این روزها در میان ایرانیان از مشابهت میان ترامپ و احمدی نژاد بسیار گفته می شود . . از این که ترامپ هم مثل احمدی نژاد عوام فریب است ودروغکو، وبا دادن یک مشت شعار تو خالی مردم خسته را در به دنبال خود می کشد . آمار دروغ می گوید آن هم در حد غیرقابل تصور .
این هر دو بسیار ماهرانه قادر به تشخیص نقاط ضعف ذهنی و آرزو های مردم هستند ،و می دانند چگونه و با چه مهارتی به جای ارایه راه حل واقعی، با دادن یک مشت شعار تو خالی ،اما به ظاهر عملی ،مردم را بر سر شوق بیاورند . به آنان امید بدهند ،و برای این تشنگان خسته و خشمگین و نا امید بهشتی خیالی بیافرینند . از آن جا که بجای راه حل عملی و اقناع عقل مردم ، اوهام آنان را پاسخ می گویند ،لذا دسترسی به دورترین و دست نیافته ترین رویاهای آنان را آسان و دست یافتنی نشان می دهند .رویا می آفرینند و جهان خیالیشان را ممکن و عملی نشان می دهند . این هر دو مثل همه عوام فریبان موفق ،در کار خود بسیار توانا هستند .و با هوش سرشار خود خیال را چنان واقعیت نشان می دهند ،که نه تنهامردم عادی ،بلکه بسیاری از فرهیختگان را شیفته و مرید خود می کنند
اما آن چه این قهرمانان فریب را موفق می کند ، درک خوب و عمیقی است که از شیوه رویا پردازی جامعه اشان دارند .از این روی هر یک از این گونه رهبران شگرد خاص خود را دارند. شگردی که در زمان و مکان خاصی کار آیی دارد و آن چه که در یک جامعه عمل می کند لزوما در جامعه دیگری کار آی نیست .این هنر نه تابع مکان که تابع زمان هم هست و درهردوره ای وبژگی خودش را دارد .درست به همین دلیل انگشت شماری توان این کار رادارند. از این روی مطالعه شیوه کار اینان نه تنها ما را درفهم آن جامعه در آن زمان کمک می کند ،بلکه بنیانی ترین ویژگی های آن مرز و بوم را هم نشان می دهد، ودر فهم ویژگی های فرهنگی آن جامعه بسیار مفید است
احمدی نژاد نماد فقر و سادگی
آقای احمدی نژاد بر فقر و سادگی خود تکیه می کرد. کسی که یک ماشین کهنه دارد . در خانه ای کم بها زندگی می کند .از اموال دنیا بهره بسیار نا چیزی دارد. از نظر ظاهر هم با قد کوتاه و صورت زشت ولباس فقیرانه اش بیشتر همدردی را برمی انگیزد تا احساس قدرت را . به مسخره می گفتند او ماهی یک بار حمام می کند ،و روحانی مدافعش گفت :بله مردم مستضعف بهمین دلیل اورا دوست دارند، چون آو را از جنس خودشان می بینند. کوتاه کلام تصوری که آقای احمدی نژاد از خود می آفریند تصور آدم فقیر و ساده و و تقریبا مفلوک است ،که مردم عادی آن را از جنس خود می یابند. وچون خود را در او می بینند ، نتیجه می گیرند که او هم یک قربانی است ،وبا درد آنان آشنا است، و آنان را در شبکه قدرت حمایت می کند .
ترامپ نماد ثروت و قدرت
اما آقای ترامپ درست نقطه مقابل او است . بیلیونری است که می داند چگونه پول بسازد .مدیری که با قدرت کارهایش را اداره می کند . با قدرت و بی تردید کارمندان را، برای افزایش سود آوری موسسه اش ،از کار اخراج می کند . این قدرت و دل سنگی برای بسیاری از آمریکائیان چنان جاذبه ای دارد ،که در شوهای تلویزیونیش آن را به نماپش می گذارد، و مردم برای این کارش کف می زنند. در برنامه های انتخاباتیش مرتب از ثروت بیلیونیش می گوید . سرمایه گذاری های موفقش را به رخ می کشد ، وحتی در آن مبالغه هم می کند. با هواپیمای اختصاصی اش ،که نامش بر آن نقش بسته ، به شهر های انتخاباتیش میرود. دم درسالن از رولز رویس اش پیاده می شود .خوب چگونه است که او چنین محبوب اقشار ضعیف جامعه است، و مردم او را قهرمانی می دانند که آنان را از دست اربابان زر وزور نجات می دهد .
چگونه است که احمدی نژاد درایران با نمایش فقر نماینده محرومان می شود ،و در آمریکا فردی در اوج رفاه ،که دستگیرهای داخل هواپیمایش از طلا است ،به همان جاذبه احممدی نژاد در میان مردم طبقه متوسط ، و حتی محروم دست می یابد . در ذیل می کوشم با تحلیل این امر،در این رابطه، شناختی ازیکی از خصوصیات فرهنگ ایران و آمریکا به دست دهم . واز آنجا که ما از وطن خود شناسایی بیشتری داریم ، لذا بیشتر به فرهنگ آمریکا می پردازم
آمریکای خوش بین و ایران کم امید
شاید بتوان گفت آمریکاییان خوش بین ترین وخوش خیال ترین مردم جهان هستند . این امید و خوش بینی نسبت به موفقیت چنان است که کمتر کسی خود را قربانی شرایط می بیند. هر کس بر آن است که اگر کسی اراده کند و تلاش ، می تواند به هدفی که میخواهد برسد . نویسنده نامدار آمریکا جان اشتاین بک گفته بود مردم آمریکا بر دودسته اند: یا میلیونر هستند ،یا بد آورده ومیلیونر نشده اند.هر بچه ای اگر اراده کند بهر مقامی بخواهد می رسد، حتی مقام ریاست حمهوری .این خوش بینی چنان است که منکر قوانین طبیعت هم می شوند، و بر آنند که حتی یک بچه ضعیف و ناتوان هم ،آگر اراده می کند، می تواند قهرمان المپیک بشود. با وجود آن که عقل و تجربه نشان می دهد که برای رسیدن به آن مقام استعداد های مادر زادی هم نقش مهمی دارند. و یا با آن که با عقل و منطق می دانند، و در زندگی خود فراوان دیده اند، که پاره ای باضریب هوشی بالاتری از هم ردیفانشان به دنیا آمده اند ،ولی باز بر آنند که یک فرد با ضریب هوشی پایین ، و یا متوسط ،هم می تواندمثل یک نابغه بشود. کوتاه کلام این باور به توان فرد و قدرت اراده چنان بالا است ،که همه شواهد عینی و مطالعات علمی و دست آوردهای علم ژنتیک هم نمی تواند این باوررا بلرزاند . لذا کناه همه ناموفقیت ها بر گردن خود فرد است . کسی اسیر شرایط نیست . بندی محکم و پاره نشدنی بر پای کسی نیست.
از این روی ترامپ که مرد بسیار موفقی است می تواند به آنا موفقان نشان دهد که چگونه مثل او موفق بشوند . ترامپ این ویژگی فرهنگی وباور بنیانی جامعه آمریکا را به خوبی می شناسد ،و همیشه از آن بهره گرفته او می گیرد . دانشگاه ترامپ را درست می کند، و مردم بسیاری با قرض از این و آن شهریه آن را فراهم می کنند ، با این باور که در آنجا یاد می گیرند چگونه مثل ترامپ در سرمایه گذاری در مستقلات موفق ،بلکه میلیونر، شوند. درمبارزات انتخاباتیش نیز از همین خصوصیت فرهنگی آمریکا بهره می گیرد . بجای ارائه برنامه ازثروتش می گوید .بجای آن که بگوید چگونه در سیاست خارجی موفق می شود ، مرتب می گوید من آنان راسرکوب می کنم ،وبه جهان نشان می دهم کسی حریف آمریکا نیست ..حتی برای کنترل مهاجرت مکزیکی ها و مهاجرین آمریکای لاتین ، نه تنهامی گوید دیوار بلند تری می سازد، بلکه رئیس جمهور مکزیک را مجبور می کند خرج ساختن آن دیواربزرگ را هم بدهد، تا پولی از جیب مردم آمریکا برای کنترل مرزهایشان خرج نشود .
آمریکا جامعه سرمایه داری است که پولدار شدن هدف اصلی عموم است ، و واقعا "پول معیار همه چیز است". مزید بر آن آمریکا ابرقدرت است. لذا " قدرت" و "ثروت" دوهدف اصلی مردم است ،و عموم مردم به آن دل مشغولند . به شواهدی در مورد این دو پدیده اشاره می کنم
1- رویای پولدار شدن بر تمام فرهنگ آمریکا حاکم است . کلیساها آمار می دهند که ، کسانی که هفته ا ی دوبار به کلیسا می روند ،بین ده تا پانزده در صد ،از کسانی که هفته ای یک بار میروند در آمد دارند. پر بیننده ترین کشیشان ،که در مجالسشان نزدیک به ده هزار نفر شرکت می کنند، و میلیون ها نفر به سخنان آنان از طریق تلویزون و رادیو و نوار گوش می دهند، صحنه سخنرانی را چنان می آرایند، که رشگ برنامه اسکار است . خودشان هم آخرین مدل آرایش می کنند . تنی چند از آنان بیش از ده هواپیمای خصوصی دارند. تقریبا تمام آنان در قصرهای افسانه ای زندگی می کنند . پول تمام این تجملات را مردم طبقات متوسط و متوسط پائین تامین می کنند. از نظر آنان موفقیت نشان لطف الهی است
2-در کلیسای کاتولیک شهر واشنگتن ،که بسیار باشکوه است ، و دانشگاه معتبر کاتولیک متعلق به آن است ،مسیح نه بر صلیب و در حال زجرکشیدن از زخم های خونین بر دست وپا وپیشانی است ، بلکه سلطانی است که با شکوه تمام بر تخت نشسته است ، واز فراز تخت با قدرت و هیبت مردم را نظاره می کند. زیرا مردم جامعه ای که در رویای میلیونر شدن هستند ، و خود را ابر قدرت جهان می دانند ، چندان احساس بستگی به عیسای سرکوب شده و اسیر زجر و ستم ندارند . مگر نه آن که همه جا تصویر آسمان بازتاب شرایط روی زمین است
3- نزدیک به یک دهه پیش یک مجموعه شکل گرفته از بی خانمان ها در شهر واشنگتن ازهنرمندی خواستند مجسمه ای بسازد ،که وضع مفلوک این محرومان را نشان دهد ،و او چنین کرد . مجسمه یک کار هنری با ارزشی از کار در امد ،که در یک خیابن اصلی شهر گذاشتند. با دیدن این موفقیت ، یکی از رهبران بی خانمان ها به این فکر افتاد که کارت پستالی از آن تهیه کنند و به نفع بی خانمان ها بفروشند. طرح بسیار موفقی شد و مملیون ها نسخه آن به فروش رفت . ولی پیش از آن که با پول آن پناهگاهی بسازند ،هنرمند ادعای حق التالیف چند میلیون دلاری کرد ،که من مجسمه را به سفارش شما ساختم ، ولی اجازه کارت پستال را نداده بودم .سروصدای بسیاری شد. روزنامه واشنگتن پست گزارشی از این در گیری تهیه کرد، و با هنرمند مصاحبه کرد. از او پرسید آیا ناراحت نیستی که چند میلیون دلاری را می خواهی ، که به این بیچارگان کمک بسیار می کند . گفت کجای این کار عیب است که من پولدار شوم .چه کس گفته هنرمند باید متعهد امافقیر بماند.
4- آمریکائیان عشق بسیاری به برتری دارند و خود را بالاتر از همه میدانند . مهاجرین اولیه این جا را سرزمین موعودی می دانستند که خداوند سلطنتش را در آن جا برقرار می کند . باور به این رسالت و برگزیدگی در فرهنگ این جامعه نهادینه شده است . لذا اسم بسیاری از موسسات تجاری آنان نیز بازتاب این حس قدرت است . first virginia bank, firstunion bank ,first american bank
از این روی آقای ترامپ می تواند در این جامعه ، مردم بسیاری را ،که بیشتر هم از فرودستان جامعه هستند ،به خود جذب کند .اواز قدرتی می گوید که جهان باید در برابرش زانو بزند. قدرتی که رامسفیلد ،وزیر دفاع بوش، با اتکا به آن ، اروپا را پیر خواند ، و سفیر آمریکا در اوکراین نارضایی صدر اعظم آلمان ، خانم مرکل ، را از یکه تازیآمریکا به سخره گرفت
ایران کم امید
از آنجا که این جامعه کهن قرن ها شکست را آزموده، و تبعیض و نبود تغییر در آن نهادینه شده است ، فرهنگ عمومی پر از ناامیدی است . این باور فرهنگی نهادینه شده که صدر نشینی همیشه از آن از ما بهتران است ،و راهی برای ترقی اگر هست، از طیق وصل به همان قدرتمندان است. لذا عموم جامعه از قدرتمندان و ثروتمندان متنفرند ، اگر برون شدی هست یا از به خدمت اربابان قدرت و ثروت است ،و یا تقلب و کلک ،تا کسی مانع رشد نشود . حتی با آن که در انقلاب ساخت سنتی بر هم خورد، و بسیاری برخلاف معمول به ثروت و قدرت دست یافتند ،اما فرهنگ دیرپا و سخت جان است ، و در بهترین شرایط ،قرن ها می کشد تا آن خوشبینی و امید آمریکایی در جامعه ایران درونی شود . از این روی اگر نوکری و کلک را نتافتی ، باید دستی از غیب برآید ، و شانس به مدد آید
یک نشانه این تفاوت در داستان های عامیانه و کودکان است . در بسیاری از داستان ها ی آمریکایی ، وقتی مشکلی در برابر جمع پیش می آید ، این بچه است که در اکثر موارد راه حل را پیدا میکند . همیشه هم قهرمان داستان بارها و بارها شکست می خورد ، تاد رآخر در اثر مقاومت و سرسختی و تحمل شکست پیروز می شود . در حالی که در قصه های ما یک فرد عادی تنها از طریق شانس و تصادف به ثروت و قدرت دست می یابد . تصادفا گنجی می یابد ، یا همایی بر سر او ،که کچلی است ، می نشیند. لذا در ادبیات ما از همای بخت و گنج بادآورده بسیار یاد می شود. به عبارتی در آمریکا موفقیت در گرواستقامت است ، و درایران شانس. لازمه شوق در استقامت ،امید به پیروزی است . در مقابل دل بستن به شانس وامداد غیبی، نشان ناامیدی و درماندگی است. در آمریکا همه محرومان باور به آن دارند اگر راهش را یاد بگیرند می توانند مثل ترامپ ثروتمند و قدرتمند بشوند ، و در ایران محرومان ازقدرت ، دلشان به این خوش است ، که یک بدبخت مطرود خواسته آنان را فریاد می کند
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
