نبرد با سونی لیستون و نژاد پرستی
آمادگی و حتی امضای قرارداد برای مسابقه با سونی لیستون قهرمان شکست ناپذیر بوکس سنگین وزن با آشکار شدن موضع گیریهای کلی در باره تغییر مذهب و مبارزه علیه نژاد پرستی از نظر زمانی با یکدیگر گره خورده اند. در سال ۱۹۶۳ محمد علی در سخنرانی «علیجاه محمد» از رهبران « ملت اسلام» آمریکا شرکت کرده بود ،عکس ها نشان می دادند که در حال کف زدن برای وی است. باردیگر شرکت در سخنرانی علیجاه در ۲۱ ژانویه ۱۹۶۴ تکرار میشود و این بار همراه با شخصیتی مساله ساز به نام « مالکوم ایکس». خبر بسرعت تیتر اول روزنامه نیویورک هرالد تریبون می شود. محمد علی اولین شخصیت مشهور سیاه پوست است که از این جریان اسلامی ضد نژاد پرستی دفاع می کند. جریان « ملت اسلام» در ۱۹۳۰ درامریکا تاسیس شده بود. این گرایش معتقد بود دین سیاهان اسلام است و مسحیت دین سفید پوستان و دین برده داری است که به وسیله شیاطین سفید رهبری می شود. ملت اسلام روشی رادیکال در برابر سفید پوستان آمریکا را تبلیغ می کرد. باید در نظر داشت در همین دوره که کلی به این جریان می پیوندد ، جنبش دیگری زیر رهبری مارتین لوترکینک علیه نژاد پرستی وجود دارد که می خواهد با روشی نرم و صلح آمیز حقوق مدنی سیاهان را بدست آورد. کلی در باره جریان لوتر کینگ هم نظر مثبت داشت ولی انتخابش رادیکال تر است. مالکوم ایکس که حتی دراکیپ کلی برای مسابقه در برابر سونی لیستون همراه وی بود ، حساسیت زیادی را درآمریکا برانگیخته بود. وی در سال ۱۹۶۰ که فیدل کاسترو برای شرکت دراجلاس عمومی سازمان ملل به آمریکا آمده بود ، همراه یک هیئت از سیاه پوستان با وی ملاقات کرده بود. حساسیت در مورد وی آنچنان است که ترک همراهی وی از اکیپ محمد علی کلی به شرط مسابقه با سونی لیستون تبدیل می شود. مالکوم ایکس فیلادلفیا را ترک می کند تا کلی بتواند مسابقه را انجام دهد. قبل از اینکه وارد مسابقه کلی ـ لیستون شویم لازم است گفته شود دراین تاریخ « ملت اسلام» به وسیله مراجع رسمی اسلامی جهان پذیرفته نشده و بیشتر جنبه ضد نژاد پرستی دارد. سخنرانیها و مصاحبه های محمد علی دراین دوره در باره تغییر مذهب خود نشان می دهد که او به جنبه ضد نژاد پرستی رادیکال این گرایش علاقه مند است. تصمیم محمد علی در مبارزه ضد نژاد پرستی آنقدر نیرومند است که وی آینده درخشان خود در بوکس و شهرت عمومی ازجمله نزد سفید پوستان را به ریسک می گذارد. پدرش مورد تهدید جانی قرار گرفته است که روشن است ساختگی و از طرف پلیس مخفی امریکاست. همان پلیس مخفی که با صحنه سازی موفق به ترور مالکوم ایکس درتاریخ ۲۱ فوریه ۱۹۶۴ در جریان یک سخنرانی می شود. سال قبل جان اف کندی رئیس جمهور آمریکا ترور شده بود که تا حدودی از حقوق مدنی سیاهان دفاع می کرد.
تدارک تبلیغاتی مسابقه کلی ـ لیستون در چنین جوی آغاز می شود. اگرتا چند ماه پیش کلی درافکارعمومی آمریکا فرشته ای بود در برابراهریمنی بنام تونی لیستون ، دیگر کلی به جای« بد در برابر بد» کشانده می شود. تونی لیستون ۲۰۰ پرونده جرم داشت که استفاده از اسلحه گرم هم جزو آنها بود ! لیستون با اینکه خود سیاه پوست بود ، محمد علی کلی را « سیاه کثیف» می خواند ! بازارگرمی ها و شایعات تبلیغاتی مبتنی بر رد مسابقه از طرف لیستون و تحریکات محمد علی برای وادار کردن وی را نباید جدی گرفت. مسابقه های بوکس حرفه ای از گذشته تاکنون بر روی پول چرخیده است وهمواره سرمایه گذارها برای عمر طولانی یک قهرمان جوان سرمایه گذاری می کنند. درنظرآنها کلی چنین قهرمانی آینده داربود.
پیش بینی عمومی در مورد نبرد محمد علی ـ لیستون پیروزی قاطع لیستون بود. دراین تاریخ لیستون قهرمان شکست ناپذیرجهان بود. تقریبن هیچ یک ازکارشناسان بوکس امکان شکست وی در برابر محمد علی را نمی دادند. قبل از پرداختن به مسابقه به وزن و قد دو بوکسور باید توجه کرد. سونی لیستون ۱۸۴ سانتیمتر و ۹۹ کیلواست. محمد علی ۱۹۱ سانت و ۹۵ کیلو وزن دارد. دست های لیستون آنچنان بزرگ هستند که به دستکش مخصوص نیاز دارند!
در برابر چشمان شگفت زده جهانیان در روند ششم تونی لیستون باخت خود را قبول می کند. من بارها ویدئوی این مسابقه را نگاه و تحلیل کرده ام. آنچه که محمد علی در باره استراتژی خود در این مسابقه می گوید به حقیقت نزدیک است. محمد علی در روند اول هنوز زیراتوریته لیستون است و کوشش می کند دور حریف بچرخد و اورا از خود دور نگاه دارد. استراتژی کلی بر روی خسته کردن لیستون در ادامه روند ها بود. روند دوم محمد علی اعتماد به نفس بدست آورده و حملات سنگینی روی لیستون می کند. روند سوم برای لیستون فاجعه بار است. ضربات مرگ بار روی صورت وی فرود آمده و زیر چشم چپش شکاف بر می دارد. روند چهارم از طرف لیستون دیگر بوکس نیست بلکه به قول بوکسورها « زدو خورد » است که نشانه نگران کننده ای برای یک بوکسوراست ،یعنی عصبانی شده و کنترل خود را از دست داده و نا امیدانه می جنگد. اما در یک دقیقه استراحت بین دو روند حادثه وخیمی برای کلی پیش می آید. چشمان وی بشدت می سوزد و قادر به دیدن نیست ! چه باید کرد؟ آنجلو دنده مربی وی با عوض کردن چند حوله و مالیدن چشم وی کوشش می کند وی را آرام کند. درواقع در روند پنجم چشم های محمد علی خیلی کم می بیند. اما محمد علی با شجاعت این روند را با تاکتیک گذاشتن مشت چپ روی صورت لیستون و دور نگهداشتن وی اداره می کند. در روند ششم تاثیر ضربات محمد علی در روند سوم خود را نشان می دهد. روشن است که لیستون گیج است و ضربات کاری بوده اند. درواقع لیستون از ترس ناک اوت شدن باخت را قبول کرد. در موردسوختن چشم کلی مطالب زیادی نوشته شده است، یکی از توضیحات این است که به علت درد شدید کتف لیستون مربی وی پماد قوی به کت وی مالیده بود و همین پماد با چشم های کلی تماس پیدا کرده بود. رویای محمد علی کلی تحقق یافته است. او قهرمان سنگین وزن بوکس جهان است.
محمد علی کلی با درو کردن قهرمانان و سرآخر شکست تونی لیستون تیتر قهرمانی سنگین وزن جهان را از خود می کند. علت این پیروزیها چیست؟ اولین پاسخ کم بها دادن به قهرمانی وی در المپیک است. هنگامیکه وی قهرمان المیپک می شود مسابقه های ورزشی بطور کلی و بوکس هم همراه با آنها با جهش کیفی روبروست. نسل جدیدی از بوکسورها مستقیم از بوکس آماتور وارد بوکس حرفه ای می شوند و در مدت کوتاهی به قهرمانان حرفه ای تبدیل می شوند. کلی از این نسل است بودن اینکه اولین آنها باشد، قبل از محمد علی کلی فلوید پاترسون با سنی حتی جوان تر از محمد علی پس از قهرمانی در المپیک ۱۹۵۲ هلسینکی با ورد به بوکش حرفه ای جوان ترین قهرمان سنگین وزن جهان شد. علت بعدی برتری محمد علی کلی به رقبا جوان بودن وی است. اتفاقی که همواره در بوکس رخ داده است که قهرمان جوان در حال رشد ، رقبای مسن و در حال افول خود را درو کرده است. مایک تایزن نمونه دیگر این روند است. برخی از تحلیل گران بوکس قبل از مسابقه کلی ـ لیستون فکر می کردند عادت گارد پایین کلی یک ضعف بزرگ وی است ، در حالیکه در مسابقه معلوم شد که دینامیسم و سرعت کلی آنقدر بالاست که نیاز به گارد ندارد. کلی با تنها کنار کشیدن سرش پنج سانتیمتر بطرف چپ و راست ضربه های مستقیم لیستون را رد می کرد ویا با « عقب کشیدن بخشی بدن» ضربه های لیستون را بی اثر می کردو سر آخر به قول خود وی که می گوید : « من مانند پروانه پرواز می کنم و مانند زنبور نیش می زنم» با ضربه های چپ « جاب» به پیشانی و صورت لیستون دایمن مانع حمله های سنگین وی می شود. در این زمان او فقط ۲۲ سال دارد ! سن تونی لیستون در این مسابقه بطور رسمی ۳۲ ساله است ، سنی که برای یک بوکسور هنوز جوان است. می گویم « ظاهرن» برای اینکه به احتمال قوی لیستون در باره تاریخ تولد خود تقلب کرده بود ! میزان این تقلب ۱۲ سال است ! یعنی لیستون در زمان مسابقه با محمد علی ۴۴ ساله بوده است. به اضافه اکنون در مورد « الکلی» بودن لیستون تردیدی نیست. یکی از دلایل مرگ زود رس وی هم زیاده روی درالکل بوده است. البته امکان تسویه حساب مافیایی هم نظردیگر است.
مصاحبه های محمد علی بلافاصله بعد از قهرمانی جهان ، نشانگر مصمم بودن وی در مبارزه علیه نژاد پرستی است. در چند مصاحبه می گوید که از دوران نو جوانی شاهد تحقیر، سرکوب و حتی مرگ سیاهان براثر نژاد پرستی بوده و خود هم در معرض تبعیض نژادی بوده است. او می گوید : « بعد از قهرمان المپیک شدن حتی در شهر خودم لوی ویل حق رفتن به همه جا را نداشتم ، تصور کنید که نماینده آمریکا در مسابقه المپیک باشید ولی در شهر خودتان حق رفتن به رستوران را نداشته باشید !»
این بخش را من با یک جمع بندی در مورد شیوه بوکس محمد علی تمام می کنم. با نگاه به ویدئوی مسابقه های محمد علی در المپیک می توان گفت که سبک بوکس وی در دوره ماقبل مسابقه های حرفه ای شکل گرفته و همان استیل ادامه و البته تکامل یافته است ، یعنی وی با ورود به مسابقه های حرفه ای طرز بوکس کردن خود را تغییر اساسی نداده است. ... ادامه دارد.
