طوفان دوباره در راه است و خواهد رسید. در این فرجه های آرمش و تنفّس مجدّد و تجدید انرژی و فرصت تعمّق، چه کارها میشود کرد. فرصتهای شفافّیت دهی به اندیشه ها، فرصتهای تدارکاتی و فرصتهای ساختاری و سازمانی که پیش زمینه ایفای راستین نقش پیشاهنگ خیزش مردمی در لحظه نیاز لازمه میباشد.
فرصتی برای نقد و بررسی اندیشه ها، کردارها ، اشتباهات و نقاط ضعف و قوّت و بالاخره پتانسیل های از دست داده از جمله مواردی هست که اکنون بطور زنده در رسانه ها جاری میباشد.سیاّلیت و انعطاف در قبول اشتباهات و پذیرش اندیشه های بالنده و تحوّلگرا میتواند ما را در این راستا با کاربری فراوانتری به مقصد برساند. مقصد ما استقرار جامعه ای آزاد بر بستر رعایت کامل حقوق بشر و استقرار بنیانهای نهادهای دموکراتیک که با اتکّا به آنها نسلهای فعلی و آینده بتوانند آزادنه سرنوشت خود را خود رقم بزنند و در راستای ترّقی، عدالت و مدرنیته پا به پای جهان آزاد گام بر دارند.
الف) شفافیت اندیشه تحوّل
یکی از دلایل اصلی عدم موفقّیت لازمه و کاسته شدن از کاربری و بهره وری لازم از پتانسیل خیزش مردمی مربوط میشود به اختلاط دو اندیشه ما بین جریانی که معتقد به "اصلاحات درون نظامی جمهوری اسلامی ایران" و توصیه های معقولانه به رهبران نظام ولایی نظامی اقتصادی مافیایی حاکم از یکطرف، و از طرف دیگر اندیشه ای که الگوی خود را جوامع دموکراتیک مدرن قرار میدهد و ایمان خود را به توده های به خیابانها ریخته میبندد، نه رهبران و نمایندگان مافیاهای اقتصادی درون حکومتی و خواهان تحوّل ساختاری بنیادین در جامعه میباشد.
رادیکالیسم خیزشهای مردمی موجب رادیکالیزه تر شدن اندیشورزانی از جنبش سکولار دموکراسی که در تارهای عنکبوتی اندیشه های "اصلاحات درون حکومتی" افتاده بودند گردید و به مرور زمان تعداد بیشتر و بیشتری از این اندیشورزان یا سکوت اختیار میکردند، و یا عملا به حمایت از تحوّلگرایان بنیادین بر میخواستند. با وجود این چرخشها، هنوز اختلاط اندیشه ها سیگنالهای متفاوتی به درون جنبش زنان و جوانانی که جان خود را به خطر می انداختند میفرستاد. این عدم شفافّیت و پیغامهای چند سیگنالی، موجب کاسته شدن از ایمان و بهره وری کاربرد حرکت آنها میگردید. این مساله یکی از فاکتورهایی بود که امید را به یاس تبدیل میکرد و مردمی را که به خیابانها آمده بودند، دلشکسته دوباره به درون خانه های خودشان پس میفرستاد.
عدم پیوند تئوریک سازمان سیاسی پیشاهنگ تحوّل، دموکراسی، عدالت و مدرنیته با اقشار وسیع روشنفکران سیاسی از این نظر که توانسته باشند تئوری تحوّل و گذر به جامعه دموکراتیک را در میان آنها ترویج کرده باشند، و پیوند سیاسی ساختاری لازم را ایجاد کرده باشند، یکی از ضعفهای عمده خیزش مردمی اخیر بود. آیا پیوند ارگانیک و قدرتمندی ما بین "جنبش زنان"، "جنبشهای دانشجویی"، " روشنفکران جنبشهای ملّیتها"، " روشنفکران جنبشهای کارگران و زحمتکشان" و "جنبشهای معلّمان، هنرمندان و دیگر روشنفکران آزاده" از یکطرف و سازمان سیاسی پیشاهنگ تحوّل برقرار بود؟ آیا تاکتیک و استراتژی تحوّل آنطور که باید و شاید ما بین آنها ترویج شده است؟ اگر نه، چه عواملی را باید برطرف کرد تا این نواقص رفع گردند.
ب) نیازهای ساختاری
شاید یکی از پیچیده ترین مسائلی که بشود گفت جنبش فعلی با آن مواجه است، شکل ساختار ائتلافی اپوزیسیون "سکولار دموکرات" میباشد. اگر مضمون و محتوای استراتژیک تحوّل فعلی را بر محور حقوق بشر و دموکراسی قرار دهیم، وسیعترین اقشار سیاسی را که میشود در این چهارچوب جا داد، چه ساختاری میتواند باشد؟ انسجام ساختاری و شفافّیت باورهای تحوّلگرایانه بنیادین جنبش سوسیال دموکراسی تضمین کننده موفقّیت چنین ائتلاف وسیعی میباشد. وای به حال ما اگر نه فقط جنبش سوسیال دموکراسی سیگنالهای مختلطی به درون جنبش مردمی میفرستد، بلکه از بحران ساختاری هم رنج میبرد. مقالاتی در راستای نقد از گدشته سازمان فدائیان خلق ایران اکثریت، گامهایی کارساز در این راستا میباشند. امید که ثمره این تلاشها به همراه گامهای مثبت متقابل از طرف دیگر به انسجام فکری و ساختاری بیشتری منجر شود.
!) کنگره ملّی دموکراسی(جبهه) در ایران شاید وسیعترین ساختاری جبهه ای باشد که بتواند موجبات اشتراک وسیعترین نیروهای سکولاریسم، حقوق بشر، دموکراسی، عدالت اجتماعی و مدرنیته را در اندرون خود جا بدهد. این کنگره از لیبرال دموکراتها، سوسیال دموکراتها نمایندگان جنبش زنان، جوانان، نمایندگان جنبشهای ملّیتها، جمهوریخواهان و دیگر نمایندگان سیاسی که به اصول دموکراسی و حقوق بشر پایبندند را میتواند در اندرون خود جا بدهد. این کنگره نه بر مبنای کنار گذاشتن خواسته های دموکراتیک اقشار و طبقات اجتماعی، بلکه بر زمینه های فراهم آوردن امکانات دستیابی به این خواسته ها و شرایط دخیل کردن آن خواسته ها در پلاتفورم برنامه ای خود میتواند از پشتیبانی همگانی بر خوردار باشد. لازم به تکرار نیست که پیگیرترین و تحوّلگراترین نیروی این اعتلاف، یعنی جنبش سوسیال دموکراسی با تکیه بر برنامه تحوّل رادیکال و پیگیر میتواند تضمین کننده موفقّیت ساختار این کنگره و این راه دشوار را ایفا بکند.
ج) نیازهای تدارکاتی
جریانها و دسته بندیهایی که در تحوّلات سیاسی ایران ذینفع هستند و بصورت حیاتی، فعّال و قدرتمند شرکت و دخالت میکنند، کی ها هستند. شاید بشود این دسته بندیها را به چندین قسمت تقسیم کرد. 1- جناحهای مختلف حکومتی. 2- قدرتهای بین المللی که عمدتاُ به دو جناح غرب (دولتهای آمریکا و اروپا) از یک طرف و شرق (روسیّه ، چین و اخیراُ هندوستان) تقسیم میشوند و 3- مردم و سازمانهای سیاسی نمایندگان آنها. بدیهی است که نه مردم از آن امکانات تدارکاتی لازم به اندازه دو جناح اوّل برخوردارند، نه سازمانهای سیاسی نمایندگی کننده آنها. این مساله در نقطه آغازین تدارکاتی و امکاناتی آنها را در موضع ضعف غیر قابل مقایسه ای قرار میدهد.
در این زمینه برخی از جریانهای سیاسی مردمی خود را به جناحهای مختلف اردوگاههای جهانی و یا اینکه به جناحهای مختلف حکومتی نزدیک میکنند تا از امکانات آنها استفاده بکنند. این همکاری و داد و ستد بدون بده بستان نمیتواند تحقّق بیابد. ناچاراُ سازمانها و یا جریانهای سیاسی که با این بلوک بندیها توافق میکنند، از یک طرف از مواضع مردمی خود کوتاه می آیند، منافع بلوک مربوطه ای را که با آن همکاری میکنند، به نحوی حفاظت میکنند. حفاظت و پایبندی به منافع استراتژیک آمریکا در منطقه و یا تضمین منافع جناحهای حکومتی و یا منافع اپوزیسیون حکومتی بصورت یک سیاست تضمینی و بیمه کردن آنها دقیقاُ به قیمت عدول از منافع مردمی میتواند صورت بگیرد. عدول توسّط کی و به چه قیمت، مساله ای است که در تقسیم قدرت سیاسی حاکمه خود را نشان میدهد.
جریانات سیاسی سکولار دموکرات که از این امکاناتی برخوردار نیستند، چگونه میتوانند بر این مساله غالب شوند؟ بنیه و پایه امکانات تدارکاتی آنها را نیروهای خودشان، سمپاتها و هواداران و بالاخره امکانات مردمی با تاکید و کمک تاثیر گذاری بر افکار عمومی تشکیل میدهد. افکار عمومی بین المللی در دهه های اخیر نقش شایان توجّه تری را در این زمینه ایفا میکند. انقلاب تکنولوژیک اینترنتی و دنیای دیجیتال هم در این زمینه امکانات فراوانی را فراهم کرده است، ولی باز هم دست بالای رقابتی در دست دو دسته اوّل میباشد و جریانهای مردمی سکولار دموکراتیک در رده سوّم قرار میگیرند. آیا این مساله میتواند موجب شکست آنها در رقابت ترویج، تبلیغ و سازماندهی جهت ایجاد تحّول سیاسی در جامعه بشود؟ جواب این سوال مثبت میباشد.
با توجّه به وسعت کمّی نیروهای مردمی پشتوانه این نیروهای سیاسی ، شاید بشود گفت شکل تعاونی روی هم ریختن امکانات، مناسیترین روش فراهم آوردن اندوخته اوّلیه لازم جهت راه اندازی پروژه های وسیع و موّثر کارساز موسسّات و نهادهای لازمه ای باشد که امکان رقابت مساوی را برای آنها فراهم میکند. از طریق صدور حّق عضویت یا سهام در مقیاس عمومی با شرایط ویژه در مقیاس ایرانیان مقیم خارج و ازطریق تاسیس شرکت سهامی عام پروژه هایی از قبیل تاسیس خانه ایران در تبعید و یا تلویزیون ایران در تبعید جهت استفاده تمامی نیروهای اپوزیسیون سکولار و دموکراتیک از شیوه های عملی جبران کمبودهای تدارکاتی میباشد.
!) تشکیل صندوقهای تعاونی جهت تضمین پشتوانه مالی پروژه های مختلف
تک تک این پروژه ها احتیاج به مطالعه ، طراّحی وبرنامه ریزی ، و بالاخره اجرا خواهند داشت. نقطه خیلی مثبت پیشبرد چنین پروژه هایی نقش حقوقی، ساختاری و سازمانی آن از بابت بوجود آوردن نهادهای پایه ای و زیرین کنگره ملّی دموکراسی (یا جبهه) در ایران خواهد بود. صندوق های تعاونی باید از نظر ساختار حقوقی، ساختار اجرایی و برنامه ریزی مالی آن طراّحی شود. این موسّسه ها از این نظر که بصورت یک صندوق تعاونی بر اساس حّق عضویت و ارائه خدمت مالی به اعضا میخواهد اداره شود باید به کمکها و حقّ عضویتها ی اعضای خود و در کنار آن به دیگر فعّالیتهای مالی متّکی باشد که سود حاصله از اجرای فعّالیتهای اقتصادی، روی اندوخته سرمایه ای آن جهت پروژه های بعدی انباشته میشود. همانطور که اشاره شد، تشکیل چنین نهادهایی مثل اندامها و ارگانهای مختلف ارگانیسم کامل جبهه متحّد عمل خواهد کرد. آیا میتوان تشکیل یکی را به تشکیل دیگری موکول کرد؟ به نظر من نه. این مساله بیشتر به این میماند که بگوییم، اوّل مرغ بوجود می آید یا تخم مرغ. هردو این ارگانیسمها تکمیل کننده همدیگرند و همزمان میتوانند شکل بگیرند و در تکوین ارگانیسم کّلی نقش خواهند داشت. همانطور که وقتی ارگانیسم یک انسان شکل میگیرد، دستها، پاها، مغز و ارگانهای داخلی همه همزمان آغاز به شکل گیری میکنند تا پس از طّی یک پروسه تکوینی شکل گیری ارگانیسم کامل را در انسجام کامل آن شاهد میشویم. انسان بدون دست و پا و ارگانهای داخلی که فقط دارای مغز باشد، قابل تصّور نیست و چنین پدیده ای شکننده و زود داغون شونده ای بیش نیست.
!!) خانه ایران در تبعید
نهادی که بصورت مرکزی برای تمرکز اجرایی دادن به شکل گیری و تداوم کارهای کنگره ملّی دموکراسی( جبهه) در ایران و هدف حذف حیف و میلهای تدارکاتی و دوباره کاریها در شرایط سخت مهاجرت و بخاطر ایجاد مرکزّیت واحد برای کارهای متنّوع و با حفظ تنوّع وجودی ساختارهای مختلف سیاسی اجتماعی میباشد. چنین مرکزی میتواند در جایی که هم بیشترین تمرکز ایرانیان در اروپا وجود دارد، با در نظر گرفتن امکانات آسان بودن مسافرت به آن شهرطرّاحی شود. برای شکل دهی و پیشبرد چنین پروژه هایی یک سازمان، یا توافق از یکی دو سازمان میتوانند پیشگام گردند و در یک پروسه زمانی پیش بینی شده بخش عمده سازمانهای سکولار دموکراتیک را در اندرون این نهاد جای بدهند.
!!!) تلویزیون ایران در تبعید
وقایع چندین ماه گذشته ثابت کرد که یکی از بزرگترین ضعفهای جنبش "سکولار دموکراسی و مدرنیته" نبود امکانات تلویزیونی در مقیاسی که بتواند قابل رقابت با تلویزیونهای صدای آمریکا، بی بی سی و کانالهای مشابه آنها و همچنین کانال رادیویی قابل مقایسه با "رادیو فردا" بوده و تاثیرات خبری تبلیغی لازم، نقش روشنگری و ترویجی لازم در چنان مقیاسی را داشته باشد. وجود چنین نهادی بعنوان صدای کنگره ملّی دموکراسی(جبهه) ایران علاوه بر نقش تبلیغ و ترویجی لازم، از نظر نقش سازماندهی درعصر انقلاب تکنولوژی دیجیتال نقش کلیدی داشته و نداشتن آن بعنوان ضعف رقابتی غیر قابل بخششی تلّقی میشود.
نهادینه شدن جبهه سکولار دموکراسی نه تنها قبل از همه نیازمند نهادینه شدن جبهه سوسیال دموکراسی میباشد، بلکه نهادینه شدن جبهه سوسیال دموکراسی یکی از تضمین کنندگان اصلی موفّقیت نهادینه شدن جبهه سکولار دموکراسی و موفقّیت استراتژیک آن میباشد. چنین نهادینه شدنهایی باید از پایین شکل بگیرد. نطفه های اوّلیه و مرکزی آنرا چه جریانهایی و چگونه تشکیل خواهند داد؟ نهادهای اولّیه ای ساختاری را که این جریانات میتوانند تشکیل بدهند، چه میباشند؟ آیا از وقایع ده ماه گذشته درسهای لازم را آموختیم؟ آیا از فرصتهای ارزشمند آرامش قبل از طوفان بعنوان ضرورتهای مبرم تاریخی استفاده میکنیم؟
دنیز ایشچی 16/03/2010
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
