ولتیر ، مورخ ، ادیب ، و فیلسوف فرانسوی ، از خانواده ای حقوقدان و شهروند برخاسته بود . در زمان تبعید در انگلیس او به مطالعه قانون اساسی آن کشور و فلسفه ادراکی - احساسی لاک پرداخت . بعد از مدتی در دربار دولت پرویس آلمان ،سرخورده از فرهنگدوستی فریدریش دوم ، او دشمن آشتی ناپذیر عقاید وحی یی و روحانیون مسیحی شد .
ولتیر جانبدار ایده خداشناسی عقلگرایانه و حکومت مطلقه فرهنگدوست بود . او سالها در راه عملی نمودن تولرانس دینی کوشش کرد . آثار ادبی ولتیر ادامه هنر کلاسیک فرانسه بود . وی با طنز به موضوعات سیاسی و فلسفی روز میپرداخت .
در عقاید او توجه به قوانین طبیعت مهم است . بعد از فاجعه زلزله در شهر لیسابون پرتقال ،ولتیر به انتقاد از متافیزیک لایبنیتس پرداخت . او کوشید تا عناصر و افکار روشنگری را وارد زندگی و فرهنگ عوام نماید تا ایدههایش چهره عملی بخود بگیرند .ولتیر از این طریق مقدمات انقلاب فرانسه را تهیه نمود .
از جمله آثار ادبی فلسفی و تاریخی او - اودیپوس ، مجموعه نامه هایی پیرامون انگلیس و چیزهای دیگر ، عناصر فلسفی ، واژه نامه فلسفی ، دوشیزه و دختره باکره شهر اورلئان ، مقالاتی درباره تحمل دینی دیگران ، عصر لودویک چهارده ، سه تراژدی ، حماسه پهلوانی های هاینریش چهارم ، داستان و رمان ، و فرزند طبیعت ، هستند .
ولتیر در سال 1726 بعد از آزادی اززندان در فرانسه ، به انگلیس رفت و در آنجا با فلسفه لاک و فیزیک نیوتن و دین دئیسم و لیبرالیسم آشنا شد . او در سال 1729 به فرانسه بازگشت و در سال 1734 نامه های فلسفی را پیرامون فرهنگ انگلیس منتشر کرد و به انتقاد شدید از روابط جامعه فرانسوی زمان خود پرداخت . بعد از مدتی مجلس فرانسه این اثر را ممنوع کرد .
او در سال 1735 به یک قصر فرار نمود و 15 سال در آنجا بسر برد و به کار روی کتاب عناصر فلسفه نیوتن که کمک به نقد آثار نیوتن در فرانسه نمود ، پرداخت . ولتیر در سال 1751 کتاب لودویک چهارده را منتشر نمود . او در سال 1750 به دعوت فریدریک دوم به در بار دولت پرویس آلمان رفت و در آن فضای لیبرال به خلق آثار دیگری پرداخت .
ولتیر در سال 1753 آلمان را ترک کرد و به شهر ژنو در کشور سوئیس رفت و در سال 1778 به پاریس بازگشت و با استقبال عظیم هوادارانش روبرو شد . او در سال 1778 در فرانسه در گذشت .
ولتیر یکی از نمایندگان مهم روشنگری فرانسه است . او در طول عمرش به مبارزه علیه متافیزیک ، خرافات ، دگماتیسم ، فناتیسم و غیر تولرانس پرداخت و میگفت انسان نباید نسبت به نظرات و عقاید گذشته غیرانتقادی باشد بلکه باید به آزمایش انتقادی آنان بپردازد و چنانچه آنان در مقابل این آزمایش دوام نیاورند باید در آنان تجدید نظر کند و نظرات دیگری را جانشین آنان کند .
او همچنین میگفت که عقل انسان باید تنها معیار فکر و عمل انسان باشد . ولتیر به انتقاد شدید از دگم های دینی نیز پرداخت ، دگم هایی که از طرف کلیسای کاتولیک آنزمان تبلیغ میشدند . تئوری شناخت او بر اساس درک و احساس گرایی لاک بود .
ولتیر میگفت پایه شناخت انسانی باید قوای احساسات ادراکی باشند . او به رد تئوری ایدههای ارثی دکارت پرداخت چون این ایدهها ریشه در درک قوای حسی ندارند . ولتیر در مقابل تئوریهای متافیزیک ، شکاک بود چون آنان نمیتوانند بر پایه تجربیات حسی باشند .
در زمان او، درک حسی لاک ، افکار علوم طبیعی نیوتون و باکون ، قطبی بودند در مقابل سنت فکری فرانسوی که بر راسیونالیسم دکارتی متکی بود .کتاب 6 جلدی " روح و اخلاق ملت " او پایه علوم اجتماعی مدرن است .
ولتیر به فرموله کردن برنامه " حکومت مطلقه آگاه " نیز پرداخت . در نظر او مسیر تاریخ را سه نیرو تعیین میکنند - شخصیت های کبیر ، اتفاقات و حوادث ، و اوضاع فرهنگی و اقتصادی . به نظر او ارزش تاریخ در حقایق مفیدی است که جامعه ببار می آورد . آن بعنوان پروسه تکامل عقل به حساب می آید .
ولتیر بعنوان یکی از آغازگران و مورخان عصر جدید علاقه خاصی به روابط اجتماعی و فرم های تفکر مرتبط با آن داشت . پرسشهای سیاسی و حقوقی و تحقیق در باره مسائل اقتصادی ، نقش مهمی در نظرات او دارند .
ولتیر یکی از مهمترین منتقدین آموزشهای کلیسای کاتولیک است گرچه او به رد خدا نمی پردازد . ا و چون یک دئیست فکر میکند . طبق نظرات این فرقه ،یک خدای شخصی مافوق طبیعت وجود دارد که بعد از خلق جهان دخالتی در آن ندارد . افراد این فرقه به رد معجزه و نیروهای وحی یی و ماورای طبیعت نیز میپردازند .
طبق نظر ولتیر هر حرکت و اتفاق در جهان مانند نظم و ساختار و قانونمندی ، علتی دارد . فقط خداست که به جهان یک نظم و قانونمندی نیکو و ایده آل میدهد . به ادعای ولتیر دین نقش مهمی در جامعه انسانی دارد و ایمان بخدا و ابدی بودن روح برای برنامه زندگی اشخاص اهمیت مهمی دارد .
جمله معروف ولتیر در پاسخ به آته ایست های فرانسه این بود که میگفت ختی اگر هم خدایی نباشد ، انسان باید به آفرینش دروغین آن بپردازد .
ولتیر مبلغ دینی باتقواست که در آن ایده آلهای برادری و عشق به همنوع ، نقش مهمی دارند . او در مقابل نظرات خوشبینانه عصر روشنگری ، شکاک و نا امید بود . مثلا او به رد نظرات لایبنیتس پرداخت که میگفت ما در بهترین جهان ممکن زندگی میکنیم .
ولتیر هدف زندگی را کوشش برای بهتر نمودن زندگی انسانها میدانست . آزادی بیان ، لیبرالیسم سیاسی ، برابری بر اساس قوانین عقل از جمله دیگر خواسته های او بودند . او حقوق طبیعی را که جهانشمول است و شامل تمام فرهنگها حتی ماقبل عیسی مسیح نیز میشوند ، اساس تئوری هایش قرار داد.
هیچکس به اندازه ولتیر برای ایدههای روشنگری فرانسه مبارزه نکرد . ولتیر تعثیر مهمی روی فلسفه ، ادبیات و علوم اجتماعی غرب گذاشت .او مثالی است برای متفکر مسئول چون کوشید تا با کمک آثارش در عمل اجتماعی انسانها دست ببرد . مهمترین دستاورد ولتیر کوشش در راه بردن ایده آلهای روشنگری میان مردم ساده و عوام بود .
تماس .
Nushad@web.de
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
