استاد دانشگاه وعضوحزب سبزها ی فرانسه
idjadi@free.fr
هر سال دانشگاه تابستانی حزب سبز های فرانسه هنگام پروژه ها و دیداربسیاری از اکولوژیست های فرانسه بشمار میآید. این قراربزرگ سالانه در یکی از دانشگاه های فرانسه برگزار میشود وطی چهار روز در بیش از دویست سمینار بزرگ وکوچک مسائل گوناگون مورد بحث وگفتگو قرار میگیرد. امسال بیش از سه هزار نفر از اعضا و هواداران سبزهاو اکولوژیست های فرانسه به شهر نانت رفته و در این مراسم شرکت داشتند. چنین موقعیتی هم زمان طرح مبانی تئوریک وسیاسی زیست محیطی واکولوژیستی میباشد وهم زمان دیدار ها وآشنائی های تازه. هم زمان تفریح وشادمانی است وهم زمان آموزش وروشنتر نمودن افکار است. در اینگونه ابتکارات هم اندیشمندان ومتخصصان عضو حزب حضوردارند وهم شخصیت های متفکر غیر عضودر زمینه اقتصادی و جامعه شناسی وپزشکی وعلمی و حقوقی وادبی وسیاسی دعوت شده وکارشناسی های خودرا ارائه میدهند. در چنین روزهائی بسیاری از نهادها وکانونهای زیست محیطی فرانسه حاضرند ومشی وبرنامه خودرا معرفی میکنند، آثار متنوع وجالبی بفروش میرسد، شرکت کنندگان غذای طبیعی بیو میخورند وآهنگ های دلپذیر گوش میکنند.
هدف اصلی چیست؟
یک نیروی سیاسی مهم که در زمینه اکولوژیکی وزیست محیطی کار میکند پیوسته کارشناسی خود را باید مورد آزمایش قرار دهد ودرراه تعمیق افکار وپروژه های خود بکوشد. مسائل اکولوژیکی مربوط به گرم شدن کره زمین، دگرگونی های گسترده در آهنگ فصل ها، تشدید ناملایمات طبیعی مانند طوفانها و سونامی ها و سیلاب ها و آتش سوزیهاو نابودی جنگلها و آلودگی های زمین و آب وهوا وغیره پیوسته پژوهش تازه میطلبد ومستلزم تبادل نظر وبرخورد اندیشه است. تمدن صنعتی متکی به سوخت های فسیلی مانند نفت وگاز وزغال سنگ وسیستم تولیدی ومصرفی وابسته بآن ما را مجبوربه تحلیل دقیقتر نموده ومیبایست راههای برون رفت تدریجی مورد شناسائی قرار گیرند. در جامعه ای که دستخوش بحران اکولوژیکی واجتماعی واقتصادی بوده وفساد مالی ونابرابری اجتماعی فراگیر است، نیازمند یم تا از تحلیل هرچه ژرفتری برخودار بوده تا بدین ترتیب عمل سیاسی واجتماعی بازیگران پویاتر گردد. حزب سیاسی طرفدار اکولوژی سیاسی بایدآگاهی خود را افزایش داده وطرح های جدید وسیاست های مناسب در دستور قراردهد. بنابر این دانشگاه تابستانی در خدمت چنین هدفی قرار میگیرد. اضافه بر این، باید توجه داشت که این مباحث در چارچوب ملی وکشوری صرف، نمیتواند قابل بحث باشد. ابعاد جهانی این معضلات نگاهی گسترده میطلبد وباین خاطر دانشگاه تابستانی موقع جالبی برای گفتگو با متخصصان اروپائی و بین المللی بشمار میآید.
تنوع سخنرانی ها
در این سمیناراز جمله موضوع های مهمی که مورد بحث قرار گرفتند عبارتند از:
کدام اقتصاد برای اکولوژی سیاسی، بحران اجتماعی-اخلاقی و بحران اکولوژیکی، جنبش های اجتماعی و جامعه مدنی، سیستم کشاورزی مناسب از نظر اکولوژیست ها، بنگاههای تولیدی اکولوژیستی وشیوه مدیریت، سیاست اشتغال از نگاه اکولوژیست ها، سازمان ملل وسیاست تسلیحات اتمی، ضرورت همبستگی اکولوژیست های جهان، سیاست های شهری وامر مسکن سازی، سیاست فرهنگی در اروپا، روابط کشورهای صنعتی وجهان سوم، آب درجهان ودرگیری های سیاسی، آتش سوزی جنگلها ومدیریت جنگلها، جنگ در خاورمیانه، جنبش زنان در فرانسه، سیستم تولیدی مولد گراوزیانهای آن، قوانین زیست محیطی، برنامه ریزی اقتصادی وسیستم تنظیم اقتصادی در اروپا، مناطق فقیر نشین اطراف شهرها، بیودیورسیته وتنوع زیستنگاهی، سیاست مربوط به سلامتی وبهداشت عمومی، گرسنگی- فقر- مهاجرت-وضعیت اقلیمی، آینده حزب سبز های اروپا، ائتلاف نیروهای چپ واکولوژیستها وغیره. این موضوع ها در نشست هائی پنجاه نفره تا هزار نفره مورد بحث قرار گرفته وشرکت کنندگان این امکان را داشتند که یا آموزش خود را تقویت نموده ویا به ارائه نظرات خود بپردازند. این سخنرانی ها در ضمن نشانده بازگشت ویا رویآوری بخشی از روشنفکران فرانسه بسوی اکولوژی بود.
آینده اکولوژی
اعتقاد عمومی شرکت کنندگان در پیشروی نیروهای سریع افکار اکولوژیستی در جهان است. زیرا بحران جهانی اکولوژیستی نمیتواند مورد انکار قرار گیرد. بیست وپنج سال پیش جامعه فرانسه میگفت اکولوژیستها آدم های مهربان وخوبی هستند ولی حرفشان خیلی جدی نیست. تاریخ نشان داد که حرف آنها درست وپیش بینی اشان کاملن جدی بوده و تخریب زیست محیطی وگرم شدن زمین شوخی نبود. سبز ها نیز از خطا دور نمیباشند ولی تحلیل آنها درست وروشنگرانه بود. تلاش پیگیر ما اعضا ومسئولان حزبی ورهبرانی چون "دانیل کوهن بندیت" از رهبران سابق مه 68 فرانسه وبالاخره واقعیت بحرانی زمینه را آماده ساخت تا هرچه بیشتر بسوی اکولوژی روی بیاورند. کمونیسم تمام شد، سوسیال دمکراسی به بحران فرو میرود وایده های اکولوژیستی رشد میکنند. امروز در تمام کشور های اروپا احزاب سبز وجوددارند وهمگی در حزب اروپائی سبز ها متشکل هستند. در این نشست چندین دسته نمایندگی از آمریکای جنوبی، آفریقا وآسیا حضور داشتند وهر کدام وضعیت مبارزاتی خودرا بازگو نمودند. نماینده آمریکای لاتین میگفت وقتی میبینم اینهمه اکولوژیست در اینجا حاضرند ما دلگرم میشویم. در این روزهای خوش تابستانی این حس همه جا زنده بود که زندگی خوب است و آینده با اکولوژی است. بشریت آگاه میداند که ویرانگری زیست محیطی در کره خاکی خطر مهلک ومستقیم برای انسان وطبیعت است.
حزب تازه "اروپ اکولوژی"
از دیگر رویداد های این روزها تصمیم برای تشکل جدید بود. بیست وپنج سال پیش حزب سبز های فرانسه بوجود آمد. این حزب با پیگیری بسیار وبا تلاش روزمره توانست در سطح نیروهای سیاسی فرانسه جا بازکند ودر انتخابات شهرداری ها، منطقه، مجلس، ریاست جمهوری وپارلمان اروپا شرکت کند. در کنار حزب سبز ها که تنها نیروی متشکل حزبی بود، انجمن ها ونهادها وشخصیت های مستقل زیادی قرار داشتند که گرچه از نظر فکری همسو بودند ولی در یک چارچوب تشکیلاتی واحد متحد نبودند. از دوسال پیش ضروت این گردهمائی گسترده بشدت مطرح شد و همکاریها ونزدیکی های جالبی بوجودآمد. مبارزه مشترک برای مردم بیخانمان، پیکار علیه فعالیت اتمی وزباله های اتمی، فعالیت برضد محصولات کشاورزی ژنیتیکی "او-ژ-ام"، مبارزه مشترک برای بهبود وضعیت زندان ها وعلیه خشونت پلیسی، شرکت در دوانتخابات پارلمان منطقه ای وپارلمان اروپا با کاندیداهای مشترک ازجمله اقدامات همسوی اکولوژیست ها وسبز ها بود وامروزآنها بسرعت بسوی یکی شدن حرکت میکنند. بحث های متعدد وتصمیمات این روزهای تابستانی به این ایده انجامید که تا ماه نوامبر 2010 حزب سبز ها با بسیاری از اکولوژیست های مستقل در یک حزب گسترده تر متشکل شوند. نام این تشکل نوین "اروپ اکولوژی" میباشد. پیکار های بزرگ، سازماندهی بزرگتر وموثرتری میطلبد. هرچند این تحول از نظر روانشناسی وسازماندهی همیشه آسان نیست، ولی وجود پروژه های اکولوژیستی وگرایش نیرومند برای تغییر شرایط سیاسی در فرانسه این انتقال را آسان نمود. اتحاد بزرگتر برای دورنمای بهتر. در همین دانشگاه بحث وپروژه، توافق بزرگی شکل گرفت وآنهم معرفی کانداتوری قاضی دادگستری خانم " اوآ ژولی" بود. خانم ژولی چهره برجسته در مبارزه علیه فساد مالی وسیاسی میباشد ودر میان فعالین زیست محیطی فرانسه تفاهم بزرگی شکل گرفته تا رای درون حزبی خودرابرای کاندیدا ریاست جمهوری باو بدهند.
جایگاه ایران
مانند هرسال در نشست دانشگاهی سبز ها مسائل ایران طرح شد. در سال گذشته من در باره سیاست اتمی جمهوری اسلامی صحبت داشتم وتوضیح این مطلب که پروژه اتمی ایران از نظر اقتصادی نادرست واز نظر سیاسی جنگ طلبانه است. امسال از فرهاد خسرو خاور جامعه شناس مقیم پاریس دعوت شده بود تا نظراتش را در باره وضع ایران واحتمال جنگ علیه ایران ارائه دهد. او معتقد بود که حمله احتمالی بروی مراکز اتمی بسیار دشوارو یک اشتباه است وبهترین راه در برابر این رژیم حمایت از جنبش مردم ایران است. در جلسات دیگر این دانشگاه تابستانی بارها در باره ایران، سیاست ویرانگرانه زیست محیطی رژیم ، سرکوب مردم وزنان ایران وسیاست اتمی حکومت اسلامی گفتگو وتبادل نظر صورت گرفت. در همین دانشگاه تابستانی دوباره این فکر برایم مطرح شد که در ایران طرفداران محیط زیست سرکوب میشوند وکارشکنی ها و جاسوسی های رژیم اسلامی رشد آنها را بینهایت دشوار نموده است. رژیم استبدادی که از انقلاب مخملی مترسد، از فعالیت نهاد ها وانجمن ها واز جمله حامیان زیست محیطی جلوگیری کرده وبعلاوه ضعف این نهاد ها راه را برای دستبرد های فرهنگی وتخریب زیست محیطی باز وبازتر میکند. در چنین شرایطی در خارج از کشور ایرانیانی که تفکر اکولوژیستی دارند ویا دارای تمایل به این سیاست هستند، قادر میباشند در کناریکدیگر جمع شوند. این طرح را نباید فراموش کرد.
تابستان خوبی بود و دوباره سه هزار شهروند اکولوژیست با امید های تازه به فعالیتهای گوناگون خود بر گشتند. آنها با توان فکری تازه به شهر ها وروستاهای خودبرگشتند تا پروژه ها وافکار خودرا بکار گیرند. بطور مسلم سختی ها بیکران است، ولی بهر حال راه دیگری جز تلاش نمی ماند.
جلال ایجادی – فرانسه
اوت 2010
