تجربه درسینما و سیاست

majidsedghi@yahoo.com

هفته پیش زمانی که خبردرگذشت روژه هانن کمیسر محبوب مجموعه موفق تلویزیونی ( ناوارو ) اعلام شد فرانسوی ها با یکی از چهره های فرهنگی – هنری خود وداع کردند , ولی درعین حال مرگ او باعث شد تا برای بسیاری از فرانسوی ها بخشی از دوره ی زندگی سیاسی او که همواره با جنجال همراه بود زنده شود . بویژه زمانی که با خواهرزن فرانسوا میتران رییس جمهوروقت فرانسه ازدواج کرد و خواه ناخواه بجز سینما فعالیت در حوزه ی سیاست را نیز تجربه کرد.

اظهارنظرهای او در باره شخصیت های سیاسی فرانسه همیشه دردسرساز بود .درسال 1990 به دلیل شکایت ژان – ماری لوپن رییس جبهه ملی فرانسه به دادگاه فراخوانده شد . هانن دراین زمان رییس جبهه ملی را ( یک نازی واقعی ) خوانده بود . هانن پس از مرگ میتران با رهبران جدید حزب سوسیالیست مخالفت کرد و به حزب کمونیست فرانسه پیوست . درسال 2007 اعلام کرد که می خواهد برای انتخابات ریاست جمهوری به حزب کمونیست رای دهد ولی در ششم فوریه همان سال در دومین دوره ی انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد که به نیکلا سرکوزی رای خواهد داد که به عقیده او یک ( چپ انقلابی) بشمار می رود که درضمن نوه ی یک مهاجر مجارستانی است .



یک زندگی
روژه هانن که نام واقعی اش روژه ژاکوب له وی بود درسال 1925 از یک پدرومادر فرانسوی یهودی در الجزایر به دنیا آمد . روژه بعدها درباره خانواده خود گفته بود : ( من پسر یک کمونیست و نوه یک خاخام یهودی هستم ولی به هرحال احساس می کنم خیلی یهودی هستم ).
پس از تحصیل پزشکی در الجزایر با استفاده از بورس داروفروشی درسال 1948 به پاریس رفت . درپایان سال در دانشکده داروسازی یک دوست دکوراتور به اوپیشنهاد کرد به عنوان کارآموز دکورسازی در تئاتر کارکند . او ضمن کارآموزی نقش های کوتاهی در نمایشنامه های مختلف باز کرد و از سال 1952 بازی در سینما را با فیلم ( ما همه آدمکش هستیم ) ساخته ی آندره کایات درنقش کوتاه کارگر یک زندان شروع کرد . این فیلم در جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و جایزه ی ویژه هیات داوران را ربود.
گوریل سینمای فرانسه
نقش های اولیه او تنها با اتکا به اندام قوی و تجربه اش در کارهای دشواربود و به نوعی بزن بهادر فیلمهای فرانسوی بود و کمتر از استعداد بازیگری او استفاده می شد. درسال 1959 در فیلم ( والس گوریل ) به کارگردانی برنارد بوردریه بازی کرد که نقش مقابل اورا بازیگر معروف آن سالها شارل وانل بازی میکرد . از سری فیلمهای گوریل دوفیلم دیگرنیز ساخته شد که در فیلم دوم بازیگر محبوب و البته تنومند فرانسوی ( لینووانتورا ) در نقش گوریل ظاهر می شد. روژه در 1962 درسومین سری از داستانهای گوریل به نام عجیب ( گوریل اسقف اعظم را گاز میگیرد ) ساخته ی موریس لابرو ظاهرشد که یک گوریل کمدی بود .البته گوریل نام شخصیتی بود که به دلیل خصوصیات فیزیکی اش این نام را گرفته بود .
هانن دراین سالها گرجه عهده دارنقش های کم اهمیت بود ولی شانس این راداشت که در فیلمهایی از کارگردانان معروف و معتبرفرانسوی و غیره بازی کند . وی درسال 1957 در فیلم معروف ژول داسن به نام ( آنکه باید بمیرد ) ظاهرشد که براساس رمان ( مسیح باز مصلوب ) اثر نیکوس کازانتراکیس نویسنده و شاعر یونانی ساخته شده بود . سپس دردو فیلم معروف ( از نفس افتاده ) اثر ژان لوک گدار و یک سال بعد در فیلم ( روکو و برادرانش ) ساخته ی ویسکونتی بازی کرد که بویژه بازی او درفیلم اخیر توجه دیگرفیلمسازان را به سوی او جلب کرد.
فیلمنامه نویس و کارگردان
هانن در دهه ی 1960 فیلمنامه نویس و بازیگر دو فیلم ساخته کلود شابرول بود : ببر گوشت تازه دوست دارد و ببر خودرا با دینامیت معطرمی کند . موفقیت این دوفیلم باعث شد تا شابرول برای فیلم بعدی اش ( ماری شانتال برعلیه دکتر کا ) با شرکت ماری لافوره , استیفان اوران و سرژ رژیانی نقشی به او بدهد .
فیلمهایی که هانن کارگردانی کرد هرچند در فهرست فیلمهای مهم تاریخ سینمای فرانسه بشمارنمی آید ولی نمی توان مهارت او درساخت فیلمهای حادثه ای راکتمان کرد به طورمثال می توان از فیلم قطار جهنمی یاد کرد که اودرسال 1984 براساس یک داستان واقعی ساخت :
در 14 نوامبر1983 یک الجزایری بیست و شش ساله به نام حبیب گریمزی در یک قطار مورد حمله سه جوان فرانسوی قرارمی گیرد و درانتها وی را از پنجره قطار به بیرون پرتاب می کنند .
آخرین فیلمی که ساخت ( آفتاب ) باشرکت سوفیالورن و فیلیپ نواره بود که درسال 1997 ساخته شد و داستان یک متخصص قلب است که دچار جمله قلبی می شود و درهمان زمان دوران کودکی خود را به یاد می آورد.

تئاتر و تلویزیون
روژه هانن هموار از بازیگری در تئاتر ستایش می کرد . او بازی درنمایشنامه های گوناگون را از سال 1951 آغاز کرد . بسیاری از نمایشنامه هایی که در آنها نقشی برعهده گرفت از معروف ترین آثار تئاتری بودند از جمله مکبث , اتللو , لوکرس برژیا , درانتظارگودو , و تارتوف . آخرین حضوراو درروی سن درسال 2006 بود او از جمله در چند نمایشنامه به کارگردانی روبرحسین در دهه ی 50 خوش درخشید .
بازی درمجموعه های تلویزیونی را از سال 1965 و با ( قطارآبی سیزده بارتوقف کرد ) شروع کرد و درضمن در چندین تله فیلم نیز بازی کرد ولی عمده معروفیت او درتلویزیون به خاطر بازی فراموش نشدنی اش در ( ناوارو ) درنقش کمیسر آنتوان ناوارو بود که نمایش آن از تلویزیون 1 فرانسه از 2007 تا 2009 به طول انجامید . و بعدها تکرار نیز شد.
هانن درنوامبر 2009 دچار سکته مغزی شد و مدتی بعد بیماری فراموشی نیز گریبانگیروی شد و سرانجام درهشتم فوریه دربیمارستان بستری و یازدهم فوریه به دلیل نارسایی تنفسی در 89 سالگی درگذشت .