logo





در روز جهانی کار و کارگر
زنان کارگر ایران را دریابیم

شنبه ۱۰ ارديبهشت ۱۳۹۰ - ۳۰ آپريل ۲۰۱۱

شهلا عبقری

shahla-abghari.jpg
اول ماه می" روز جهانی کارگر" را پیش رو داریم و می رویم تا دگر بار این روز را جشن گرفته و گرامی بداریم. کارگران و زحمتکشان در ایران سالیان درازی است که این روز را چه در خفا و یا آشکار گرامی می دارند و خواست ها و حقوق انسانی خود را اعلام و برای احقاق آن ها تلاش می نمایند. اما با وجود حق طلبی و تلاش مداوم و پی گیر کارگران در طی این سال ها همچنان مشاهده می کنیم که بسیاری از خواسته های این طبقه تحقق نیافته و کارگران و زحمتکشان ایران با شرایط بسیار دشواری دست به گریبانند که می توان گفت شایسته شان انسانی نیست. در چنین شرایطی آن چه که بیش از همه باعث نگرانی است و نیاز به توجه بیش از پیش دارد مساله زنان کارگر است.

زنان کارگر نه تنها در شرایط دشوار مشابه با کارگران مرد قرار دارند، بلکه با معضلاتی دیگرکه ناشی از تبعیض جنسیتی غالب بر جامعه است نیز مواجه اند. به مناسبت اول ماه می، این روز پر اهمیت تاریخی، نگاهی دارم به این بخش از طبقه کارگر که تحت ستم چند لایه هستند.

از زمان پهلوی اول، زمانی که حجاب به زور به دور افکنده شد و زنان از این بند رها شدند بیش از هشتاد سال می گذرد. زنان از همان آغاز وارد بازار کار شدند و از حوزه‏ی خصوصی ( اندرونی )به حوزه ‏ی عمومی( بیرونی) وارد گشتند و به تدریج به صورت نیروی قابل توجه ای در نیروی کار جامعه در آمدند. در سال های اخیر بحران وسیع اقتصادی جامعه با برنامه های نابخردانه رژیم استبداد که تنها سعی بر منافع و پا بر جایی خود دارد بیش از پیش وخیم گشته و سطح در آمد سرانه آن چنان پایین است که اکثریت قشر کارگران و زحمتکشان در زیر سطح فقر قراردارند. در چنین شرایطی بدون مشارکت زنان کارگر چرخش زندگی خانوادگی کارگران میسر نیست

خانم زهرا صادقی مسئول اتحادیه زنان کارگر خانه کارگر استان مازندران در بررسی ای که از شرایط زنان کارگر می کند به این نتیجه می‌رسد که "علت اصلی کار زنان تامین نیاز مالی است"(۱).

با تمام ترفندهایی که رژیم اسلامی ایران به کار برده و می برد تا نیروی عظیم زنان را به خانه ها برگرداند و سلطه خود را هرچه بیشتر بر این قشر، به همراه سلطه پدر، برادر و شوهر محکم تر گرداند، باز گرداندن زنان به خانه ها امکان پذیر نشده و زنان همچنان بخش مهمی از نیروی کار را تشکیل می دهند. آخرین مصوبه مجلس شورای اسلامی در این رابطه، کاهش دادن ساعات کار زنان شاغل است که واکنش بسیاری از فعالان کارگری و مدافعان حقوق زن را بدنبال داشته است(۲ ).

رژیم اسلامی با نمایش های تلویزیونی تلاش نمود که این چنین بنمایاند که كاهش ساعت كار زنان مزیتی است برای زنان تا بتوانند ساعات بیشتری را با کودکان و خانواده خود سپری کنند. هر چند كه در نگاه اول شاید نتوان پی برد که چنین مصوبه هایی چه هدفی را دنبال می کنند، اما با دید دقیق تر، هدف به بیرون سوق دادن زنان از گردونه نیروی کار را می توان در آن به خوبی مشاهده کرد. كم شدن ساعت كار زنان سبب مي‌شود كه ديگر كارفرمايان مایل نباشند زنان را استخدام كنند و برای استخدام آنان بهانه هایی بیابند و نهایتا آن ها را استخدام نکنند و به این ترتیب هدف رژیم که همان خارج کردن زنان از عرصه اجتماع است عملی شود.

کارشناسان كاهش ساعت كاری بر این اعتقادند که وقتی زنان از محيط كار كنار گذاشته مي‌شوند، ‌ميزان بهره‌ وری آنان در محيط‌ كار كاهش مي‌يابد زیرا آن ها قادر نخواهند بود معلومات خود را از طریق آموزش‌های حين خدمت بالا برده و توانایی خود را به روز نگه دارند و به این ترتیب روند ارتقا شغلي آنان کند گشته و مردان سریع تر به جای آنان ارتقا شغلی پیدا می کنند. خروج زنان از محيط‌های كار، آنان را از فعالیت های اجتماعی جدا ساخته و ميزان فقر و بزه کاری های را در جامعه بالا می برد.

در شرایط شدید فقر اقتصادی که کارگران زن قرار دارند و مرد نان‌آور خانواده نمی تواند به تنهایی وظيفه تامين معاش کلیه اعضا خانواده را عهده‌دار ‌شود، زنان برای گذران زندگی خانواده هایشان مجبورند جویای کار باشند و نیروی کار خود را به ناچار ارزان تر بفروشند و در شرایط طاقت فرسا یی کارکنند.

بنابراین با اجرای طرح کاهش ساعات کار زنان، می توان پیش بینی کرد که:

۱. اخراج کارگران زن بالا برود و بسیاری از آنان جا به جا شده و به صورت غیر رسمی و روز مزدی در آیند که تابع قوانین مشخصی نیست و بستگی به توافق بین کارفرما و کارگر دارد(۳)

۲. دستمزد کارگران زن پایین رفته و زنان از نظر اقتصادی فقیر تر گردند

۳. تعداد کارگران خانگی (گارگران زنی که در خانه های مردم کار می کنند) زنان دستفروش ، زنان کارگر- کشاورز( زنانی که در مزارع کار می کنند ) بالا رود. این نوع کارگران غیر رسمی به حساب می آیند و به دلیل نداشتن جایگاه مشخصی در عرصه کار و تولید تحت پوشش قانون کار قرار نمی گیرند

۴. اعمال تفکر جنسیتی در محیط کار تقویت گردد و سبب شود که بیش از پیش این تفکر زنان کارگر را در محیط کار به مانند سایه تعقیب کند و بیش از همیشه ان ها را تحت قشار و استیصال قرار دهد

۵- زمینه آزار جنسیتی و خشونت در محیط کار بیشتر فراهم گردد. آزار جنسيتي در محيط كار به اشکال محتلف شامل رفتارهاي نامناسب رواني، كلامي و فيزيكي می تواند به وقوع بپیوندد که به آزار جنسی زنان منجر می شود. کارگران زن یا باید به آزارهای جنسی تن دهند و یا در مقابل ان استقامت کنند. اخراج، محروم شدن از ارتقاء شغلی و مزایای شغلی نتیجه مقابله و ایستادگی با آزار جنسی است

۶- در مجموع اجرای چنین قوانینی فرصت اشتغال برابر زنان با مردان را از بین می برد و کارفرمايان نیر به طور کلی شوقی براي استخدام انان ندارند و در نتیجه به استثمار بیشتر کارگران زن و از بین رفتن هر چه بیشتر همان حقوق ناچیز منجر خواهد شد.

در شرایط اسفناکی که زنان کارگر ایران قرار دارند بسیار حایز اهمیت است که هرچه بیشتر زنان کارگر پا به پای مردان برای کسب فعالیت های سندیکایی و اتحادیه ای مبارزه کنند. تشکیل صف مستقل زنان در تشکل های کارگری برای دستیابی به حقوق حقه زنان کارگر نیز از ملزمات است.

در اول ماه می روز جهانی کارگر آینه تمام نمای شرایط اسفناک زنان کارگر ایران باشیم و صدای حق طلبانه آنان را به گوش کلیه ازادی خواهان و برابری خواهان سراسر جهان برسانیم.

شهلا عبفری
۲۴ اپریل ۲۰۱۱
۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۰

منابع:
۱-سایت آفتاب نیوز- ۲۱ آذر ۱۳۸۹
۲-سایت شفاف -۱۷ فروردين ۱۳۸۹
۳- سایت جهان نیوز ۱۹ اسفند ۱۳۸۸

این مقاله در رادیو فردا با تغییراتی قبلا به چاپ رسیده است

نظر شما؟

نام:

پست الکترونیک(اختياری):

عنوان:

نظر:
codeimgکد روی تصویررا اينجا وارد کنيد:

نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد