majidsedghi@yahoo.com
آخرین فیلم اصغرفرهادی ( در باره الی ) ماجرای سفر کوتاه یک گروه هشت نفری به شمال ایران است که باسرخوشی آغاز می شود و با تلخی به پایان می رسد . این فیلم که در جشنواره اخیر برلین جایزه خرس نقره ای را نصیب کارگردانش کرد شاید یکی از معدود فیلم های ایرانی سال های اخیر باشد که نگاهی نیز به بازارهای جهانی دارد و تنها به بازار داخلی و مخاطب ایرانی اکتفا نکرده است .
نمایش این فیلم از نهم سپتامبردر پانزده سینمای پاریس شروع شده و هرچند نتوانسته فروشی معادل دیگر فیلم های روی پرده را به دست آورد اما در همین مدت نقدهای مثبتی در باره فیلم در نشریات سینمایی و یا غیرسینمایی فرانسه به چاپ رسیده است . در باره الی در اکثر نشریات فرانسوی موفق شده با دریافت سه ستاره به عنوان یک فیلم خیلی خوب معرفی شود که به گمان من این موفقیت بیش از هر چیز به توانایی های فرهادی در خلق یک اثر جذاب سینمایی برمی گردد .
وجه مشخص فیلم های فرهادی توجه به مخاطبان عام است که در عین حال مخاطبان خاص را هم در نظر دارد . مخاطبانی که تنها برای تفریح به سینما نمی روند و همواره در جست وجوی کشف مضامیین نو هستند . زمانی که فیلم در جشنواره برلین نمایش داده شد فرهادی در نشست مطبوعاتی به نکته ای اشاره کرد که در واقع مشکل اصلی سینمای ایران نه تنها در طول این سال ها بلکه از ابتدای پیدایش سینما در ایران تاکنون بوده است .
متاسفانه سینمای ایران از همان سنگ اول بنایش آنقدر به شکل کاسبکارانه به سینما نگاه کرد که هیچ گاه به گسترش سینما و راه یابی به بازارهای جهانی فکر نکرد . فرهادی در برلین به خبرنگاران گفت که سعی می کند فیلم هایش مخاطب جهانی داشته باشد زیرا که نمی خواهد فیلم هایش ففط دایره المعارفی در باره ایران باشند .
درباره الی مانند سومین فیلم فرهادی ( چهارشنبه سوری ) نگاهی به طبقه متوسط جامعه شهری دارد . فرهادی در دوفیلم قبلی اش ( رقص در غبار و شهرزیبا ) به طبقه محروم حاشیه نشین پرداخت اما حتی این دو فیلم نیز از ساختار خوبی برخوردار بودند هر چند به دلیل ممیزی های جمهوری اسلامی کارگردان در طرح بسیاری از مسائل و مشکلات این طبقه دچار محدودیت شد .
اما فرهادی در مورد آخرین فیلمش بیش از هرچیز به دلیل انتخاب گلشیفته فراهانی که به دلیل حضور بدون اجازه اش در یک فیلم آمریکایی مورد غضب رژیم اسلامی ( إإإ ) قرار گرفته بود مورد شماتت قرار گرفت و گر چه سرانجام در جشنواره فیلم فجر نمایش داده شد و جایزه هم گرفت ولی در مورد نمایش عمومی اش در سینما آنقدر سنگ انداز ی کردند که بالا خره فیلم با تاخیر اجازه نمایش عمومی گرفت آن هم در زمانی که به دلیل تب انتخابات و ماجراهای پس از آن سینماها دچار رکود فروش شده بودند .
در باره الی به نوعی یادآور فیلم معروف میکل آنجلو آنتونیونی ( ماجرا ) است آن هم تنها به دلیل حکایت گم شدن یک دختر در طی یک سفردسته جمعی بدون آن که این دو فیلم شباهت های بنیادین با هم داشته باشند . در باره الی حکایت یک سفردسته جمعی از دوستان خانوادگی است که راهی سفرشمال می شوند و دراین میان سپیده ( گلشیفته فراهانی از الی ( ترانه علیدوستی ) که مربی مهدکودک دخترش است می خواهد که با آنها به این سفر بیاید با این امید که بتواند الی را با احمد ( شهاب حسینی ) که از همسر آلمانی اش جداشده آشنا کند .
اصغر فرهادی با کنار هم گذاشتن شخصیت های فیلمش و از طریق حرف هایی که رد و بدل می شود به کنکاشی هوشمندانه برای ارتباط تنگاتنگ تماشاگر فیلمش با شخصیت ها می پردازد . او یکبار در یادداشتی در مورد فیلمش و نحوه ارتباط با تماشاگران گفته بود
- امروز تماشا گر با توجه به شعور بصری وشنیداری که زمانه به او منتقل کرده در موضع بالاتری نسبت به پرده سینما قرار گرفته. برای تماشاگر باید آزادی وجود داشته باشد ومن به عنوان فیلمساز فقط باید زمینه ای فراهم کنم که او بتواند در حیطه موضوع مطرح شده هرجور که خودش می خواهد و با ادراکات فردی اش جور در می آید فکر کند . دلم می خواهد در سینمای امروز کلمه ای پیدا شود که نشان دهد کسی که فیلم را می بیند جزئی از حرکت فیلم است . برای من مهم ترین انگیزه در ساختن در باره الی همین نکته بود همین دعوت تماشاگر به مشارکت در فیلم و این که دو نفر که کنار هم نشسته اند و فیلم را می بینند دو قضاوت مختلف داشته باشند اما باز تو بتوانی قصه ات را به پیش ببری .
اصغر فرهادی پیش از آن که اولین فیلم سینمای اش ( رقص در غبار ) را بسازد در سال 1377 سریال تلویزیونی داستان یک شهر را ساخت که به مشکلات اجتماعی می پرداخت . بی تردید امروز در ایران فیلمسازانی مانند فرهادی اگر از آزادی های بیشتری برای نگارش فیلمنامه و فیلمسازی برخوردار با شند می توان امیدوار بود که سینمای ایران مخاطبان جهانی را به سوی خود جلب کند .
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد