یک نسخه برای دو بیماری؟
در بخش ِ پیشین نوشتم: «تئوری انقلاب برپا نمی کند بلکه مشخصه های جامعه ی واجد ِ شرایط ِ انقلاب را برمی شمارد تا خود ِ جامعه به وقت ِ مقتضی به رهنمودهای تئوری عمل نماید. مانند ِ پزشکی که از علائم ِ بیماری، هم بیماری را شناسایی می کند وهم نسخه ی رهایی از بیماری راتجویز می کند. اما خود ِ بیمار است که باید با آگاهی از نوع و چیستی ِ بیماری به نسخه ی پزشک عمل نماید.». هم چنین نوشتم که جامعه های انسانی نه به لحاظ ِ تولیدی و نه به لحاظ ِ مناسباتی در یک تراز ِ برابر قرار ندارند اگر چه در همزمانی ِ دورانی ِ واحدی که در زمان ِ ما دوران ِ سرمایه داری است به سر می برند.
چنین نیست که مارکسیسم از تراز ِ تولیدی مناسباتی در تمام ِ جامعه های انسانی درک و تحلیل ِ یکسانی داشته و برای راهبرد وراهکار ِ تاریخی- تکاملی ِ همه نسخه یا تئوری ِ راه نمای واحد و مشابهی ارائه دهد.
دگماتیسم یا جزم اندیشی غیراز این نیست که سطح ِ پیشرفت در همه ی جامعه ها را یکی دانسته و برای همه راهکار و راهبرد ِ یکسان بدون ِ در نظر گرفتن ِ سطح ِ تکامل ِ اجتماعی یعنی درجه ی رشد و پیشرفت ِ نیروهای مولد و مناسبات ِ تولید آنها ارائه شود. درک و تحلیل ِ علمی- نظری، خصوصیات و مشخصه های یک جامعه ی معین را با در نظرداشت ِ تئوری ِ عام در چارچوب ِ تحلیل ِ مشخص از شرایط ِ مشخص به بحث می گذارد.
تئوری ِ عام، یعنی ماتریالیسم ِ دیالکتیک و ماتریالیسم ِ تاریخی برای هر پدیده ی مشخص درک و برداشت ِ تاریخی- تکاملی ِ مشخصی در چارچوب ِ نگرش ِ کلی به جهان ِ واقعن و حقیقتن موجود ِ مادی دارد و بر پایه ی این درک و برداشت آن پدیده را در هر لحظه ی معین( کنکرت) ِ تاریخی بررسی، موقعیت یابی و تحلیل می کند.
جامعه ی انسانی از این نگرش و بینش ِ عام و خاص مستثنا نیست بلکه به دلیل ِ اهمیت ِ خود ویژه اش برای نوع ِ انسان( انسان ِ تاریخی)، در کانون ِ جهان نگری و جهان شناسی و عمل ِ معطوف به دگرگون سازی ِ او قرار دارد.
ما تئوری را راه نمای عمل می دانیم. این یک درک ِ عام و کلی هم از تئوری و هم ازعمل یا پراتیک ِ معطوف به دگرگون سازی، ورهنمود گیرنده از تئوری است.
تئوری ِ مارکسیستی بنا بر خصلت ِ آموزشی ِ جهانشمول و عام شمول ِ آن، راهکار ِ کلی می دهد اما چه باید کرد ِ هر جامعه ی معینی را بسته به جایگاه ِ تاریخی و شرایط ِ مشخص آن جامعه و نیازهای فوری و ضروری اش برای پیشرفت و تکامل، به خود ِ جامعه یا طبقه ای که کارگزاری ِ تاریخ را برعهده دارد وامی گذارد.
همانگونه که در جامعه های عقب مانده در کنار علم و بینش ِ علمی، نگرش ِ غیر علمی و خرافه های عوامفریبانه ،و درکنار ِ دانش ِ پزشکی رمالی و جادوگری ودعانویسی و طب ِ سنتی قراردارد که به شدت با یکدیگر در ستیز و تقابل اند، درکنار ِ درک و شناخت ِ علمی و ماتریالیستی از تاریخ و کرد وکارهای آن نیز درک ِ غیر ِ علمی و خرافی از این کرد و کارها اگرچه در پوشش ِ عوامفریبانه ی علمی وجود دارد.
دو آموزه ی اصلی و پایه ای ِ ماتریالیسم ِ تاریخی و سوسیالیسم ِ علمی سنجه ی شناخت ِ علمی- عقلانی از بالفعل و بالقوه ی جامعه های انسانی برای گذارهای تکاملی از آنچه هستند به آنچه تاریخن باید بشوند در راهبرد و راهکارهای پراتیک و جنبش های اجتماعی در دوران ِ سرمایه داری اند.
در عین ِ حال باید دانست که تئوری نه امریه وتحکم است و نه شعار، بلکه بیان ِ ایجابی و اثباتی از جمع بندی ِ عقلانی ِ علوم ِ طبیعی وعلوم ِ انسانی- اجتماعی است که دلالت بر حاکمیت ِ قوانین ِ عام بر طبیعت، جامعه و تفکر به مثابه وحدت ِ ارگانیک ِ جهان ِ همبسته و همپیوسته در کلیت و جزییت ِ ناشعورمند و شعورمند ِ آن دارد. در مقابل، امریه و شعار نه بیان ِ قانونمندی بلکه تظاهر ِ اراده ی معطوف به قدرت ِ سوبژکت هایی است که جهان و جامعه ی انسانی را نه کلیتی همبسته بلکه جزییت های جدا ازهم و ناقانونمند می پندارند و توضیح می دهند.
تئوری ِ ماتریالیستی دیالکتیکی به دلیل ِ علمیت و عقلانیت اش استدلالی است وکم ترین نسبت و پیوندی با شعارگویی و شعار نویسی هایی از قبیل ِ مرده باد و زنده باد ندارد. چرا که تئوری از آنجاکه راه نمای عمل ِ راهگشا به گذار از مرحله ی پایین به مرحله برتر و عالی تر است نه تنها خواهان ِ حذف و نابودی ِ هیچ مرحله ای از مراحل ِ تکاملی نیست بلکه خواهان ِ حفظ و ارتقای تمام ِ دست آوردهای تاریخی ِ مفید و مثبت هر مرحله و کنار گذاشتن ِ عملکردهای ضد تکاملی ِ آن است.
از این رو، تئوری با این یا آن فرد،با این یا آن فرقه و گروه، این یا آن طبقه و این یا آن نظام ِ اجتماعی- اقتصادی دشمنی ندارد، بلکه جایگاه و نقش و عملکرد ِ این یا آن گروه و دارو دسته و طبقه، این یا آن نظام ِ اجتماعی را با سنجه ی تاریخی دورانی به شیوه ی علمی واستدلالی ارزیابی می کند و جنبه های مثبت و منفی شان رابرای تکامل ِ جامعه ی انسانی موازنه نموده و راهکارهای حذف و کنارگذاشتن ِ عملکردهای نا مفید وتاریخ گذشته را بر می شمارد وبه انسان ها نشان می دهد تا خود متناسب با شرایط موجود ِ مادی-تولیدی و مناسباتی ِ خویش در پراتیک ِسیاسی راهبردی شان به آن عمل نمایند. درست مانند ِ پزشکی که برای بهبود ِ بیماری نه شعار می دهد و نه دعا می نویسد بلکه با به کار گیری ِ آموزه های علمی اش راه و روش ِ رسیدن به سلامتی را به بیمار نشان می دهد.
به طور ِ مشخص و ازمنظر ِ تئوری و تجربی، امروزه دو نوع جامعه داری و دولت سالاری در جامعه های انسانی وجود دارد: یکی جامعه داری ِ مبتنی بر راه ِ رشد ِ سرمایه داری با دولت سالاری ِ بورژوازی ِ لیبرال، و دیگری جامعه داری ِ مبتنی بر راه ِ رشد ِ غیر ِ سرمایه داری و دولت سالاری ِ نظامی- پادگانی. از آنجا که تئوری ِ مارکسیستی طبیعتن و ماهییتن سمت گیری ِ پیشرفت گرایانه و تکامل گرایانه ی ضد استبدادی دارد، موضع گیری اش در برابر ِ این دو راه ِ رشد، جانبداری از سرمایه داری ِ لیبرال و علیه سرمایه داری ِ غیر ِ لیبرال ِ نظامی پادگانی است. از این رو، هر جنبش ِ آزادیخواهانه ی معطوف به تغییر در جامعه های زیر ِ حاکمیت ِ استبداد ِ پدرشاهی و نظامی پادگانی از نگاه ِ تئوری ِ مارکسیستی جنبشی پیشرفت خواه و همسو با تکامل ِ تاریخ ارزیابی می شود که مارکسیست ها باید از آن حمایت کنند.
تجربه ی صد سال حکومت های مدعی ِ سوسیالیسم و چهل سال حاکمیت جمهوری ِ اسلامی که هردو بر پایه ی راه ِ رشد ِ غیر ِ سرمایه داری- یا درواقع سرمایه داری ِ دولتی ِ متکی بر استبداد ِ فردی و نظامی پادگانی- بنا شده اند، درستی ِ موضعگیری ِ تئوری ِ تکاملی ِ مارکسیستی را ثابت نمود و نشان داد بدون ِ تحقق ِ دموکراسی و آزادی های بی قید وشرط ِ سیاسی، هیچ جنبشی در جامعه ی عقب افتاده اولن انقلاب نیست- چه رسد به آن که سوسیالیستی باشد- ، ثانیین تا زمانی که جهت گیری ِ مطالبات اش عمدتن و حتا صرفن دموکراسی خواهانه و برقراری ِ فوری ِ آزادی های سیاسی نباشد نتیجه ای جز این نخواهد داشت که استبداد ِ قهارتر و سرکوبگرتری را جایگزین ِ استبداد پیشین نماید.
ضدیت با دموکراسی ِ بورژوایی در جامعه ی زیر ِ حاکمیت ِ استبداد ِ پدرشاهی، تا زمانی که این دموکراسی تحقق نیافته و جامعه را آماده ی گذار به مرحله ی عالی تری ازمناسباتِ تولیدی- تاریخی نکرده، ضدیت با تئوری ِ راه نما یعنی مارکسیسم وماتریالیسم ِ تاریخی است و هر ادعایی برای توجیه این ضدیت جز دروغ و فریب کاری نیست. دروغ و فریبی که صد سال است در کشورهای مدعی ِ سوسیالیسم و احزاب ِ طرفدار ِ راه ِ رشد ِ غیر ِ سرمایه داری از جمله در ایران متداول و رایج است.
جامعه ی ما باید بداند، و در شرایط ِ آزادی ِ بیان و آزادی ِ انتخاب وانتخاب ِ آگاهانه و آزادانه خواهد دانست که از منظر ِ تئوری هیچ جنبشی در کشورهای عقب مانده پیروزمند نخواهد بود مگر آنکه استبداد ِ نظامی پادگانی ِ واپسگرا را با دموکراسی و آزادی های فوری و بی قید و شرط ِ سیاسی ِ پیشرفت گرا جایگزین نماید. جایگزین ِ استبداد ِ پدر شاهی ِ مرد سالار ِ مادام العمر با هرنام و عنوانی، جز دموکراسی ِ انتخابی ِ بی اعتنا به جنسیت، و منتخبان ِ غیر مادام العمر نیست. این انتخاب ِ آگاهانه و آزادانه است که از نگاه ِ تئوریک فرجام اش سوسیالیسم و کمونیسم خواهد بود، نه آن استبداد ِ پدرشاهی ِ قرون ِ وسطایی که منتظرالحکومه های ضد دموکراسی می خواهند به زور ِ تبلیغ آن را به جای سوسیالیسم به زعم ِ خود به جامعه ی نا آگاه تحمیل کنند. آینده نشان خواهد داد که چگونه تئوری ِ راهنمای مارکسیستی توهمات ِ فرقه گرایانه و قدرت طلبانه ی آنان را با افشای نیات شان نقش بر آب خواهد ساخت.
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
