|
|
|
|
حادثۀ دانشگاه امیرکبیر و برخورد خشونت آمیز لباس شخصی ها و "دانشجویان ارزشی" به دانشجویانی که به دفن پنج تن از شهدا در صحن دامشگاه معترض بودند، مسئلۀ جایگاه شهید را در اذهان مطرح کرد.
آیا شهید مفهومی اسطوره ایست و تمام جامعه آن را از آن خود می داند و یا ابزاریست برای تقویت یک تفکر و گروه و تضعیف اندیشه و گروهی دیگر؟ برخوردی که با دانشجویان معترض شد، از ضرب و شتم و کشیدن موی دختران گرفته تا بازداشت حدود هفتاد نفر از دانشجویان، از یک استراتژی منسجم سرچشمه می گیرد و یا یک "دهن کجی" به دانشجویان است؟ سعید مدنی، پژوهشگر و فعال ملی مذهبی در تهران معتقد است که شهدا در ذهن جامعه و تا اولین سالهای پس از پایان جنگ هشت سالۀ میان عراق و ایران، از احترامی همگانی برخوردار بودند. اما رفته رفته، حکومت در نگاه به شهدا دست به یک گزینش گروهی زد و دایرۀ شهدا را بر حسب نزدیکی به بینش و منافع خود تنگ تر و تنگ تر کرد. این گزینش در دادن امکانات رفاهی به خانواده های شهدا نیز مشاهده می شد. اگر همسر شهیدی همسو با گروه های حاکم سخن می گفت، مورد قدردانی و کمک قرار می گرفت. در غیر اینصورت طرد میشد. از این منظر، شهدا که قاعدتاً یک سرمایۀ اجتماعی هستند - زیرا مظهر دفاع از ارزش های انسانی، دینی و ملی هستند - به ابزاری برای پیشبرد بینش و مقاصد یک گروه کوچک تبدیل می شوند و هرچند مورد احترام هستند، ولی نگاه جامعه نسبت به آن ها تغییر می کند، وعملاً جامعه از این سرمایۀ اخلاقی تهی می شود. این پژوهشگر مسائل اجتماعی معتقد است که بهانۀ دفن شهدا در دانشگاه امیرکبیر در آستانۀ انتخابات ریاست جمهوری برای گسترش فشار بر دانشجویان طرح ریزی شده است. فشاری که محدود به امیر کبیر نیست. در دانشگاه های شیراز و اصفهان، وضعیت دانشجویان بسیار ناگوار است. مهدی عربشاهی، عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، معتقد است که اقدام به دفن شهدا بخشی از استراتژی فتح دانشگاه است. او ضمن تأکید بر حس احترام به شهدا، می گوید: این اقدام راه شبه نظامیان را به دانشگاه باز می کند، فضای دانشگاه را تغییر می دهد و از این پس اگر تار مویی از روسری دختری بیرون بیافتد، می تواند به عنوان بی حرمتی به شهدا تلقی شود. او می گوید: اقتدارگرایان در صدد تغییر ترکیب دانشجویان هستند از این پس قرار است سهمیۀ دانشجویی خانواده های شهدا را به بسیج بدهند و دانشگاه ها را از نیروهای منتقد پاک کنند. او نیز می گوید: احترام به شهید در نزد حاکمیت بسیار نسبی است. مگر نه اینست که وصیت نامه های شهیدانی را که در آن نکاتی مخالف مشی و سلیقۀ امروز حاکمان نوشته شده است، سانسور می کنند و یا آن را در اختیار همگان نمی گذارند؟ او می گوید: بسیاری از شهدا که در وصیتنامه اشان از آیت الله منتظری تقدیر شده است، به فراموشی سپرده شده اند. این فعال دانشجویی با اینحال استراتژی فتح دانشگاه را در نهایت ناموفق پیش بینی می کند. او با اشاره به حادٍۀ دوشنبۀ گذشته در دانشگاه امیرکبیر میگوید: با اینکه از چند روز پیش شماری از فعالان دانشگاه را بازداشت کرده، از ورود برخی دیگر به دانشگاه در آن روز جلوگیری کرده بودند، با اینحال، سه هزار نفر به دفن شهدا در دانشگاه اعتراض کردند و هفتاد دانشجویی که در پایان روز بازداشت شدند، همگی دانشجویان عادی و غیر فعال بودند. این بدان معناست که ایجاد دانشگاهی مرعوب و همسو با حاکمیت ممکن نیست. میزگرد: دفن شهدا در دانشگاه ها نظر شما؟
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد |
|
