نگاهی به کنگره دوم حزب چپ ايران (فدائيان خلق)

کنگره دوم حزب چپ ايران (فدائيان خلق) برگزار شد و اسناد و گزارش گردش کار آن منتشر شد. اکنون می توان نگاهی به موفقيت ها و تجارب آن انداخت.

۱. دو سند و دو کميسيون 

اساسنامه

اساسنامه قانون اساسی حزب سياسی است که پرنسيپ ها را تعريف و مناسبات و ساختار آن را مشخص می کند. حزب چپ ايران (فدائيان خلق) با آگاهی براين امر، تدوين اساسنامه را در روند تدارک بنيانگذاری حزب در دستور گذاشت و اساسنامه در کنگره بنيان گذاری به تصويب رسيد. ولی کمبودها و نادقتی های زيادی داشت که لازم بود تدقيق و تکميل شود. شورای مرکزی به موقع کميسيون اساسنامه را تشکيل داد و کميسيون انبوه پيشنهادهای ارائه شده را رسيدگی کرد، کمبودهای اساسنامه را بر طرف نمود و بندهای موجود را تدقيق بخشيد. کميسيون وقت کافی برای بحث و گفتگو گذاشت و با دقت فصول، ماده ها و بندها را تنظيم نمود. فقط چند پيشنهاد پذيرفته نشده، به کنگره ارجاع شد که کنگره مورد رسيدگی قرار داد و در مورد آن ها تصميم گرفت.

کار مستمر و چند باره کميسيون اساسنامه، بحث های صورت گرفته در جلسات پيش کنگره و بررسی پيشنهادها، موجب شد که اساسنامه قبل از تصويب در کنگره در روند کار به اساسنامه حزبی تبديل شود. بهمين خاطر هم با رای ۸۲ درصد اعضای کنگره تصويب شد.
تدقيق و تکميل اساسنامه،  يکی از موفقيت های کنگره دوم بود. تجربه کميسيون اساسنامه نشان داد که می توان با کار مستمر و مسئولانه به تک تک پيشنهادها رسيدگی کرد، کنگره را با انبوه پيشنهادها روبرو نکرد، سند ناقص و نادقيق را به کنگره نبرد و با تدارک کافی زمينه را برای به تصميم رساندن کنگره فراهم آورد و تشکيل کميسيون در کنگره را منتفی نمود.

تجهيز حزب به اساسنامه، يکی از موفقيت های کتگره دوم بود.

برنامه سياسی

کميسيون سياسی منتخب هيئت سياسی ـ اجرئی حزب، اين بار به شيوه متفاوت از دوره های قبلی به تدوين برنامه سياسی نشست. ابتدا بحث های پايه ای را سازمان داد، مطالبی در موضوعات مهم تهيه کرد و بر آن پايه به تحليل روندهای دو ساله نشست و گزارش سياسی را تهيه نمود که در آن بطور مفصل به اوضاع سياسی کشور در دو ساله گذشته پرداخته شده بود. در نوبت های قبلی سند سياسی بدون کارهای پايه ای و مقدماتی تحرير می شد. کارهای صورت گرفته، پايه خوبی برای تهيه برنامه سياسی بود.

کميسيون سياسی پيشنهادهای کتبی دريافتی و پيشنهادهای شفاهی مطرح شده در جلسات پيش کنگره را مورد بررسی قرار داد و آن ها را در سند منظور نمود. با توجه به کار پايه ای کميسيون، بحث های صورت گرفته در جلسات پيش کنگره، اخذ پيشنهادها و رسيدگی به آن ها، برنامه سياسی با رای بالا در کنگره به تصويب رسيد و تشکيل کميسيون در کنگره را منتفی کرد. اکنون حزب به سند سياسی مجهز شده است که می تواند در اين دوره، سياست های خود را برپايه آن پيش ببرد.

۲. عدم تشکيل کميسيون در کنگره

با توجه به روند طی شده در مورد اساسنامه و برنامه سياسی، کنگره از تشکيل کميسيون خودداری کرد. اين موفقيت برای حزب بود و نشان داد که می توان کنگره را به کنگره تصميم گيری تبديل کرد، از گرفتن پيشنهاد در روند کنگره خودداری نمود و اجازه نداد که بخشی از وقت کنگره صرف انتخاب کميسيون ها و بررسی پيشنهادهائی شود که در جا در کنگره ارائه می شود. اميد است که اين روال در حزب جا بيفتد، کميسيون ها کارهای خود را پيش از کنگره پيش ببرند، بحث ها در جلسات پيش کنگره صورت گيرد، کنگره های حزب در جايگاه کنگره تصميم گير قرار گيرد و ضرورت تشکيل کميسيون اسناد در کنگره منتفی شود.

۳. پيام احزاب خارجی و احزاب و سازمان های سياسی ايرانی

تعدادی از احزاب چپ و مترقی منطقه و کشورهای اروپائی، خانم کورنلیا ارنست رئیس گروه مرتبط با ایران در پارلمان اروپا، هاینز بیربام رئیس حزب چپ اروپا و گرگور گیزی به کنگره پيام دادند. هم چنين ۱۱ حزب و سازمان سياسی ايرانی به کنگره پيام دادند و نمايندگان اکثر آن ها در کنگره شرکت کردند. حزب ما نزديک به چهار سال است که بنيان گذاشته شده است. پيام ها حاکی از آن است که حزب در همين مدت کوتاه قادر شده است که جايگاه خود در ميان احزاب و سازمان های سياسی اپوزيسيون جمهوری خواه باز کند و مناسبات نزديک با تعدادی از احزاب چپ و مترقی منطقه و برخی احزاب چپ اروپا و نيز گروه مرتبط با ايران در پارلمان اروپا برقرار کند. اين دستآورد ارزنده ای برای حزب است.

۴. تجهيز حزب به اسناد پايه ای

با پايان کنگره دوم، حزب به اسناد پايه ای تجهيز شد و برای حزب اين فرصت فراهم شد که فعاليت خود را با اتکا به اسناد پايه ای گسترش دهد. تجهيز حزب به اسناد پايه ای بمنزله آن نيست که کار حزب در اين موضوعات تمام شده است. ما هنوز نياز به کار سنگين و عميق در مسائل برنامه ای داريم. اساسنامه باز با مسائل جديدی که حزب با آن روبرو می شود، تدقيق و تکميل شود و تحليل از اوضاع سياسی کشور دقيق تر و استراتژی سياسی بسط پيدا کند. اما حزب با اين اسناد، می تواند خود را تعريف کند، جايگاهش را در ميان نيروهای اپوزيسيون و جريان های چپ مشخص سازد و فعاليت های خود را پيش ببرد. اين امر برای حزب نوبنياد از اهميت زيادی برخوردار است.

۵. دو عضويتی

مسئله دو عضويتی ـ عضويت همزمان در حزب چپ ايران (فدائيان خلق) و سازمان فدائيان خلق ايران (اکثريت) ـ در طی دو سال گذشته بر حيات حزب سنگينی کرده و به عامل بازدارنده در فعاليت های حزب تبديل شده بود.

در اين رابطه دو اقدام صورت گرفت:

ـ قبل از کنگره توافقی بين گرايش های موجود در سازمان فدائيان خلق ايران (اکثريت) بعد از گقتگوهای زياد حاصل شد و بخشی از رفقای دو عضويتی اعلام کردند که فعاليت سياسی خود را از سازمان به حزب منتقل می کنند.

ـ کنگره به بند "عدم عضویت در دیگر احزاب یا سازمان های سیاسی ایرانی با کارکرد حزبی" در ماده شرايط عضويت و به سند اساسنامه رای بالائی داد.

با اين دو اقدام به مشکل ناشی از دو عضويتی نقطه پايان گذاشته شد، يکی از عوامل بازدارنده از جلو حزب برداشته شد و فضای مساعدتری برای گسترش فعاليت های حزبی فراهم آمد. بعد از کنگره، اساسنامه مبنای مناسبات درون حزب خواهد بود. حل مشکل دو عضويتی، موفقيت مهمی برای حزب است.

تجارب و نتايج مثبت کنگره

کنگره دوم تجارب و نتايج مثبتی برای حزب داشت:

۱. جلسات پيش کنگره
برگزاری جلسات پيش کنگره در پيش برد بحث ها، پاسخ به سئوالات، طرح پيشنهادها و در کل تدارک مضمونی کنگره نقش بس ارزنده داشت.

۲. جلسه مجازی کنگره
کنگره حضوری برای سه روز پيش بينی شده بود. برای پيش رفت کنگره و انجام کارهای مقدماتی، يک جلسه مجازی در نظر گرفته شده بود که در آن جلسه هيئت رئيسه کنگره انتخاب و ائين نامه هم تصويب شود. گرچه کنگره اساسأ مجازی و قسمأ حضوری برگزار شد، ولی جلسه روز اول کنگره که يک هفته قبل از کنگره تشکيل شد و هيئت رئيسه کنگره انتخاب و آئين نامه را تصويب شد و کارکرد شورای مرکزی مورد برسی قرار داد، تجربه مثبتی بود و در موفقيت کنگره تاثير داشت.

۳. کنگره اساسأ مجازی و قسمأ حضوری و تدارک فنی آن
حزب تجربه برگزاری کنگره مجازی و يا اساسأ مجازی و قسمأ حضوری را نداشت. در فرصت زمانی اندکی بعد از انصراف از برگزاری حضوری کنگره، گروه تدارک کننده کنگره از جمله گروه فنی توانست خود را با آن تطبيق دهد و کار را پيش ببرد. برگزاری کنگره اساسأ مجازی و قسمأ حضوری تجربه مثبتی برای حزب بود و نشان داد که حزب در صورت ضرور می تواند کنگره های خود را به شکل مجازی برگزار کند.

۴. عضويت رفقای جديد در ترکيب شورای مرکزی
ترکيب شورای مرکزی حزب تغيير پيدا کرد و رفقای جديد به عضويت اين ارگان انتخاب شدند.

۵. عضويت رفقای جوانتر در شورای مرکزی
اين بار رفقای جوان تر با رای اعضای کنگره به عضويت شورای مرکزی در آمدند که گامی در جوانتر کردن ترکيب شورای مرکزی است.

۶. سهميه ۳۰ درصدی زنان در ارگان های حزبی
کنگره با تصويب سهم ۳۰ درصدی در ارگان های حزبی، راه را برای حضور بيشتر زنان در مسئوليت های حزبی باز کرد. اين گام مثبتی بود.

کنگره موفق

کنگره با بيم و اميد آغاز شد. اين نگرانی وجود داشت که کنگره در حل مشکل دو عضويتی، تصويب اساسنامه و پيشبرد دستور کار به مشکل بخورد و به سست شدن پايه های حزب بيانجامد. جای خوشحالی است که کنگره به مشکل جدی برنخورد و مسئله دو عضويتی از پيش پای حزب برداشته شد و اساسنامه تدقيق و تکميل شده به تصويب رسيد.
برشمردن دستآوردها و تجارب مثبت کنگره، به معنی بی نقص بودن کنگره نيست. کنگره کمبودها و نواقصی داشت که می توان در فرصت ديگر به آن پرداخت. اما بنطرم کنگره دوم حزب، کنگره موفقی بود. ضروری است موفقيت های آن را ارج گذاشت و به اين باور رسيد که حزب ما در پرتو تلاش و همکاری اعضا و ارگان های آن می تواند گام های بلند به جلو گذارد و برای حضور تاثيرگذار در صحنه سياسی کشور خيز بردارد.