يکشنبه ۲۷ دی ۱۳۸۳ - ۱۶ ژانويه ۲۰۰۵

انديشه نصرت شاد آخرين فيلسوفان ماقبل كامپيوتري ( و جنبش دانشجويي غرب ) صاحبنظران چپ در مورد تئوري انتقادي مكتب فرانكفورت نوشتند : جرياني اجتمايي-انتقادي در فلسفه و جامعه شناسي بورژوازي، داراي تئوري ايده آليستي ،كه تركيبي از ديالكتيك هگل گرايي چپ انقلابي با مشخصاتي از روانكاوي فرويدي و مكتب اصالت وجود اگزيستنسياليستي است.با اينهمه هدف آن،تجزيه و تحليل و نقد جامعه با كمك تئوري انتقادي است وبا تكيه بر نظرات هوركهايمر و خلاف تئوري ماركس، نقش تاريخي خاصي براي پرولتاريا قائل نيست. د.ساتير اسرار مگو افوريسمها و نگرشهاي روانکاوي/فلسفي . انچه زماني ضعف ما پنداشته ميشد، امروز ميدانيم قدرت ما بود و شور زندگيمان. اينگونه امروز نيز مايي که حداقل ده سالي در اين بحران گذرانديم و يا مثل قوم يهود بيست سالي را در کوير گذرانديم تا بالغ بشيم، از تمامي انسانهاي تاکنون والاتر و برتريم. انها بايد سالها در بحران طي کنند، تا به ما برسند و تازه به بحران ما دچار نخواهند شد، زيرا ما نخستزادگان بوديم و اکنون راه را براي انها اسانتر کرده ايم، اما از انرو نيز پيروزيشان در عين بزرگي در برابر پيروزي ما نخستزادگان کوچکتر خواهد بود لودويک ويتگنشتاين مردي که مي خواست انديشه را پاکيزه کند ترجمه ويدا فرهودي لودويک ويتگنشتاين(1) يکي از بزرگترين فيلسوفان قرن بيستم است که تا سي سال پيش ناشناخته بود اما اما امروزه ديگر نمي توان اورا از نظر دور داشت. چرا که اين انسان شگفتي آفرين روش نويني براي تفکر آفريد. آتوسا سلطانزاده فلسفه يا نزديك شدن احساسات فيمينيستي ؟. اصلا چرا انسان دست به فلسفه بافي ميزند، آيا مطالعه فلسفه واقعا سبب عدالت و آزادي ميشود، اصلا انسان چقدر به فلسفه نياز دارد، آيا پرسش فلسفي آنطور كه سقراط ميگفت، كمكي است به زايمان حقيقت،نظر فيلسوفان درباره فلسفه چيست، تعريف فلسفه چيست؟ آيا آن شباهتي به علم دارد، آيا ما بايد برخوردي طبقاتي يا قضاوتي غيرطبقاتي نسبت به رشته فلسفه بنماييم، آيا فلسفه بقول غربيها يك رشته دمكراتيك است يا استبدادي؟، فلسفه، تحصيل درباره يك دوره است يا كوشش براي تغيير آن؟. آرزو و روياي قديمي فيلسوفان چه بود؟. آيا زندگي فيلسوف واقعي حتا امروزه در خطر است؟. آتوسا سلطانزاده فيلسوف ، نااميدي و بدبيني روشنفكري آرتور شوپنهاور اولين متفكري است كه نوشت، نه عقل بلكه اراده ،مسير زندگي انسان را تعيين ميكند.منظور او يك اراده عيني و منطقي نيست بلكه اراده اي كور وغيرآگاهانه ميباشد. او ميگويد تقاضاهاي اراده باعث نارضايي ميشود، چون زماني انسان چيزي را ميخواهد كه راضي نباشد. به نظر او اراده را نمي توان خردمندانه توضيح داد و آن تحت تاثير هيچ قانون طبيعي نيست درباره ابوريحان بيرونى بيرونى طبيعت گرا و عقل گرا قاسم آخته ابوريحان چهره عقل گرايی است كه تاريخ اسلام نظير آن را به خود نديده به همين علت در ميان انديشمندان مكتب اصالت عقل Rationalism و يا مكتب عصر روشنگری اروپا در قرون شانزده تا هجده اروپا دارای جايگاه و مقام درخور توجهی است. در علم رياضيات نابغه عصر خود و در تاريخ اروپای جديد (قرن پانزدهم تا نوزدهم) و همزمان با دوران تجديد حيات علمی و تاريخی (رنسانس) مورخان و پژوهشگران غرب و شرق بسياری از اطلاعات و منابع تحقيقاتی خود را مديون ابوريحان به خصوص در فصل تحقيق پيرامون فرهنگ اقوام و ملل هند و يونان هستند. ع . سلطاني دشت بزرگ فيلسوف روشنگر با هاون خردل ها كانت براي فلسفه ستونهاي نوي ساخت. او اولين فيلسوفي است كه براي تشكيل جهان دلايل طبيعي را عمده كرد و نه حدسيات آسماني را. كانت كوشيد جوابي براي پرسش “ روشنگري چيست ؟“ بيابد. او همچون نيچه، آسياباني شد كه به نابودي قسمت مهم افكار وعقايد گذشته درفرهنگ قرون وسطايي غرب پرداخت. كانت چون سنكا مي گفت ، انسان نبايد مانند گوسفند دنبال گله راه بيفتد.اواولين متفكري است كه به شرح جهان از طريق متافيزيك شك نمود.فلسفه اوفلسفه انتقادي است كه تحولي راديكال ومهم درتاريخ فلسفه غرب را باعث گرديد ع . سلطاني دشت بزرگ فلسفه دولت فيلسوف دولتي! دو مشخصه مهم فلسفه هگل؛ متد ديالكتيكي و وابستگي تاريخي آن هستند. هگل ميگفت ؛هنر- دين – فلسفه هركدام با ابزاري جوياي حقيقت خاص وموعود خودهستند.به نظر هگل ديالكتيك ،هستي ناآرام است كه هميشه بسوي كيفيتي عاليتر درحال حركت است. او دولت را آخرين شكل سازمان اجتمايي و كاملترين نوع آن ميدانست. هگل در طول تاريخ انديشه از سه نوع دولت نام ميبرد؛ دولت مستبد شرقي- آسيايي كه فقط حاكمان درآن آزاد هستند، دولت رومي-يوناني باستان كه فقط شهروندان اشرافي و برده داران درآن آزاد بودند و دولت مسيحي-اروپايي كه بايد در آن تمام انسانها آزاد گردند. ع . سلطاني دشت بزرگ فلسفه و شاهراه هاي گمراهي ! اگربه فهرست مطالب چند كتاب تاريخ فلسفه نگاهي بيندازيم،خواهيم ديد كه آنها يابراساس بيوگرافي وزندگي فيلسوفان تنظيم شده اند يابرپايه مرحله هاي مختلف تاريخ انديشه فلسفي و يا براساي موضوعات و مقوله هاي فلسفي كه در طول سيرانديشه مورد بحث و تعريف قرار گرفته اند. سارا ارمني انقلابيون شورشگر و ما بازمانده گان! ماكس استيرنر؛ اسم مستعار يك آنارشيست آلماني است.او مينويسد هردولتي نوعي ازروابط آقايي وحكومت است ،وهرگونه آزادي انسان را محدودكند،محكوم بايدگردد.اگردرجامعه اي ،ثروتمند يافت شود،بايد تقصيررابه گردن فقرا انداخت كه ترتيب آنهارانميدهند. به نظراومسئله آدم آنارشيست نه الهي است،نه انساني،نه خصوصي،نه اجتمايي و نه خودآزاري، بلكه فردي و شخصي است کانت چه مي گويد؟ (بخش سوم) انقلاب در فلسفه ژان مونتونو ترجمه ويدا فرهودي کانت با انتشار "نقد عقل محض"، يکي از مهم ترين انقلاب ها را در تاريخ فلسفه ي مدرن ، جامه ي عمل مي پوشانـَد. اين شراب تازه اي که در خمره هاي کهنه ي دانشگاه هاي آلمان سرازير مي شود، چيست؟ سرشت اين انقلاب چيست که براي فيلسوف ما - که با جديت به علم و فلسفه مي نگريست و داراي عادت هايي منظم و آرام در زندگي بود- اعتباري را به وجود آورد که اکنون دويست ساله شده است؟ سارا ارمنی فلسفه – و مزاحمت هاي الهيات اميداست بااشاره به فلسفه سده هاي ميانه دراينجا،تبليغي براي ايده آليسم و متافيزيك وعالم هپروت نشود.چون آنها به انداه كافي در زمين و ميان كهكشانها؛ سمينار،سايت،كنفرانس،سيمپوزيوم،رايانه،دورنگار،دانشگاه،حزب،سازمان،انجمن،محفل،مجله،بنگاه نشر، كتابفروشي و ساير وسايل ضاله لازم رادراختيار دارند سارا ارمنی فراز و فرود فيلسوف روشنگر فيخته باتكيه برنظرات روسو و آگاهي هاي ناشي از انقلاب فرانسه مينويسد،وظيفه هردولتي است كه در درازمدت وجود دولتها رادرآينده غيرضروري نمايد تاانسان به آزادي دلخواه برسد. طبق تعريف او،جامعه جايي است كه انسانها رابطه اي خردمندانه بايكديگر داشته باشند. امروزه مورخين فلسفه، فيخته رايكي از نمايندگان مهم ايده آليسم و فلسفه كلاسيك آلمان ميدانند. فيخته تاثير مهمي روي دوفيلسوف ديگر يعني شلينگ و هگل بجا گذاشت. فلسفه ذهني هگل و نظريه تربيت انسان نوين و طراز اول ماركس رانيز ناشي از آثار فيخته ميدانند.او مينويسد، اساس فلسفه يا برپايه دگماتيسم يا براساس ايده آليسم است و او به جانبداري از ايده آليسم موضعگيري نمود.اهل نظر،شكايت واعلان جرم عليه فيخته درآنزمان رامانند شكايت از سقراط در دوره باستان، شكايت از فلسفه بطور عموم ميدانند. کانت چه مي گويد؟ (بخش دوم) زندگي روزمره ي يک فيلسوف ژان بلـَن ساعت شهر ِ کونيگزبرگ گزينش وترجمه ويدا فرهودي امانوئل کانت ِ مجرد، وسواسي و موشکاف، گرچه زندگي اش را،به گونه اي دقيقاً تنظيم شده، وقف کار کرده بود...اما نوبت لذت را نيز فراموش نمي کرد سارا ارمني فيلسوف ، و خدا حافظي با ديروز ماركس بعدازسالها حمله و گريز، تبعيد و مهاجرت در شهرهاي مختلف در پاريس با انگلس ، يكي از جوانمردان تاريخ مبارزه فكري و عملي ، آشنا شد. آنها باهم جزوه مبارزاتي بنام “ مانيفست حزب كمونيست “ را منتشر نمودند. مانيفست كمونيست ، همچون كتاب انجيل مقدس، براي سوسياليسم ماترياليستي شد. درباره كتاب فوق گفته ميشود كه تاكنون در هيچ كتابي اينهمه عشق و تنفر ، تنگاتنگ ودركنار هم در رابطه با انسانها و آرزوها مطرح نشده اند.انگلس غير از استفاده از سرمايه پدري ،براي حمايت از فعاليتهاي ماركس ، گاهي مجبور شد خود به كارهاي جسمي دست بزند تا ماركس بتواند با خاطري غيرمغشوش اثرش را در باره “ فلسفه انقلاب جهاني “ بنويسد. موشكافی نظری در مفهوم دموكراسی چند پرسش از دموكراسی آلن باديو ترجمه :صالح نجفی- روزنامه شرق نيچه همچون معلم فلسفي اش يعني شوپنهاور،نيروي حركت تاريخ رادر اراده انسان ميديد ونه در خردگرايي. او اراده گرايي شوپنهاور را برعقل گرايي كانت-هگل-سقراط ترجيح ميداد. نيچه همچون هراكليت و شوپنهاور دامه دهنده فلسفه روشنگري درغرب شد.اواز خويشاوندان فلسفه اي موسوم به فلسفه زندگي برگسن نيز ميباشد. نيچه بالحني اغراق آميز مينويسد، فيلسوفان خردورزي مانند : سقراط-كانت-هگل موجب آسيب مغزي وعقدههاي بشرشدند، و در تحسين از فلسفه شوپنهاور ميگويد، درآثار او : بيماري و درمان- غم تبعيد و پناهگاه – جهنم و بهشت، درخدمت خواننده تيزهوش هستند. ادامه انديشه..