آیا«شکست» دیگری برای کردها در راه است؟ - بخش دوم

در بخش نخست به برخی از دلایل سیاسی، بر گزاری رفراندوم و تجارب شکست های جنبش های کردها در پی دو جنگ جهانی پرداختم.در این نوشته به دلایل اهمیت مساله کرد و منطقه ای که کردهای عراق در ان ساکن هستند از نظر واقعیت های جغرافیایی - اقتصادی، و تاثیرات سیاسی آن و اینکه چرا مساله رفراندوم در کردستان طی یکماه گذشته با اینهمه مخالفت ها، طرفداری ها،عکس العمل ها، و تهدیدها مواجه شده است.؟ کشورهای ذینفع و احزاب و سازمانهای کردی و غیر کردی در منطقه، در این کشمکش ها از همان پیدایش عراق تا به امروز چه نقشی ایفا کرده و می کنند، نقش امریکا و روسیه در منطقه چیست ؟ بازیگران اصلی کیستند ؟ برندگان و بازندگان چه کسانی بوده اند و این بار چه کسانی خواهند بود. بدین خاطر بررسی مساله کرد بدون رابطه با عراق غیر ممکن است. وتضمین اینده کردها بدون در نظر گرفتن تضمین منافع سایر اقوام و ساکنین عراق امکان پذیر نیست. و برای جلو گیری از جنگ های دیگر، واقع بینی های اقتصادی - سیاسی امروز را مد نظر باید گرفت.

ترس از اینده ناروشن همچنان بر کل منطقه سایه انداخته است و در این برهه مردم کردستان عراق ، پس از گذران دوران طلایی پس از صدام، چشم به اینده ای دوخته اند نا روشن و رسیدن به ارزوهایشان را دیگر در نتیجه رفراندوم ۲۵ سپتامبر نمی بینند و شاید به کلام واضح تر شعار ً استقلال طلبی ً به دیروز تعلق دارد، و حال باید بدنبال راهیافت های دیگر رفت.

پیدایش کشور عراق و عواقب ان برای کردها

با پایان یافتن جنگ جهانی اول و شکست عثمانی ها اکثریت قوم کرد که قرنها زیر یوغ عثمانیان بسر می بردند و باامیدواری به جهانی نگاه می کردند. بالاخص پیروزی انقلاب اکتبر در روسیه به این امیدواری روح تازه ای می بخشید.

اما انگلیس و فرانسه با تقسیم سر زمین های کرد و عرب و تحکیم قدرت خود در این سرزمین ها نقشه های دیگری برای مردم کرد در سر داشتند. کردستان ترکیه به سه قسمت تجزیه شد. بخش فعلی کردستان ترکیه در دست ترکها باقی ماند و با تشکیل دولتهای جدید عراق و سوریه بخش دیگر نیز دوباره به دو قسمت مابین دو قیم(انگلیس) و سوریه (فرانسه) تقسیم گردید. و تمامی تلاشهای کردها در ۵ سال پس از جنگ جهانی اول برای تشکیل ًدولتی کردی ً علیرغم قول و قرارهای کشورهای غربی ناکام ماند و از این پس کردهای عراق نه تنها با دولت عراق و ژاندارم انگلیس بلکه با ابر قدرتی چون خود انگلیس طرف می شود.

از همان ابتدا تشکیل کشور عراق ، کردها ی عراق برای دسترسی به خواسته های بر حق خود وارد مذاکرات با حکومت های مرکزی عراق و قیم انها انگلیس شدند و در نتیجه عدم توافق هر بار جنگ های خونینی بمدت چند سال در کردستان عراق ادامه داشته است. عدم حل مساله کرد همواره موجب بی ثباتی، کودتا و بر سر کار آمدن های حکومت های جدید شده است. علل به نتیجه رسیدن این مذاکرات و از سر گیری جنگ ها طی یک قرن گذشته تا به امروزکمتر مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. و خطر تکرار آنچه بر سر کردهای عراق تا سال ۱۹۹۱ آمده است همچنان وجود دارد. و اما دعوا بر سر چیست ؟

وضعیت جغرافیایی - اقتصادی کردستان عراق

کردهای عراق ۵ میلیون نفر یعنی ۲۰ در صد جمعیت عراق را در بر می گیرد.کردستان عراق از سه طرف با کشورهای ایران، ترکیه،سوریه با مناطق کردنشین این کشورها هم مرز است.

کردستان عراق دارای منابع سر شار نفتی است.

کردستان عراق محل عبور رود دجله و همه رودهای تغذیه کننده سایر مناطق عراق، مانندرودخانه، سیراب، زاب کوچک، خاسه و عرفه است.

مناطق مورد مناقشه کردها با دولت عراق نیز از نظر مساحت و منابع گاز، نفت و غیره اهمیت زیادی دارند.

از نظر مساحت اگر این مناطق به مناطق فعلی که از سال ۱۹۹۱ تحت کنترل کردها بوده است، اضافه شود، مساحت کردستان دو برابر خواهد شد.

از نظر جمعیت ۱۵۰۰،۰۰۰ یک میلیون پانصد هزار نفر دیگر به جمعیت کردها اضافه خواهد شد.

الحاق مناطق مورد مناقشه از هر نظر قدرت مرکزی را تضعیف و قدرت کردها را دو چندان خواهد کرد.

جدایی کردستان از عراق چه با مناطق مورد مناقشه و چه بدون آن، عراق را از هر نظر به سوی تنش های قومی دیگری سوق میدهد. از جمله تنش بین سنی های عرب و شیعیان در جنوب عراق. مجلس اعلای عراق که از طرف ایران حمایت میشوند هم مدافع سیستم فدرال قومی - مذهبی هستند و هم خواهان یک نوع خود گردانی هستند. هر چند این گروه هم در حاکمیت سهیم است.

سنی های عرب نیز که ۲۰ در صد جمعیت عراق را تشکیل میدهند، نه با خواسته های کردها برای ً استقلال ً موافق هستند و نه با ً فدرالیسم ً . هر چند که تعریف این فدرالیسم خود جای بحث دارد و تفاسیر نیروها از ان یکی نیست.

از طرف دیگر کردها در پارلمان عراق در اقلیت هستند و طبق قانون اساسی و سیستم فدرالی که کردها نیز به آن رای داده اند، شانس پیشبرد اهدافشان بسیار کم است و یکی از دلایل طرح ‌ً جدایی و رفراندوم ً اقای مسعود بارزانی توجه به این بن بست بوده است.

اهمیت کردستان برای کشورهای همسایه

ترکیه

در حال حاضر بزرگ ترین شریک اقلیم کردستان است. ترکیه به غیر از بستن قرارداد نفتی ۵۰ ساله با اقلیم کردستان، در زمینه های دیگر نیز حضور فعالی در اقتصاد اقلیم دارد. شر کت های ساختمانی، جاده سازی، تونل سازی، تورسازی، صادرات بیشتر مایحتاج اقلیم، غذایی و دارویی، پوشاک، صنعتی و غیره. جلب توریست های کرد به ترکیه برای تفریح،درمان،و تجارت بانکی.

از سوی دیگر نزدیکان اقای اردوغان در صدور بخش زیادی از نفت و محصولات نفتی به صورت قاچاق به ترکیه سود کلانی می برند، اما ترکیه علیرغم اینکه از این نا آرامی در طی دو دهه اخیر در کردستان عراق سودهای کلانی را می برد، در سال های اخیر با شکست مذاکرات دولت ترکیه با پ.ک.ک و از طرف دیگر کمک امریکاییان به شاخه پ.پ.ک در سوریه (حزب دموکراتیک) این خطر را در دو جبهه حس می کند و برای مواجه با ان دو سیاست متفاوت را پیش می گیرد.

ارتش ترکیه از همان اغاز سالهای دهه هشتاد با توافق صدام حسین وارد منطقه کردستان عراق شده وهواپیماهای نظامی ترکیه به بهانه تعقیب نیروهای پ .پ .ک به بمباران مناطق کردنشین عراق می پرداخته است..

در حال حاضر نیز با رضایت اقلیم کردستان این عملیات نظامی ارتش ترکیه ادامه دارد.

مساله کرد در صد سال گذشته همیشه یکی از مسائل پیچیده و بغرنجی بوده است که ترکیه نتوانسته است برای ان راه حلی بیابد و در شرائط امروز با شدید شدن اختلافات بر سر مساله کردها با امریکا و بر گزاری رفراندوم در کردستان عراق، ترکیه بیش از پیش نگران اوج گیر ی درگیرهای مرزی با نیروهای پ.پ.ک است. بهمین منظور مابین سودهای کلان بخصوص برای خانواده و نزدیکان اقای اردوغان و سرایت مساله استقلال به کردستان ترکیه باید در نهایت یکی را انتخاب کند.

ایران

ایران نیز به غیر از خطر سرایت استقللال طلبی به کردهای ایران، منافع کلانی در عراق و بطبع در کردستان دارد.

ایران در همان سالهای جنگ با عراق، از اسیران عراقی در جنگ برای بوجود آوردن دسته های سیاسی - نظامی و بکارگیری آنان بر ضد رژیم صدام اقدامات زیادی انجام داده بود. و بسیاری از رهبران شیعیان عراق در ایران بسر می بردند، رهبران کردها با خانواده هایشان در ایران زندگی میکردند و روابط با همه این گروه ها برگ های برنده ای در آینده حیات سیاسی پس از صدام برای پیشبرد سیاست های رژیم جمهوری اسلامی در عراق و منطقه را مهیا ساخت.

این روابط تنگاتنگ با اپوزیسیون رژیم صدام حسین تا حد همکاری های نظامی نیز صورت گرفت. از جمله این اتحاد عمل ها : همکاری نیروهای بارزانی در جنگ علیه نیروهای کرد ایرانی ۱۹۸۰تا۱۹۸۳ از جمله در باز پس گیری جاده سردشت - پیرانشهر، همکاری بارزانی ها در عملیات والفجر ۲ در منطقه (تمرچین) و عملیات دیگر که به ایرانیان امکان ورود به خاک عراق را فراهم ساخت. در سال ۱۹۸۵ نیروهای اتحادیه میهنی (جلال طالبانی) در همکاری با ایران به تاسیسات نفتی کرکوک حمله کردند.

درادامه این همکاری ها ارتفاعات ماووت و تصرف شهر حلبچه در سال ۱۹۸۸ نیز صورت گرفت.

رابطه دیرینه مقامات نظامی -سیاسی ایران با رهبران کردها پس از سر نگونی صدام گسترش یافت. راه رفت وامد پیشمرگان کرد توسط نیروهای اتحادیه میهنی به ایران بسته شد و نیروهای پیشمرگ، سازمانها واحزاب سیاسی را خانه نشین کردند و بدین ترتیب جمهوری اسلامی امنیت مرزهای خود را به گردن بارزانی ها و طالبانی ها انداخت

و جمهوری اسلامی به این هم اکتفا نکرد و ترور تعداد زیادی از کادرها و پیشمرگان احزاب سیاسی در کردستان عراق اغاز شد. و این در حالی بود که جلال طالبانی و نیروهایش دست نیروهای امنیتی - اطلاعاتی رژیم جمهوری اسلامی را باز گذاشته بودند و قاسم سلیمانی کردستان عراق و سایر مناطق شیعه نشین عراق را از ان زمان تا به امروز تبدیل به حیات خلوت جمهوری اسلامی کرده است.

کردستان عراق و کل عراق نیز بمثابه پشت جبهه ای برای دخالت های هر چه بیشتر جمهوری اسلامی در لبنان و سوریه قرار گرفته است.

جمهوری اسلامی که پس از سقوط صدام بیشترین نقش را در حکومت عراق دارد نه تنها با تضعیف این رژیم مخالف است بلکه برای تاثیر گذاری هر چه بیشتر بر سیاست های خود بر کل عراق، دست به هر کاری خواهد زد.

در این رابطه بد نیست، به این نکته اشاره شود که، از زمان به قدرت رسیدن ترامپ و بالا گرفتن اختلافات بین ایران و کشورهای عربی، اقای مسعود بارزانی عملا در جبهه عربستان قرارگرفته است و در این رابطه به نمونه مشخص، ًتشکیل جبهه کردستانی ً از نیروهای کرد ایرانی به کمک عربستان سعودی و با پا در میانی مقامات بارزانی در اربیل می شود اشاره کرد. تحرکات نیروهای کرد ایرانی که و اقای بارزانی توسط نیروهای امنیتی ایران بشدت کنترل می شوند و امکان دخالت نیروهای امنیتی - نظامی ایران درکردستان عراق در اینده نزدیک قابل پیش بینی است.

سوریه

دولت سوریه نیز هیچگاه نه تنها به حل مساله کرد علاقه ای نشان نداده است ، بلکه بارها بکمک نیروهای نظامی ارتش بعث در سرکوب نیروهای ملا مصطفی شرکت کرده است. و در حال حاضر این کشور در موقعیتی است که بخش بزرگی از ان در تصرف کشورهای خارجی قرار دارد و توافق یا مخالفت این کشور تاثیری بر رویدادها نمی گذارد. هر چند که حمایت امریکا از کردهای سوریه نیز در اینده نزدیک تبدیل به بحران بزرگتری بین انکارا و واشنگتن خواهد شد.

امریکا

امریکا با سرنگونی رژیم صدام در باتلاقی گیر کرده است که بیرون آمدن از ان در زمان آقای ترامپ غیر ممکن است.

با سر نگونی رژیم صدام امریکاییان مواجه با حکومتی دیگر شبه جمهوری اسلامی شدند و این شاید برای امریکا تر بدترین حالت بوده باشد که پیش بینی نکرده بودند.

امریکا که در ماه های اخیر با سر کار آمدن آقای ترامپ سیاست های خصمانه ای علیه ایران پیش گرفته است؛ انتظار داشت تا ضمن کمک به کردها در پیروزی جنگ با داعش، همزمان از حضور کردها در پارلمان عراق و سایر نهادهای حکومتی به عنوان اهرمی برای تضعیف جمهوری اسلامی و سیاست هایش در عراق و منطقه کمک بگیرد. مساله ً استقلال کردستان ًدر شرائط امروز هیچ سودی برای امریکا ندارد جز درگیر شدن در جنگهای دیگری که هیچ سودی برای امریکا در بر نخواهد داشت. سود امریکا، دسترسی به منابع انرژی ارزان، تضعیف ایران در منطقه، فروش سلاح های بیشتر، تامین بیشتر برای مرزهای اسرائیل و تحت کنترل در آوردن هر چه بیشتر منطقه است.

به همین دلایل است که امریکا نیازی به دادن هزینه ای سنگین در دفاع از ًآستقلال کردهاً در عراق نمی بیند.

انگلستان

نفش انگلیس در رابطه با حفظ یکپارچگی عراق از زمان تشکیل دولت عراق تا کنون تغییری نکرده است. انگلیس در ماه های اخیر نیز به صراحت مخالفت خود را با همه پرسی اعلام کرده است.

روسیه

در پی تشدید و ادامه جنگ در سوریه ، حضور و دخالت نظامی روسیه در منطقه ابعاد غیر قابل باوری به خود گرفت. رژیم اسد که فقط بر ۲۰در صد از خاک خود کنتر ل داشت، با کمک موثر نیروی هوایی روسیه ، ترکیه و متحدانش مجبور به پذیرش شکست شدند. پیروزی روسها در جنگ روسیه و حضور دائمی نیروهای نظامی روسیه در سوریه در تمامی تغییر و تحولاتی که صورت میگیرد و خواهد گرفت تاثیر می گذارد.

اگر روسیه تا اخرین لحظات در رابطه با ًهمه پرسی ً سکوت اختیار کرده بود، شاید بی دلیل نباشد، اما در نهایت و در اخرین لحظه روسیه هم ضمن اینکه خواهان احترام به حقوق کردها شد، از یکپارچگی عراق دفاع کرد.

اما روسیه یک هفته قبل از رفراندوم قراردادی به مبلغ یک میلیون دلار با اقلیم کردستان بسته بود. ودر اقلیم کردستان از قرارداد های دیگری خبر می رسید. ایا روسیه در فکر تشکیل مربعی نیست از چهار کشور ایران، عراق، ترکیه و روسیه برای تاثیر گذاری بیشتر در سیاست های منطقه و تضعیف امریکا، انگلیس و فرانسه ؟.

نتایج و عواقب رفراندوم

تشدیداختلافات در بین نیروهای سیاسی در اقلیم کردستان

در بخش نخست این نوشته به دلایل شکست قا بل یش بینی شده ‌ً رفراندوم اشاره کردم و هم اکنون که ۱۵ روز از رفراندوم سپری شده عواقب زیانبار ان را مشاهده می کنیم.

یکی از گرفتاری های بزرگ مردم کردستان عدم رشد فرهنگ دموکراسی است و به طبع این کمبود در احزاب سیاسی و در عملکرد انها در طول دوران صد ساله گذشته موجب زیان های فراوانی در رسیدن به برخی از آرزوهای مردم کرد شده است.

اختلافات بین ً اتحادیه میهنی ً به رهبری جلال طالبانی و ًحزب دموکرات ً از همان آغاز به قدرت رسیدن عارف -یحیی در سال ۱۹۶4آغاز شد و تا به امروز ادامه دارد. و مساله غم انگیز برای کردها ی عراق در اینجاست که به دلیل نبود ساختاری دموکراتیک در درون این احزاب، کیش شخصیت و قبیله گری، حل این اختلافات در مقاطع حساسی برای مردم کردستان عراق، کار به جنگ های خونین کشیده شده است.

درتابستان سال ۱۹۶۴پس از چند ماه مذاکره با دولت عارف -یحیی بر سر مفاد قانون اساسی، اختلافات در درون حزب دموکرات بالا گرفت و ملا مصطفی با برگزاری کنگره های تمامی هیات سیاسی و کمیته مرکزی را از حزب اخراج نمود. ابراهیم محمود و جلال طالبانی با هزاران پیشمرگ به داخل ایران رفته و جنگهای خونینی را با بارزانی ها و گاها هم زمان با ارتش عراق علیه بارزانی ها اغاز کردند. انشعاب و جنگ میان دو نیرو زمانی بوقوع پیوست که کردها ۳۰۰۰۰ هزار پیشمرگ داشتند و تمامی دولت های مرکزی برای ثبات خود، مجبور به کنار آمدن با کردها بودند.

جنگ بزرگ دیگر ، بین بارزانی ها و اتحادیه میهنی در سالهای ۱۹۹۴-۱۹۹۶ در گرفت؛ در این جنگ نیروهای اتحادیه میهنی به رهبری جلال طالبانی از طرف ایران حمایت می شدند و بارزانی ها از دولت صدام حسین و ترکیه کمک گرفتند.در همین دوره بود که اتحاد های تازه ای شکل گرفت که تا کنون این اتحادها در رئوس کلی حفظ شده اند. اختلافات این بار بر سر منابع مالی اقلیم کردستان، حقوق گمرکی و چگونگی تقسیم ان بود. نتیجه این جنگ ۱۵۰۰۰ هزار نفر کشته از دو طرف، تقسیم کردستان به دو حکومت منطقه ای و شکل گیری اتحاد های جدید شد.

اتحاد محور ًحزب دموکرات ً (بارزانیها) - ترکیه و اتحاد : ایران با ً اتحادیه میهنی ً به رهبری جلال طالبانی.

عواقب زیانبار این جنگ برای تمامی کردها در سه کشور ایران، عراق و ترکیه در این مطلب نمی گنجد اما تشدید اختلافات با کشف واستخراج نفت پس از سال های ۰۶ ۲۰ دوباره بین این دو نیرو بالا گرفت و با انشعاب در اتحادیه میهنی در همین سال اختلافات به رسانه ها ی عمومی کشیده شد. از ان زمان تا به امروز اختلافات دیگر نه فقط بین دو گروه بلکه سه گروه اصلی دامنه وسیعتری بخود گرفته است. جنگ با داعش و حمایت کشورهای غربی از کردها برای مبارزه با داعش تا حدود زیادی اختلافات را تحت الشعاع قرار داده است. اما آقای بارزانی از سالها قبل طرح خود را برای جدایی کردستان از عراق با سایر نیروها در میان گذاشته بود. و با مخالفت های جدی و منطقی هیچ گروهی مواجه نشده بود. اما در روز ۱۵ سپتامبر در بازگشایی دوباره پارلمان کردستان و به منظور تصویب برگزاری ً رفراندوم ً از ۱۱۰ نماینده فقط ۷۳ نفر شرکت کردند که از این تعداد ۶۵ نفر به برگزاری رفراندوم رای مثبت دادند. در میان غایبین در این جلسه ۸ نفر از نمایندگان اتحادیه میهنی، ۲ نفر از مسیحیان،و ۶ نفر از حزب اسلامی بودند.

اختلافات درونی در کردستان عراق بر سر عدالت اجتماعی، دموکراسی و آزادی نیست و هیچ یک از این گروه ها برنامه مشخصی برای فردای کردستان عراق ندارند.

عدم شرکت برخی از نمایندگان اتحادیه میهنی در پارلمان و سکوت رهبران این جریان از جمله آقای طالبانی قبل از فوتش و سکوت و مو ضع نگرفتن اقای فواد معصوم به عنوان رئیس جمهور عراق و جانشین اقای طالبانی در این سمت، چه قبل از رفراندوم و چه پس از آن، سکوت وزیران در دولت عراق و برخی دیگر از نمایندگان اتحادیه میهنی هیچکدام بدون دلیل نیست. انشعاب جدید در اتحادیه میهنی به رهبری برهم صالح نخست وزیر سابق اقلیم کردستان درست ۱۰ روز قبل از برگزاری ًرفراندوم ً، برگزار نکردن هیچ میتینگی از طرف اتحادیه میهنی برای ً‌ استقلال ً همه و همه جای سئوال هستند.

آیا اتحادیه میهنی به رهبری جلال طالبانی، همسرش هیرو و فواد معصوم علیرغم اینکه اعتقادی به عملی شدن امر ًاستقلال ً نداشته اند، با سکوت خود و با نقشه دست اقای بارزانی را باز نگذاشتند. ؟ سئوالی که امروز مطرح است این است که سکوت و هول دادن اقای بارزانی به سمت ًاستقلال ً چه فوائدی برای اتحادیه میهنی به همراه دارد و شکست این رفراندوم چه عواقبی برای جریان رقیب همیشگی ً بارزانی ها دارد. بدون شک بازنده بارزانی ها خواهند بود. اما اینکه طالبانی ها تا چه حد محاسباتشان از این بازی خطرناک درست باشد، جای شک بسیار است. اما برندگان اصلی از فردای رفراندوم، دولت عراق، شیعیان، حشب الشیعی، ایران، ترکیه و سوریه هستند.

پاسخ به این سئوال به نظر من امروز کاملا روشن است. اقای فواد معصوم از اتحادیه میهنی و به عنوان رئیس جمهور عراق از قدرت خود برای تضعیف حریف همیشگی ً‌بارزانی‌ها ً و قدرت انها در اربیل و کردستان بیکار نخواهد نشست. اتحادیه میهنی به رهبری جلال طالبانی از پناه بردن و استفاده از شیطان هم برای رسیدن به اهدافشان دریغ نکرده و امروز هم همسرش هیرو، فرزندش قباد و نزدیکان وی پس از مرگ وی مسیر و سیاست فرصت طلبانه خود را تغییر نخواهند داد . امروز با شکست ً‌ رفراندوم ً انها هم به عنوان ً ناجی ً دوباره مردم کرد در مذاکره با دولت عراق به میدان خواهند امد و هم در همکاری با دولت عراق برای تضعیف و تحت به کنترل در اوردن نقش سیاسی -اقتصادی بارزانی ها تلاش خواهند کرد.

نتیجه گیری

کردهای عراق پس از بر سر کار آمدن قاسم درسال ۱۹۵۸ تا ۱۹۹۱ بر اساس قطعنامه ۶۸۸ سازمان ملل که زمینه های ایجاد حکومت اقلیم کردستان را فراهم کرد، همواره توسط حکومت های مرکزی عراق و با همکاری همسایگان ایران، سوریه و ترکیه سرکوب شده است. و آخرین تجربه تلخ آنها در ۱۹۷۵ است که شاه ایران با بستن قردادی در الجزایر با صدام حسین در ازای دریافت یک رشته اراضی در شط العرب، کمک های نظامی و خوارو بار به نیروهای ملا مصطفی را قطع کرد، ترکیه و سوریه مرزهای خود را بروی کردها عراق بستند و نیروهای پیشمرگ در محاصره قرار گرفتند. تلاش های دو دهه کردها و امتیازاتی که از دولت های مختلف عراق بدست آورده بودند، بر باد رفت. نیروهای پیشمرگ و خانوادهایشان به همراه ملا مصطفی و خانوادهایشان به ایران پناه آوردند. ترور، دستگیری، شکنجه و ارعاب دوباره آغاز شد و سر در گمی، سراسیمگی، یاس و نومیدی بر جنبش حق طلبانه کردها در عراق چیره شد.

امروز کردهای عراق باید با درس گرفتن از تجارب تلخ گذشته و جلوگیری از مصائب فاجعه بار ناچار به رعایت موارد زیر هستند:

۱- پذیرش حفظ تمامیت عراق . لازم به ذکر است که ملا مصطفی و سایر رهبران کرد در تمامی مذاکرات از زمان قاسم تا صدام حسین هیچگاه خواهان جدایی نبوده.اند.
۲- پذیرش مذاکرات بدون قید و شرط
۳- مذاکرات زیر نظر ناظران بین المللی و با تضمین سازمان ملل صورت بگیرد.
تمامی حکومت های بر سر کار آمده در عراق معاهداتی را با کردها امضا کرده اند و هیچ یک از آنها به تعهدات شان عمل نکرده اند. حرف های اقای العبادی - برادر خواندن کردها و عربها، را از زبان رئیس جمهوران و نخست وزیران عراق طی ۶ دهه اخیر همه بیاد دارند پس فریب این سخنان را نباید بخورند.
۴- از تحریک و بوجود آوردن تشنج در مناطق مورد مناقشه بشدت جلو گیری کنند
۵- به نقش ایران و ترکیه در این مذاکرات توجه کنند.


لازمه پیشبرد مذاکرات با دولت مرکزی عراق در درون کردستان

۱- شروع مذاکرات با شرکت همه نیروهای سیاسی و مشارکت آنها در مذاکرات با عراق.
۲- بر گزاری انتخابات آزاد پارلمانی با حضور ناظرین اروپایی.
۳- فراهم کردن امکانات لازم برای حضور در صحنه سیاسی، دانشگاهیان و روشنفکران کردستان که به هیچ گروهی تعلق ندارند.
۴- رعایت هر چه بیشتر قانون های موجود.

و در خاتمه، بنظر من تلاش همه اقلیتها و اقوام در کشورهای خاورمیانه برای رسیدن به آرزوهایشان، (دموکراسی، آزادی و عدالت اجتماعی) هر چند کند، اما در همیاری و همبستگی با سایر اقوام در کشورهایشان کم هزینه تر و ممکن تر است، تا مسیر جدایی و استقلال طلبی. درکردستان عراق ترکمنها، مسیحیان و عربها نیز زندگی می کنند. امروز از دیدگاه جامعه بین المللی دولت مرکزی عراق باید مورد حمایت قرار بگیرد و بنابراین کسی در تضعیف این دولت تلاش نخواهد کرد. و کردها در امتیاز گرفتن از رژیم بغداد با توجه به شکست رفراندوم مشکلات بیشتری از قبل برپایی " رفراندوم"دارند.

بهروز جهانزاد ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۷