logo





ديپلماسی و فرصت ها

يکشنبه ۱۳ ارديبهشت ۱۳۸۸ - ۰۳ مه ۲۰۰۹

دكتر ابراهيم يزدی

ebrahim-yazdi.jpg
اعتماد ملی:
۱- انتخاب „بركت حسين اوباما“ به رياست جمهوری آمريكا نماد تغيير در ساختارهای اجتماعی و ديدگاه های مردم آمريكاست. اما اين به معنای يك تغيير و تحول يا دگرگونی اساسی در مناسبات قدرت در اين كشور نمی باشد.
بلكه همه شواهد حاكی از آن است كه دولت جديد با تعريف جديدی از موقعيت آمريكا و جهان در صدد تغيير سياست خارجی آمريكاست. اين يك فرصت مناسب برای جهان، از جمله برای ايران است كه در برنامه ريزی ها بايد آن را از نظر دور نداشت.

۲- وزير امور خارجه آمريكا، خانم هيلاری كلينتون، در اجلاس سنای آمريكا در برابر فشار نمايندگان حزب جمهوریخواه در پاسخ به اعتراض آن ها به برخوردهای آشتی جويانه با دولت ايران به نكته مهم و قابل توجهی اشاره كرد.
او گفت كه اعمال انواع فشارهای ايران طی هشت سال گذشته كوچكترين تاثيری بر رفتار ايران و تعديل آن نداشته است. بنابراين ادامه آن سياست ها و روش های برخورد به كلی مردود است. خانم كلينتون بر روش های جديد تعامل با ايران اصرار ورزيد.

۳- سياست خارجی هر كشوری علیالاصول ادامه سياستهای كلان ملی و در خدمت تامين و تحقق منافع ملی و پاسداری از مصالح و امنيت آن كشور است.
بنابراين آن چه دولت اوباما در رابطه با تغيير سياست خارجی آمريكا، و از جمله با ايران، مطرح می سازد به معنای آن نيست دولت جديد به دنبال منافع كلان آمريكا نيست و حاضر است برای بهبود روابط با ايران، يا هر كشور ديگری، از منافع ملی آمريكا صرف نظر كند يا امنيت آن كشور را در سطح جهانی ناديده بگيرد. چنين توقعی كاملا بی اساس و ذهنی گرايانه است. درست است كه انتخاب اوباما، حاكی از تغييرات اجتماعی و بعضا فرهنگی در آمريكاست اما اين طور نيست كه تصور شود مناسبات و روابط اقتصادی و سياسی حاكم بر آمريكا تغيير اساسی پيدا كرده است و رئيس جمهوری جديد به دنبال اعمال اين تغييرات اساسی است. آنچه دولت جديد آمريكا به دنبال آن است پيگيری منافع و امنيت ملی آمريكا در چارچوب واقعيت های غيرقابل انكار موجود در جهان است. به عنوان مثال، اگر نظريه پرداز و تحليلگر برجسته آمريكا، برژينسكی سياست خارجی دولت بوش را مورد نقد شديد قرار داده است و سياست رهبری به جهان و سيطره جهانی را مطرح میسازد، به اين معناست كه او اين سياست را در شرايط متحول كنونی جهان بهتر از هر سياستی تامين كننده منافع آمريكا در درازمدت می داند.

۴- پرزيدنت اوباما در پيام نوروزی خود به ملت ايران آمادگی آمريكا را برای مذاكره دوجانبه با ايران، بدون هيچ پيششرطی، براساس احترام متقابل، اعلام كرد. اما اين پيام با واكنش مساعد و مناسب ايران روبهرو نشد.
واكنش مسوولان ايران به اين پيام اين بود كه دولت آمريكا بايد نشان دهد و ثابت كند كه اولا سياستش تغيير كرده است و ثانيا در اين پيشنهاد خود صداقت دارد. بايد گفت هيچ معيار عملی برای سنجش جدی بودن تغيير در سياست خارجی آمريكا يا صداقت آن دولت وجود ندارد كه دولت ايران بتواند با بهكارگيری آن معيارها به صداقت و جدی بودن تغييرات پی ببرد و پيشنهاد مذاكره را بپذيرد. هنوز هيچ دستگاهی در جهان كشف و ساخته نشده است كه همچون دستگاههای كنترل مسافران در فرودگاهها بتوان با قرار دادن افراد در آن ميزان صداقت و جدی بودن اراده برای حل بحرانها را دريافت.

۵- جريانها و جناحهای پرقدرتی در آمريكا هستند كه با بهبود روابط ايران و آمريكا به شدت مخالفند و از هر امكانی برای پيشگيری از آن يا تخريب فرآيند آن استفاده میكنند.
اين يك راز آشكار است كه صهيونيستها و نيروهای تند و افراطی و نئوكانها و اصولگرايان اسرائيلی به شدت از نزديكی ايران و آمريكا هراس دارند. دقت در مشروح مذاكرات اخير مجلس سنا و نمايندگان كنگره آمريكا به خوبی و به وضوح اين هراس را نشان میدهد.
در ايران نيز، متاسفانه جريانهای قدرتمندی هستند كه به هر دليل و با هر انگيزهای بهبود روابط ايران و آمريكا را برنمیتابند و در فرصتهای مناسب، با بهانه های مختلف با حادثه آفرينی در فرآيند بهبود روابط، يا حتی آغاز مذاكره اختلال ايجاد میكنند.
بحث اينكه ميان اين دو جريان در ايران و آمريكا و خاورميانه ارتباط ارگانيكی وجود دارد يا نه، در اين تحليل مختصر نمیگنجد. مهم و قابل توجه اين است كه هر دو جريان يك منطق دارند. جريانهای قدرتمند آمريكا كه مخالف بهبود روابط ايران و آمريكا هستند همين موضع و استدلال برخی از مقامات برجسته ايران را مطرح میسازند و دولت جديد را از هر نوع نرمش و انعطافدر برخورد با ايران برحذر میدارند.

۶- ديپلماسی علم فهم وضعيت جهان متغير و تحول و هنر بهره برداری از شرايط موجود، به نفع منافع ملی است نه عرصه زورآزمايی، كشتی گرفتن، رو كم كردن و... تنها راه اطمينان از جدی بودن و صادق بودن طرف مقابل، برخورد مثبت با حركت آشتیجويانه آمريكا و ورود به فرآيند مذاكرات و رصد كردن هشيارانه رفتارها و گفتارها می باشد.
خداوند عليم و حكيم در قرآن مجيد، در رابطه با حل صلح آميز تخاصمات می فرمايد: „و ان جنحوا للسلم فاجنح لها و توكل علی الله انه هو السميع العليم“ و اگر به صلح گرايند، تو نيز به صلح گرای و بر خداوند توكل كن كه اوست شنوا و دانا (انفال ۶۱

نظر شما؟

نام:

پست الکترونیک(اختياری):

عنوان:

نظر:
codeimgکد روی تصویررا اينجا وارد کنيد:

نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد