“تاریخ زن ستیزی: کهن ترین تعصب جهان”

شهروند: ماه مارچ برای ما ایرانیان پر است از مناسبت های مربوط به نوروز که حسابی سرمان را شلوغ می کند، در کنار این، روز جهانی زن نیز در این ماه است که باز جلسات بزرگداشت این روز از سوی جامعه ایرانی و کانادایی و راهپیمایی ها و گردهمایی های مربوط به آن، بر مشغولیات گفته شده اضافه می کند.

دوازدهم ماه مارچ برای راهپیمایی روز زن در تورنتو تعیین شده بود. بعدازظهر همین روز جلسه ی معرفی کتاب تازه منتشر شده ی “تاریخ زن ستیزی: کهن ترین تعصب جهان” ترجمه منیره محمدی در یکی از سالن های ساختمان تکنولوژی دانشگاه تورنتو برگزار شد.


از راست: افخم مردوخی، رضا براهنی، مری هادسن، جنی هلند، منیره محمدی، عزت مصلی نژاد

آرش عزیزی از اعضای کانون ایرانیان دانشگاه تورنتو ـ برگزارکننده جلسه ـ ضمن خوشامد به حاضران، روز جهانی زن را تبریک گفت و گرفتگی صدایش را به خاطر شعارهایی که در این روز در حمایت از زنان داده، خواند که از سوی حاضران تشویق شد.

عزیزی اشاره کرد که ترجمه ی فارسی کتاب با فاصله چهار، پنج سال از انتشار آن به انگلیسی انجام شده و ابراز امیدواری کرد که با توجه به اینکه زنان در ایران با مسائل بسیاری مواجهند، این کتاب مخاطبان فارسی زبان خود را نیز به سرعت پیدا کند. او در ادامه سخنرانان را معرفی کرد.

منیره محمدی، مترجم کتاب در یازده سال اخیر در صنعت نشر مشغول به کار بوده و همچنین با سازمان های مختلف در زمینه ی حقوق بشر، پناهندگان و تازه واردان همکاری داشته. او آکادمی موسیقی و هنر ریچموندهیل را در سال 2003 دایر و مدتی اداره کرد. ترجمه های منیره محمدی در سایت اخبار روز منتشر شده است.

دکتر رضا براهنی، رمان نویس، شاعر، منتقد ادبی و کوشاگر حقوق بشر، افخم مردوخی چهره ی فعال و سرشناس جامعه ایرانی، کوشاگری که بیش از بیست سال با سازمان های مختلف همکاری داشته، مشاور جوانان و خانواده و رئیس سازمان زنان ایرانی انتاریو، جنی هلند، دختر نویسنده ی فقید کتاب، که خود نیز نویسنده است به همراه مادرش دکتر مری هادسن سخنرانان دیگر این جلسه بودند. همچنین دکتر عزت مصلی نژاد، کارشناس ارشد سازمان کانادایی حمایت از قربانیان شکنجه به عنوان ناشر کتاب سخن گفت.

در آغاز منیره محمدی، مترجم کتاب سخن گفت. او به انگلیسی به حاضران خوشامد گفت و حضور همسر و دختر نویسنده ی کتاب را در این جلسه مغتنم شمرد و خانم مری هادسن را مشوق خود در ترجمه ی کتاب خواند. او همچنین از دکتر عزت مصلی نژاد، که به تازگی شرکت انتشارات زاگرس را راه اندازی کرده، به خاطر حمایتش و سرمایه گذاری روی چاپ کتاب سپاسگزاری کرد.


رش عزیزی از دانشجویان کانون ایرانی دانشگاه تورنتو گرداننده جلسه معرفی کتاب بود


خانم محمدی از مهرداد ندیمی گرافیست به خاطر طراحی زیبای جلد کتابش تشکر کرد و به طنز افزود که در این مورد بخصوص می توانید از روی جلد در مورد کتاب قضاوت کنید. او خود را قدردان اعضای کانون ایرانیان دانشگاه تورنتو برای برگزاری و حمایت از جلسه معرفی کتاب خواند.

منیره محمدی همچنین از اینکه در کنار دکتر رضا براهنی، خانم مردوخی، دکتر مصلی نژاد و خانواده ی جک هلند نشسته خود را مفتخر خواند و سپس در مورد انگیزه ی خود برای ترجمه ی کتاب گفت:”دو، سه سال پیش که این کتاب را دیدم، فکر کردم چطور ممکن است تاریخ زن ستیزی را در چنین حجمی گنجاند؟ و سئوالاتی همچون زن ستیزی از کجا شروع شد و چه شد که ما به شهروندان درجه دو تبدیل شدیم؟”

کنجکاوی برای یافتن پاسخ این پرسش ها منجر به ترجمه ی کتاب “تاریخ زن ستیزی” شد. در مقدمه ی کتاب از قول مترجم آمده است:

“جک هلند با نگاهی منصفانه و همدلی خاص با زنان، به تاریخ، ادبیات و فلسفه رجوع کرده و در لابلای خطوط مکتوب تاریخی به شواهدی دست یافته است که دلایل زن ستیزی را توضیح می دهند… او این شواهد را در اختیار ما قرار می دهد تا علل تنزل موقعیت زنان را دریابیم…”

در ادامه مترجم فصل های کتاب را توضیح داد و بخش های کوتاهی از آن را خواند.

سپس، گرداننده ی جلسه به حضور دکتر رضا مریدی، نماینده مردم ریچموندهیل در مجلس انتاریو اشاره کرد و از ایشان خواست تا چند کلمه ای با جمع صحبت کند.

دکتر مریدی با ابراز خوشحالی از حضور در جلسه، با اشاره به اینکه هنوز فرصت خواندن کتاب را پیدا نکرده، از رابطه ی دمکراسی و وضعیت زنان در کشورها گفت. او در این رابطه به سکینه آشتیانی در ایران اشاره کرد که به سنگسار محکوم شده. او همچنین به نقض حقوق بشر و نقض حقوق زنان در ایران و کشورهای دیگر اشاره کرد که باید برای آن کاری کرد و بویژه مردان نیز باید دوشادوش زنان برای رفع این تبعیض ها به پا خیزند.


دکتر مریدی دقایقی در مورد نقض حقوق بشر با جمع سخن گفت

سخنران بعدی دکتر رضا براهنی بود. با اینکه در آگهی های برنامه نوشته شده بود که سخنرانی ها به فارسی ایراد می شوند ولی خودبه خود از مجری برنامه گرفته تا مترجم و دکتر مریدی به انگلیسی صحبت کردند و دکتر براهنی هم به انگلیسی سخن گفت.

دکتر براهنی از خاطرات کودکی اش با مادربزرگ و نحوه ی تنبیه کردن او گفت و رسید به خاطرات زندان در اوین، و از کودکی گفت که او را در حسینیه زندان با پدرش می دیده که از آنسوی پرده که زنان بوده اند، از طرف مادرش به این سو می آمده. این کودک بعدها با اعدام پدر و مادرش تنها شده بود.

دکتر براهنی خاطرات دیگری از زندان و شکنجه گفت که شقاوت اعمال شده در آنجا شامل مرد و زن بوده، وضعیتی که امروزه نیز در ایران جاری ست.

سخنران افزود، با خواندن این کتاب تمام آن وحشیگری ها، چه در خانه، چه در مدرسه، چه در زندان و چه در جامعه برایم یادآوری شد.

دکتر براهنی کتاب را عالی توصیف کرد، طوری که آن را 24 ساعته خوانده است. او کتاب را آنچنان پرکشش خواند که نمی توان آن را زمین گذاشت. دکتر براهنی همچنین گفت که “از ترجمه ی منیره شگفت زده شده” و به همین خاطر به خانم محمدی تبریک گفت.

دکتر براهنی خطاب به همسر و دختر نویسنده کتاب، از آنها به خاطر همسر و فرزند چنین نویسنده ای بودن تشکر و خواندن کتاب را به همگان توصیه کرد.

سخنران بعدی جنی هلند، دختر جک هلند، نویسنده ی کتاب بود. او فشرده ای از آنچه در پیشگفتار کتاب نوشته است را برای حاضران خواند.

«پدر من شیفته ی تاریخ و شیفته ی زنان بود. این دو عامل نظر او را به موضوع زن ستیزی جلب کرد و باعث شد تا تحقیقات عمیقی را در این زمینه آغاز کند… وقتی از او می پرسیدند که چرا چنین کتابی باید توسط یک مرد نوشته شود، پدرم به سادگی جواب می داد”چرا که نه، مگر نه اینکه زن ستیزی را مردان اختراع کرده اند.”… هنگامی که پدرم در حال نوشتن کتاب بود، از فهرست جنایاتی که به دست شوهران، پدران، همسایگان و حاکمان مستبد بر زنان رفته بود، شگفت زده می شد. از شکنجه ها و کشتار جادوگران در اروپا گرفته تا شکنجه های زنان در زندان ها…»

جک هلند در سال 2004 به سرطان لنف دچار شد و پس از چند ماه درگذشت. کتاب “تاریخ زن ستیزی” او با ویرایش همسرش، مری هادسن، دو سال بعد منتشر شد.

جنی هلند در پایان می گوید: “در حال حاضر ما در عصری زندگی می کنیم که پدیده ی زن ستیزی، نه تنها به عنوان عامل ظلم و ستم، بلکه به عنوان مانعی بر سر راه توسعه انسانی و پیشرفت های اجتماعی و اقتصادی به رسمیت شناخته شده است… پدر من، جک هلند به این نکته واقف بود که تنها یک کتاب، یا حتی کتاب های فراوان، نمی تواند چنین مشکلاتی را حل کند، اما این کتاب که آخرین اثر اوست، می تواند و باید به عنوان ابزاری مهم در مبارزه با قدیمی ترین تعصب جهان به کار گرفته شود.”

جنی در پایان از منیره و دکتر مصلی نژاد که کتاب را به فارسی زبانان معرفی کرده اند، تشکر کرد.

نوبت به دکتر مری هادسن، همسر نویسنده رسید که البته اول به فارسی به جمع خوشامد گفت. او دکترای ادبیات دارد، زبان شناس است و ویراستار کتاب های همسرش.

خانم هادسن گفت، ناشر آمریکایی که با همسرم همکاری می کرد، مدعی بود که کتاب آماده ی چاپ نیست، ولی من مصمم بودم که کتاب را چاپ کنم و خوشحالم که امروزه کتاب به انگلیسی، اسپانیایی، آلمانی، بلغاری و حال به فارسی منتشر شده است.

او همچنین از منیره محمدی برای ترجمه کتاب تشکر کرد که کتاب را به فارسی زبانان هدیه کرده است.

خانم هادسن، به کوتاهی از شوهرش گفت که در ایرلند شمالی، در یک جامعه ی مسیحی به شدت زن ستیز، که پسر و دختر به طور جداگانه آموزش می دیدند، کتک زدن زنان توسط مردان معمول بوده و زنان مجاز به کار در خارج از خانه نبودند، به دنیا آمد و بزرگ شد.

زنان توانایی که جک هلند را احاطه کرده بودند، مادربزرگ، عمه و مادرش، به زندگی و کار او الهام بخشیدند. این تاثیر را می توان در کتاب های هلند دید: “دردسرها”، “حد طولانی فداکاری: زندگی و مرگ در ایرلند شمالی”(1981) و “همسر زندانی”(1982) که نخستین رمان جک هلند است و به کنکاش درد و رنجی پرداخته که زنان به هنگام اعزام شوهرانشان به جبهه های جنگ متحمل می شدند.

سخنران بعدی افخم مردوخی بود. او در آغاز به عزت مصلی نژاد برای راه اندازی انتشارات زاگرس، به منیره محمدی برای ترجمه ی کتاب و به جک هلند نویسنده ی کتاب تبریک گفت؛ و اینکه سعادت ملاقات با نویسنده را نداشته ولی از ملاقات با دلبندان او مفتخر است.

خانم مردوخی سخنانش را به فارسی ادامه داد و به زنانی که در راه تحقق خواسته های بحق خود جان باختند، سلام گفت.

این جلسه در ادامه ی راهپیمایی روز زن در تورنتو برگزار شده بود و بی مورد نبود که زن و مسئله زنان محور اصلی گفتارها باشد.

مردوخی در ادامه درودهای خود را نثار زنانی کرد که در زندان ها، با وجود شکنجه به مبارزات خود ادامه می دهند.

سخنران به مبارزات موجود در منطقه، در تونس، مصر، لیبی، الجزیره، و سایر کشورهای خاورمیانه اشاره کرد که خواب را از سر دیکتاتورها پرانده.

او به مبارزات مردم در ایران و در کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا اشاره کرد و گفت:” این مبارزات هرچه بیشتر رادیکال تر می شوند و صدای خواسته های روشن خود را رساتر به گوش جهانیان می رسانند. در صدر این تلاش های مردمی و در صفوف اولیه آنان زنان خواست های خود را در قالب مبارزات سیاسی و آزادی های دمکراتیک و کسب حقوق مدنی و اجتماعی خود ارائه می دهند. باورها و سیاست های پدرسالارانه و بی عدالتی هایی که مبتنی بر جنسیت، حرکت زنان و انسان های عدالتخواه را محدود می کردند، به دوره های پایانی حیات خود رسیده اند. کسب حقوق فردی، انسانی و دموکراتیک برابر در صدر خواسته های زنان و در شعارهای مبارزاتی زنان امروزه به روشنی منعکس اند.”

خانم مردوخی به عنوان نمونه ای از بی عدالتی و اجحاف نسبت به زنان به وضعیت آنان در کنگو، کانادا و هندوراس اشاره کرد.

سخنران در پایان اظهار امیدواری کرد که “گردهمایی هایی چون بزرگداشت روز جهانی زن در تورنتو و چنین گردهمایی صمیمانه ای در رابطه با افشاگری و بحث زن ستیزی به بحث های گسترده تری مبدل شود که نهایتا در جهت استقرار حقوق دموکراتیک زنان و مردم جهان به کار گرفته شود.”

آخرین سخنران دکتر عزت مصلی نژاد، ناشر کتاب بود. او در آغاز به احترام دو میهمان سخنران که از آمریکا در پنل معرفی کتاب شرکت کرده بودند، یعنی دختر و همسر جک هلند، به انگلیسی سخن گفت. او گفت، جک هلند درباره ی همه چیز صحبت کرده است. چیزی را جا نگذاشته. مصلی نژاد گفت، این وظیفه ی همه است که این کلمات را بپراکنند به زبان های مختلف. او همچنین به طنز گفت که متعجبم که چطور یک مرد توانسته چنین چیزهایی را درباره ی زنان بنویسد؟ مصلی نژاد پاسخ خود را چنین داد و خطاب به همسر و دختر جک هلند گفت، عشق دلیل نوشتن این کتاب بوده، عشق به شما. و از آنها تشکر کرد به خاطر همسر و دختر جک هلند بودن. دکتر مصلی نژاد همچنین از دکتر براهنی و خانم مردوخی برای حضور و سخنرانی شان تشکر کرد و از منیره محمدی برای ترجمه کتاب و در پایان از خودش هم برای نشر کتاب تشکر کرد.

دکتر مصلی نژاد به فارسی ادامه داد و گفت، کتاب ورجاوند بنیاد نوشته احمد کسروی در دوران نوجوانی مرا تکان داد. 50 سال بعد کتاب زن ستیزی را به تشویق منیره خواندم و این کتاب هم مرا تکان داد. او تأکید کرد که باید این کتاب را چندین بار خواند.

ناشر کتاب، همچنین به ادبیات زن ستیز اشاره کرد و نمونه هایی از آن را از ادبیات کهن تا امروز برشمرد.



در پایان مراسم، منیره محمدی، مترجم و همسر جک هلند، ادیتور نسخه ی انگلیسی، کتاب را برای علاقمندان امضا کردند و از شرکت کنندگان پذیرایی شد.

گفتنی ست علیرغم کوچک بودن سالن، بیش از پنجاه نفر از این برنامه استقبال کرده بودند و تعدادی در گوشه و کنار تا پایان ایستاده بودند.



این کتاب با عنوان اصلی A Brief History of Misogyny: The World’s Oldest Prejudice نوشته Jack Holland با عنوان “تاریخ زن ستیزی: کهن ترین تعصب جهان” به ترجمه ی منیره محمدی در 364 صفحه توسط نشر زاگرس در سال 2011 در تورنتو ـ کانادا به قیمت 25 دلار منتشر شده است.

برای تهیه کتاب می توانید با نشر زاگرس به آدرس زیر تماس بگیرید.

zagros.editions@gmail.com