"موتسارت شعر معاصر جهان" درگذشت

رادیو زمانه: ويسلاوا شيمبورسکا، شاعر سرشناس لهستانی که در سال ۱۹۹۶ نوبل ادبی را از آن خود کرد، درگذشت.

به گزارش منابع خبری، ويسلاوا شيمبورسکا، شاعر لهستانی و برنده نوبل ادبی، شب گذشته، چهارشنبه،۱۲ بهمن ۱۳۹۰ (يکم فوريه ۲۰۱۲) در سن ۸۸ سالگی در منزلش در کراکاو درگذشت.

منشی او، ميشائيل روزينک با اعلام اين خبر گفت که واسيلاوا شيمبورسکا، در آرامش کامل و در خواب جهان ما را ترک کرده است.

واسيلاوا شيمبورسکا که به‌شدت به سيگار عادت داشت، به سرطان ريه مبتلا بود. اما به گفته منشی‌اش با وجود اين بيماری مهلک تا آخرين لحظه به آفرينش ادبی ادامه می‌داد و هرگاه که فرصت می‌کرد و وضع جسمانی‌اش اجازه می‌داد، همچنان شعر می‌نوشت.

در سال ۱۹۹۶ جايزه نوبل ادبی به واسيلاوا شيمبورسکا تعلق گرفت. کميته نوبل در آن سال از شيمبورسکا به‌عنوان "موتسارت شعر معاصر جهان" ياد کرد و در بيانيه‌اش نوشت که زبان شعری شيمبورسکا با کمال شيوايی "خشم بتهوون‌واری" را بيان شعری می‌بخشد.

شعر شيمبورسکا وقايع پيش‌پاافتاده زندگی روزانه انسان معاصر را با عالی‌ترين مفاهيم پيوند می‌دهد. او از رويدادهای روزمره نشانه‌هايی می‌سازد برای به بيان درآوردن گذرا بودن زندگی، بازنگری در گذشته، خوديابی، عشق و تلاش برای رسيدن به فرديت مستقل و رها از انديشه استبدادی.

دستاورد شيمبورسکا در شعر جهان اين است که ساده‌ترين واژه‌ها را در خدمت شعر قرار می‌دهد و اين واژگان را با واژگان شعر کلاسيک غرب درمی‌آميزد و مفاهيم عالی اما نزديک به زندگی انسان را با آن‌ها بيان می‌کند.

تصاويری که شيمبورسکا در شعرش می‌آفريند، از برخی لحاظ زنانه‌اند. او بدون آن‌که بخواهد فمينيست باشد، شعر را از واژگان مردانه و خردگرايی مسلط در غرب رهايی می‌بخشد و با اين‌حال هرگز از انديشه گذرا بودن زندگی غافل نمی‌ماند. او در شعری می‌نويسد: "تاج از تاجداران همواره بيشتر می‌پايد."

شيمبورسکا در دوم ژوئيه ۱۹۲۳ در روستايی در غرب لهستان متولد شد. هشت ساله بود که همراه با والدينش به کراکاو مهاجرت کرد. او با اين شهر پيوندی ديرينه و از نظر عاطفی عميق برقرار کرده است و در همين شهر هم بود که چشم بر جهان فروبست.

در سال ۱۹۳۹ هنگامی که نازی‌ها لهستان را اشغال کرده بودند، برای ياری‌رسانی به اسرای جنگی و يهوديان در ايستگاه راه‌آهن کراکاو کار گرفت و جان چند تن از اسرا و يهوديان را نجات داد.

نخستين اشعار شيمبورسکا از نظريه رئاليسم سوسياليستی تأثير پذيرفته بود، اما به‌زودی موفق شد زبان مستقل خود در شعر را بيابد.

شيمبورسکا شاعری بود گوشه‌گير و اهدای جايزه نوبل به او باعث شد که خلوتش به‌هم بخورد. او بارها اعلام کرده بود که مايل نيست خلوتش را به‌خاطر فعاليت‌های فرهنگی و اجتماعی از دست بدهد.