکمن، شیعه اند که پس از آزادی شهر تناقضات این فرق و اقوام خونین خواهند شد. حتی فرقه شیعی دولت حیدر عبادی، حزب الدعوه، میلیس امام صدر، حشد شعبی، چریکهای طرفدار ایران بجان هم خواهند افتاد.

9-بقایای داعش و همه بازیگران منطقه. شکست نظامی داعش با راهکار سیاسی مشکل خواهد بود. با از دست دادن سرزمینها اشغالی، جوخه های محلی داعش با مردم و دولت محلی برخوردهای انتحاری و نظامی خواهند داشت. گرفتن اسلحه از آنها مشکل خواهد بود. بقایای داعش هنوز نیمی از مناطق خلافت را داشته که بدون رهبری واحد خلافت البغدادی گروههای بجامانده با خود و دیگران جنگ خواهند کرد.

10-اسراییل و غزه. برخی جوانان عاصی حماس با انداختن موشک به روستاهای مرزی یهودی موجب بمباران تنبیهی اسراییل بر نقاط شهری غزه می شود. این چرخه قهر مدام تکرار می شود. گاهی انسانهای خیر مانند کشتی ترک هم به این منازعه کشانده می شوند.

11-آمریکا و سوریه. در 5سال گذشته این جنگ در فرصتهایی می توانست آغاز شود. زیرا اوباما خواهان براندازی اسد بخاطر فشار عربستان و 2 پایگاه روسیه در آنجا است. سارا واگن کنشت عضو فراکسیون چپ مجلس آلمان در تلویزیون ملی گفت: غرب افراطیون اسلامی را در سوریه تقویت کرد تا اسد را از قدرت براند. نه بخاطر دیکتاتور بودن او بلکه برای آن که پای منافع اقتصادی در میان بود.

همین اروپا مگر بخاطر منافع اقتصادی با رژیم های دیکتاتوری چون عربستان که گردن می زند؛ شکنجه می کند قراردادهای جامع منعقد نمی کند؟ گناه اسد در این میان آن بود که سیاستی در جهت طرح لوله گاز مورد علاقه آمریکا و قطر به عنوان مثال در پیش نگرفت. این گونه بود که ناگهان شریک تجاری دیروز به مرد بد امروز تبدیل شد. https://m.facebook.com/story.php

12-ترکیه و سوریه. ترکیه رابطه خود با روسیه، ایران، اسراییل را بهبود داده؛ آنها به ترکیه چراغ سبز برای گسیل تانکها در سپتامبر 2016 بداخل سوریه زدند. پس از شکست داعش، نیروی ترکیه خود را رو در روی ارتش اسد؛ مثلا در حلب می یابد. آیا ترکیه نیروی خود را، با سابقه اشغال شمال قبرس سنی دهه 1970، خارج خواهد کرد؟ در شمال حلب ترکمنها متحد ترکیه اند.

13- ترکیه و عراق. تنش العبادی و اردوغان بالا گرفته است. ترکیه در اردوگاه نظامی بعشیقه، شمال عراق، نزدیک موصل، به مردم آموزش و تجهیزات می دهد تا با داعش بجنگند. آنها در تنش لفظی سفرای خود را فرا خواندند. نخست وزیر عراق به ترکیه هشدار داد که با داشتن سربازان خود در عراق، «جنگ منطقه ای» به پا می کند. خبر 111016.

ترکیه قدرت مهم سنی در موصل، با کثیری ترکمن سنی، است. ترکیه با دولت شیعی حیدر عبادی روابط گرمی نداشته؛ مخالف شرکت شبه نظامیان شیعه در حمله به موصل است. اردوغان به عبادی گفت: "حد خودت را بدان.. تو در سطح من نیستی .. ارتش جمهوری ترکیه در موقعیتی نیست که از تو دستور بگیرد.. باید درک کنی که ما کاری را که بخواهیم می‌کنیم."

در موصل داعش در محاصره است. ولی معدن سولفور نزدیک شهر را آتش زدند. گازهای سمی برای تنفس مردم و نیروهای ارتش مضرند. مقامات ترک، دلایل حضور نظامی خود در عراق را نگرانی‌ از رخدادهای پس از شکست داعش و آزاد سازی شهر موصل برشمردند. رسانه‌ها دلایل را اینگونه دسته بندی کردند: نگرانی‌ از
۱- بدل شدن منطقه تل عفر- محل تمرکز ترکمن‌های سنی نزدیک‌ موصل- به پایگاه ایران برای بسیج شیعی عراق و سوریه.
۲- پیچیده تر شدن بحران سوریه با کوچ داعش از موصل به رقه در سوریه، بدون دفن مردگان خود.
۳- تحکیم پایگاه نظامی و حضور نیروهای حزب کارگران کردستان/ پ ک ک در کوهستان شنگال.
۴- منتقل نشدن قدرت سیاسی به سنی‌ها پس از راندن داعش از موصل.
۵- شدت گرفتن جنگ‌های فرقه‌ای و مذهبی‌ پس از راندن داعش از موصل.

موافقان و مخالفان حضور ترکیه در عراق، مقامات عراقی را به دو جبهه‌ سیاسی بدل کرده است. در این بین اگرچه وزن مخالفان سنگین‌تر است؛ در این مسیر همه برگ‌های خود در مخالفت با حضور ترکیه در عراق را به کار بسته‌اند. اما موافقان ماندن ترکیه در عراق با وجود تعداد کم، با بهره گیری از روابط بین‌المللی، فضا را برای ماندن ترکیه در عراق مهیا کرده‌اند.

مخالفانِ ماندنِ ترکیه در عراق را شیعیان این کشور تشکیل می‌‌دهند که در دولت، پارلمان و نیروهای نظامی موسوم به بسیج مردمی شیعه، حضور دارند. این طیف سیاسی که آشکارا از سوی ایران حمایت می‌‌شود، نگرانی‌ ترکیه از اجحاف در حق سنیان موصل و ترکمن‌ها را پس از آزاد سازی موصل بی‌ جهت دانسته؛ نگرش ترکیه بر همسانی داعش و حشد شعبی‌/ بسیج مردمی شیعه را بی‌‌اساس می‌‌داند. http://ir.voanews.com/a/iraq-turkey-isis/3544512.html

14-عربستان و یمن. این جنگ در چند جبهه القاعده در شرق عدن، بخشی از ارتش منصور هادی، حوثیها و وفاداران ارتش به صالح، بمباران هوایی عربستان در صنعا تاکنون 10 هزار کشته یمنی بجا گذاشته. در تجاوز به یمن عربستان سعودی، آمریکا، مصر، بحرین، امارات، قطر، کویت، سودان شمالی، اردن، مغرب در ائتلاف شرکت دارند. ارتش آمریکا در واکنش به پرتاب موشک به سمت کشتی‌های جنگی این کشور در دریای سرخ 3 رادار در سواحل یمن را هدف قرار داد. با وجود القاعده و داعش حوثی‌ها پرتاب موشک به سمت کشتی‌های آمریکایی را تکذیب کرده‌اند. DW.com131016

در ادامه آمد: جنگ افزار از بریتانیا و آمریکا در تداوم حملات عربستان بکار رفته؛ یمنی ها هم نیز این را می دانند. آمریکا نیز کمک های اطلاعاتی و امکانات تجدید سوختگیری به عربستان می دهد. حتی قبل از حمله هوایی اکتبر به محفل عزاداری، اتهاماتی زده شده بود؛ که حملات هوایی عربستان در یمن نقض کنوانسیون ژنو بوده؛ احتمالا جنایت جنگی محسوب می‌شود.

در حملات ائتلاف به رهبری عربستان به مواضع شورشیان حوثی‌ در یمن بیش از ۴۰ نفر در اردوگاه آوارگان المزرک کشته؛ بیش از ۲۰۰ تن زحمی شدند. سازمان جهانی مهاجرت پیش‌تر شمار کشته‌شدگان را ۴۵ تن اعلام کرده بود. دولت بریتانیا که روابط دیرینه پرمنفعت دفاعی و بازرگانی با عربستان سعودی دارد، در یک اقدام بی سابقه درخواست کرده که تحقیقات جاری در باره حمله به یک مراسم عزاداری در یمن با ۱۴۰ نفر کشته، با مشارکت این کشور انجام شود. خبر 131016

15-مرز پاکستان و افغانستان. پهبادهای آمریکا سران داعش، طالبان، القاعده را در آنجا می زنند. افغانستان با خسارت میلیونی انسانی، نابودی بناهای نوین مانند بیمارستان حتی موزه های هنر گذشته روبرو شد.

16-انگولک عربستان در ایران. اختلاف این 2 کشور 3محور در خلیج فارس دارد: شیعی-وهابی، رقابت ژئوپولیتیک، خواست ایران به خروج و عربستان به حضور آمریکا. تسلیح مجاهدین بوسیله عربستان بضد ایران. شرکت رییس اسبق استخبارات عربستان، ترکی الفیصل در همایش با شکوه آنها در پاریس کرکری خواند. دربندان لیبرتی آزادشده با حمایت مالی عربستان جمع شده؛ از راه آبی در جنوب عملیات ایذای ایران خواهند داشت. مقاله زیر کمینه یک شکل ممکنِ رویکردِ راهبردی ایران به سوریه و منطقه را کمی روشن می‌کند؛ که دشمنی عربستان را اثبات می کند.

در شماره 091016 گاردین آمده: در طوفان آتش‌ و خون عراق و سوریه، ایران خود یکی از آتش بیاران اصلیش بوده. استراتژی ایران تامین مسیر زمینی از تهران به درہای مدیترانه از شمال غرب عراق است. این سلطه بی سابقه ایران بر منطقه لِوانت یعنی سوریه و لبنان و خاورمیانه به طور کلی- قدم بعدی ایران در اعمال هژمونی بر حاشیه جنوبی خلیج فارس را تسهیل می کند. https://www.theguardian.com/world/2016/oct/08/iran-iraq-syria-isis-land-corridor

حدود ۳۰۰ جنگجوی پیشین داعش در زندان سوریه اند: کسانی که یا از این گروه جدا شده و فرار کرده اند، یا حین نبرد، اسیر شده اند. در میان آنها، شهروندان فرانسه، هلند و لهستان هم وجود دارند. http://www.bbc.com/persian/world-37648036
گزارش‌ می‌افزاید بسیاری از بازیگران محلی درگیر از کل نقشه ایران مطلع نیستند. اما ایران احتمالا واکنش احتمالی کشورهای منطقه و غرب را به درستی محاسبه نکرده. اصرار ترکیه بر شرکت در عملیات موصل و شاید دخالت اخیرش‌ در منطقه جرابلس جدا از اهمیتش در مقابله با روژآوا نشانه‌ی هراس ترکیه از برنامه وصل تهران به مدیترانه است. 091016FB K Matin

استدلال مطرح در این مقاله به تمامی قابل قبول و عملی به نظر نمی رسد. زیرا تعداد زیاد قطعاتِ متحرک- نیروهای مختلف با منافع، اهداف، همپیمانان متفاوت- در آن امکان هماهنگی و کنترل موثر آنها را برای یک قدرت واحد در قواره ایران خیلی محدود می‌کنند. ضمنا مقاله به چگونگی شرکت و نقش روسیه در این استراتژی -که قطعا باید حیاتی باشد- نیز اشاره نمی کند.

17- کشمیر، شمال آفریقا. هند و پاکستان 2 جنگ ناتمام داشته؛ اکنون تنش ها در مرز جامو و کشمیر افزایش یافته. با پیدایش تکفیریان در این منطقه هم کارهای انتحاری رخ خواهند داد. اعمال انتحاری در لیبی، داعش در سینا/ مصر، الجزیره را می توان افزود. حمله مردان مسلح به یک ایست بازرسی صحرای سینا ۱۲ عضو ارتش مصر کشته شدند. در این درگیری ۱۵ مهاجم داعشی کشته شدند. صحرای سینا در 2 سال اخیر بارها صحنه حملات مرگبار گروه‌های اسلام‌گرای افراطی بوده؛ اما حادثه امروز اولین حمله عمده در مرکز صحرای سینا است. خبر 141016.

18-کارهای تروریستی در آسیای مرکزی مانند تاجیکستان، ازبکستان، ترکنستان، قرقیزستان، قزاقستان. این کشورها پس از جدایی از شوروی، هر کدام جمهوری سکولار استبدادی دارند. چند هزار جوان جهادی آنها در عراق و سوریه در صف داعش می جنگند. برخی از آنها برگشته؛ بخشی از چین غربی سنی و اقلیتی شیعی در تاجیکستان را جذب خواهند کرد.

19- شیعه کشی در پاکستان و افغانستان. در حمله به عزاداران شیعه در تاسوعای سخی، غرب کابل ۱۴ نفر کشته شدند. قتل گروهی شیعی در پاکستان هم هفتگی است. داعش در مرز شرقی افغانستان، ننگرهار، با پاکستان با دولت درگیری داشت. خبر 111016 و 221016.

20- اختلافات مرزی آذربایجان و ارمنستان. اختلافات ترکیه و قبرس، مقدونیه، یونان. اینها هم با بهانه ای مشتعل خواهند شد.

وقتی به تسلیحات جهادیگران نگاه شود؛ اکثر آن از آمریکا و روسیه آمده اند. جهادیها با حمله به پایگاههای دولتی اسلحه مصادره کرده؛ نیز عربستان، قطر، ترکیه از تسلیحات خریداری شده خود از آمریکا بسته های تخریب و قتل را به آنها مجانی می دهند. جنگهای پس از ج ج 2 با مسلسل و تفنگ تکزنی می شد. ولی اکنون با تسلیحات جدید توان تخریب بناها، نابودی انسانها، مانند زلزله کور است. ابزار تخریب و قتل جدید روی مغز سربازان و مردم زیر بمباران عوارض ذهنی پدید می آورد. این عارضه ها خودکشی، اعتیاد، دگرآزاری، خشونت خانوادگی را همراه دارند.

سنگینی سیمان، خاک ساختمانها، آتش سوزی برای نابودی انسانها از تک تیراندزی مهلکتر اند. مرزهای خلافت داعش در عراق و سوریه بسرعت آب می روند/ تقلیل می یابند. خلافت، امارت، عدم انتخابات القاعده، النصره، داعش جانشین حکومتهای استبدادی سکولار شدند. چرا سکولاریسم با شریعت در این کشورها تضاد دارد؟

جنگ در 10 سال آینده در خاور میانه 4گونه خواهد بود: دولتها با هم، کردها با دیگران، سلفیها با اقوام دیگر، اقلیمی با دولت مرکزی. برخی جنگهای زیر آغاز شده اند. حتما بیشتر هم خواهند شد. ترکمنهای عراق و سوریه با حمایت ترکیه؛ کردهای غرب و الاحوازیه جنوب ایران با حمایت عربستان؛ بلوچهای شرق ایران با حمایت پاکستان هم در راهند.

با انباشت سرمایه بومی جنگهای کلنگی 20گانه نیابتی زیر بسرکردگی جناح نظامی آمریکا منطقه را بخاک و خون کشیده. نشریه گاردین نوشت: انگیزه درگیری ایران بسط هلال شیعی از تهرانّ به بقعوبه، شیرقات، شنگال/ سنجار، قمیشلی، کوبانی، حلب، لاذقیه- یعنی وصل ایران به دریای مدیترانه می باشد. گرچه قرائنی وجود دارند؛ ولی این "وصل" نامتجانس و پنداری است.

توجه شود دولتهای منطقه ثبات و خردگرایی غربی را نداشته؛ امکان خیزش درونی، کودتا، تمرد مسلحانه، اعتراضات خیابانی همیشه وجود دارد. لذا عربستان به سرنوشت ایران در انقلاب بهمن 57، ترکیه با کودتای ژوییه 2016، ایران با جنبش سبز 88 می توانند روبرو شوند. بیرون گذاشتن نیمی از جمعیت یعنی زنان از چرخه تولید علت بزرگی در عقب ماندگی خاورمیانه است.

حاصل این جنگها قتل و نقص بدن در خانواده در 450 هزار نفر در سوریه، بیشتر در عراق، کمتر در افغانستان، مناطق کرد نشین ترکیه شد. پناهجویان و جابجایی 10 میلیون عراقی، سوری، افغان برای غرب بویژه با امکان جهادیون انتحاری در غرب تحمل ناپذیر شده. اعمال ضدانسانی جهادیها با بمباران هوایی، پهبادهای مسلح، موشکهای تخریبی آمریکا، عربستان، ترکیه؛ اکنون روسیه و دولت سوریه همراهند.

داعش تا اکتبر 2016 نیمی از قلمرو خود، شهرهای مهمی چون کوبانی، قریتین، منبج، تکریت، فلوجه؛ یک سوم درآمدزایی و اخاذی از مردم، نصف نفراتش را از دست داده؛ فتح موصل هم آغاز شده؛ یورش به رقه پس از حلب هم در راه است. نواحی مستعد دیگر برای آرمان داعشی در منطقه بقرار زیر اند: نیجریه، افغانستان، عربستان سعودی، الجزایر، مصر؛ نقاطی در غرب.

با از دست رفتن توان مالی-عملیاتی حمله‌های داعش افت ‌کرده؛ در 2014 ماهی 200 حمله داشت. داعش در رقه و موصل تا پایان 2016شکست خواهد خورد. ولی داعش با ایده الوژی افراطی، جهادی، صدر اسلام در بین جوانان بیکار در 36 کشور و با اینترنت در برخی نقاط در غرب نفوذ خواهد داشت.

در سوریه هر ده و روستا با جوخه های جوانان مسلح اند. آنها تا 1000 واحد نظامی جنگنده پدید آورده که با دولت و با همدیگر در جنگی بی انتها و ویرانگر مشغولند. در ضمن عملیات انتحاری همیشه مردم را تهدید می کنند؛ نمونه افغانستان، عراق، ترکیه. در سوریه آتش بس هوایی آمریکا و روسیه بجایی نخواهد رسید؛ هماکنون در مذاکرات آتش بس در سوریه به گل نشسته. زیرا جنگ هوایی با میلیس پنهان بین مردم منجر به بمباران بیمارستان، مدرسه، خانه های مسکونی بوسیله آمریکا در نمونه افغانستان، عربستان در یمن، روسیه در حلب می شود.

آرامش دهه 1960 در منطقه یک رویاست؛ یعنی گذشته با 2 ابرقدرت و منطقه در پی دمکراسی تکرار نخواهد شد. مشی سبز ایزنهاور پس از ج ج 2 یعنی اتحاد تلویحی با مذهب بضد الحاد شوروی نیز از دهه 1970 با تز کمر بند سبز برژینسکی بضد شوروی با کاشتن باد، اکنون طوفان درو می کند. البته این جنگها بنفع جناح نظامی آمریکاست؛ لذا ادامه خواهند یافت. تسلیح جهادیگرا در منطقه را آمریکا برای تضاد با شوروی آغاز کرد؛ آنها را رزق و روزی داد- شمال غربی پاکستان، افغانستان، لیبی، سوریه. مداخله آمریکا هم برای جناح نظامی سود داشت؛ هم مطابق سلیقه جناح صنعتی مخالف الحاد شوروی بود.

اکنون آمریکا منطقه را از سکولاریسم استبدادی گذشته زدوده؛ اسلامگرایی تمامخواه را در نبود اردوگاه حمایت می کند. درگیری منطقه با آمریکا بنفع جناح نظامی مدتها – در 5 سال آینده ادامه خواهد داشت. جنگهای دیگر هم در آینده پیش خواهند آمد: دولتها با اپوزیسیون- در عربستان، قطر، بحرین، کویت، ترکیه، ایران. حضور نظامی آمریکا تابع توطئه غیبی نبوده؛ بخاطر منافع اقتصادی است. تئوری توطئه از فاکتها آغاز کرده؛ به ارتباطهای واهی بین آنها می پردازد؛ تا کل را بیشتر از اجزایش بنمایاند.

گفته شده تئوری توطئه مانند تکثیر پشه در مرداب جامعه ای است که 5مسئله دارد: عدم اعتماد، نهادهای مدنی ضعیف، رسانه های خصوصی کنترل شده، نخبگان مخفیکار، فنآوری بدوی. فنآوری بدوی امکان نشر حقیقت را کند و امکان شایعه را سریع می کند. کشتن تئوری توطئه یکی یکی بیهوده است؛ باید مرداب را خشگ کرد؛ یعنی 5 مسئله فوق را حل کرد. در آمریکا روپرت مرداخ، راش لیمبو، فاکس نیوز بخش متنابهی از رسانه ها را در کنترل جناح راست حاکمیت دارند.

هزینه جانی، مالی، انسانی حضور تسلیحات آمریکا در منطقه به جامعه آمریکا هم خسارت می زند. مرکز اطلاعات اجرای احکام آمریکا گفت: بیش از ۸۰۰ هزار تن از سربازان بازنشسته‌ی جنگ ویتنام و ۳۰۰ هزار سرباز پیشین آمریکا در عراق و افغانستان، علائم PTSD یعنی اختلال تنش‌زای پس از حادثه دارند. کارشناس براکتون هانتر گفت: «بدون کمک و مراقبت، امکان این وجود دارد که در این کهنه ‌سربازها که بیشتر با الکل و مواد مخدر خودشان را درمان می‌کنند، رفتاری خودویرانگر، خودکامانه و گاهی خشن پا بگیرد.» 131016 http://www.dw.com/ برای اقناع آمریکاییان برای تهیه ویدیوی تبلیغی رسانه ای جنگ عراق، پنتاگون به یک شرکت روابط عمومی 500 میلیون دلار داد. https://www.facebook.com/BenSwannRealityCheck/videos/1225315250866756/

تمام این اختلافات بی ثباتی منطقه را دامن خواهند زد. آشوب دولتها را ناکارآمد خواهد کرد؛ برخی را مانند سومالی بی دولت؛ برخی را با دولت ضعیف مانند سوریه، عراق، لیبی، افغانستان می کند. فساد دولتی، اخاذی، ارتشاء گسترده تر شده؛ منجر به ظهور انواع داعش رجعتگرا در نقاط جدید خواهد شد. شرایط جدید هرگز مانند گذشته نبوده؛ لذا احیای گذشته کذب است.

پدیده عوامفریبی رجعتگرایی به "گذشته طلایی" حتی در آمریکای ابرقدرت مدرن هم اقلیت بزرگی را مسخ و بسیج می کند- پدیده دونالد ترامپ. کل جناح نظامی آمریکا در خاور میانه جلوی اشاعه مدرنیسم را می گیرد- عربستان نمونه این راهکار آمریکا ست. ولی جناح مالی و صنعتی برای تجارت و صلح می کوشند. نهاد های مدنی مترقی برای پیشبرد علم، حقوق بشر، امور خیریه در جهان و سازمان ملل می کوشند.

منابع. ‏2016‏/10‏/21 خبر روزانه با تاریخ وقوع در برخی مفصلها از خبر سایتها و فیسبوک FB اند.
http://www.mashreghnews.ir/fa/mobile/400200 اخبار لحظه به لحظه از یمن.