زیگونروایزن (آوای کولی)

اگر Google Chrome و... ویدیو را نشان نمی‌دهد. از مرورگر موزیلا Mozilla Firefox استفاده کنید.

این بحث در مورد زیگونروایزن (آوای کولی) Zigeunerweisen /Gypsy Airs یکی از فاخرترین آثار «پابلو دو ساراساته» Pablo de Sarasate نوازنده مشهور ویولن و آهنگساز عصر رمانتیک است.
...
زیگونروایزن (زیگوینر وایسن) بر پایه آوازها و ملودی‌ کولی‌ها و غربال‌بندان غربتی بنا شده و گویی درد و رنج آنان را آهنگین کرده‌است.
اهل موسیقی گفته‌اند پوسته شکنی و عدم پایبندی ساراساته به چهارچوب‌های کلیشه‌ایِ شاخص در آثار تصنیفی ویولون، زیگونروایزن (آوای کولی)، را به اثری جاودان تبدیل کرده‌است.
زیگونروایزن به ملودی‌های فلامنکو و بومی اسپانیا که زادگاه ساراساته است شباهت چندانی ندارد و با نواهای کولی‌های مجارستان بیشتر می‌خواند. چه بسا وی ار «فرانتس لیست» Franz Liszt آهنگساز شهیر دوره رمانتیک که سال ۱۸۷۰ در بوداپست
وی را ملاقات کرده، تأثیر گرفته باشد.
زیگونروایزن را ساراساته هشت سال بعد از ملاقات با فرانتس لیست، در سال ۱۸۷۸ ساخت.
البته وی آثار زیبای دیگری هم مانند فانتزی کارمن، فانتزی رومئو ژولیت، زاپاتیدو، کاپریس باسک و هابانرا Vito y habanera از مجموعه رقص‌های اسپانیایی آفریده که هر کدام جاذبه‌های خاص خودش را دارد، امّا زیگونروایزن چیز دیگری است.
گویی از اعماق وجود آهنگساز سروده شده و با لطافت و ظرافتی معصومانه عجین گشته‌است. زیگونروایزن را هنرمندان نامدار (با ویلن، پیانو، ترومپت، ساز دهنی و...) نواخته‌اند و چند ترانه نیز روی آن ساخته شده‌است.
...
ریچارد تائوبر Richard Tauber یکی از بزرگترین
خوانندگان قرن بیستم که بوسیدن دست زنان را ارج و احترام نهاد و حدود یک قرن پیش از آن ترانه (I Kiss Your Hand, Madame) ساخت، زیگونروایزن (آوای کولی) را سال ۱۹۲۸ با آواز دلنشین و حزین خود خواند. ایگور گورین Igor Gorin معلم موسیقی اطریشی نیز سال ۱۹۴۲ آن را اجرا نمود. گفته می‌شود استاد
مرتضی حنانه یک سولوی ویولن نوشته‌است که بسیار مشابه و البته ساده شده قطعه «زیگونر وایزن» اثر «پابلو ساراسارته» است.

زیگونروایزن با آهنگسازی سارازات و نوازندگی یاشا هایفتز:

قسمت اول

قسمت دوم

قسمت سوم

قسمت چهارم

منبع: مجله موسیقی گفتگوی هارمونیک Harmony Talk
...
چند نمونه دیگر از اجرای زیگونروایزن
سارا چنگ Sarah Chang نوازنده نامی اهل کره
Zigeunerweisen Sarah Chang
https://www.youtube.com/watch?v=JnE9ooiC-tc
...
Rafael Mendez رافائل مندز (استاد برجسته نوازندگی ترومپت اهل مکزیک)
https://www.youtube.com/watch?v=ZD70Sp5rHCw
...
یهودی منوهین Yehudi Menuhin
https://www.youtube.com/watch?v=pvZeHHER4tg
...
اوچیدا هاکما (هاکِن) 内田 百間 بر اساس رمانی از سیجون سوزوکی 鈴木 清順 فیلم
سینمایی زیگونروایزن ツィゴイネルワイゼン را در سال ۱۹۸۰ ساخته است.

همچنین نام یکی از آلبوم‌های «فرانتس اشمل» Franz Chmel فلوت نواز اطریشی Zigeunerweisen است که سال ۱۹۸۹ ارائه داده است.
...
دوست موسیقی شناسی در مورد زیگوینروایزن، نکته‌ای اشاره کرد‌ه‌است که گرچه من به دلیل ناآشنایی با این هنر متوجه نمی‌شوم اما اضافه می‌کنم.
گفته‌است اجرای جمله آغازین زیگونروایزن که مرکب از تعداد بیست و دو نت سه لا چنگ (از سل آزاد تا می بمل) می‌باشد، و انگشت گذاری یعنی ادیت دست چپ (Fingering یا Edit) در جمله آغازین زیگوینروایزن برای ویولن و ارکستر، کار هر کسی نیست. به تحلیل ذهنی دقیقی نیازمند است که منجر به ادیت صحیح آن گردد.
...
ترانه حزین و دلنشینی که ریچارد تائوبر Richard Tauber حدود ۹۰ سال پیش، با الهام از آهنگ زیگونروایزن (آوای کولی) Zigeunerweisen در فیلم Das lockende Ziel خوانده است:
https://www.youtube.com/watch?v=h0OMwm00x0k
اینگونه آواها را که مثل مناجات عارفان حزین و رازآلود است باید بارها و بارها نوشید و با گوش جان شنید.

آدرس ویدیو
https://www.youtube.com/watch?v=u2QD_XBnaBs
آهنگ متن ویدیو از ویولونیست شهیر اسرائیلی ایتسحاق پـِرلمان Itzhak Perlman است. ‌(اگر Google Chrome و... ویدیو را نشان نمی‌دهد. از مرورگر موزیلا Mozilla Firefox استفاده کنید.)
...
در مورد Zigeunerweisen (آوای کولی) در دانشنامه ویکی‌پدیا هم نوشته‌ام اما آن مطلب و آنچه اینجا اشاره نمودم ـ از مطالعه و تحقیق که بگذریم ـ حاصل پرس و جو، از اهل موسیقی و خداوندان رأی است. من از موسیقی سررشته ندارم و هر جا خطا باشد به خودم برمی‌گردد که درست نفهمیده‌ام.
...
سایت همنشین بهار
http://www.hamneshinbahar.net