مقدمه مترجمین:
افزایش جمعیت زندانیان در سطح جهانی نتیجه افزایش نابرابری های ساختاری می باشد که ریشه در روابط اقتصادی و اجتماعی دارد. از سوی دیگر، رویکرد تنبیهی فزاینده و استفاده بیش از حد از بازداشتهای کیفری و مجازات های سنگین توسط دولتها در پاسخ به مشکلات اجتماعی باعث افزایش جمعیت زندانها شده است. افزایش حبس زنان نیز از این روند فزاینده مستثنی نیست. زنان عمدتاٌ به دلیل جرایم غیرخشونتآمیز مانند جرایم جنسیتی، ناتوانی در پرداخت بدهی مالی، وضعیت نامعلوم مهاجرت، مصرف و یا حمل مواد مخدر و عدم دسترسی به وکلای مستقل و مجرب به دلیل ناتوانی مالی به زندان محکوم می شوند.
در زندانهای ایران در چهار دهه گذشته نه تنها اسارت زنان مبارز سیاسی و مدنی افزایش یافته است، ما همچنین شاهد افزایش روند اسارت زنان به دلیل جرایم ناشی از فقر، عدم پرداخت بدهی مالی، جرایم جنسیتی و قاچاق مواد مخدر می باشیم. تعداد زیادی از این زنان زندانی مادر هستند و بعضی دارای بیش از سه فرزند میباشند. اکثر آنان در زندانها تحت شکنجه های جسمی و روانی مستمر و برنامه ریزی شده از طرف سیستم زندانها قرار میگیرند. نیروهای امنیتی در بعضی از پروندهای قاچاق از ضرب وشتم و آزار جنسی برای اعتراف گیری استفاده کرده تا توجیه «قانونی» برای محکومیت این زنان در بیدادگاههای خود داشته باشند . جمعیت فزاینده ای از زنان در زندانها با مشکلات جدی مانند دسترسی به امکانات بهداشتی و درمانی اولیه مورد نیاز دچار عارضه های ماندگار و یا حتی در زندان جان می سپارند.(2) رژیم برای آزار زندانیان و بخصوص مادران از ملاقات منظم با فرزندان شان جلوگیری میکند. بسیاری از زندانیان فقیر برای تهیه مخارج مورد نیاز خود در دوران اسارت ناچار به کار با دستمزد بسیار ناچیز در کارگاههای زندان مشغول میباشند. این زنان همانطور که قبل از دستگیری به خاطر شرایط زندگی شان در حاشیه و فقر به سر میبرند، پس از آزادی از زندان با شرایطی به مراتب سخت تر مواجه هستند، بنابراین شنیدن و انعکاس روایت های زنان زندانی عادی در افشای جنایات جمهوری اسلامی در حق این زنان ضروری میباشد. گزارش های کامل از زندانهای قرچک و لاکان رشت که توسط زنان زندانی سیاسی پس از آزادی تنظیم شده است، نقش مهمی در افشای شرایط غیر انسانی این زندانها داشته اند.
اصل مقاله:
صندوق مالی بورسیه مسافرتی سانی: دادن صدا به زنان زندانی سابق (3)
«هرکسی در زندگی با چالشهایی روبرو میشود که میتواند بقیه عمر خود را صرف نگاه به گذشته کند و یا میتواند تصمیم بگیرد که به جلو حرکت کند.» سانی جیکوبز
مواجهه با تبعیض جنسیتی: اهمیت شهادت
شنیدن صدای زنان زندانی سابق، مانند سانی جیکوبز، فعال خستگیناپذیر لغو مجازات اعدام که به طرز غمانگیزی در ۳ ژوئن ۲۰۲۵ درگذشت، از جمله کسانی بود که هفده سال در انتظار اعدام در زندان محبوس بود. سانی جیکوبز شنیدن صدای زندانیان سابق زن را برای هدایت مبارزه لغو مجازات اعدام و پیشبرد اصلاحات شرایط زندانها ضروری میدانست. این زنان دارای تجربیات منحصر به فردی در مورد مشکلات و تبعیضات دوران اسارت دارند که آنها را در بهترین موقعیت برای حمایت آگاهانه و مؤثر ازاین مبارزه قرار میدهد.
بودجه مالی برای دیده شدن زنان قربانی
این زنان که در معرض تبعیضهای مقطعی در زندگی قرار دارند و اغلب از محروم ترین اقشار جامعه هستند. پس از آزادی از زندان عمدتاٌبه حاشیه رانده میشوند و در دوره بازگشت به جامعه با چالشهای متعددی روبرو میشوند. کمبود منابع مالی برای غذا، مسکن، آموزش، یافتن شغل مناسب و مخارج مسافرت موانع عمده ای هستند. این بیثباتی همچنین دسترسی آنها را به اجتماعات و مجامع بینالمللی که تمرکز روی اینگونه مسایل دارند محدود کرده در صورتیکه تجربه و تخصص آنها به ویژه در اطلاع رسانی به بحثها و تصمیمگیریهای این مجامع ارزشمند میباشد. به همین دلیل، برای اطمینان از شنیده شدن صدای این زنان، ائتلاف جهانی علیه مجازات اعدام (ائتلاف جهانی) از ایجاد بودجه مالی سفربه نام «بورسیه سانی»، که به یاد سونیا، "سانی جیکوبز" تأسیس شده استقبال میکند. این صندوق توسط انجمن «زنان فراتر از دیوارها»(4) حمایت شده و این بورسیه مستقیماً توسط «شبکه بینالمللی زنان زندانی سابق»(5) مدیریت خواهد شد که صدها زن زندانی سابق را در بیش از ۳۰ کشور در ۶ قاره گرد هم آورده است. این بورسیه برای ارائه کمک مالی به زنان زندانی سابق عضو که مایل به سخنرانی در کنفرانسهای بینالمللی یا انجمنهای حمایتی هستند، در نظر گرفته شده است و خود این شبکه توسط زنان زندانی سابق تأسیس و رهبری میشود.
«شبکه بینالمللی زنان زندانی سابق» در حال توسعه یک فرآیند درخواست نامه هست که توسط اعضای شبکه در گردهمایی مجازی و جهانی در دسامبر ۲۰۲۵ تصویب خواهد شد. تصمیمات مربوط به تخصیص بودجه توسط «شبکه بین المللی زنان زندانی سابق» و کمیته مشورتی (هیئت مدیره) بصورت علنی و شفاف با شرکت تمام درخواست کنندگان برگزار خواهد شد. بورسیه ها با ضمانت و توجه به تنوع جغرافیایی اعطاء خواهد شد. در صفحه مخصوص به این بورسیه، اطلاعات درج خواهد شد.(6)
این صندوق بخشی از تلاش و تعهد ائتلاف جهانی برای ترویج و حمایت از مشارکت فعال کسانی است که مستقیماً تحت تأثیر مجازات اعدام قرار دارند. این صندوق به طور خاص، با اهداف پروژه «جنسیت و مجازات اعدام» همسو هست که هدف آن برجسته کردن صدای زنانی است که با مجازات اعدام روبرو می باشد.
برای کمک مالی به صندوق حمایت از زنان زندانی سابق به پیوند زیر (7) رجوع کنید.
سانی جیکوبز که بود؟ (۱۹۴۷-۲۰۲۵)
سانی که در سال ۱۹۷۶ به جرمی که مرتکب نشده بود به ناحق محکوم شده و ۱۷ سال را در زندان گذراند که پنج سال آن در صف اعدام در ایالت فلوریدا قرار داشت.
پس از آزادی در سال ۱۹۹۲، زندگی خود را وقف لغو مجازات اعدام کرد و از محکومانی که به ناحق زندانی بودند و همچنین همه کسانی که تجربه زندگی در زندان را داشتند، حمایت میکرد. او از طریق سخنرانیها، نمایشنامه و اقتباس فیلم سینمایی مانند «تبرئه شدگان»، تشکیل سازمان غیرانتفاعی خود به نام بنیاد مرکز سانی، عضویت در شبکه بینالمللی زنان زندانی سابق و همکاری با ائتلاف جهانی علیه مجازات اعدام به چهره و صدایی شناختهشده تبدیل گردید. سانی قبل از مرگش قصد داشت در شورای حقوق بشر همراه گروه کاری جنسیت شبکه ائتلاف جهانی علیه مجازات اعدام، شرکت کند.
او زندگی خود را در کانمارا، ایرلند و با دنبال کردن روند بهبودی زندانیان سابق، میزبانی از تبرئهشدگان زندانی و زندگی در ارتباط عمیق با طبیعت، تا زمان مرگ غمانگیزش در آتشسوزی خانه اش در ۳ ژوئن ۲۰۲۵، ادامه داد.
توضیحات:
1-https://worldcoalition.org/2025/11/20/sunny-scholarship-travel-fund-giving-a-voice-to-formerly-incarcerated-women/
2-Qarchak_Prison_Report_FINAL_FA.pdf
3-Sunny Scholarship Travel Fund: Giving a voice to formerly incarcerated women
4-Women Beyond Walls(WBW)
5- the International Network of Formerly Incarcerated Women(INFIW)
6-GoFundMe page and on the INFIW website
7- https://www.womenbeyondwalls.org/sunny-scholarship
احترام به کرامت انسانی تمام زندانیان در ایران!
آزادی بدون قید و شرط تمام زندانیان سیاسی و عقیدتی!
توقف فوری تمام اعدام ها و لغو مجازات اعدام در قانون کیفری!
« اعدام هرگز، هیچگاه و برای هیچکس»
فعالان علیه مجازات اعدام
آذر ۱۴۰۴