با توجه به شرایط فرهنگی و عرفی جهانی ،چند همسری از نظر من کاری نادرست است ولی در منطقه ای که ما زندگی می کنم باید کارهای فرهنگی زیادی انجام داد تا به نقطه ای که زنان و مردان اروپا در رابطه با حقوق مدنی و اجتماعی رسیده اند برسیم. | |
پارلمان كردستان عراق در پی فشارهای زیادی که از طرف نیروهای راست متوجه آنان شد، در نهایت با قبول چند شرط، قانون چند همسری را برای مردان به تصویب رسانید. همزمان مجلس ایران در اثر فشار فعالان حقوق زنان تصویب این لایحه را برای مدت چند ماه به تعویق انداخت.
در این نوشته سعی خواهم کرد به عنوان یک کارشناس اجتماعی، اول پدید چند همسری را بررسی نمایم و سپس مقایسه ای از قانون چند همسری در کشورهای منطقه با قانون چند همسری تصویب شده در مجلس فدرال کردستان عراق ارائه دهم.
ابتدا باید ذکر کنم که در منطقه جغرافیائی که ما کردها در آن زندگی می کنیم، اکثریت مردم این منطقه مسلمان هستند. ضمنا در اسلام، یهودیت، و حتی هندو با مسئله چند همسری موافق هستند.
قابل توجه است که پدیده چند همسری فقط به دوران ادیان ابراهیمی بر نمی گردد. از زمانی که مردها توانسته اند با توجه به قدرت بدنی بیشتر قدرت اقتصادی و مالی بیشتری را قبضه کنند، پدیده چند همسری شکل گرفته است. در واقع یهودیت و اسلام مروج این قانون بودند و در محتوی این قانون تغیراتی داده اند که در زمان خود یکی از شاهکارهای اجتماعی بوده است. در حال حاضر غیر از کشورهای اروپائی و امریکائی که چند همسری ممنوع است، چندهمسری در ٨٥٠ کشور جهان رواج دارد. ٢٠ الی ٢٥ درصد ازدواجها در آفریقا به شكل چندهمسری است. همچنین در اکثرکشورهای عربی بخصوص کشورهای حوزه خلیج فارس چند همسری رواج زیادی دارد تا جائی که در کشور شیخ نشین کویت هشت الی ١٣ درصد ازدواجها به این شیوه است.
پس همانطوری که مشخص است چند همسری تاریخی به درازی عمر انسانها دارد. هر جا که مردان زور و قدرت داشته اند این را حق خود دانسته اند تا چند همسر داشته باشند. در واقع رابطه قدرت، پول دو بازوی اصلی چند همسری در طول تاریخ بشریت بوده است. طبق اطلاعاتی که وجود دارد در تمام ادیان الهی و هندو غیر از مسیحت چند همسری به رسمیت شناخته شده است. اما در کتابهای مقدس آنان در رابطه با چند همسری اما و اگرهای وجود دارد.
اگر چه اسلام بعنوان بزرگترین دین در خاورمیانه، در رابطه با چند همسری در کلیت موافق است اما باید بدانیم که در 1400 سال پیش از این رویه فرهنگی و اجتماعی تقریبا یکسانی در بین تمام ادیان و حتی بت پرستان و اکثریت جامعه وجود داشته است. اسلام نیز توانسته است با قبول آن فرهنگ ها و اعمال تغیراتی، بزرگترین حرکت اجتماعی را در آن زمان بوجود آورد و در واقع به نوعی یک حرکت رو به جلو اجتماعی با حفط کلیت آن عرف اجتماعی ایجاد نماید.
خوشبختانه خیلی از فقهای شیعه با پدیده چند همسری به آسانی موافقت نکرده اند، خیلی از مجتهدان با توجه به تفسیری که از ایه 3 سورة النساء فإن خفتم الا تعدلوا فواحدةً، (پس اگر ترسیدید که عدالت نتوانید پس یکی را ازدواج کنید) . مخالف چند همسری می باشند چون آنان معتقد هستند که انسان نمی تواند در میان دو همسرش عدالت را رعایت نماید به همین خاطر هم مسئله چند همسری را قبول ندارند و آن را رد می کنند.
در قانون حمایت از خانواده، مصوب سال 1353 ازدواج مجدد بدون اجازه همسر اول و یا اجازه از دادگاه با طرح دلایل موجه مجاز و قانونی نبود و اگر كسی بدون توجه به این قانون اقدام به ازدواج مجدد میكرد به مجازات محكوم میشد حتی سردفتری كه چنین ازدواجی را ثبت کرده باشد مورد مجازات قرار می گرفت . دولت نهم یک طرح در رابطه با قانون چند همسری به مجلس ارائه نموده است. در ماده 23 آن شرط اجازه همسر اول برای ازدواج مجدد مرد ضروری دانسته نشده است. در این ماده شرط ازدواج مجدد مرد، صرفاً تمکن مالی او عنوان شده است و بدین ترتیب هر مرد ثروتمندی می تواند بدون جلب رضایت همسران قبلی خود، اقدام به ازدواج مجدد نماید. در این زمینه هم تاکید کرده است که در رابطه با تمکین مالی این را هم قاضی مشخص می کند.
حال سئوال اینجاست. مگر مشکل چند همسری فقط مسئله مالی قضیه است. اگر این طور است پس مسئله عدالت که در قرآن امده است چه می شود.
یا بعضی از طرفداران قانون چند همسری در ایران و کردستان عراق، بیشتر بودن تعداد زنان از مردان و یا ازدواج نکردن زنان جوان را مطرح می کنند . اما به نظرمی رسد مشکل ازدواج زنان جوان با این شیوه حل نمی شود زیرا نه نتها این لایحه کمکی به جوانان و زنان نمی نماید تا آنها ازدواج کنند بلکه با این شیوه راه آنان برای ازدواج مشکل تر خواهد شد. مشکل زنان و جوانان مسئله مالی و اقتصادی است نه داشتن چند همسر، اخر آن جوانی که به نان شب محتاج است با این لایحه چه بدست می آورد؟
جالب اینکه سایت شعیه نیوز مطلب یک محقق انگلیس را آورده بود که در آن گفته شده بود مردانی که چند همسر دارند بیشتر عمر می کنند و به همین خاطر چند همسری خوب است! سئوال من از کسانی که چنین حرف های را می زنند این است آیا تحقیقی هم در رابطه با زنی که همسرش با یک و یا چند زن دیگر زندگی می کند، شده است؟براساس تحقیقات انجام شده اکثر این زنان دچار افسردگی و بیماریهای روانی می شوند و دامنه این مشکلات حتی به فرزندان آنها هم می رسد.
اگر چه این قانون در مجلس ایران برای چند ماه به تعویق افتاده است اما در کردستان عراق قانونی در این رابطه به تصویب رسید.
خیلی از پارلمانتارهای کرد تلاش نموده بودند تا قانون چند همسری به تصویب نرسد ولی در اثر فشار كمیسیونهای اوقاف وقانون و حقوق بشر، به قانون چند همسری به صورت مشروط رأی دادند ودر نهایت كمیسیون حقوق زنان که مخالف سرسخت چند همسری بود در ادامه کار آنان هم با کوچک کردن محدود استفاده از زنان به آن رای دادند.
شرط و شروط این قانون این است که مردانی كه همسرانشان نازا و یا مریض هستند می توانند قانونأ همسر دیگری را اختیار كنند . خارج از آن دو شرط قید شده اگر مردی اقدام به داشتن یک همسر دیگر بنماید به 6 ماه تا یك سال زندان و به ده میلیون دینار محكوم خواهد شد .
همان طور که در تمام نوشته ام تاکید کرده ام با توجه به شرایط فرهنگی و عرفی جهانی ،چند همسری از نظر من کاری نادرست است ولی در منطقه ای که ما زندگی می کنم باید کارهای فرهنگی زیادی انجام داد تا به نقطه ای که زنان و مردان اروپا در رابطه با حقوق مدنی و اجتماعی رسیده اند برسیم.
منبع:دوهفته نامه روژهه لات پیش شماره 1
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
