آمار هزینه های تسلیحاتی جهان در سال ۲۰۰۸

بنیاد سیپری استکهلم چندی پیش آمار معاملات تسلیحاتی سال 2008 میلادی را منتشر کرد. این بنیاد، از سالها پیش، در زمینه هزینه های تسلیحاتی جهان تحقیق می کند.
براساس آمار تازه، هزینه خرید جنگ افزار جهان در سال 2008 میلادی نسبت به ده سال پیش 45 درصد افزایش یافت و به حدود 1500 میلیارد دلار آمریکا رسید. (رقم دقیق: 1464 میلیارد دلار).

سیر صعودی هزینه های نظامی
مقایسه آمارها نشان می دهد که بودجه نظامی جهان، در سال 2008 نسبت به یک سال پیش از آن نیز 4 درصد افزایش یافته است. افزایش هزینه های نظامی جهان، از دهه نود میلادی پس از نخستین جنگ آمریکا علیه عراق روند تصاعدی را آغاز کرد. این روند، ظرف 20 سال اخیر بدون وقفه ادامه داشته است. اکنون، کارشناسان بنیاد سیپری ابراز امیدواری می کنند که بحران مالی جهانی سبب شود که در سال 2009 و چند سال متعاقب آن، کشورها از بودجه نظامی خود بکاهند. اما این تنها یک گمانه زنی است. دست کم روند اوضاع افغانستان و عراق و پول هنگفتی که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از ترس جمهوری اسلامی صرف تجهیز نظامی خود می کنند، خلاف این امر را نشان می دهد.
هزینه خرید جنگ افزار، به استناد گزارش بنیاد سوئدی در سال 2008 نزدیک به دو و نیم درصد تولید ناخالص ملی همه کشورهای جهان را بلعید، البته این بدان معنا نیست که همه کشورها دو و نیم درصد تولید ناخالص ملی خود را صرف خرید جنگ افزار کرده اند.

آمریکا در صدر جدول
سهم بودجه نظامی کشورهای جهان بسیار متفاوت است، اما مثل همیشه، آمریکا در این عرصه جایگاه نخست را دارد: در سال 2008 میلادی، ایالات متحده آمریکا به تنهائی 607 میلیارد دلار صرف تجهیزات نظامی کرد که 40 درصد هزینه های نظامی سراسر جهان را تشکیل می داد.
بر پایه گزارش بنیاد سیپری، ظرف هشت سال ریاست جمهوری جورج بوش، هزینه نظامی ایالات متحده آمریکا بالاترین افزایش را در دوران 50 ساله پس از جنگ جهانی دوم داشت.
جمعیت ایالات متحده آمریکا در سال 2008 به 300 میلیون نفر رسید. حاصل بخش بودجه نظامی آمریکا بر جمعیت آن، نشان می دهد که ایالات متحده در سال 2008 بابت هر شهروند خود 2 هزار و 23 دلار صرف هزینه نظامی کرده است. این در حالی است که بر اساس آمارهای رسمی، هر نوزاد آمریکائی امروز با میانگین 30 هزار دلار بدهی به دنیا می آید.

215 دلار هزینه نظامی هر انسان
تقسیم هزار و پانصد میلیارد دلار بودجه نظامی جهان بر 7 میلیارد جمعیت فعلی هم نشان می دهد که در برابر هر انسان کره خاک، نزدیک به 215 دلار صرف خرید جنگ افزار شده است. این، در حالی است که برپایه آمارهای رسمی سازمان ملل متحد، بیش از نصف جمعیت جهان، با درآمد روزانه ای حدود یک دلار زندگی می کنند. نتیجه: رقمی برابر با 215 روز کار پرمشقت نیمی از جمعیت جهان، صرف خرید جنگ افزارهائی شده است که هیچ خاصیتی جز کشتن آنان ندارد.
آنچه زمینه ساز افزایش بودجه نظامی جهان و بویژه آمریکا شده، هراسی است که "نبرد بر تروریسم" جورج بوش آفرید. از همان زمانی که وی برای نخستین بار کابینه نفتی ـ تسلیحاتی خود را تشکیل داد، برای بسیاری از تحلیلگران سیاسی روشن بود که بیشترین سود را از سیاست های واشنگتن کنسرن های تسلیحاتی و نفتی خواهند برد.
کارشناسان بنیاد سیپری یک چرخش بنیادی در این سیاست را اجتناب ناپذیر می دانند. آن ها در گزارش معاملات تسلیحاتی سال 2008 خود پیش بینی می کنند که دولت اوباما، با توجه به بدهی سنگینی که به ارث برده است، چاره ای جز کاهش هزینه های نظامی نخواهد داشت. این کارشناسان می گویند: "هزینه های نظامی، تنها دلیل بدهی های فعلی دولت آمریکا نبود، اما مهمترین دلیل آن بود".

صعود جمهوری خلق چین

آنچه در گزارش سالانه بنیاد سوئدی تازگی دارد، صعود جمهوری خلق چین به جایگاه دوم در فهرست پرداخت کنندگان بیشترین بودجه تسلیحاتی است. این کشور، در سال 2008 میلادی، با صرف نزدیک به 85 میلیارد دلار، 6 درصد بودجه نظامی جهان را پرداخت کرد و از فرانسه پیشی گرفت.
با این همه، اگر مجموع هزینه نظامی چین را بر جمعیت آن تقسیم کنیم، می بینیم که این کشور، نسبت به جمعیت همچنان پول کمی صرف افزایش توان نظامی خود کرده است. سهم هر چینی از بودجه نظامی سال 2008 این کشور، تنها حدود 9 دلار بوده است. در عین حال نباید از یاد برد که دست کم 200 میلیون نفر از جمعیت چین جزو همان مردمانی هستند که برپایه اسناد سازمان ملل متحد با درآمد روزانه ای حدود یک دلار زندگی می کنند.

4 قدرت اروپا یک سوم آمریکا

برپایه آمارهای بنیاد سوئدی، بودجه تسلیحاتی فرانسه، بریتانیا، روسیه و آلمان، در سال 2008 هرکدام حدود 47 میلیارد دلار، یعنی تقریبا نصف چین و هفت در صد آمریکا بوده است. یک محاسبه دیگر نشان می دهد که هزینه نظامی این چهار قدرت بزرگ اروپائی روی هم به 30 درصد بودجه نظامی آمریکا نیز نرسیده است.
بودجه نظامی ایالات متحده آمریکا در شرایطی با رشدی شتابناک روبرو است که ظرف دو سال گذشته، نزدیک به 2 میلیون شهروند آمریکا خانه های خود را از دست دادند و لشگر بیکاران این کشور به حدود 6 میلیون نفر رسید. وظیفه پر کردن این شکاف هولناک اکنون به عهده باراک اوباما است، اما آنچه در افغانستان و عراق می گذرد، خلاف پیش بینی کارشناسان بنیاد سیپری است: میراث شوم "نبرد با تروریسم" جورج بوش، همچنان آمریکائی ها را به تامین هزینه سنگین جنگ هائی مجبور می کند که او و تیم نفتی ـ تسلیحاتی اش به آن ها تحمیل کردند.